Naguib Mahfouz

«Alessandria finalmènde! Alessandria gocce de rugiade. Esplosiune de nube vianghe. Sìnde cumme 'nu fiùre n'bocce vagnate da ragge irrorate da l'acque d'u cièle. Core de recorde 'mbregnate de miele e de lacrime.»

(Nagib Mahfuz, Miramar, 1976)

Nagib Mahfuz

Nobel per la letteratura 1988

Nagib Mahfuz (Il Cairo, 11 decèmmre 1911 – Il Cairo, 30 aguste 2006) ha state 'nu romanziere egiziano. Premie Nobel pè 'a letterature jndr'ô 1988, Nāǧīb Maḥfūẓ (arabe: نجيب محفوظ, Najīb Maḥfūẓ) ha date forme a 'na narrative arabe de portate universale^[1]. Proveniende da 'na famigghie piccele-borghese, s'ète laureate jndre felosofie 'nzigne a l'università d'u Cairo e ha state assunde jndr'à ll'amministraziune pubbleche.

Dope ccu have esordite jndr'ô rumanze storeche, Mahfuz ha inaugurate 'u filone narrative d'u realisme sociale, ambiendànne le soje fatije jndr'à lle luèche cchiù tradiziunale d'u Cairo. A quiste proposite s'honne ccu cite Khan el-Khalili (nome de l'andìche bazar d'a cetate) e Zuqāq al-Midaq ('u "Vichele d'u mortaie", da cui pigghie 'u titole 'nu soje rumanze). Jndr'ô 1956 ha pubblecate 'u prime volume d'a triloggije: Bayn al-Qasrayn ('Mbrà le dò palazze), Qasr al-Shawq ('U palazze d'u desiderie) e al-Sukkariyya (nome de 'na strade d'u Cairo). Ad 'u 1959 resale Figghie d'u nuèstre quartiere; ad 'u 1967 Mīrāmār. Jndr'ô 1975 ha pubblecate Storie d'u nuèstre quartiere, 'u soje rumanze cchiù autobiografeche.

Da 'u 1971 ha condinuate 'a soje prolifeche attività de screttore e de editorialiste d'u famùse quotidiane al-Ahrām.

Cenne biografeche

Ha scritte assaje lìbbre, celebre fu Cande de nozze, da cui ha state ccrejète 'nu film e ca affronde teme cumme quidde d'a gelosije e d' passione.
Mahfuz scrivève quidde ce canosceve. N'particulare storie ambiendate ad 'u Cairo. Lìbbre capace ccu evoche, pure a 'na granna distanze de timbe da l'epoche narrate, 'a medesime atmosfere ca pure ôsce se assapore, rendenne accussì 'a fatije soje sembre attuale. Jndre Notte de le mille e 'na notte racconde ce cose accade dope ca 'u Sultane d'a canosciute raccolte favolisteche arabe de le Mille e 'na Notte, spose Shahrazad. Pure ce 'u lìbbre raccunde avvenimènde fandasteche, l’ambiendaziune e le personagge pigghiane 'na relevanze assaje de ôsce a die e realisteche.
Nagib Mahfuz ha vissute jndr'à vanne de Khan el-Khalili, une de le cchiù suggestive d'u Cairo addò se iacchiene bazar e mercate, addò turiste e crestiáne d'u luèche se reverse jndre 'nu granne numere ogne sciùrne jndr'à strade e jndr'à ll’arie se sende quidde particulare odore de spezie e caffè, ca fàcene da sfunne ideale a le soje rumanze ca jndre quidde suq sonde spesse ambiendate. Mahfuz ha scritte pure pè 'u cineme, d'ô quale jidde ha ditte: “Sonde devendate 'nu poete, piccé sonde 'nu 'mbiegate”, cumme le personagge d'u lìbbre 'U sciùrne jndre cui ha state accise 'u leader, lìbbre ca scrisse jndr'ô 1985 me ce jè state tradotte jndr'ô tagliàne sule jndr'ô 2005, ambiendate jndr'ô 1981 quanne 'u Presidente Anwar al-Sadat venne assassinate da le fondamentaliste.
'Mbrà le scritte pè 'u cineme se pòtene ccu recorde: 'A battagghie de Tebe, Akhenaton e 'A maledizione de Cheope.

Mahfuz ha pubblecate 'na cinquandìne de rumanze, 'mbrà cui 'a Triloggije d'u Cairo (1956-57), 'U rione de le uagnùne (1959), a longhe cenzurate pè blasfemie jndr'ô Egitte, 'U mariungìedde e le cane (1961) e 'U nuèstre quartiere. Jndr'à lle soje rumanze, jidde descrive jndre 'na maniere assaje approfunnite totte le aspette d'a vite populare cairote. L'uneche rumanze ca non g'ète ambiendate jndr'à capitale egiziane jè Mīrāmār, teste 'ngendrate sus a Alessandria d'Egitte.

