Svend Asmussen

Svend Asmussen
	; Svend Asmussen (lata 60. XX wieku)
Imię i nazwisko	Svend Harald Christian Asmussen
Pseudonim	„Skrzypek Wiking”
Data i miejsce urodzenia	28 lutego 1916 ; Kopenhaga
Data i miejsce śmierci	7 lutego 2017 ; Dronningmølle; (gmina Gribskov)
Instrumenty	skrzypce, altówka, wibrafon
Gatunki	jazz, muzyka rozrywkowa
Zawód	muzyk
Powiązania	Joe Venuti, Stuff Smith, Stéphane Grappelli
	Zespoły
	Swe-Danes; Svend Asmussen Quartet
	Multimedia w Wikimedia Commons

Svend Harald Christian Asmussen, ps. „Skrzypek Wiking”^[1] (ur. 28 lutego 1916 w Kopenhadze, zm. 7 lutego 2017 w Dronningmølle w gminie Gribskov)^[2] – duński muzyk, skrzypek i altowiolista jazzowy oraz kompozytor i piosenkarz.

Życiorys

Pochodził z muzykalnej rodziny o korzeniach niemieckich^[3]. Miał trzech braci – Ernsta, Johana i Andreę, oraz siostrę – Grethe. Naukę gry na skrzypcach rozpoczął mając siedem lat^[2]. Muzyki przestał się uczyć w wieku lat szesnastu, chcąc rozpocząć występy w lokalnych zespołach amatorskich^[3]. W końcu lat 20. usłyszał nagrania amerykańskich jazzmanów – skrzypka Joego Venutiego i gitarzysty Eddiego Langa. Zafascynowany nimi, sam zaczął grać na skrzypcach jazz^[3].

Rodzice pragnęli, żeby został rzeźbiarzem, rozpoczął więc naukę w Królewskiej Duńskiej Akademii Sztuk^[3]. Kiedy kierownik wydziału przeczytał w lokalnej gazecie, ile jego student zarabia grając w miejscowym lokalu, odradził mu niepewną finansowo karierę rzeźbiarza. Svend odszedł z akademii, lecz niezadowoleni rodzice skłonili go do podjęcia studiów stomatologicznych, ale i z tych szybko zrezygnował^[3].

Karierę zawodową rozpoczął w 1933 jako wokalista, skrzypek i wibrafonista^[3]. W 1935 dokonał swoich pierwszych nagrań^[2] i w niedługim czasie zyskał w swoim kraju popularność. W tym okresie pracował na lądzie i morzu, grając m.in. na statkach wycieczkowych, oraz występując z śpiewaczką i tancerką Josephine Baker, pianistą Fatsem Wallerem i kwartetem wokalnym The Mills Brothers^[4]. W Danii poznał amerykańskiego skrzypka Stuffa Smitha, którego gra wywarła na nim duże i trwałe wrażenie^[3].

Podczas II wojny światowej grał podziemne koncerty w jazzowym zespole Valdemara Eiberga. Jazz był w Danii zakazany przez niemieckiego okupanta. W 1943 został aresztowany przez Gestapo, lecz nieoczekiwanie zwolniony, szczęśliwie uniknął śmierci^[3].

W 1948 otrzymał zaproszenie do zespołu od „Króla Swingu” Benny’ego Goodmana, który usłyszał jego nagrania. Wyjazd za ocean uniemożliwiła odmowa American Federation of Musicians (AFM) przyznania mu pozwolenia na pracę^[3]. W 1950 podczas wizyty koncertowej w Danii Goodman wysłuchał, zorganizowanego specjalnie dla niego, krótkiego występu grupy Asmussena, w której zagrali: saksofonista Zoot Sims, gitarzysta i harmonijkarz Toots Thielemans, pianista Dick Hyman oraz perkusista Ed Shaughnessy. Po swoim koncercie Goodman odbył długą rozmowę telefoniczną z prezesem AFM, chcąc zaprosić cały zespół do Stanów Zjednoczonych, ale i on spotkał się z odmową^[3]. Niemożność pracy w USA odebrała mu możliwość zdobycia sławy większej niż kontynentalna.

Pod koniec lat 50.lat założył trio wokalno–instrumentalne Swe-Danes z piosenkarzami – Szwedką Alice Babs i grającym na gitarze Ulrikiem Neumannem^[3]. Grupa, wykonująca repertuar musicalowy, odniosła sukces w Skandynawii. Później występował w duecie z Babs jako Alice & Sven^[4]. W tym okresie – nadal w Europie – współpracował także z amerykańskimi gwiazdorami jazzu – pianistą Johnem Lewisem oraz bandliderami Lionelem Hamptonem i Dukem Ellingtonem, który w 1963 zaprosił go do nagrania popularnej później płyty Jazz Violin Session^[2]. W jej powstaniu w Szwajcarii uczestniczyli także skrzypkowie Stéphane Grappelli i Ray Nance. Zrealizowano wówczas jeszcze jeden album koryfeuszy jazzowych skrzypiec. W wydanym w 1976 LP Jazz Violin Summit wzięli udział: Stuff Smith, Stéphane Grappelli i Jean-Luc Ponty. W 1966 wystąpił na międzynarodowym festiwalu w Sopocie, wykonując piosenki: Min violin og seg i Chłopcy z obcych mórz^[5].

