Stadium Merdeka
Stadium Merdeka | |
Państwo | |
---|---|
Data budowy |
1956–1957 |
Data otwarcia |
sierpień 1957 |
Pojemność stadionu |
20 000 widzów |
Położenie na mapie Kuala Lumpur | |
Położenie na mapie Malezji | |
3°08′21,5″N 101°42′03,0″E/3,139306 101,700833 |
Stadium Merdeka – stadion sportowy w Kuala Lumpur, stolicy Malezji. Został otwarty w sierpniu 1957 roku. Może pomieścić 20 000 widzów. Obiekt gościł wiele znaczących wydarzeń sportowych, był także miejscem ceremonii związanych z ogłoszeniem niepodległości Federacji Malajów (1957) oraz Malezji (1963).
W otoczeniu stadionu znajdują się m.in. hale sportowe Stadium Negara i Chin Woo Stadium[1]. W 2014 roku obok stadionu rozpoczęto również budowę wieżowca Merdeka 118, który po ukończeniu (planowanym na 2022 rok) ma być drugim pod względem wysokości budynkiem na świecie (644 m)[2][3].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Budowa stadionu rozpoczęła się 25 września 1956 roku. Obiekt powstawał z myślą o ceremonii ogłoszenia niepodległości Federacji Malajów. W budowie brali udział pracownicy z Chin oraz Indii, jak również wiele kobiet[4]. Projektantem areny był Stanley Edward Jewkes. Prace zakończono 21 sierpnia 1957 roku. W dniach 24–29 sierpnia po raz pierwszy udostępniono stadion publice. 30 sierpnia 1957 roku miało miejsce otwarcie obiektu, a dzień później (31 sierpnia) na wypełnionym po brzegi stadionie odbyła się ceremonia ogłoszenia niepodległości Federacji Malajów[1][5]. Deklarację ogłosił premier nowego państwa, Tunku Abdul Rahman. Punktem kulminacyjnym, który przeszedł do historii, było siedmiokrotne wykrzyczenie przez premiera słowa „merdeka” („niepodległość”)[6]. 16 września 1963 roku na stadionie miała z kolei miejsce uroczystość ogłoszenia niepodległości Malezji. Deklarację ponownie ogłosił Tunku Abdul Rahman[7].
Stadion był pierwszym nowoczesnym obiektem sportowym Malezji, swą wiodącą rolę utracił dopiero w latach 90. XX wieku, kiedy powstały stadiony Shah Alam i Bukit Jalil[8]. Obiekt powstał w stylu modernizmu[5]. Otoczony był ze wszystkich stron trybunami i początkowo mógł pomieścić 20 000 widzów. Od strony zachodniej nad trybunami powstał betonowy dach złożony z półkolistych segmentów. W 1986 roku oddano do użytku piętrowe, żelbetowe trybuny od strony północnej, wschodniej i południowej, zwiększając pojemność do 45 000 widzów[9][10][1].
Pod koniec lat 90. XX wieku obiekt został zakupiony przez prywatne przedsiębiorstwo, które zamierzało go zlikwidować i wybudować w jego miejscu kompleks biurowo-rozrywkowy. Firma jednak popadła w problemy finansowe, a obiekt przejęło przedsiębiorstwo państwowe PNB. Nowy właściciel podjął kroki w celu ocalenia powoli niszczejącego stadionu. Postanowiono przywrócić go do stanu z początkowych lat istnienia, kiedy dokonały się na nim historyczne dla Malezji wydarzenia. W 2003 roku obiekt został uznany za zabytek. W 2007 roku zlikwidowano wszystkie modyfikacje areny, dokonane po jej otwarciu, m.in. rozebrano piętrowe trybuny redukując pojemność do 20 000 widzów[10], zlikwidowano tartanową bieżnię lekkoatletyczną, wymieniono maszty oświetleniowe, zamieniono elektroniczną tablicę wyników na manualną[11], a plastikowe krzesełka na powrót zastąpiono drewnianymi ławkami. Wszystkie prace restoracyjne ukończono w 2009 roku. Przywrócenie historycznego wyglądu zyskało uznanie UNESCO, które w 2008 roku przyznało nagrodę za rekonstrukcję obiektu o znaczeniu kulturowym[9][12][1][5].
