1917 Rusya Kurucu Meclisi seçimleri
 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Rusya Kurucu Meclisi'nin 703 sandalyesi | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Katılım | 44.433.309 (~%50) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1917 Rusya Kurucu Meclisi seçimleri, Şubat Devrimi'ndeki olayların bir sonucu olarak düzenlenen seçimler, başlangıçta planlanan tarihten iki ay sonra gerçekleşti. Bunlar genel olarak Rus tarihindeki ilk serbest seçimler olarak kabul edilir.[1] Ancak Bolşevikler daha sonra Kurucu Meclis'i dağıtıp ülkeyi tüm muhalefet partilerinin yasaklandığı tek partili bir devlet olarak yönetmeye devam ettikleri için demokratik olarak seçilmiş bir hükümet ortaya çıkmadı.[2] [3] [4]
Çeşitli akademik çalışmalarda alternatif sonuçlar ortaya konmuştur. Ancak tüm veriler, Bolşeviklerin kent merkezlerinde açık ara galip geldiğini, Batı Cephesi'ndeki askerlerin de yaklaşık üçte iki oy aldığını gösteriyor. Bununla birlikte, Sosyalist Devrimci Parti anketlerde birinci oldu ve ülkenin kırsal kesimindeki köylülerin desteğiyle çoğunluk kazandı fakat hiçbir parti çoğunluğu elde edemedi. Köylüler çoğunlukla tek bir konuya odaklanmıştı, bu konu da toprak reformuydu.[5]
Bazı modern Marksist teorisyenler, tek parti devletinin Bolşeviklerin eylemlerinin doğal bir sonucu olduğu görüşüne itiraz ettiler.[6] George Novack, Bolşeviklerin Sol Sosyalist Devrimciler ile bir hükümet kurma ve Menşevikler gibi diğer partileri siyasi meşruiyete sokma yönündeki çabalarını vurguladı.[7] Tony Cliff, Bolşevik-Sol Sosyalist Devrimci koalisyon hükümetinin Kurucu Meclis'i çeşitli nedenlerle feshettiğini ileri sürdü. Sosyalist Devrimci Parti içindeki bölünmeyi ve meclisin seçilmiş Rus Sovyetler Kongresi ile alternatif, demokratik bir yapı olarak çatışmasını kabul etmeyen güncelliğini yitirmiş seçmen kayıtlarını gösterdiler. Kurucu Meclis'in feshedilmesi Sol Sosyalist Devrimciler ve anarşistler tarafından da onaylandı. Her iki grup da daha kapsamlı bir demokrasiden yanaydı.[8]
Seçim sistemi
[değiştir | kaynağı değiştir]81 seçim bölgesi Geçici Hükümet tarafından oluşturuldu.[9] [10] Seçim bölgeleri genellikle (devrim öncesi) valilik veya etnik oblast sınırlarında kuruldu.[10] [11] Ayrıca, farklı ordu grupları ve filolar için seçim bölgeleri vardı.[10] Ayrıca Çin Doğu Demiryolu'ndaki işçiler için bir seçim bölgesi ve Fransa ve Balkanlar'daki Rus Seferi Kolordusu askerleri için bir seçim bölgesi ayrılmıştı (yaklaşık 20.000 seçmen).[9] [12]
Resmî bir seçim sayımı bulunmamaktadır. O tarihte oy kullanma hakkına sahip seçmenlerin tahmini nüfusu (işgal altındaki topraklar hariç) yaklaşık 85 milyon olarak tahmin ediliyordu, oylama yapılan bölgelerdeki oy kullanma hakkına sahip seçmen sayısının yaklaşık 80 milyon olduğu tahmin ediliyordu.[9]
Her partinin ayrı ayrı oy pusulaları vardı ve adayların isimleri liste halinde verilmişti, genel oylama yapılmamıştı. Seçmene farklı parti listelerinin birer kopyası ya önceden verilirdi ya da sandık başında. Seçmen bir listeyi seçip bir zarfa koyup ağzını kapatıp sandığa atıyordu. Herhangi bir isim çizilirse oy geçersiz sayılacaktı.[13]
Oylama
[değiştir | kaynağı değiştir]
Oylama 12-14 Kasım 1917'de başladı.[14] [15] Seçim o dönemde tarihin en büyük seçim organizasyonuydu.[16] Ancak sadece 39 ilçede seçim planlandığı gibi gerçekleşti. Birçok bölgede oylama Kasım sonu veya Aralık başında gerçekleşti ve bazı uzak yerlerde oylama ancak Ocak 1918 başında gerçekleşti.[17]