Mimo dawnych trudności, dotarł w końcu do USA. M.in. pojawił się w 1967 na festiwalu jazzowym w kalifornijskim Monterey. Zagrali z nim wtedy Ray Nance i Jean-Luc Ponty.

Sporadycznie komponował również muzykę do filmów. Razem z Ulrikiem Neumanem był twórcą muzyki do obrazu Kispus (1956), w którym także pojawił się w epizodycznej roli skrzypka^[6]. Występował i nagrywał jeszcze przez kilka dziesięcioleci do 2010^[1]. Mieszkał wtedy na Florydzie^[7]. 28 lutego 2016 dołączył do grona stulatków. Zmarł we śnie na trzy tygodnie przez 101. urodzinami.

Małżeństwa i dzieci

Był dwukrotnie żonaty. Pierwszą małżonką była poślubiona w 1938 Annegrethe Thomassen (zm. 2000)^[6]. Miał z nią syna – Clausa (ur. 1949), muzyka (gitarzystę i kompozytora) oraz aktora. Drugą żoną została w 2002 pięćdziesięciodziewięcioletnia wówczas Ellen Bick Meier, która pozostała z nim aż do jego śmierci^[4]^[6].

Wybrana dyskografia

Jako lider i współlider

1955 Svend Asmussen Plays Hot Fiddle (Parlophone)
1961
- Danish Imports – Svend Asmussen & Ulrik Neumann (Warner Bros.)
- Evergreens (Telefunken)
1962 European Encounter – John Lewis & Sven Asmussen (Atlantic)
1963 Buddy Cole and Svend Asmussen (Warner Bros.)
1964 Alice & Svend – Scandinavian Songs with Alice and Svend (Swedisc)
1966 Swing with Svend – Svend Asmussen and Dieter Reith (Victoria)
1967 Violin Summit – Stuff Smith–Stephane Grappelli–Svend Asmussen–Jean-Luc Ponty (SABA)
1968 2 of a Kind – Stephane Grappelly & Svend Asmussen (Polydor)
1972 Äntligen! – Alice Babs & Svend Asmussen (RCA Victor)
1973 Toots & Svend (Sonet)
1976 Telemann Today – Svend Asmussen–Putte Wickmann–Ivan Renliden–Niels-Henning Ørsted Pedersen (Polydor)
1978
- As Time Goes By – Lionel Hampton–Svend Asmussen (Sonet)
- Prize/Winners – Svend Asmussen–Kenny Drew–Niels-Henning Ørsted Pedersen–Ed Thigpen (Matrix)
1984 June Night (Doctor Jazz)
1989 Svend Asmussen at Slukafter with Arne Domnérus–Bengt Hallberg–Rune Gustafsson–Niels-Henning Ørsted Pedersen–Ed Thigpen (Phontastic)
1997 Fit as a Fiddle – Svend Asmussen Quartet (Dacapo)
2002 Still Fiddling (Storyville Records)
2009 Svend Asmussen – Makin’ Whoopee! ...and Music! (Arbors Records)
2011 The Jazz Man Hitler Failed to Silence (Roastin Records)^[8]

Jako sideman

Z Dukem Ellingtonem

1976 Duke Ellington’s Jazz Violin Session (Atlantic)

Z Bennym Goodmanem

2020 Benny Goodman – Live in Hamburg 1981 (Stockfisch Records)

Ze Stuffem Smithem

1991 Stuff Smith – Hot Violins (Storyville Records)

Zestawienie wg dat wydania płyt

Przypisy

↑ ^a ^b Svend „The Fiddling Viking” Asmussen. Find a Grave. [dostęp 2024-11-25]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Svend Asmussen. allmusic.com. [dostęp 2024-11-25]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k Svend Asmussen – Phenomenal Jazz Fiddler. „Fiddler Magazine”. [dostęp 2024-11-25]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Svend Asmussen – 100 år for fuld musik. bog.dk. [dostęp 2024-11-26]. (ang.).
↑ Uczestnicy SF ’66. BART. [dostęp 2024-11-25]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Svend Asmussen w bazie IMDb (ang.)
↑ Jazz-Violin Legend Svend Asmussen at 98. Strings. [dostęp 2024-11-26]. (ang.).
↑ The Jazz Man Hitler Failed to Silence. allmusic.com. [dostęp 2024-11-26]. (ang.).

Bibliografia

Svend Asmussen, allmusic.com
Svend Asmussen – Phenomenal Jazz Fiddler, „Fiddler Magazine”
Svend Asmussen w bazie IMDb (ang.)

Linki zewnętrzna

Svend Asmussen – dyskografia, Discogs

[fag-1] Svend „The Fiddling Viking” Asmussen. Find a Grave. [dostęp 2024-11-25]. (ang.).

[am-2] Svend Asmussen. allmusic.com. [dostęp 2024-11-25]. (ang.).

[fm-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k Svend Asmussen – Phenomenal Jazz Fiddler. „Fiddler Magazine”. [dostęp 2024-11-25]. (ang.).

[sha-4] Svend Asmussen – 100 år for fuld musik. bog.dk. [dostęp 2024-11-26]. (ang.).

[5] Uczestnicy SF ’66. BART. [dostęp 2024-11-25]. (ang.).

[imdb-6] Svend Asmussen w bazie IMDb (ang.)

[7] Jazz-Violin Legend Svend Asmussen at 98. Strings. [dostęp 2024-11-26]. (ang.).

[8] The Jazz Man Hitler Failed to Silence. allmusic.com. [dostęp 2024-11-26]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]