Jump to content

Шүүслэг ургамал

Википедиа — Чөлөөт нэвтэрхий толь

Ботаникийн хувьд шүүслэг ургамлууд нь зузаан, махлаг, хөөсөн хэсгүүдтэй ургамлууд бөгөөд ихэвчлэн хуурай уур амьсгал эсвэл хуурайшилтай хөрсөнд ус хадгалах зориулалтаар дасан зохицсон байдаг. "Succulent" гэдэг үг нь латин хэлний "succus" буюу "шүүс" эсвэл "шүүсэрхэг байдал" гэсэн утгатай үгнээс гаралтай. Шүүслэг ургамлууд усны агууламжаа навч, иш зэрэг бүтцүүддээ хадгалж чаддаг. Зарим шүүслэг эрхтнүүдийн усны агууламж 90–95%-д хүрч болно, үүнд Glottiphyllum semi cylindricum болон Mesembryanthemum barkleyii багтана. Зарим тодорхойлолтуудад үндэс багтдаг бөгөөд таагүй нөхцөлд амьдрахын тулд үхэж, улмаар дахин ургах чадвартай газар доорх ургамлуудыг мөн шүүслэг ургамлуудад хамруулдаг. Ус хадгалах чадвартай эдгээр ургамлуудын амьдрах орчин нь ихэвчлэн өндөр температур, бага хур тунадастай цөлүүд байх боловч зарим нь хадтай хөрсөнд альпийн экосистемд ч ургадаг. Шүүслэг ургамлууд хязгаарлагдмал усны эх үүсвэр (жишээлбэл, шүүдэр, манан) дээр амьдарч чаддаг нь тэднийг ус багатай экосистемд амьдрахад тохиромжтой болгодог. Шүүслэг ургамлууд нь таксономийн ангилал биш бөгөөд энэ нэр нь зөвхөн тодорхой ургамлын шинж чанарыг илэрхийлдэг. Жишээлбэл, Euphorbia төрлийн зарим зүйлс эсвэл Asphodelaceae овгийн ургамлууд шүүслэг байж болох бол бусад нь тийм биш байдаг. Олон ургамлын овог, тухайлбал Aizoaceae, Cactaceae, Crassulaceae зэрэг нь олон төрлийн шүүслэг ургамал агуулдаг ба 25-аас дээш ургамлын овог шүүслэг зүйлүүдийг багтаадаг. Цэцэрлэгжүүлэлтийн хэрэглээнд шүүслэг ургамлыг ихэвчлэн гоёл чимэглэлийн зорилгоор, жишээлбэл, кактус шиг өвөрмөц, сонирхолтой төрхөөр нь ургуулдаг. Тэдгээр нь ердийн арчилгааг багатайгаар амьдарч чадах онцлогтой.