Savaş ve kargaşaya rağmen, yaklaşık 45 milyon seçmen oylarını kullandı ve ulusal seçmen katılımı yaklaşık %50 oldu.[18] Protasov'a göre katılım yaklaşık yaklaşık %64 oldu.[9] [9] Kırsal kesimde seçmen katılımı genel olarak şehirlere göre daha yüksekti. Ülke genelinde nüfusu 7 milyonu bulan 220 kentte katılım oranı yüzde 58 oldu. Tarım illerinde katılım oranı genellikle %62 ile %80 arasında değişti. Tambov ilinde kentsel alanlarda katılım %50,2 iken kırsal alanlarda %74,5 oldu. [9] Radkey'e (1989) göre ulusal seçmen katılımı yaklaşık %55 seviyesindeydi.[19]
Seçim sonuçları
[değiştir | kaynağı değiştir]1917 seçimlerinin sonuçlarına ilişkin tam bir açıklama bulunmamaktadır; çünkü birçok bölgede seçimler yapılmamış veya oy sayımı yapılmamıştır. Aşağıdaki tabloda yer alan sayılar 81 seçim bölgesinin 70'indeki oylamalara ait hesapları temsil ediyor, ancak bu bölgelerin hepsinde tam oy sayımı bulunmuyor. Seçilen milletvekililleri 74 bölgeyi temsil ediyor.
| Parti | Oy[20] | % | Sandalye |
|---|---|---|---|
| Sosyalist Devrimci Parti (SRlar) | 17.100.000 | 48,8 | 374 |
| Bolşevikler | 9.800.000 | 23,4 | 180 |
| Anayasal Demokrasi Partisi (Kadetler) | 2.000.000 | 3,1 | 24 |
| Menşevikler | 1.360.000 | 2,8 | 22 |
| Diğerleri | 11.140.000 | 21,9 | 166 |
| Toplam (katılım %48,44) | 41.700.000 | 100 | 766 |
| Parti | Oy | % |
|---|---|---|
| Sosyalist Devrimci Parti (SRlar) | 17.943.000 | 40,4 |
| Bolşevikler | 10.661.000 | 24,0 |
| Ukrayna Sosyalist-Devrimci Parti | 3.433.000 | 7,7 |
| Anayasal Demokrasi Partisi (Kadetler) | 2.088.000 | 4,7 |
| Gürcistan Sosyal Demokrat Partisi (Menşevik) | 662.000 | 1,5 |
| Müsavat Partisi (Azerbaycan) | 616.000 | 1,4 |
| Ermeni Devrimci Federasyonu (Taşnagsütün) (Ermenistan) | 560.000 | 1,3 |
| Sol SR (Borotbistler) | 451.000 | 1,0 |
| Alaş Orda (Kazakistan) | 407.000 | 0,9 |
| Çeşitli liberal partiler | 1.261.000 | 2,8 |
| Çeşitli milliyetçi etnik partiler | 407.000 | 0,9 |
| Çeşitli sosyalist partiler | 401.000 | 0,9 |
| Açıklanmamış | 4.543.000 | 10.2 |
| Bölge | Bolşevik Oyları %[23] |
|---|---|
| Toplam | 23.4 |
| Baltık Filosu | 62.6 |
| Karadeniz Filosu | 20.5 |
| Kuzey Cephesi | 56.1 |
| Batı Cephesi | 66.9 |
| Güneybatı Cephesi | 29.8 |
| Romanya Cephesi | 14.8 |
| Petrograd | 45 |
| Moskova | 47.9 |
| Transkafkasya | 4.6 |
| Estonya | 40.4 |
| Livonya | 71.9 |
| Vitebsk | 51.2 |
| Minsk | 63.1 |
| Smolensk | 54.9 |
| Belarus | 57.5 |
| Sibirya | 9.9 |
| İşçiler | 86.5 |
| Parti | % Kafkasya Oyları[23] |
|---|---|
| Menşevikler | 30.1 |
| Taşnaklar (Ermeni milliyetçileri) | 18.5 |
| Sosyalist Devrimci Parti | 5.6 |
| Bolşevikler | 4.6 |
| Anayasal Demokrasi Partisi (Kadetler) | 1.3 |
| Diğerleri | 39.8 |
Seçim sonrası
[değiştir | kaynağı değiştir]
Ekim Devriminde iktidarın ana gücü haline gelen Bolşevikler, iktidarlarını daha da güçlendirebileceklerine ve mutlak bir yönetim için yeterli bir halk desteğine sahip olduklarını bu seçimlerle birlikte ispatlayabileceklerene inanıyorlardı. Ayrıca Şubat Devrimi sonrasında Geçici Hükûmet'i sıkıştırmak için sürekli seçim ve meclisin açılması eleştirilerini dile getirmekteydiler. 1917 boyunca oluşturdukları söylemin tersini halka açıklamaları kolay olmayacaktı. Bolşeviklerin beklentilerinin aksine seçim, Bolşeviklerin neredeyse iki katı oy kazanan Sosyalist Devrimci Parti (SRlar) için net bir zafer olarak sonuçlandı. Bununla birlikte, aday listeleri SR bölünmesinden önce hazırlandığından, sağ SRlar oylarına göre çok daha büyük çoğunlukla temsil edildi ve Tüm Rusya Merkezi Yönetim Komitesi adlı mevcut koalisyon hükûmetinin içinde Bolşeviklerle birlikte bulunan sol SRlardan ayrıldılar.[24]
