Julia Starkiewiczowa

Julia Latkowska-Starkiewiczowa
Julia Starkiewiczowa
	; Julia Latkowska-Starkiewiczowa (1948)
Imię i nazwisko urodzenia	Julia Helena Latkowska
Data i miejsce urodzenia	30 marca 1908 ; Moskwa
Data i miejsce śmierci	14 września 1978 ; Warszawa
Miejsce spoczynku	Warszawa,; Cmentarz Wojskowy na Powązkach
Zawód, zajęcie	lekarz-pediatra, nauczyciel akademicki
Miejsce zamieszkania	Szczecin
Narodowość	polska
Tytuł naukowy	prof. dr hab. med.
Alma Mater	Uniwersytet Warszawski
Uczelnia	Pomorska Akademia Medyczna
Wydział	Medyczny
Stanowisko	prof. zw.
Rodzice	Michał Latkowski; Julia Latkowska de domo Czyż
Małżeństwo	Witold Starkiewicz
Dzieci	Ewa Pronicka,; prof. pediatrii, CZD; Joanna Kośmider,; prof. chemii, olfaktometria, ZUT
Krewni i powinowaci	siostra Helena Rudzińska; brat Michał Latkowski
	Odznaczenia

Julia Starkiewiczowa (Julia Latkowska-Starkiewiczowa) (ur. 17 marca^?/30 marca 1908 w Moskwie, zm. 14 września 1978 w Warszawie) – lekarz-pediatra, naukowiec i nauczyciel akademicki, profesor Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie^[4]^[5].

Życiorys

Julia Latkowska urodziła się w patriotycznej rodzinie lekarskiej. Przed II wojną światową skończyła studia medyczne w Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Warszawskiego, a następnie pracowała, jako pediatra, w Warszawie i we Lwowie (1939). W czasie okupacji niemieckiej i powstania warszawskiego Julia Latkowska-Starkiewiczowa przebywała w Warszawie – w czasie powstania pełniła służbę medyczną. Po II wojnie światowej pracowała, jako pediatra, w Warszawie i w Szczecinie, w Pomorskiej Akademii Medycznej Była kierownikiem Katedry Pediatrii i Kliniki Pediatrycznej. Zakres badań naukowych obejmował przede wszystkim problemy nefrologii noworodków. Zmarła w 1978 roku w Warszawie, tego samego dnia zmarł jej mąż prof. Witold Starkiewicz. Została pochowana, wraz z mężem, na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach^[4] (kwatera B35-7-3)^[6].

Okres przed II wojną światową

Ojciec Julii Latkowskiej – Michał – był chirurgiem-ortopedą, działaczem niepodległościowym i pułkownikiem Wojska Polskiego; matka, Julia z Czyżów, była bibliotekarką. Rodzina była osiedlona, po upadku powstania styczniowego, w okolicach Tuły. Przed odzyskaniem niepodległości Polski ojciec pracował jako lekarz ziemski w Kościechowicach (gub. mohylewska). Latkowscy mieli troje dzieci: Julię (ur. 1908), Helenę (ur. 1909)^[2]^[7] i Michała (ur. 1911)^[3]. W roku 1918 zamieszkali w Warszawie, przy ul. Pięknej 22 (wówczas ul. Piusa XI). Julia Latkowska skończyła w 1926 roku żeńskie gimnazjum Jadwigi Kowalczykówny i Jadwigi Jawurkówny (Szkoła na Wiejskiej)^[8]^[4]^[a], a następnie studiowała na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Warszawskiego^[4].

Po uzyskaniu dyplomu lekarskiego (11 kwietnia 1932 roku) Julia Latkowska specjalizowała się w zakresie pediatrii w warszawskim Szpitalu Dzieciątka Jezus (roczny staż podyplomowy) oraz w Klinice Dziecięcej UW – pod kierownictwem Mieczysława Michałowicza. Prowadziła również poradnię dla niemowląt w III Miejskim Ośrodku Zdrowia^[4].