Do 1994 roku na stadionie swoje spotkania rozgrywali piłkarze drużyny FA Selangor[13]. Do lat 90. XX wieku na obiekcie często grała także piłkarska reprezentacja Malezji[14][15], odbywały się finały Pucharu Malezji[16] i rozgrywano międzynarodowy turniej Pestabola Merdeka. W latach 1965, 1971, 1977 i 1989 obiekt był główną areną Igrzysk Azji Południowo-Wschodniej. W marcu 1975 roku na obiekcie rozegrano mecze 3. edycji Mistrzostw Świata w hokeju na trawie[17]. 1 lipca 1975 roku na stadionie walkę bokserską stoczyli Muhammad Ali i Joe Bugner (zwycięstwo Muhammada Alego na punkty)[18]. W 1991 roku na stadionie rozegrano zawody 9. edycji lekkoatletycznych Mistrzostw Azji[19]. Na obiekcie odbywały się również liczne koncerty światowej sławy artystów, m.in. Michaela Jacksona, Linkin Park, Mariah Carey, Backstreet Boys, Céline Dion, Avril Lavigne, Justina Biebera, Jennifer Lopez czy Metalliki[20].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d STADIUM MERDEKA. issuu.com. [dostęp 2021-02-27]. (ang.).
- ↑ World’s 2nd tallest tower project Merdeka 118 on track after MCO delay. www.thestar.com.my, 26 października 2020. [dostęp 2021-02-27]. (ang.).
- ↑ Merdeka PNB118. www.skyscrapercenter.com. [dostęp 2021-02-27]. (ang.).
- ↑ Melissa Darlyne Chow: How teamwork between races transformed a KL field into the Merdeka Stadium. www.freemalaysiatoday.com, 2 września 2018. [dostęp 2021-02-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-06-10)]. (ang.).
- ↑ a b c COMPARATIVE REPORT. DEWAN BAHASA DAN PUSTAKA & STADIUM MERDEKA. s. 28–49. (ang.).
- ↑ Matthias Ang: In 1957, Tunku Abdul Rahman shouted 'Merdeka!' 7 times to proclaim Malaya's independence. mothership.sg, 3 września 2019. [dostęp 2021-02-27]. (ang.).
- ↑ Haryani Ngah: Pembentukan Malaysia. www.bharian.com.my, 12 września 2016. [dostęp 2021-02-27]. (malajski).
- ↑ Stadium Shah Alam. stadiony.net. [dostęp 2021-02-27]. (pol.).
- ↑ a b UNESCO Asia-Pacific Awards for Cultural Heritage Conservation. www.unescobkk.org. [dostęp 2021-02-27]. (ang.).
- ↑ a b Ili Liyana Mokhtar: Stadium Merdeka soul of the nation. www.nst.com.my, 30 sierpnia 2015. [dostęp 2021-02-27]. (ang.).
- ↑ Merdeka Stadium set for trip to historic past. www.thestar.com.my, 21 maja 2007. [dostęp 2021-02-27]. (ang.).
- ↑ Malaysia stadium restored to glory. www.dawn.com, 5 grudnia 2008. [dostęp 2021-02-27]. (ang.).
- ↑ Zulhilmi Zainal: Selangor's initial Merdeka Stadium plan for 2021 home kit launch revealed. www.goal.com, 4 lutego 2021. [dostęp 2021-02-27]. (ang.).
- ↑ Stadium Merdeka. www.national-football-teams.com. [dostęp 2021-02-27]. (ang.).
- ↑ Football venue Stadium Merdeka, Kuala Lumpur. eu-football.info. [dostęp 2021-02-27]. (ang.).
- ↑ Atsushi Fujioka, Erik Garin, Mikael Jönsson, Neil Morrison, Hans Schöggl: Malaysia - List of Cup Winners. www.rsssf.com. [dostęp 2021-02-27]. (ang.).
- ↑ Animesh Pandey: Hockey Flashbacks : India's first and only victory of 1975 FIH World Cup. www.sportskeeda.com. [dostęp 2021-02-27]. (ang.).
- ↑ Muhammad Ali's ring record. www.espn.com, 19 listopada 2003. [dostęp 2021-02-27]. (ang.).
- ↑ S. Solomon Samuel: Sasi to continue serving athletics. www.nst.com.my, 11 czerwca 2014. [dostęp 2021-02-27]. (ang.).
- ↑ Merdeka Stadium. www.visitkl.gov.my. [dostęp 2021-02-27]. (ang.).