Aslında Geçici Hükûmet'in daha önce almış olduğu karara göre Meclis 28 Kasım tarihinde toplanmalıydı. Fakat o gün sadece 60 milletvekili toplantı salonunda hazır bulundu. Oysa 26 Kasım'da Geçici İşçi ve Asker 5ovyeti Hükûmeti, meclisin açılması için en az 400 milletvekilinin toplanması gerektiğine dair bir karar yayınlamıştı. Bu nedenle 28 Kasım günü meclis toplanamadı.[25]
5 Ocak 1918 tarihinde Kurucu Meclis toplandı. Toplantıda diğer partilerin, Bolşevik lider Vladimir Lenin'i ve onun Sovyet Sovyet Cumhuriyeti adlı iktidar modelini desteklemedikleri görüldü. Ertesi gün Tüm Rusya Merkezi Yönetim Komitesi koalisyonu meclisi feshetti ve iktidarı Tüm Rusya Sovyetler Kongresi'ne bıraktı.
Önemi
[değiştir | kaynağı değiştir]
Rusya tarihindeki ilk serbest seçim olarak kabul edilir. Hatta 1990 Rusya yasama seçimleri'ne kadar son serbest seçim olarak kalmıştır. Zira 1918 sonuna gelindiğinde tüm muhalefet partilerinin seçimlere girmesi yasaklanmıştı.
Bu seçim, 15 Mart 1917 tarihinden Ekim Devrimi'ne kadar eski Rus İmparatorluğu topraklarında varlığını sürdüren Rusya Cumhuriyeti yönetiminin de sona ermesi anlamına gelmiştir.
Şubat Devrimi sonrası iktidar olan Geçici Hükûmet, Kurucu Meclis seçimlerinin yapılmasına kesin kararını vermişti. Fakat Ekim Devrimi ile hükûmet değişmiş, iktidara gelen Bolşevikler gerçekte istemeseler bile seçimlerin açıklanan tarihte yapılmasına engel olmamış, ancak sonuçların istediği gibi çıkmaması üzerine Kurucu Meclis'i feshederek Rusya'nın demokratik gelişimine büyük bir darbe vurmuşlardır.[25]
Meclisin feshedilmesi, Rus İç Savaşı'nın başlamasını adeta kaçınılmaz duruma getirdi.
Okuma listesi
[değiştir | kaynağı değiştir]- Kurucu Meclis Seçimleri Ve Proletarya Diktatörlüğü 26 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. bölümü, Viladimir İliç Lenin Burjuva Demokrasisi ve Proletarya Diktatörlüğü, Sol Yayınları, kutuphane.halkcephesi.net, Haziran 1977. (Türkçe)
- Badcock, Sarah. "'We're for the Muzhiks' Party!'Peasant Support for the Socialist Revolutionary Party During 1917." Europe-Asia Studies 53.1 (2001): 133-149. (İngilizce)
- Rabinovitch, Simon. "Russian Jewry goes to the polls: an analysis of Jewish voting in the All‐Russian Constituent Assembly Elections of 1917." East European Jewish Affairs 39.2 (2009): 205-225. (İngilizce)
- Radkey, Oliver Henry. Russia goes to the polls: the election to the all-Russian Constituent Assembly, 1917 (Cornell University Press, 1989) (İngilizce)
- Smith, Scott Baldwin. Captives of Revolution: The Socialist Revolutionaries and the Bolshevik Dictatorship, 1918–1923 (University of Pittsburgh Pre, 2011) (İngilizce)
- Von Hagen, Mark. Soldiers in the proletarian dictatorship: the Red Army and the Soviet socialist state, 1917-1930 (Cornell University Press, 1990) (İngilizce)
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Dando, William A. (June 1966). "A Map of the Election to the Russian Constituent Assembly of 1917". Slavic Review. 25 (2): 314-319. doi:10.2307/2492782. ISSN 0037-6779.