W połowie lat 30. XX wieku Julia Latkowska wyszła za mąż za Witolda Starkiewicza, okulistę, syna pediatry – Szymona Starkiewicza – i zaczęła używać nazwiska Latkowska-Starkiewiczowa. W marcu 1939 roku małżeństwo (z dwiema córkami, ur. 1936 i 1938) przeniosło się do Lwowa, gdzie został służbowo przeniesiony Witold Starkiewicz. Julia Latkowska-Starkiewiczowa podjęła pracę w lecznictwie otwartym^[4].

Okres II wojny światowej

W czasie kampanii wrześniowej Witold Starkiewicz był dowódcą Plutonu Sanitarnego Konnego w Podolskiej Brygadzie Kawalerii (później – jeńcem w Oflagu II C Woldenberg, Dobiegniew), a żona wróciła z dziećmi do rodzinnej Warszawy (w listopadzie 1939 roku), zabierając ze sobą tylko niezbędne rzeczy^[9]. W roku 1940 podjęła pracę pediatry na oddziale noworodków kliniki położniczej oraz w domu wychowawczym im. ks. Gabriela Baudouina^[4].

W pierwszych dniach powstania warszawskiego Julia Latkowska-Starkiewiczowa zorganizowała – w prywatnym mieszkaniu – punkt opatrunkowy dla rannych, a później była lekarzem (kierownikiem sali chorych) w powstańczym Szpitalu Polowym przy ul. Mokotowskiej 55 (Oddział „Bakcyl”, Sanitariat Okręgu Warszawskiego AK, Podobwód Śródmieście-Południe)^[10]. Po kapitulacji powstania została wysiedlona (razem z matką, siostrą i dziećmi) poprzez obóz w Pruszkowie do wsi Biała Błotna koło Koniecpola. Leczyła tam chorych mieszkańców Błotnej i okolicznych wsi^[4].

Okres powojenny w Warszawie

Po zakończeniu wojny (1945) Julia Latkowska-Starkiewiczowa wróciła do pracy w domu wychowawczym ks. Baudouina i rozpoczęła pracę asystenta prof. Adama Czyżewicza^[11] w Katedrze i Klinice Chorób Kobiecych UW. W 1947 roku uzyskała stopień doktora nauk medycznych (na podstawie pracy Przyczynek do etiologii wylewów śródczaszkowych u noworodków) i zajęła stanowisko adiunkta^[4].

Okres 1948–1978 w Szczecinie

W 1948 roku Starkiewiczowie zamieszkali w Szczecinie, gdzie organizowano od podstaw Akademię Lekarską (przekształconą w 1950 roku w Pomorską Akademię Medyczną). Warunki, w jakich rozpoczynali nowy okres w życiu, ilustruje cytat^[9]:

Jeszcze raz więc małżonkowie stracili mieszkanie i przyjechali z dwiema córeczkami do Szczecina, na niewiadome. Wprawdzie mieli do dyspozycji małą willę, ale długo bytowali w warunkach prawie polowych. Rodzina sypiała na rozkładanych łóżkach. Podstawowe meble stanowiły deski leżące na cegłach i ułożone w półki. Największym bogactwem domu były książki. Do dóbr doczesnych Starkiewiczowie nie przywiązywali większej wagi i tacy zostali do końca życia [Ewa Lawska, 1985].

Julia Starkiewiczowa (w tym okresie używała nazwiska jednoczłonowego) zaczęła pracę w Klinice Pediatrycznej, na stanowisku adiunkta. Docentem została mianowana w 1954 roku (na podstawie pracy Patogeneza skurczu odźwiernika u niemowląt), a profesorem nadzwyczajnym w roku 1961. Tytuł profesora zwyczajnego otrzymała w roku 1971. Od 1957 roku pełniła funkcję kierownika I Kliniki Pediatrycznej, utworzonej po reorganizacji Katedry Pediatrycznej^[12], a później – funkcję kierownika zespołowej Katedry Pediatrii, z trzema klinikami (od 1968 roku) oraz dyrektora Instytutu Pediatrii (w latach 1970–1975; do emerytury)^[4].

