Anna Rudawcowa
 Anna Rudawcowa (lata 30. XX w.) | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie |
poetka, pisarka, aktorka, nauczycielka |
| Narodowość | |
| Rodzice |
Ludger i Natalia Okuszko-Boscy |
| Małżeństwo |
Michał Rudawiec |
| Dzieci |
Bohdan, Halina |
| Odznaczenia | |
| |
| Strona internetowa | |
Anna Rudawcowa, właściwie Anna Rudawiec, z domu Okuszko-Boska, herbu Leliwa (ur. 7 sierpnia 1905 roku w Dorpacie, obecnie Tartu, zm. 2 grudnia 1981 w Gliwicach) – polska poetka, pisarka, aktorka, nauczycielka, działaczka patriotyczna. Autorka wierszy dla dzieci, wierszy religijnych i wierszy o tematyce zesłańczej. Przed II wojną światową publikowała swoje prace w czasopismach dla dzieci Płomyk i Płomyczek.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]
Po wyjściu za mąż w 1931 zamieszkała z rodziną w Grodnie. W czasie wojny w 1940, po aresztowaniu męża, zesłana z dwójką dzieci do Kraju Ałtajskiego w ZSRR, następnie po podpisaniu przez gen. Władysława Sikorskiego z Józefem Stalinem porozumienia (dotyczącego losu Polaków w ZSRR i formowania Armii Polskiej w ZSRR) znalazła schronienie w Atbasarze, gdzie tworzyła i wystawiała inscenizacje patriotyczne dla rodaków. W tym czasie powstał cykl wierszy o tematyce zesłańczej. Po śmierci gen. Sikorskiego ponowne aresztowana i przeniesiona do Kuszmuruna, potem (w 1944) do Karagandy. W 1946 wróciła do Polski i osiedliła się wraz z mężem i dziećmi w Gliwicach.
Przez władze komunistyczne została uznana za wroga klasowego w wyniku czego przez wiele lat jej utwory znajdowały się na indeksie i nie były dopuszczane do druku. Zniechęcona wieloma nieudanymi próbami wydania swoich utworów skupiła się na pisaniu wierszy dla dzieci, wierszy religijnych i nielicznych inscenizacji.
Odznaczona pośmiertnie Krzyżem Zesłańców Sybiru.
Wspomnienia Anny Rudawcowej z pobytu na zesłaniu opisała córka poetki, Halina Łupinowicz w swojej książce Skrzywdzeni.
Ważniejsze prace
[edytuj | edytuj kod].jpg)
- Spadające Gwiazdy - tomik poezji[1], Gliwice 2015, ISBN 978-83-937152-2-0
- Do Braci; Sybirska kołysanka; W sybirskiej chacie; Litania Wygnańców; Morituri te salutant; Sen o Polsce; Powrót - wiersze opublikowane w czasopiśmie Zesłaniec, nr 58 (2014), s. 45-48
- Oczy dziecka: wiersze, bajki, kołysanki - tomik poezji[1], Gliwice 2013, ISBN 978-83-937152-1-3
- Wiersze z Sybiru – tomik poezji[1], Gliwice 2013, ISBN 978-83-937152-0-6
- Wiersze sybirskie – tomik poezji, Bydgoskie Towarzystwo Naukowe, 1990
- Bajka – obrazek sceniczny w 2 odsłonach – utwór sceniczny, wyd. 1948
- Śpiew maszyn - wiersz Hanny Rudawcowej – utwór sceniczny, wyd. 1947
- Hej, naprzód... Piosenka marynarska[2] – muz. Michał Woźny, sł. Anna Rudawcowa; nakł. Zjednoczenia Polskich Zespołów Śpiewaczych i Instrumentalnych w Krakowie, wyd. przedwojenne
- liczne pojedyncze wiersze publikowane w czasopismach Płomyk i Płomyczek
- inscenizacje dla dzieci i młodzieży
- wiersze i wierszyki dla dzieci
- wiersze religijne
- wiersze patriotyczne i okolicznościowe
- kolędy do słów wierszy poetki
Przekłady poezji Anny Rudawcowej
[edytuj | edytuj kod]- Halina Abłamowicz, Kevin Christianson: Polish Poetry from the Soviet Gulags: Recovering a Lost Literature, Edwin Mellen Press, 5 grudnia 2008, ISBN 0-7734-4934-5, ISBN 978-0-7734-4934-3
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- prof. dr hab. Jerzy Fiećko: Anna Rudawcowa – dzieje zesłania i jej sybirska poezja, „Czas Kultury” nr 8, 1989, s. 88-91.
- Anna Rudawcowa: Wiersze sybirskie, „Czas Kultury” nr 8, 1989 (komentarz: Jerzy Fiećko).
- Anna Rudawcowa – prace w zbiorach Biblioteki Narodowej
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Zbiór wydany nakładem syna autorki, Bohdana Rudawca; il. Urszula Tatrzańska, posłowie prof. hab. dr. Jerzy Fiećko z Instytutu Filologii Polskiej Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu
- ↑ Piosenka z nutami na chór męski, wyd. z subwencji Prezydium WRN, Wydział Kultury w Krakowie, stron 4, format 21,6 x 30.5 cm
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Archiwum rodzinne poetki Anny Rudawcowej, strona w formacie pdf
- Anna Rudawcowa – poetka sybirska. poezjasybirska.neostrada.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-03-30)]. – życiorys, zdjęcia, wiersze pochodzące z tomiku Wiersze sybirskie, wiersze religijne
- Anna Rudawcowa – Wiersze dla dzieci – życiorys, zdjęcia, zbiór wierszy
- Anna Rudawcowa – Inscenizacje dla dzieci i młodzieży – życiorys, zdjęcia, zbiór inscenizacji
- The Poems of the Poles Who Were Taken to Siberia – przekłady wierszy na język angielski
- Ewa Gołdyn: Wojenne dzieje rodziny Sawickich. tonmbia.republika.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-06-02)]. – opis drogi i wspólnego pobytu na zesłaniu z Anną Rudawcową