Oceanië

Oceanië (ok wel Australazië) is een werelddiel dat bestaot uut et kontinent Australië en een best antal eilanen in de Grote Oceaan en de Indische Oceaan. Grote eilanen in et werelddiel bin Australië, Ni'j-Guinea en Ni'j-Zeelaand en, ofhaankelik van 'e definitie, de Molukken en Sulawesi. Disse eilanen bin zoögeografisch (wat soortementen organismes anbelangt) van Azië escheiden deur de denkbieldige Wallaceliende.

In engere zin bestaot Oceanië allennig uut de eilanen in 'e Grote Oceaan ten oosten en noordoosten van Australië. Miestentieds verdielen zie disse leste regio etnologisch in drei fikse eilaandgroepen: Polynesië, Melanesië en Mikronesië.

Plaanten en dieren

Oceanië is ien van de grote ekozones ter wereld, dat wil zeggen een zone waorbinnen de plaanten en dieren relatief belangrieke ekologische overienkomsten mit mekaer hebben. Geografisch lig et werelddiel miest op 'e Pacifische Plaete. Australië hef de miest diverse laandschoppen van alle eilanen in Oceanië, mit woestijnen, bargen en tropisch regenwold.

Omdat Oceanië qua ofstaanden en bereikberheid aordig isoleerd is, bin der hiel wat endemische plaante- en diersoorten (die aj wieder nargens vienen). Veugels bin der veule, omdat die aanders as de mieste dieren van eilaand tot eilaand konden vliegen. Oceanië is de ienige regio in de wereld waor zeugdieren leven die eier leggen; een veurbield daorvan is et veugelbekdier.

Haoste 70 procent van de buideldieren op eerde komp van oorsprong uut Oceanië. Grote roofdieren bin der niet, waordeur buideldieren zoas de rooie kangoeroe arg groot konden wodden.

Meensen

De eerste meenselike bewoners van Australië, Ni'j-Guinea en de grote eilanen krek ten oosten daorvan kwamen daor veur meer as 60.000 jaor an. Europese ontdekkingsreizigers verkenden Oceanië veur et eerst in de 16de ieuw. Deur de komst van Europese kolonisten gonk et sociale en politieke laandschop van Oceanië fiks op 'e schoppe.

In de Tweede Wereldoorlog wodden der in Oceanië slim evochten, heufzaekelik tussen de Verienigde Staoten en Australië an de kaante van de geallieerden en Japan an de kaante van de asmogendheden. De mieste Oceanische lanen bin representatieve demokratieën mit een meerparti'jenstelsel en een parlement. Veur de eilaandstaoten in de Grote Oceaan is toerisme een belangrieke bron van inkomsten.

Dit stok is eschreven in et Stellingwarfs van de Kop van Overiessel.

Commons: Oceanië - plaatjes, filmkes en/of gelüüdsbestanden.