W Pomorskiej Akademii Medycznej Julia Starkiewiczowa pełniła funkcje^[4]:

zastępcy przewodniczącego senatu PAM (1967–1968),
prorektora do spraw Współpracy z Wojewódzkim Wydziałem Zdrowia (1967–1968).

W 1955 roku przebywała w Paryżu na czteromiesięcznym kursie pediatrii społecznej. W roku 1961 otrzymała stypendium WHO, dzięki któremu poznała metody pracy naukowej i terapeutycznej, stosowane w klinikach pediatrycznych Paryża, Zurychu i Bazylei^[4].

Julia Starkiewiczowa była opiekunem 120 lekarzy starających się o specjalizację w dziedzinie pediatrii, promotorem 19 prac doktorskich oraz opiekunem naukowym w trzech przewodach habilitacyjnych^[4].

Działalność pozauczelniana

Julia Starkiewiczowa była wieloletnim konsultantem wojewódzkim ds. pediatrii (1954–1973) oraz przewodniczącą Rady Konsultantów województwa szczecińskiego. Zorganizowała od podstaw system opieki nad dzieckiem w województwie, w tym – współpracę między lecznictwem akademickim i terenowym^[4].

Uczestniczyła w pracach towarzystw i rad naukowych, np.^[4]:

Polskie Towarzystwo Lekarskie; w latach 1966–1968 – prezes oddziału szczecińskiego,
Polskie Towarzystwo Pediatryczne; w latach 1955–1964 – prezes oddziału szczecińskiego, w latach 1965–1966 – członek Zarządu Głównego,
Szczecińskie Towarzystwo Naukowe; w latach 1957–1959 – członek nadzwyczajny, w latach 1960–1978 – członek zwyczajny,
Krajowa Rada Pediatrów przy Instytucie Matki i Dziecka w Warszawie (1962–1967); w latach 1971–1978 – członek Rady Naukowej Instytutu,
Komitet Rozwoju Człowieka PAN, członek,
Société Internationale de la Pédiatrie (1957–1961),
Association Interne de Pédiatrie (1966–1975),
Europejska Liga do Walki z Reumatyzmem (1969–1975),
Komitet Redakcyjny Pediatrii Polskiej (1970–1975).

Najważniejsze publikacje

Julia Starkiewiczowa opublikowała ponad 50 prac naukowych w czasopismach specjalistycznych, m.in. w Pediatrii Polskiej, Polskiej Gazecie Lekarskiej, Dzieciach i Wychowawcy, Pielęgniarce Polskiej, Reumatologii, Rocznikach Pomorskiej Akademii Medycznej, np.^[4]:

Leczenie ropniaków opłucnej u dzieci, Pediatria Polska (1953),
Wyniki leczenia ostrych stanów biegunkowych antybiotykami i sulfaguanidyną w latach 1949–1953, Roczniki Pomorskiej Akademii Medycznej (1956),

Jest współautorem podręczników i monografii^[4]:

Diagnostyka i terapia małego dziecka (wyd. 1967, red. Bolesław Górnicki, autorstwo rozdziałów: Choroby układu moczowego i Choroby przewodu pokarmowego),
Odmiedniczkowe zapalenie nerek i aktualne zagadnienia nefrologii dziecięcej (wyd. 1968, autorstwo rozdziału: Kliniczne metody rozpoznawania odmiedniczkowego zapalenia nerek),
Farmakoterapia wieku dziecięcego z uwzględnieniem terapii ogólnej (wyd. 1971, 1973, 1977; współautor: Leonidas Samochowiec),
Niedokrwistość niedoborowa u dzieci spowodowana czynnikami środowiskowymi (wyd. 1974; współautorzy: Maria Prochorow, Janusz Fydryk).

