Booth Tarkington

Newton Booth Tarkington
Newton Booth Tarkington
	Booth Tarkington (1922)
Doğum	Newton Booth Tarkington; 29 Temmuz 1869; Indianapolis, Indiana, Amerika Birleşik Devletleri
Ölüm	19 Mayıs 1946 (76 yaşında); Indianapolis, Indiana, Amerika Birleşik Devletleri
Meslek	Roman ve oyun yazarı
Dil	İngilizce
Milliyet	ABD
Vatandaşlık	ABD
Önemli eser	Muhteşem Ambersonlar (1918) - Alice Adams (1921)
Önemli ödülleri	Pulitzer Ödülü (1919 ve 1922)
Etkin yılları	1899–1946
Evlilikler	Louisa Fletcher (1902-1911), Susanah Keifer Robinson (1912-1946)
Çocuklar	Laurel (1906-ö.1923)
Akrabalar	Elizabeth Booth - John S. Tarkington

Newton Booth Tarkington (29 Temmuz 1869 – 19 Mayıs 1946) Amerikalı oyun ve roman yazarı. En çok bilinen eserleri The Magnificent Ambersons (Muhteşem Ambersonlar) ve Alice Adams adlı romanlarıdır. Kurgu dalında Pulitzer Ödülünü birden fazla kazanan üç yazardan birisidir. (Diğer ikisi William Faulkner ve John Updike)

Biyografi

Booth Tarkington 1869 yılında Elizabeth Booth ve John S. Tarkington çiftinin çocukları olarak Indianapolis, Indiana'da dünyaya geldi. Çift çocuklarına Kaliforniya valisi olan dayısı Newton Booth'un adını verdi. Tarkington aynı zamanda Chiago Belediye Başkanı James Hutchinson Woodworth'un eşi Almyra Booth Woodworth'un da akrabasıdır.

Tarkington, Indianapolis'teki Shortridge Lisesi'ne kayıt oldu ama daha sonra yatılı bir okul olan Phillips Exeter Academy'ye geçti ve orta öğrenimini tamamladı. Devamında iki yıl boyunca Purdue Üniversitesinde eğitim hayatına devam etti. Tarkington ilerleyen yıllarda üniversiteye bir yatakhane yaptırmak için önemli miktarlarda bağışta bulunmuş, Purdue Üniversitesi yaptırılan bu salona "Tarkington Salonu" ismini vermiştir. Aynı zamanda Purdue Üniversitesi Tarkington'a "Fahri Doktora" unvanı vermiştir.^[1]

Princeton Öğrenimi

1873 ekonomik krizi sonrasında ailenin servetinin bir kısmı döndü ve annesi Booth'u Purdue'den alarak Princeton Üniversitesi'ne kaydettirdi. Princeton'da Tarkington'un arkadaşları arasında "Tark" olarak bilindiği söylenmektedir. Tarkington hem öğrenci hem aktör Princeton Drama Derneğinde olarak aktifti ve daha sonra bu derneğin başkanlığını yaptı.^[2] Tarkington kulüp bünyesinde sergilenen çeşitli oyunlarda rol aldı. Aynı yıl içinde Princeton'da oyun yazarı olarak ün kazandı. Aynı zamanda Princeton'un öğrenci yayınlarından olan "Nassau Edebi Dergisi"nin editörlüğünü yaptı.^[3] Sosyal faaliyetlerdeki aktifliği Tarkington'a belli bir popülarite sağlamış ve bir dersi kaçırması sonucunda mezun olamamasına rağmen 1893 yılında kampüsün "en popüler öğrencisi" seçilmiştir.

Tarkington'un Princeton'daki öğrencilik döneminden beri Woodrow Wilson ile arkadaş olduğu bilinmektedir. Wilson, Tarkington'un mezuniyetinden kısa bir süre önce Princeton'a siyaset bilimi fakültesi üyesi olarak dönmüş, arkadaşlıkları devam etmiştir.

Ödülleri

1899 ve 1918 yıllarında olmak üzere iki defa onursal unvan almak üzere Princeton Üniversite'sine tekrar gitmiştir. Tarkington Üniversite tarihindeki "mezun olmadığı halde birden fazla onursal diplomaya sahip kişi" olarak üniversite tarihine geçmiştir. Tarkington bir üniversite mezunu olmamasına rağmen, bir yazar olarak becerilerini ve başarılarını takdir eden ve onurlandıran birçok ödüle layık görüldü.

