Kultura magdaleńska
Kultura magdaleńska (ang. Magdalenian, Madelenian; fr. Magdalénien) – jedna z kultur późnego paleolitu, udokumentowana w Europie zachodniej i środkowej i datowana na przedział od 18 do 11 tys. lat wstecz[1]. Nazwa wywodzi się od stanowiska Abri de la Madeleine, w departamencie Dordogne we Francji.
Kultura magdaleńska charakteryzowała się dość wyrafinowaną produkcją narzędzi z krzemienia, rogu i kości. Do kultury magdaleńskiej zaliczają się monumentalne przykłady malarstwa naskalnego odkryte w jaskiniach, głównie Francji i Hiszpanii, w tym: Altamira, Lascaux, Font-de-Gaume. Charakterystyczne dla kultury magdaleńskiej były między innymi specyficzne groty oszczepów, falliczne przedmioty kultowe oraz oprawy narzędzi krzemiennych, tzw. navettes[2]. Jednym z najważniejszych ośrodków kultury magdaleńskiej był ośrodek morawski[2].
W Polsce obozowisko ludzi kultury magdaleńskiej odkryto m.in. w Jaskini Maszyckiej w Ojcowskim Parku Narodowym[3]. Zasięg znalezisk kultury magdaleńskiej we Wschodniej Europie korelował z zasięgiem występowania suhaków, na które najpewniej urządzano polowania[2]. Przedstawiciele ludów magdaleńskich polowali też m.in. na bizony, konie czy renifery[2]. W Brzoskiwini k. Krakowa odkryto liczne pracownie obróbki krzemienia pochodzące z czasów magdaleńskich[2].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ James Enloe, Magdalenian, Peter N. Peregrine, Melvin Ember (red.), Boston, MA: Springer US, 2001, s. 198–209, DOI: 10.1007/978-1-4615-1187-8_16, ISBN 978-1-4615-1187-8 [dostęp 2020-04-25] (ang.).
- ↑ a b c d e Piotr Kaczanowski, Janusz Krzysztof Kozłowski, Najdawniejsze dzieje ziem polskich (do VII w.), Kraków: Fogra, 1998 (Wielka historia Polski), s. 84-86, ISBN 83-85719-35-0.
- ↑ Michał Gradziński i inni, Jaskinia Maszycka, Materiały 45. Sympozjum Speleologicznego. Ojców. 20–23.10.2011 r., ISBN 978-83-933874-0-3 [dostęp 2021-04-18].