Tacjan Syryjczyk

Tacjan Syryjczyk
Tatianōs
Tatianus
Data urodzenia	ok. 130
Data śmierci	ok. 193
Zawód, zajęcie	pisarz
	Multimedia w Wikimedia Commons

Tacjan Syryjczyk, Tatianōs, łac. Tatianus (ur. ok. 130, zm. ok. 193) – chrześcijański pisarz greckojęzyczny i teolog pochodzący z Syrii.

Życie i twórczość

Około roku 150 przyjął w Rzymie chrześcijaństwo. Podczas swojego pobytu w Wiecznym Mieście był uczniem Justyna Męczennika. Po jego śmierci porzucił gminę rzymską i około 172 r. wrócił na Wschód, gdzie przyłączył się do sekty enkratytów (gr. wstrzemięźliwi), którzy odrzucali małżeństwo oraz spożywanie mięsa i picie wina (używali tylko wody, nawet podczas Eucharystii). Działał w Syrii, Cylicji i Pizydii^[1].

Niektórzy autorzy dostrzegają w jego pismach ukrytą gnozę, charakterystyczną dla walentynian^[2]. Według Klemensa Aleksandryjskiego i Orygenesa interpretował on zdanie z opisu stworzenia świata: niech stanie się światło (Rdz 1,3) jako pytanie, a nie jako wyraz boskiej władzy stwórczej^[3]. Inni podkreślają w enkratyzmie tacjańskim spuściznę judeo-chrześcijańską^[4].

Był apologetą oraz autorem Mowy do Greków (Oratio ad Graecos), w którym to utworze mocno zaatakował niemoralne mity pogan, ich kult, a także poglądy filozofów oraz bałwochwalczą sztukę. Jest również autorem słynnej harmonii ewangelijnej Diatessaron, która zachowała się w kilku tłumaczeniach wschodnich i zachodnich, starożytnych i średniowiecznych (najważniejsze to komentarz Efrema, przekład na język arabski oraz łaciński – Codex Fuldensis)^[5]. Krytykował niemal wszystko, co greckie, jednak pisał poprawną greczyzną, stosując figury stylistyczne^[6].

Zobacz też

Przypisy

↑ Epifaniusz z Salaminy, Haer. 46,1, por. F. Drączkowski: Patrologia. Lublin: Bernardinum, 1998, s. 35–36. ISBN 978-83-7380-462-3.
↑ Por. A. Orbe, A propósito de Gen. 1.3 (fiat lux) en la exegesis de Taciano, „Gregorianum” 42 (1961), s. 401–433; R.M. Grant. The Heresy of Tatian. „The Journal of Theological Studies”. NS 5, s. 62–68, 1954. ISSN 1477-4607.
↑ Klemens Aleksandryjski, Eglogae propheticae 38,1, wyd. O. Stählin, L. Früchtel, U. Treu, Clemens Alexandrinus, Bd. III [GCS 17²], Berlin 1970, s. 148, 17–19.
↑ Por. J Daniélou: Méssage evangelique et culture hellénistique aux 2me et 3me siècles. Histoire des doctrines chrétiennes avant Nicée, II. Tournai: 1961, s. 361–365. G. Safameni Gasparro: Encrateia e Antropologia. Le motivazioni protologiche della continenza e della verginità nel cristianesimo dei primi secoli e nello gnosticismo. Rzym: IP Augustinianum, 1984, s. 32–56, seria: Studia Ephemeridis «Augustinianum» 20.
↑ P.D. Wenger, A Student’s Guide to Textual Criticism of the Bible. Its History, Methods & Results, Downers Grove (IL) 2006, s. 272.
↑ Słownik pisarzy antycznych, red. Anna Świderkówna, WP Warszawa 1982, s. 445.

Bibliografia

Pierwsi apologeci greccy. Kwadratus, Arystydes z Aten, Aryston z Pelli, Justyn Męczennik, Tacjan Syryjczyk, Micjades, Apolinary z Hierapolis, Teofil z Antiochii, Hermiasz. ks. Leszek Misiarczyk (przekład, wstęp i przypisy), ks. Józef Naumowicz (oprac). Kraków: Wydawnictwo „M”, 2004, s. 501, seria: Biblioteka Ojców Kościoła 24.

Linki zewnętrzne

[1] Epifaniusz z Salaminy, Haer. 46,1, por. F. Drączkowski: Patrologia. Lublin: Bernardinum, 1998, s. 35–36. ISBN 978-83-7380-462-3.

[2] Por. A. Orbe, A propósito de Gen. 1.3 (fiat lux) en la exegesis de Taciano, „Gregorianum” 42 (1961), s. 401–433; R.M. Grant. The Heresy of Tatian. „The Journal of Theological Studies”. NS 5, s. 62–68, 1954. ISSN 1477-4607.

[3] Klemens Aleksandryjski, Eglogae propheticae 38,1, wyd. O. Stählin, L. Früchtel, U. Treu, Clemens Alexandrinus, Bd. III [GCS 17²], Berlin 1970, s. 148, 17–19.

[4] Por. J Daniélou: Méssage evangelique et culture hellénistique aux 2me et 3me siècles. Histoire des doctrines chrétiennes avant Nicée, II. Tournai: 1961, s. 361–365. G. Safameni Gasparro: Encrateia e Antropologia. Le motivazioni protologiche della continenza e della verginità nel cristianesimo dei primi secoli e nello gnosticismo. Rzym: IP Augustinianum, 1984, s. 32–56, seria: Studia Ephemeridis «Augustinianum» 20.

[5] P.D. Wenger, A Student’s Guide to Textual Criticism of the Bible. Its History, Methods & Results, Downers Grove (IL) 2006, s. 272.

[6] Słownik pisarzy antycznych, red. Anna Świderkówna, WP Warszawa 1982, s. 445.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]