Kurgu dalında Pulitzer Ödülü'nü 1919 ve 1922 yıllarında "Muhteşem Ambersonlar" ve "Alice Adams" romanlarıyla iki defa kazanmıştır. 1921'de Amerika'da uygulanan bir anket ile "en önemli çağdaş yazar" seçilmiştir. 1931 yılında "Citer of Normandy" hikâyesi ile "O.Henry Anma Ödülü"nü kazandı. Çalışmaları, hayatı boyunca en çok satanlar listelerinde sıklıkla göründü. Princeton'dan fahri öğretmen ve doktora, Purdue Üniversitesinden fahri doktora unvanlarına layık görülen Tarkington, Columbia Üniversitesinde Pulitzer Ödülü yöneticisi ve birkaç başka üniversiteden fahri doktora derecesine layık görüldü.

Kariyeri ve Yaşamı

1902'de Indiana Temsilciler Meclisi'nde bir dönem Cumhuriyetçi Parti üyesi olarak görev yaptı. Bu deneyim, "The Arena: Siyasi Hayat Hikâyeleri" adlı kitabının temelini oluşturdu. Indiana milletvekilliği görev yaptığı tek resmi kamu hizmeti oldu. Tüm yaşamı boyunca siyasi olarak muhafazakâr kaldı. Genel olarak kısıtlayıcı bir görüşteydi. Franklin D.Roosvelt ve onun New Deal'ine karşı muhalefette bulundu. Tarkington, zamanının en popüler Amerikan romancılarından biriydi. "The Two Vanrevels" ve "Mary's Neck" romanları en çok satanlar listelerine çeşitli yıllarda toplam dokuz kez girdi. Tarkington'un eserleri, Amerikan sınıf sistemi ve onun zayıf yönleri üzerine hicivsel ve yakından gözlemlenen çalışmaları içermektedir. Günümüzde Orson Welles tarafından 1942'de filmi çekilen "Muhteşem Ambersonlar" romanı en iyi bilinen eseridir.

Tarkington, birkaç romanını kendisi dramatize etmiş; bazıları sonradan filme uyarlanmıştır. Kendi çalışmaları haricinde üç oyun yazmak için Harry Leon Wilson ile birlikte çalışmıştır. 1928'de "Dünya Harekete Geçti" adlı bir anı dizisi yayınladı. Güzel sanatlar ve koleksiyonlara yakından ilgi duydu ve John Herron Sanat Müzesi'nin bir yed-i emini idi.

Tarkington 1902'den Louisiana Fletcher'la evlendi ve 1911'de boşandı. Tek çocuğu Laurel, 1906'da doğdu ve 1923'te öldü. 1912'de Susanah Keifer Robinson ile evlendi. Çocukları yoktu.^[4] Tarkington, görme yeteneğini 1920'lerde kaybetmeye başladı ve kalan yaşamını kör olarak sürdürdü. Eserlerini sekreterine dikte ettirerek yazmaya devam etti. 1928-1940 yılları arasındaki görme engeline rağmen, Tarkington'u "ortak" olarak nitelendiren komşusu Kenneth Roberts ile beraber birkaç tarih romanı yazdı ve düzenledi.

Tarkington Indianapolis'teki 4270 North Meridian Indiana'da bir ev tuttu ve orada yaşamaya devam etti. 1923'ten ölümüne kadar her yaz Kennebunkport'taki "Seawood" olarak adlandırılan ve çok sevdiği yazlığına gitmiştir.,^[5]

Tarkington el yazmalarının bir kısmını hayattayken Princeton Üniversitesine hediye etmiştir. Ölümünden sonra eşi Susannah kalan el yazmalarını da Colby Kolejine bağışlamıştır. Aynı zamanda Purdue Üniversitesi Kütüphanesinde Tarkington'a ait çalışmalardan oluşan özel bir koleksiyon mevcuttur.

Ölümünden sonra Crown Hill Mezarlığına defnedilmiştir.

Indianapolis'teki bir ilköğretim okuluna Booth Tarkington'un ismi verilmiştir.

Eserleri

Booth Tarkington (1913)

Gentle Julia romanının kapak resmi (1922)

Booth Tarkington Time Dergisi kapağında (21 Aralık 1925)

Bad Sister (1931) filmi ilanı, The Flirt filmi uyarlaması

Fred MacMurray ve Katharine Hepburn; Alice Adams filminde (1935)

Richard Bennett, Joseph Cotten, Dolores Costello, Don Dillaway, Agnes Moorehead ve Ray Collins; Orson Welles'in Muhteşem Ambersonlar filminde (1942)

