لوک مذہب

لوک مذہب (انگریزی: Folk religion) منظم دین تُوں وَکھ مذہب دی ہِک وَنکی ہِے جین٘دے وِچ نسلیتدا پہلو غالب ہون٘دا ہِے۔ ڄاں جو مہان٘دریاں دے آپت وِچ اِین٘دی تعریف وِچ خاصا جھیڑا پاتا وین٘دا ہِے جاں جو اِیہ مذہب دا اِی حِصّہ ہِے۔

لوک مذہب دے مطالعے کُوں متعلق جاں جو مابکل اَن٘ج اَن٘ج موضوعاں اُتّے محیط ہِے۔ پہلاں اِیہ جو لوک مذہب وِچ لوک کہاݨی، لوک ثقافت دا کیا عمل دخل ہِے۔ اَتے ݙُوجھا ہِکّے اِی مذہب دے امتزاج ضدیندا مطالعہ ہِے جیویں: افریقی لوک عقائد اَتے کاتھولک کلیسا جِنّھاں دی وجہ کنُوں وڈوو اَتے سانتیریہ وجود وِچ آئے۔ این٘دے تُوں اَن٘ج ٻِنّھاں ثقافتاں اَتے امتزاج ضدین دی وَدھ مثالاں موجود ہِن۔

چینی لوک مذہب، لوک عیسائیت، لوک ہندومت، لوک اسلامکُجھ اِیجھیاں مِثالاں ہِن جو اصل مذہب اَتے بݨیادی کڑی تُوں متعلق ہِن جاں جو آپݨی ہِک مستقل سُن٘ڄاݨ وِی رکھین٘دیاں ہِن۔ لوک مذہب دا اطلاق اِیہو جئیں عقیدیاں اُتّے وی تِھین٘دا ہِے جین٘دے وِچ اصل مذہب اَتے سماج دے طریقے تُوں ہَٹ تے طریقۂ عبادتاختیار کِیتا وین٘دا ہِے اَتے عموم تُوں آپݨی سُن٘ڄاݨ وَکھ رَکّھی وین٘دی ہِے۔ جِیویں: مذہبی پرنیوا، تجہیز اَتے تکفین دے رِیتاں یا جِیویں: عیسائیت وِچ ٻالاں دا بپتسمہکرواوݨ وغیرہ۔

لوک عیسائیت

ماہرین اَتے سکالراں نے لوک عیسائیت دی کئی طرحاں نال سُن٘ڄاݨ کرائی ہِے؛ "مفتوح قوم دا عیسائیت اُتے عمل کرݨ" کُجھ لوک اِیکُوں "مسیحی اِلٰہیات اَتے غیر اِلٰہیات دے آپت وِچ مسیحیت دی وَن٘ݙ کرݨ تُوں ٻچاوݨ کِیتے وی ہِک طریقہ ݙَسین٘دے ہِن۔“ مسیحیت اُتے قوم در قوم جغرافیائی اعتبار نال اَنج اَنج طریقیاں اُتے عمل تِھین٘دا ہِے۔ اِیہو جئیں کئی جغرافیائی مسیحی جَتّھے موجود ہِن۔ کُجھ مسیحیت دا “ اِلٰہیات یا تاریخ مسیحیت تُوں کوئی ݙیوݨ گِھنَّݨ کائے نِیں“

لوک اسلام

لوک اِسلام ہِک ٻہوں ہِی جامع لوّظ ہِے جین٘دے وِچ قبائلی طور تے منقسم مسلمان شامل ہِن جِنّھاں دے اسلامی عملاں اُتّے جُغرافیائی جھلک صاف ݙکھالی ݙین٘دی ہِے۔ لوک اِسلام دا اطلاق عام طور تے ٻِیلے، غریب، خانہ بدوش اَتے دیس بدر لوکاں اَتے قبیلیاں دے اسلام تُوں دوری نال ہون٘دا ہِے۔ اَتے اِیہ اصل اِسلام یا عمومی اسلام تُوں کُجھ حد توڑِیں وَکھ ہِے۔ تصوف کُوں لوک اسلام وِچ رلایا وین٘دا ہِے۔

تَلّے ݙِٹّے ڳئے کُجھ عقیدے لوک اِسلام وِچ سمجھے وین٘دے ہِن:

• روایتی جادوگری اَتے وجد دے رِیتاں
• مزارات اَتے رقیہ
• بزرگاں اَتے جِنّاں دا تصور
• روحانیت دا تصور اَتے رِیتاں