Fatije

Old Egypt (1932) مصر القديمة
Whisper of Madness (1938) همس الجنون
'U scherze de le destine (1939) عبث الأقدار
Rhadopis. 'A cortiggiane d'u faraone (1943) رادوبيس
'A battagghie de Tebe (Kifāh Tība) (1944) كفاح طيبة
Pè le strade d'u Cairo (Al-Qāhira al-jadīda) (1945) القاهرة الجديدة
Khan El-Khalili (1945) خان الخليلي
Vichele d'u mortaie (Zuqāq al-Midaq) (1947) زقاق المدق
'U miragge (al-Sarāb) (1948) السراب
Prengipie e fine (Bidāya wa nihāya) (1950) بداية ونهاية
Triloggije d'u Cairo (1956–57) الثلاثية
'Mbrà le dò palazze (Bayn al-qasrayn) (1956) بين القصرين
'U palazze d'u desiderie (Qasr al-shawq) (1957) قصر الشوق
'A vije d'u zucchere (al-Sukkariyya) (1957) السكرية
'U rione de le uagnùne (Awlād hāritnā) (1959) أولاد حارتنا
'U mariungìedde e le cane (al-Liss wa al-kilāb) (1961) اللص والكلاب
Autunne egiziane (al-Summān wa al-kharīf) (1962) السمان والخريف
'U munne de Die (Dunyā Allah) (1962) دنيا الله
Zaabalawi (1963)
'A recerche (1964) الطريق
'U mendiche (al-Shaḥḥādh) (1965) الشحاذ
Chiacchiere sus 'u Nile (Tartara fawq al-Nīl) (1966) ثرثرة فوق النيل
Mīrāmār (1967) ميرامار
'A taverne d'u jatte gnure (Khammārat al-qitt al-aswad) (1969) خمارة القط الأسود
A story without a beginning or an ending (1971) حكاية بلا بداية ولا نهاية
The Honeymoon (Shahr al-ʿasl) (1971) شهر العسل
Le specchie (al-Maraya) (1972) المرايا
Love under the rain (1973) الحب تحت المطر
The Crime (1973) الجريمة
'U caffè de le 'ndrighe o Karnak Café (Al-Karnak) (1974) الكرنك
Storie d'u nuèstre quartiere (Hikāyat Hāritnā) (1975)
Vossignorie illustrissime (Hadrat al-muhtaram) (1975) حضرة المحترم
L'epopee de le Harafish (Malhamet al-Harāfīsh) (1977) ملحمة الحرافيش
L'amore ssus 'u Plateau d'a Piramide (1979) الحب فوق هضبة الهرم
The Devil Preaches (1979) الشيطان يعظ
'U timbe de l'amore (ʿAsr al-hubb) (1980) عصر الحب
Notte de le mille e 'na notte (Laylā min layali alf layla) (1981) ليالي ألف ليلة
Cande de nozze (Afrah al-qubba) (1981) أفراح القبة
One hour remains (1982) الباقي من الزمن ساعة
'U viagge de Ibn Fattuma (Rihlat Ibn Faṭṭūma) (1983) رحلة ابن فطومة
Akhenaton, 'u faraone eretiche (al-ʿāysh fī l-haqīqa) (1985) العائش فى الحقيقة
'U sciùrne jndre cui fu accise 'u leader (Yawm maqtal al-zaīm) (1985) يوم مقتل الزعيم
Speaking the morning and evening (1987) حديث الصباح والمساء
Fountain and Tomb (1988)
Eche de 'na autobiografije (Asda al-Sira al dhatiya) (1994) أصداء من السيرة الذاتية
Sogne jndr'ô timbe d'a convalescenze (2004) أحلام فترة النقاهة
'U settime cièle (Al-hubb fawqa hadabat al-haram) (2005)

Note: Quacche vote 'a stesse opere jè state pubblecate jndr'ô tagliàne da editore differende cu titole deverse.

Note

↑ Anna Albertano, Nu Nobel prestate ad 'u cineme (PDF), su euromedi.org. e Ngondre cu Nagib Mahfuz (PDF), su euromedi.org. in Salah Abou Seif, edizioni Cinemamed, dicembre 2002

Otre pruggette

Uicchiquote tène citazioni de oppure sus Naguib Mahfouz
Uicchimedie Commons tène files multimediale sus Naguib Mahfouz
Artichele sus Wikinotizie: Jè muèrte 'u screttore egiziane premie Nobel Naguib Mahfouz 30 aguste 2006

Condrolle de autorità	VIAF (EN) 89803944 · ISNI (EN) 0000 0000 6875 5806 · SBN (IT, EN) CFIV093786 · Europeana (EN) agent/base/60182 · LCCN (EN) n82091918 · GND (DE) 118576259 · BNE (ES) XX931300 (data) · BNF (FR) cb12001087k (data) · J9U (EN, HE) 987007264967705171 · NSK (HR) 000001196 · NDL (EN, JA) 00448524 · CONOR.SI (SL) 18412643

Collegamende sus a indernette

Predecessore	Premie Nobel pè 'a letterature	Successore
Joseph Brodsky	1988	Camilo José Cela

[1] Anna Albertano, Nu Nobel prestate ad 'u cineme (PDF), su euromedi.org. e Ngondre cu Nagib Mahfuz (PDF), su euromedi.org. in Salah Abou Seif, edizioni Cinemamed, dicembre 2002

[1]