Bitwa nad Neretwą

Bitwa nad Neretwą

II wojna światowa
Czołgi R-35 7 Ochotniczej Dywizji Górskiej SS „Prinz Eugen” w czasie bitwy nad Neretwą
Czas	styczeń – kwiecień 1943
Miejsce	Bośnia, Hercegowina
Terytorium	Jugosławia
Przyczyna	dążenie okupantów i kolaborantów do zniszczenia ruchu oporu
Wynik	częściowe zwycięstwo Osi, strategicznie pyrrusowe zwycięstwo NOVJ
Strony konfliktu
Jugosławia III Rzesza Włochy Ustasze Czetnicy
Dowódcy
Josip Broz Tito Koča Popović Alexander Löhr Pavle Đurišić
Siły
~ 20 000 100 000 – 150 000 ogółem
Straty
11 915 zabitych, 2506 aresztowanych 3370 cywilów zamordowanych Włosi: 1605 zabitych Niemcy: 514 zabitych, 1214 rannych Chorwaci: 126 zabitych, 258 rannych
brak współrzędnych

Bitwa nad Neretwą (serb.-chorw. Bitka na Neretvi, Битка на Неретви) – była połączonym atakiem sił Osi od stycznia do kwietnia 1943 roku, jej celem było unicestwienie partyzanckiej armii w Jugosławii. Operacja wojskowa przeprowadzona została pod kryptonimem niem. Operation Weiss, znana jest również jako czwarta ofensywa antypartyzancka.

Operacja

Państwa Osi zgromadziły około 150 000 żołnierzy, zgrupowanych w dywizjach niemieckich, włoskich i chorwackich oraz w dywizji czetników. Siły Osi miały do dyspozycji ponad 200 samolotów. Narodowa Armia Wyzwolenia Jugosławii liczyła natomiast 20 tysięcy partyzantów.

Partyzanci Tity z 2. Brygady Serbskiej w marszu, 1943 r.

Oryginalna konstrukcja słynnego mostu, zanim została wysadzona w powietrze przez partyzantów Tity, zdjęcie z 1908 r.

Operacja przeprowadzona została w trzech fazach:

• Weiss I, rozpoczęta 20 stycznia atakiem na zajęte przez partyzantów tereny w zachodniej Bośni oraz środkowej Chorwacji.
• Weiss II, rozpoczęta 25 lutego; zaatakowano wówczas zachodnią i południowo-zachodnią Bośnię, partyzanci zostali odrzuceni nad rzekę Neretwa.
• Weiss III, rozpoczęta w marcu; koncentrowała się na terytoriach północnej Hercegowiny, a jej celem było otoczenie partyzantów w północnej części Czarnogóry; trzecia faza nie została uwieńczona sukcesem.

W bitwie zginęło około 11 tysięcy partyzantów, a około 2 tysięcy dostało się do niewoli. Pomimo ciężkich strat oraz taktycznego zwycięstwa Osi, partyzanci nie dali się otoczyć, zdołali ochronić swoje dowództwo oraz szpital, ponadto byli zdolni do kontynuowania działań.

Nawiązanie w kulturze

W 1969 roku bitwa stała się tematem filmu Bitwa nad Neretwą. Film był nominowany do Oscara.

Zobacz też

• bitwa nad Sutjeską

Linki zewnętrzne

• Operation WEISS – The Battle of Neretva (ang.)
• Ослободилачки рат народа Југославије, 2, преправљено и допуњено издање, књига 1 – Војноисторијски институт, Београд 1957 (serb.)
• Зборник докуменатака и података НОР-а, том XII (немачки документи), Војноисторијски институт, Београд (serb.)
• Зборник докуменатака и података НОР-а, том XIII (италијански документи), Војноисторијски институт, Београд (serb.)
• Зборник докуменатака и података НОР-а, том XIV (четнички документи), Војноисторијски институт, Београд (serb.)