Osteogeneza

Osteogeneza, osyfikacja, kostnienie – powstawanie kości w rozwoju osobniczym. Może zachodzić na dwa sposoby: kostnienia na podłożu błoniastym lub kostnienia na podłożu chrzęstnym.

Kostnienie na podłożu błoniastym rozpoczyna się w punktach kostnienia, czyli obszarach, w których komórki osteoprogenitorowe (pochodzące z komórek mezenchymy) powstają i proliferują (dzielą się) oraz tworzone są warstwy osteoblastów wokół sieci rozwijających się włosowatych naczyń krwionośnych. Osteoblasty wydzielają osteoid, który ulega uwapnieniu, tworząc obszary kości splotowatej (zwanej pierwotną czy grubowłóknistą), z której powstaje kość dojrzała. W ten sposób powstaje większość kości płaskich.

Kostnienie na podłożu chrzęstnym zachodzi poprzez zastępowanie modelu tkanki chrzęstnej tkanką kostną (mineralizacja), która wytwarzana jest przez osteoblasty leżące w ochrzęstnej (która otacza model chrzęstny) oraz znajdujące się w pęczku tkanki łącznej wnikającej do zwapniałego środka chrząstki.

Jama szpikowa formuje się przez niszczenie kości przez komórki zwane osteoklastami, zawarte w pęczku łącznotkankowym; z jego elementów powstaje również szpik. U człowieka kostnienie rozpoczyna się w 8. tygodniu rozwoju embrionalnego i trwa do około 20–25 roku życia.

Bibliografia

• Encyklopedia Powszechna. T. 2. G–M. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1974, s. 574.
• MarzenaM. Popielarska MarzenaM., RobertR. Konieczny RobertR., GrzegorzG. Góralski GrzegorzG., Słownik szkolny. Biologia, Kraków: Wydawnictwo Zielona Sowa, 2008, s. 164, ISBN 978-83-7435-692-3 .
• Słownik tematyczny. Biologia, cz. 2, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011, s. 71–72, ISBN 978-83-01-16530-7 .