Wyniki badań naukowych prezentowała w formie referatów i wykładów, m.in. w czasie wykładów, wygłoszonych w 1966 roku we Francji, w Hôpital des Enfants Malades w Paryżu i Hôpital Saint Charles w Montpellier^[4].

Niektóre odznaczenia i wyróżnienia, upamiętnienie

Julia Starkiewiczowa została odznaczona^[4]:

Złotym Krzyżem Zasługi (1954),
Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1969),
Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1974).

Samodzielny Publiczny Zespół Zakładów Opieki Zdrowotnej w Gryficach nosi od 1985 roku imię Profesorów Julii i Witolda Starkiewiczów^[13]. W 2018 roku szczecińskie „Stowarzyszenie Czas Przestrzeń Tożsamość” postanowiło upamiętnić Julię i Witolda Starkiewiczów sadząc na „Skwerze Pamięci” Cmentarza Centralnego młody dąb – „Drzewko Pamięci”^[14].

Uwagi

↑ Jadwiga Kowalczykówna i Jadwiga Jawurkówna prowadziły w latach 1903–1944 gimnazjum i liceum żeńskie, współcześnie znane jako „Szkoła na Wiejskiej” (tytuł książki, zawierającej wspomnienia nauczycieli i wychowanek). Prowadzące szkołę panie Jadwigi – Czarna i Biała – zostały rozstrzelane przez niemieckich żołnierzy.

Przypisy

↑ ^a ^b Ewa Maria Pronicka, Joanna Maria Kośmider. W: Who is Who w Polsce. Encyklopedia biograficzna. Wyd. III. Poznań: Hübners blues Who is Who, 2004, s. 1945, 3448. ISBN 3-7290-0043-8. (pol.).
↑ ^a ^b Andrzej Przewoźnik: Helena Rudzińska. W: Polski Słownik Biograficzny. T. XXXIII/1 (zeszyt 136): Rudowski Jan – Rustejko Józef. Wrocław Warszawa Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wyd. PAN, 1991, s. 8.
↑ ^a ^b Michał Latkowski. [w:] Powstańcze biogramy [on-line]. Muzeum Powstania Warszawskiego. [dostęp 2017-02-12].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s Stanisław T. Sroka: Polski Słownik Biograficzny. T. XLII (2003–2004): Stanislaw ks. Mazowiecki – Stawiarski Seweryn; Starkiewiczowa z Latkowskich Julia Helena Magdalena (1908–1978). Kraków: PAN (www.psb.pan.krakow), 2002, s. 314–316.
↑ Praca zbiorowa, red. Tadeusz Białecki: Encyklopedia Szczecina. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński, Instytut Historii, Zakład Historii Pomorza Zachodniego, 2000, s. 379–380. ISBN 83-7241-089-5. (pol.).
↑ Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze
↑ Helena Rudzińska. [w:] Powstańcze biogramy [on-line]. Muzeum Powstania Warszawskiego. [dostęp 2017-02-12].
↑ Praca zbiorowa: Szkoła na Wiejskiej. Znak, 2007 (wyd.1). [dostęp 2018-08-03].
↑ ^a ^b Ewa Lawska. Julia i Witold Starkiewiczowie. Talenty ustokrotnione. „Głos Szczeciński”, s. 3, 1985–04–12. ISSN 0137-9178. (pol.).
↑ Julia Latkowska-Starkiewiczowa. [w:] Powstańcze biogramy [on-line]. Muzeum Powstania Warszawskiego. [dostęp 2019-05-24].
↑ Czyżewicz Adam Ferdynand, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2019-01-13] .
↑ Historia Szpitala. [w:] Strona internetowa Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego Nr 1 w Szczecinie [on-line]. spsk1.szn.pl. [dostęp 2016-03-12]. (pol.).
↑ ^a ^b Samodzielny Publiczny Zespół Zakładów Opieki Zdrowotnej w Gryficach. www.medicam.pl. [dostęp 2011-11-09].
↑ Stowarzyszenie Czas Przestrzeń Tożsamość: XII.Drzewka Pamięci. [w:] Newsletter > Najważniejsze wydarzenia [on-line]. Miasto Szczecin, 25 października 2018. [dostęp 2018-10-25].

