Kontrafagot

Kontrafagot

Klasyfikacja naukowa

422.112-71 Aerofon piszczałkowy (instrument dęty właściwy)

Klasyfikacja popularna

instrument dęty drewniany

Podobne instrumenty

klarnet fagot flet

Fagot (z lewej) i kontrafagot

Kontrafagot – instrument dęty drewniany z grupy aerofonów stroikowych.

Historia

Należy do grupy instrumentów z podwójnym trzcinowym stroikiem. Do tej samej rodziny należą także obój, rożek angielski i jego wersja o wyższym stroju – fagot. Skala (zakres dźwięków muzycznych) instrumentu wynosi od B₂ do f. Notacja dla kontrafagotu jest w kluczu basowym, lecz brzmi oktawę niżej od zapisu.

Instrument składa się z długiej, prawie pięciometrowej, podłużnej rury, poczwórnie złożonej. Otwory nawiercone na długości instrumentu otwierane są klapami.

Kontrafagot jest używany najczęściej jako wzmocnienie oktawowe basów. Powolne rozbrzmiewanie słupa powietrza powoduje ograniczenie w wykonywaniu drobnych wartości. Kontrafagot ma najniższy strój spośród instrumentów dętych drewnianych w składzie orkiestry symfonicznej. Odpowiednikiem kontrafagotu pod względem wysokości stroju jest (w przybliżeniu) w grupie instrumentów dętych blaszanych tuba, natomiast w rodzinie instrumentów smyczkowych kontrabas.

Kontrafagot wykonany w Wiedniu w pierwszej połowie XIX wieku

Do czasów współczesnych kontrafagot nie był postrzegany jako instrument solowy. Dopiero w XX wieku powstało szereg kompozycji na ten instrument.

Przykłady kompozycji na kontrafagot:

• Erwin Schulhoff – Bassnachtigall na kontrafagot solo 1922
• Gunther Schuller – Koncert na kontrafagot 1978
• Donald Erb – Red Hot Duets (5) for Two Contrabassoons 1990
• David Neumeyer – Sonata na kontrafagot i fortepian 2001
• Kalevi Aho – Koncert na kontrafagot 2004-2005

Znane partie orkiestrowe kontrafagotu:

• Maurice Ravel – Suita orkiestrowa "Moja Matka Gęś"
• Maurice Ravel – Koncert fortepianowy na lewą rękę D-dur
• Paul Dukas – Uczeń czarnoksiężnika (L'Apprenti sorcier)

Bibliografia

• Raimondo Inconis – INCONIS,THE CONTRABASSOON, History and Technique – ed. Ricordi (19842004) ER 3008 / ISMN 979-0-041-83008-7
• The Study of Orchestration, Samuel Adler, W.W. Norton & Company, Inc., New York, London, ISBN 0-393-97572-X, s. 225

Linki zewnętrzne

• Kontrafagot – zasoby