Jaroslav Seifert

Jaroslav Seifert
	; Jaroslav Seifert (1981)
Data i miejsce urodzenia	23 września 1901 ; Žižkov
Data i miejsce śmierci	10 stycznia 1986 ; Praga
	Odznaczenia
	Nagrody
	Nagroda Nobla w dziedzinie literatury
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Jaroslav Seifert (ur. 23 września 1901 w Žižkovie (obecnie dzielnica Pragi), zm. 10 stycznia 1986 w Pradze) – poeta czeski, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za rok 1984.

Życiorys

Pochodził z rodziny robotniczej, pierwszy zbiór wierszy – Město v slzách wydał w 1921^[1]. W latach dwudziestych był członkiem Komunistycznej Partii Czechosłowacji, z której został usunięty w marcu 1929 po podpisaniu tzw. Manifestu Siedmiu z protestem przeciwko bolszewickiej tendencji w nowym kierownictwie KPCz. Później należał do Czeskiej Partii Socjaldemokratycznej i w latach 30. pracował w prasie powiązanej z tym stronnictwem. W 1936 otrzymał po raz pierwszy czechosłowacką nagrodę państwową.

Podczas okupacji niemieckiej był redaktorem dziennika „Národní práce”, a po 1945 roku czasopisma związków zawodowych „Práce”. W latach 1945–1948 redagował miesięcznik literacki „Kytice”. W 1949 zmuszony do zaprzestania pracy dziennikarskiej, poświęcił się wyłącznie literaturze. Mimo iż krytykowany przez zwolenników socrealizmu, w 1955 został laureatem Nagrody Państwowej im. Klementa Gottwalda. W drugiej połowie lat 50. i do połowy lat 60. nie mógł jednak publikować. Kolejny tom wydał dopiero w 1965, a w 1967 otrzymał tytuł Artysty Narodowego.

W 1961 Janina Brzostowska wybrała i przetłumaczyła na język polski a Państwowy Instytut Wydawniczy opublikował zbiór jego utworów lirycznych^[2].

Był zaangażowany w wydarzenia Praskiej wiosny. W latach 1968–1970 pełnił funkcję przewodniczącego Związku Pisarzy Czeskich (aż do jego rozwiązania przez władze). W 1968 po raz kolejny otrzymał czechosłowacką nagrodę państwową. W 1977 należał do sygnatariuszy Karty 77. W 1984 przyznano mu literacką Nagrodę Nobla.

W 1991 roku został pośmiertnie odznaczony Orderem Tomáša Garrigue Masaryka I klasy^[3].

Twórczość

Miasto we łzach (1921)
Sama miłość (1923)
Na falach radiotelegrafu (1925)
Słowik śpiewa marnie (1926)
Gołąb pocztowy (1929)
Gwiazdy nad Ogrodem Rajskim (1929)
Jabłko z podołka (1933)
Ręce Wenus (1936)
Śpiewane wprost na maszynę rotacyjną (1936)
Osiem dni (1937)
Żegnaj, wiosno (1937)
Zgasić światła (1938)
Ubrana w światło (1940)
Wachlarz Bożeny Niemcowej (1940)
Kamienny most (1941)
Hełm ziemi (1945)
Poszedł w świat ubogi malarz (1949)
Pieśń o Wiktorce (1950)
Mozart w Pradze (1951)
Petrin (1951)
Mama (1954)
Chłopiec i gwiazdy (1956)
Koncert na wyspie (1965)
Kometa Halleya (1967)
Odlewanie dzwonów (1967)
Pomnik moru (1971)
Parasol z Piccadilly (1979)
Kolumna wotywna (1981)
Wszystkie uroki świata (1981)
Być poetą (1983)

Na język polski tłumaczyli go m.in. Leszek Engelking, Józef Waczków, Marian Grześczak, Andrzej Czcibor-Piotrowski i Adam Włodek.

Bibliografia

Słownik biograficzny Europy Środkowo-Wschodniej XX wieku, Warszawa 2004
Tamara Książczak-Przybysz, Jaroslav Seifert, [w:] Literatury zachodniosłowiańskie czasu przełomów 1890-1990. 2. Literatura czeska, Katowice 1999.
Józef Waczków, Wstęp, [w:] Jaroslav Seifert Być poetą, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1997.

Przypisy

↑ Józef Magnuszewski, Historia literatury czeskiej. Zarys, Wrocław 1973, s. 261.
↑ Liryki Jaroslav Seifert [online], katalog Biblioteki Narodowej [dostęp 2024-07-30] .
↑ Seznam vyznamenaných [online], Pražský hrad [dostęp 2022-02-17] (cz.).

[1] Józef Magnuszewski, Historia literatury czeskiej. Zarys, Wrocław 1973, s. 261.

[2] Liryki Jaroslav Seifert [online], katalog Biblioteki Narodowej [dostęp 2024-07-30] .

[3] Seznam vyznamenaných [online], Pražský hrad [dostęp 2022-02-17] (cz.).

[1]

[2]

[3]