- ^ Концепция социалистической демократии: опыт реализации в СССР и современные перспективы в СНГ
- ^ Ulam (1998); Sakwa (1999); Judson (1998); Marples (2010); Hough & Fainsod (1979); Dowlah & Elliott (1997)
- ^ Soviet Union at Encyclopedia Britannica
- ^ Dando, William A. (June 1966). "A Map of the Election to the Russian Constituent Assembly of 1917". Slavic Review. 25 (2): 314-319. doi:10.2307/2492782. ISSN 0037-6779.
- ^ Grant, Alex (1 Kasım 2017). "Top 10 lies about the Bolshevik Revolution". In Defence of Marxism (İngilizce).
- ^ Novack, George (1971). Democracy and Revolution (İngilizce). Pathfinder. ss. 307-347. ISBN 978-0-87348-192-2.
- ^ Liebman, Marcel (1975). Leninism under Lenin. London : J. Cape. s. 237. ISBN 978-0-224-01072-6.
- ^ a b c d e f Wade 2004.
- ^ a b c Mawdsley, Evan; Munck, Thomas (1993). Computing for Historians: An Introductory Guide. Manchester University Press. ss. 117, 119. ISBN 978-0-7190-3548-7.
- ^ Maksimov, Konstantin Nikolaevich (1 Ocak 2008). Kalmykia in Russia's Past and Present National Policies and Administrative System. Central European University Press. ss. 190-191. ISBN 978-963-9776-17-3.
- ^ Лев Григорьевич Протасов (1997). Всероссийское учредительное собрание: история рождения и гибели. РОССПЭН. s. 162. ISBN 9785860041172.
- ^ Oliver Henry Radkey (1989). Russia goes to the polls: the election to the all-Russian Constituent Assembly, 1917. Cornell University Press. s. 43. ISBN 978-0-8014-2360-4.
- ^ Swain, Geoffrey (24 Şubat 2014). Trotsky and the Russian Revolution. Routledge. s. xiv. ISBN 978-1-317-81278-4.
- ^ Maksimov, Konstantin Nikolaevich (1 Ocak 2008). Kalmykia in Russia's Past and Present National Policies and Administrative System. Central European University Press. ss. 190-191. ISBN 978-963-9776-17-3.
- ^ Simon Rabinovitch (1 Ekim 2016). Jewish Rights, National Rites: Nationalism and Autonomy in Late Imperial and Revolutionary Russia. Stanford University Press. ss. 233-235. ISBN 978-0-8047-9303-2.
- ^ Korolikov, O. P.. Выборы в Учредительное собрание в Псковской губернии (1917 г.) Webarşiv şablonunda hata:
|url=value. Boş. - ^ "Начались выборы в Учредительное собрание". Президентская библиотека имени Б.Н. Ельцина (Rusça). Erişim tarihi: 2 Ocak 2025.
- ^ Radkey, Oliver Henry (1989). Russia goes to the polls: the election to the all-Russian Constituent Assembly, 1917. Cornell University Press. s. 99. ISBN 978-0-8014-2360-4.
- ^ Caplan, Bryan. "Lenin and the First Communist Revolutions, IV" (İngilizce). George Mason University. 14 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2016.
- ^ "Constitutional Assembly in the History of Russian Parliament". Echo of Moscow (Rusça). 3 Mart 2008. 20 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2016.
- ^ "Electoral System of Russia". Bestreferat.ru (Rusça). 3 Mart 2008. 21 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2016.
- ^ a b Oliver Henry Radkey, The Election to the Russian Constituent Assembly.
- ^ Sheila Fitzpatrick, The Russian Revolution, Oxford: Oxford University Press (2008), s. 66.
- ^ a b Sadıgov, Ramin. "Rusya Kurucu Meclisi: Tarihi Gelişimi ve Bolşevikler Tarafından Feshi" [The Russian Constituent Assembly: Its Historical Development and Abrogated by the Bolsheviks] (Türkçe ve İngilizce). Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi (The Journal of International Social Research). s. Cilt:9, Sayı:43, Nisan 2016. ISSN 1307-9581. 15 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2016.
| Devlet başkanlığı seçimleri | |
|---|---|
| Yasama seçimleri | |
| Valilik seçimleri | |
| Bölgesel seçimler | |
| Referandumlar | |
