Wenus i Mars (obraz Sandra Botticellego)

Wenus i Mars

Venere e Marte

Autor	Sandro Botticelli
Data powstania	1485
Medium	tempera na desce
Wymiary	69,2 × 173,4 cm
Miejsce przechowywania
Lokalizacja	National Gallery w Londynie

Wenus i Mars (wł. Venere e Marte) – jeden z nielicznych obrazów mitologicznych włoskiego malarza szkoły florenckiej Sandra Botticellego.

Proweniencja

Obraz Wenus i Mars został namalowany w 1485 roku. W 1869 znalazł się w kolekcji Aleksandra Berkera, który dzieło wypożyczył do South Kensington Museum (obecnie Muzeum Wiktorii i Alberta). W 1874 roku dzieło zostało zakupione do zbiorów National Gallery w Londynie.

Tematyka obrazu

Obraz przedstawia boginię miłości Wenus i boga wojny Marsa po akcie miłosnym. Bóg wyczerpany miłością zapada w drzemkę, a satyrowie zabawiają się jego zbroją. Obraz został namalowany prawdopodobnie w celu przyozdobienia komnaty ślubnej. Malarz przedstawił Wenus w szacie ze swojej epoki. Również jej uczesanie, biżuteria i zbroja Marsa pochodzą z czasów, w których żył. Erotyczny wydźwięk sceny wzmacniają twarze satyrów w wyraźnie lubieżnych grymasach. Obraz ma dwa przesłania, pierwszy bardziej widoczny, mówi o miłości, która wyczerpuje mężczyznę, a dodaje siły kobiecie. Drugie przesłanie, bardziej ukryte, określane jest jako Omnia vincit Amor (Miłość wszystko zwycięża) i symbolizuje pokojowe działanie miłości w życiu małżeńskim.

Symbolika obrazu

Kontrastujące alegorie miłości i wojny były szeroko omawiane przez humanistów z kręgu Wawrzyńca Wspaniałego oraz były tematem filozoficznych rozważań Giovanniego Pico della Mirandola, renesansowego przedstawiciela studiów nad harmonią sprzeczności. Scena z satyrami mogła być zainspirowana utworem greckiego poety Lukiana z Samosat opisującego słynny klasyczny obraz Wesele Aleksandra Wielkiego i księżniczki perskiej Roksany. Lukian pisał o kupidynach bawiących się zbroją Aleksandra, których Botticelli zastąpił satyrami mającymi symbolizować pożądanie.

Z prawej strony obrazu przy głowie Marsa brzęczą osy. Były one kalamburowym godłem rodziny Vespucci – vespa po włosku znaczy osa, a Botticelli często pracował na zlecenie Vespuccich. Osy mogą również symbolizować miłosne użądlenia.

Bibliografia

• A. Auf de Heyde, National Gallery London, wyd. HPS, 2007, ISBN 978-83-60688-44-1.
• S Zuffi, Wielki słownik malarzy wyd. HPS, 2006, ISBN 978-83-60688-15-1.