Gospodarka Południowej Afryki

Gospodarka Południowej Afryki
	Informacje ogólne
Waluta	Rand
Rok podatkowy	1 kwietnia – 31 marca
Organizacje gospodarcze	WTO, SADC
	Dane statystyczne
PKB (nominalny)	419 mld (2021)
PKB (ważony PSN)	489,7 mld (szac. 2008)
PKB per capita	7 055,04 USD (2021)
Wzrost PKB	4,9% corocznej zmiany (2021)
Struktura PKB	rolnictwo 3,4%, przemysł 31,3%, usługi 65,3% (szac. 2008)
Inflacja	7,2% (styczeń 2023)
	Wymiana handlowa
Eksport	113,3 mld USD (2021)
Towary eksportowane	złoto, diamenty, inne metale i minerały, produkty maszynowe
Główni partnerzy	USA 10,6%, Japonia 6,6%, Niemcy 8,5%, Wielka Brytania 6,6%, Chiny 11,2%, Botswana 3,5%, Mozambik 3,5% (2021)
Import	85,5 mld USD (2021)
Towary importowane	produkty maszynowe, artykuły spożywcze, substancje chemiczne, produkty ropopochodne
Główni partnerzy	Niemcy 8,2%, Indie 5,7%, Chiny 20,5%, USA 7%, Japonia 2,8%, Tajlandia 3,1%, Arabia Saudyjska 4,4% (2021)
	Zatrudnienie
Struktura zatrudnienia	rolnictwo 9%, przemysł 26%, usługi 65% (szac. 2007)
Stopa bezrobocia	34,3% (2021)
	Wskaźniki jakości życia
Ludność poniżej progu ubóstwa	~60% (2020)
Współczynnik Giniego	65
Wskaźnik rozwoju społecznego	0,705 (113 miejsce na świecie) (2018)
	Finanse publiczne
Dług publiczny	69,0% PKB (2021)
Przychody budżetowe	83,85 mld (szac. 2008)
Wydatki budżetowe	83,3 mld (szac. 2008)

Gospodarka Południowej Afryki – rynek wschodzący (rozwijający się), oparty na własnych znacznych zasobach naturalnych. Dobrze rozwinięte są również finanse, prawo, komunikacja, energetyka i transport. Giełda RPA jest 17. największą giełdą świata. Nowoczesna infrastruktura pomaga w dystrybucji dóbr do innych ośrodków w regionie. Wzrost w latach 2004–2008 został przystopowany pod koniec 2008 przez światowy kryzys.

Przemysł

Przemysł RPA to w głównej mierze wydobycie zasobów naturalnych.

Przemysł wydobywczy:

złota (40% światowych zasobów; w latach 1934–1973 wydobyto ok. 45 tys. ton tego kruszcu^[1]; w RPA jest najgłębsza kopalnia na świecie – Western Deep Levels),
diamentów jubilerskich i przemysłowych (50% światowych zasobów),
węgla kamiennego (80% zasobów Afryki),
metali kolorowych (chrom, mangan, srebro)
metali ziem rzadkich (beryl, lit),
pierwiastków radioaktywnych (uran, tor),
soli fosforu i fluoru.

Rozwinięty jest także przemysł maszynowy i chemiczny, ale głównie przetwórczy.

Inne gałęzie przemysłu to:

Rolnictwo

RPA produkuje więcej żywności niż konsumują mieszkańcy tego kraju. Nadwyżki są eksportowane. Użytki rolne i zielone stanowią ponad 75% kraju. Najważniejsze uprawy:

zboża:

owoce:

cytrusy,

banany,

Pozostałe produkty rolne: wołowina, drób, wełna, produkty mleczne,

Hodowla

Hodowla obejmuje:

U wybrzeży RPA znajdują się bogate łowiska wykorzystywane przez rozwiniętą flotę rybacką.

Ważniejsze dane

PKB: 476,4 mld USD (2007), 453,3 mld US D(2006)

Wzrost PKB: 5,1% (szac. 2007), 5,3% (szac. 2006)

PKB per capita: 9800 (szac. 2007), 9500 (szac. 2006)

HDI Pozycje w latach: 120. (2005), 119. (2004), 111. (2003), 101. (1999), 95. (1995)

Tempo wzrostu produkcji przemysłowej: 5% (2004 szac.), 7% (2001 szac.)

Elektryczność:

produkcja: 221,9, TWh (2004), 213,4 TWh (2003), 206,0 TWh (2002), 196,0 TWh (2001), 195,6 TWh (2000)
konsumpcja: 204,26 TWh (2004)
eksport: 12,45 TWh (2004), 10,14 TWh (2003), 6,95 TWh (2002), 6,52 TWh (2001), 4,01 TWh (2000)
import: 8,03 TWh (2004), 6,74 TWh (2003), 7,87 TWh (2002), 7,25 TWh (2001), 4,72 TWh (2000)

Elektryczność – źródła energii:

elektrownie cieplne: 93,5%
elektrownie wodne: 1,1%
elektrownie atomowe: 5,5%
inne: 0% (2001)

Rezerwy dewizowe: 17,618 miliardów dolarów (Lis 2005), 14,943 miliardów dolarów (Sty 2005), 6,5 miliarda dolarów (Paź 2003)

Relacja 1 randa do dolara (USD):
6,16 (2006), 6,38 (2005), 6,46 (2004), 7,57 (2003)
10,5 (2002), 8,61 (2001), 6,94 (2000), 6,11 (1999)
5,53 (1998), 4,61 (1997), 4,30 (1996), 3,63 (1995)
3,55 (1994), 3,26 (1993), 2,85 (1992), 2,76 (1991)
2,58 (1990)

Najsłabsza relacja: $1 = R16,05 (12 listopada 2015)
Najsilniejsza relacja: R1 = $1,49 (5 czerwca 1973)

Przypisy

↑ Bernatt Stanisław: Oranje-Vis Tonnel, w: „Poznaj świat” R. XXII, nr 11 (264), listopad 1974, s. 35–36.

[1] Bernatt Stanisław: Oranje-Vis Tonnel, w: „Poznaj świat” R. XXII, nr 11 (264), listopad 1974, s. 35–36.

[1]