Stóra sérhljóðabreytingin
Stóra sérhljóðabreytingin (Great Vowel Shift) var röð breytinga í framburði allra langra sérhljóða í ensku. Sérhljóðin „í“ og „ú“ urðu að tvíhljóðum, og staðsetning tungunnar hækkaði í framburði hinna sérhljóðanna. Breytingin átti sér stað um það bil á milli 1350–1700, hún byrjaði í suðurhluta Englands og breiddist svo út. Framburðarbreytingunni má kenna um það að mikill munur er á enskri stafsetningu og framburði.[1]
Fyrir breytinguna voru langir sérhljóðar mun líkari íslenskum sérhljóðum líkt og heyra má í eftirfarandi töflu. Hljóðgildin eru sýnd í alþjóðlega hljóðstafrófinu:
| Orð | Framburður | Hlusta | |||
|---|---|---|---|---|---|
| Miðenska | Nútímaenska | ||||
| 1400 | 1500 | 1600 | 1900 | ||
| bite | /iː/ | /ei/ | /ɛi/ | /aɪ/ | |
| meet | /eː/ | /iː/ | |||
| meat | /eː/ | /iː/ | |||
| mate | /aː/ | /æː/ | /ɛː/ | /eɪ/ | |
| out | /uː/ | /ou/ | /ɔu/ | /aʊ/ | |
| boot | /oː/ | /uː/ | |||
| boat | /oː/ | /oʊ/ | |||
Þessi tímalína sýnir breytingu í framburði milli miðensku og staðlaðri nútímaensku frá Suður-Englandi. Þær breytingar sem sýndar eru hér eftir 1700 teljast ekki sem hluti af stóru sérhljóðabreytingunni.
Tilvísanir
[breyta | breyta frumkóða]- ↑ Denham, Kristin; Lobeck, Anne (2009), Linguistics for Everyone: An Introduction, Cengage Learning, bls. 89