Linki zewnętrzne

Julia Helena Magdalena Latkowska w Wielkiej Genealogii Minakowskiego

[9] Jadwiga Kowalczykówna i Jadwiga Jawurkówna prowadziły w latach 1903–1944 gimnazjum i liceum żeńskie, współcześnie znane jako „Szkoła na Wiejskiej” (tytuł książki, zawierającej wspomnienia nauczycieli i wychowanek). Prowadzące szkołę panie Jadwigi – Czarna i Biała – zostały rozstrzelane przez niemieckich żołnierzy.

[Who_is_Who-1] Ewa Maria Pronicka, Joanna Maria Kośmider. W: Who is Who w Polsce. Encyklopedia biograficzna. Wyd. III. Poznań: Hübners blues Who is Who, 2004, s. 1945, 3448. ISBN 3-7290-0043-8. (pol.).

[PSB_H-2] Andrzej Przewoźnik: Helena Rudzińska. W: Polski Słownik Biograficzny. T. XXXIII/1 (zeszyt 136): Rudowski Jan – Rustejko Józef. Wrocław Warszawa Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wyd. PAN, 1991, s. 8.

[Michał-3] Michał Latkowski. [w:] Powstańcze biogramy [on-line]. Muzeum Powstania Warszawskiego. [dostęp 2017-02-12].

[PSB-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s Stanisław T. Sroka: Polski Słownik Biograficzny. T. XLII (2003–2004): Stanislaw ks. Mazowiecki – Stawiarski Seweryn; Starkiewiczowa z Latkowskich Julia Helena Magdalena (1908–1978). Kraków: PAN (www.psb.pan.krakow), 2002, s. 314–316.

[Encykl_Szczecina-5] Praca zbiorowa, red. Tadeusz Białecki: Encyklopedia Szczecina. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński, Instytut Historii, Zakład Historii Pomorza Zachodniego, 2000, s. 379–380. ISBN 83-7241-089-5. (pol.).

[6] Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze

[Helena-7] Helena Rudzińska. [w:] Powstańcze biogramy [on-line]. Muzeum Powstania Warszawskiego. [dostęp 2017-02-12].

[Szkoła_na_Wiejskiej-8] Praca zbiorowa: Szkoła na Wiejskiej. Znak, 2007 (wyd.1). [dostęp 2018-08-03].

[Głos_1985-10] Ewa Lawska. Julia i Witold Starkiewiczowie. Talenty ustokrotnione. „Głos Szczeciński”, s. 3, 1985–04–12. ISSN 0137-9178. (pol.).

[JuliaPW-11] Julia Latkowska-Starkiewiczowa. [w:] Powstańcze biogramy [on-line]. Muzeum Powstania Warszawskiego. [dostęp 2019-05-24].

[Czyżewicz-12] Czyżewicz Adam Ferdynand, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2019-01-13] .

[PSK_1-13] Historia Szpitala. [w:] Strona internetowa Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego Nr 1 w Szczecinie [on-line]. spsk1.szn.pl. [dostęp 2016-03-12]. (pol.).

[Gryfice-14] Samodzielny Publiczny Zespół Zakładów Opieki Zdrowotnej w Gryficach. www.medicam.pl. [dostęp 2011-11-09].

[Drzewka2018-15] Stowarzyszenie Czas Przestrzeń Tożsamość: XII.Drzewka Pamięci. [w:] Newsletter > Najważniejsze wydarzenia [on-line]. Miasto Szczecin, 25 października 2018. [dostęp 2018-10-25].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[a]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]