სკადარი

სკადარი
სკადარი
კოორდინატები: 42°10′ ჩ. გ. 19°19′ ა. გ.
მდებარეობა	მონტენეგრო  ალბანეთი
სიმაღლე ზღვის დონიდან	5 მ
სიგრძე	48 კმ
სიგანე	14 კმ
ფართობი	475 კმ²
მოცულობა	1,93 კმ³
სანაპირო ზოლის სიგრძე	168 კმ
საშუალო სიღრმე	6 მ
მაქსიმალური სიღრმე	44 მ
აუზის ფართობი	5490 კმ²
ჩამდინარე მდინარეები	მორაჩა
გამომდინარე მდინარე	ბუნა
მედიაფაილები ვიკისაწყობში

სკადარი, შკოდერი (ალბ. Liqeni i Shkodrës; სერბ. Скадарско језеро, Skadarsko jezero) — ბალკანეთის ნახევარკუნძულის უდიდესი ტბა. მდებარეობს მონტენეგროსა და ალბანეთის ტერიტორიებზე, ზღვის დონიდან 5 მ სიმაღლეზე. ზედაპირის ფართობია დაახლოებით 390 კმ². ზამთრის წყალდიდობის დროს ფართობი იზრდება 530 კმ²-მდე. ფართობი საშუალოდ 475 კმ², რომელთაგან ტბის 2/3 ეკუთვნის ჩერნოგორიას, ხოლო დანარჩენი ნაწილი — ალბანეთს. მაქსიმალური სიღრმე 44 მ.

აღმოსავლეთი და ჩრდილოეთი ნაპირები დაბალია, დასავლეთი და სამხრეთ-დასავლეთი — მთიანი. ტბას 6 მდინარე ერთვის, რომელთაგან უდიდესია მორაჩა და ჩერნოევიჩა, რომლებიც ტბას დასავლეთის მხრიდან ერთვიან და ჭაობიან დელტას ქმნიან. სკადარიდან გამოდის მდინარე ბუნა და უერთდება ადრიატიკის ზღვას. ჩამონადენის 62 % მდინარე მორაჩაზე და მის შენაკად ზეტაზე მოდის, ხოლო დაახლოებით 30 % მიწისქვეშა წყაროებზე. მორაჩას ტბაში დიდი რაოდენობით ნაყარი შეაქვს, რის გამოც ირღვევა წყლის გამჭვირვალობა. ტბის ნაპირები დიდწილად დაჭაობებულია. სკადარის ფლუქტუაციის დონე 5 მ აღწევს.

სკადარი წარმოიქმნა კირქვული ქანების ხსნის შედეგად ტექტონიკურ აუზში მესამეულ ან მეოთხეულ პერიოდში. წარსულში ადრიატიკის ზღვის ყურე იყო, ხოლო ამჟამად მისგან გამოყოფილია ალუვიური ყელით. ტბის რაიონში კლიმატი ხმელთაშუაზღვის ტიპისაა. ზამთარი რბილი და წვიმიანია. იანვრის საშუალო ტემპერატურა 7,3 °C აღწევს. ზაფხული მშრალია და ცხელი. წყალი 14,9 °C-მდე თბება. საშუალო წლიური ტემპერატურაა — 14,9 °C. განვითარებულია ნაოსნობა და თევზჭერა. სამხრეთ-აღმოსავლეთ სანაპიროს მახლობლად არის ქალაქი შკოდერი. ნაპირებთან ბევრია პატარა ქალაქი, რომლებიც ძველი მონასტრებითა და ციხე-სიმაგრეებით არიან ცნობილი.

რესურსები ინტერნეტში

• სკადარი — სტატია დიდი რუსული ენციკლოპედიიდან (რუსული)
• სკადარი — სტატია ენციკლოპედია ბრიტანიკიდან (ინგლისური)