Романовууд
Романовууд буюу Романовынхон (орос. Романовы) - 16-р зууны сүүлээс хойш ийм овогтой байсан, Оросын бояр гаралтай гэр бүл юм. 1613 оноос Оросын хаант улсын цариуд, 1721 оноос Оросын эзэн хаадын угсааныхан.
1762 оны 1-р сарын 5-нд Оросын Эзэнт улсын хатан хаан Елизавета Петровна нас барсны дараа бүх Оросын хаан ширээнд Романовынхны гэр бүлийн шууд угсаа тасарсан байна. Түүний гэрээслэлийн дагуу Оросын эзэнт улсын хаан ширээг түүний ач хүү Анна Петровна гүнж, Холштейн-Готторпын герцог Карл-Фридрих нарын хүү, III Пётр нэрийг авсан Холштейн-Готторпын Карл Петр Ульрих өвлөн авсан. Тэднийг гүрний гэрээгээр Романовын эзэн хааны ордны гишүүн гэж хүлээн зөвшөөрсөн байна.
Цариуд
[засварлах | кодоор засварлах]1613 онд Анастасиягийн ач хүү, Федор Никитич нарын хүү Михаил Федорович хаан ширээнд анх сонгогдож, түүний үр удам (уламжлал ёсоор "Романовынхан" гэж нэрлэдэг) 1917 он хүртэл Оросыг захирч, Оросын Хоёрдугаар сарын хувьсгалын үр дүнд хаан ширээгээ алджээ.
Нийтдээ Романовынхон тус улсад 5 хаан төрүүлсэн: Михаил Федорович, түүний хүү Алексей Михайлович, түүний гурван хүү Федор Алексеевич, V Иван, I Пётр нар. I Пётр нь Хойд дайнд Шведийг ялсны төлөө 1721 онд Сенатаас Эзэн хааны цол авсан байна.
Эзэн хаад
[засварлах | кодоор засварлах]Их Петр Романовынхнаас анхны Эзэн хаан болсон байна. Түүнийг эхнэр I Екатерина залгамжилж, хаан ширээнд суусан бөгөөд түүний гарал үүсэл одоог хүртэл тодорхойгүй нууц хэвээр байдаг. Түүнийг нас барсны дараа хаан хэргэм түүний анхны гэрлэлтийн ач хүү II Пётрт шилжсэн бөгөөд түүнийг нас барснаар Царь Михаил Федоровичийн эрэгтэй үеийнхэн тасарчээ.
Сөргөлдөөн хуйвалдааны улмаас Их Петрийн хүүхдүүдийн залгамж халаа үгүй болж, хаан ширээ V Иван хааны охин (I Пётрийн ах) Анна Иоанновнад очсон. Түүнийг V Иваны ач хүү, Мекленбург-Бруншвейг-Романов угсаатны Оросын хаан ширээнд суусан цорын ганц төлөөлөгч Брунсвикийн гүнгийн хүү Жон VI Антонович залгамжлав. Сүүлд нь түүнийг авга эгч "Петровагийн охин", Хатан хаан Елизавета түлхэн унагав. Тэрээр амьдралынхаа эцэс хүртэл гэрлээгүй, хүүхэдгүй хэвээр үлдсэн бөгөөд титмийг эгч Анна Петровнагийн хүүд өгчээ. Хатан хаан Елизавета бол Романовын гэр бүлийн гадаадын гүрнүүдтэй цус холилдоогүй хамгийн сүүлчийн төлөөлөгч нь байжээ.
Холштейн-Готторп-Романовын салбар
[засварлах | кодоор засварлах]Анна Петровна Холштейн-Готторпын герцог Карлтай гэрлэсний дараа Романовын овог үнэндээ Голштейн-Готторп овогт шилжсэн боловч уг гэрлэлтийн гэрээний дагуу энэ гэрлэлтийн хүү (ирээдүйн III Пётр) нь Романовынхны ордны гишүүнээр хүлээн зөвшөөрөгдсөн байна.
Тиймээс удмын бичгийн дүрмийн дагуу эзэн хааны гэр бүлийг Холштейн-Готторп-Романовынхон гэж нэрлэдэг бөгөөд энэ нь Романовын гэр бүлийн сүлд, Оросын эзэнт гүрний сүлд дээр тусгагдсан байдаг юм.