1899: The Gentleman from Indiana
1900: Monsieur Beaucaire
Opera ve iki film uyarlaması (1924 ve 1946)
1901: Old Grey Eagle
1903: Cherry
1902: The Two Vanrevels (1902)
1904: Poe's Run: and other poems … to which is appended the book of the chronicles of the Elis (M'Cready Sykes ile ortak)
1905: In the Arena: Stories of Political Life
1905: The Beautiful Lady
1905: The Conquest of Canaan
1907: The Guest of Quesnay
1907: His Own People
1908: The Man from Home (Harry Leon Wilson ile ortak çalışma-tiyatro uyarlaması)
1909: Beasley's Christmas Party
1910: Your Humble Servant (Harry Leon Wilson ile ortak çalışma-tiyatro uyarlaması)
1912: Beauty and the Jacobin, an Interlude of the French Revolution
1913: The Flirt
1914: Penrod
1915: The Turmoil
Üçlemenin ilk cildi Growth
1916: Penrod and Sam
1916: Seventeen
1916: The Spring Concert
1917: The Rich Man's War
1918: The Magnificent Ambersons
1919 Kurgu dalında Pulitzer Ödülü Kazananı
1942 ve 2002 sinema ve TV filmi uyarlaması
Üçlemenin İkinci Cildi Growth
1919: The Gibson Upright (Harry Leon Wilson ile ortak çalışma-tiyatro uyarlaması)
1919: Ramsey Milholland
1919: War Stories
1921: The Country Cousins: A Comedy in Four Acts (Tiyatro oyunu)
1921: Clarence: A Comedy in Four Acts (Tiyatro oyunu)
1921: Harlequin and Columbine
1921: Alice Adams
1922 Kurgu dalında Pulitzer Ödülü Kazananı
1923 ve 1935 film uyarlaması
1921: The Intimate Strangers: A Comedy in Three Acts (Tiyatro oyunu)
1922: Gentle Julia
1923 ve 1936 film uyarlaması
1922: The Wren: A Comedy in Three Acts (Tiyatro oyunu)
1922: The Ghost Story
1923: The Fascinating Stranger and Other Stories
1924: The Midlander (1927'deki basımında diğer başlık National Avenue)
Üçlemenin son cildi Growth
1925: Women
1926: Looking Forward, and Others
"Looking Forward to the Great Adventure", "Nipskillions", "The Hopeful Pessimist", "Stars in the Dust-heap", "The Golden Age" ve "Happiness Now" eserlerini içermektedir.
1927: The Plutocrat
1928: Claire Ambler
1928: The World Does Move
1929: Penrod Jashber
1930: Mirthful Haven
1932: Mary's Neck
1933: Presenting Lily Mars
1943 film uyarlaması
1934: Rumbin Galleries (romantik roman)
1934: Little Orvie
1936: Horse and Buggy Days
1939: Some Old Portraits (17. yüzyıl sanat eserleri üzerine denemeler)
1941: The Fighting Littles
1941: The Heritage of Hatcher Ide
1943: Kate Fennigate
1945: Image of Josephine
1947: The Show Piece

Kaynakça

^ "Tarkington Hall". Purdue University. 15 Nisan 2009. 15 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2012.
^ "The Triangle Club, Princeton University". 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2014.
^ "Nassau Lit, The". Etcweb.princeton.edu. 18 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2012.
^ "Booth Tarkington - Biography and Works. Search Texts, Read Online. Discuss". Online-literature.com. 26 Ocak 2007. 6 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2012.
^ Price, Nelson (2004). Indianapolis Then & Now. San Diego, California: Thunder Bay Press. s. 122. ISBN 1-59223-208-6. 27 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2016.

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Booth Tarkington ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

Booth Tarkington çalışmaları – Gutenberg Projesi
IMDb'de Booth Tarkington
IBDB'de Booth Tarkington.
Find a Grave'de Booth Tarkington
PoliticalGraveyard.com entry 4 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Biography from Colby College collection of his papers 20 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Booth Tarkington 3 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. at Fantastic Fiction
The Judy Room "Presenting Lily Mars" Section. 3 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Booth Tarkington Civic Theatre 2 Aralık 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[1] "Tarkington Hall". Purdue University. 15 Nisan 2009. 15 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2012.

[2] "The Triangle Club, Princeton University". 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2014.

[3] "Nassau Lit, The". Etcweb.princeton.edu. 18 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2012.

[4] "Booth Tarkington - Biography and Works. Search Texts, Read Online. Discuss". Online-literature.com. 26 Ocak 2007. 6 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2012.

[Indythen-5] Price, Nelson (2004). Indianapolis Then & Now. San Diego, California: Thunder Bay Press. s. 122. ISBN 1-59223-208-6. 27 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2016.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]