Marcel Janco
Marcel Janco, org. Marcel Iancu (ur. 24 maja 1895 w Bukareszcie, zm. 21 kwietnia 1984 w En Hod) — rumuński artysta wizualny, architekt i teoretyk sztuki pochodzenia żydowskiego. Współtwórca dadaizmu i przedstawiciel konstruktywizmu.
 Marcel Janco w 1954 roku | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Narodowość | |
| Alma Mater | |
| Dziedzina sztuki | |
| Epoka | |
| Muzeum artysty |
The Janco-Dada Museum |
| Nagrody | |
| |
Życiorys
edytujUrodził się w zamożnej rodzinie w Bukareszcie. Jako nastolatek w 1912 r. współtworzył z Tristanem Tzarą oraz Ionem Vineą rumuńskie pismo artystyczno-literackie „Simbolul”. W wieku dwudziestu lat przeniósł się do Zurychu, gdzie studiował architekturę oraz rozwijał awangardowy ruch dadaizmu. W Cabaret Voltaire, miejscu powstania nurtu, Janco odpowiadał za wizualną stronę organizowanych tam przedstawień. Na potrzeby kabaretu tworzył kostiumy i prymitywne maski, łamiąc tym liczne konwencje. Marcel Janco wykorzystywał w swojej twórczości estetykę futuryzmu, kubizmu i ekspresjonizmu.
W 1919 r. ożenił się z tancerką Lily Ackermann, z którą miał córkę. W tym samym roku Janco porzucił dadaizm, wskazując na negatywną stronę nurtu (destrukcyjny nihilizm i duchowa przemoc), zwracając się w stronę konstruktywizmu[1]. W latach 20. i 30. XX w. prowadził pracownię architektoniczną w Bukareszcie, która przyczyniła się do powstania wielu modernistycznych obiektów w stolicy Rumunii. Artysta wiąże się w tym czasie z grupami Das Neue Leben i Radikale Künstler. W latach 1922–1932 prowadzi pismo „Contimporanul”, w którym pisze na różne tematy dotyczące sztuki i architektury[2].
Po rozwodzie z Ackermann, poślubił Clarę Goldschlager, z którą miał kolejną córkę. Podczas II wojny światowej w wyniku narastającego antysemityzmu, Janco opuścił Rumunię i udał się do Palestyny. W Izraelu wywarł istotny wpływ na rozwój nowoczesnej sztuki izraelskiej[3]. W miejscowości En Hod współzałożył kolonię artystów, która funkcjonuje do dziś[4].
Przypisy
edytuj- ↑ Biography of Marcel Janco. The Art Story. [dostęp 2020-08-22]. (ang.).
- ↑ Contimporanul (1923-1930). Biblioteca Digitală a BCU Cluj. [dostęp 2020-08-22]. (rum.).
- ↑ Marcel Janco. The Art Story. [dostęp 2020-08-22]. (ang.).
- ↑ Ein Hod Artist' Village. [dostęp 2020-08-22]. (ang.).