C-141
| Lockheed C-141 Starlifter | |
|---|---|
 Lockheed C-141 Starlifter | |
| Türü | Stratejik taşıma |
| Ulusal köken |  ABD |
| Üretici | Lockheed Martin |
| İlk uçuş | 1963 |
| Hizmete giriş | 1965 |
| Hizmetten çıkış | 5 Mayıs 2006 |
| Üretim sayısı | 285 |
Lockheed C-141 Starlifter, Birleşik Devletler Hava Kuvvetlerinde (USAF) askeri stratejik nakliye uçağı olarak görev almaktaydı.
C-124 Globemaster II gibi pistonlu motora sahip yavaş nakliye uçaklarının yerini alması için geliştirildi ve 1960'ların ihtiyaclarına göre tasarlandı. 1963 yılında ilk uçuşunu gerçekleştiren uçak, 1965 yılından bu yana, 284 adedi Askeri Nakliye Komutanlığı'na ve 1 adedi NASA'ya olmak üzere 285 adet üretildi. C-141, USAF tarafından 5 Mayıs 2006 tarihinde C-17 Globemaster III ile yer değiştirene kadar yaklaşık 40 yıl hizmet verdi.
Varyasyonları ve tasarım aşamaları
[değiştir | kaynağı değiştir]C-141A
[değiştir | kaynağı değiştir]C-141A diye anılan Orijinal Starlifter modeli, 138 yolcu, yaralılar için 80 sedye veya 28,900 kg (62,700 pound) kargo ve on adet standart 463L master palet taşıyabilme kapasitesine sahipti. C-141, ayrıca Minuteman Füzesi gibi özel kargolar da taşımaktaydı. Sonradan fark edildi ki, uçağın hacim kapasitesi, ağırlık olarak taşıma kapasitesi ile karşılaştığında oldukça düşüktü, genel olarak fiziksel boşluk ağırlık limiti dolmadan dolmaktaydı. Bu yüzden daha sonra C-141B modeli geliştirilmiştir.
Mevcut C-141A'lardan bir adedi NASA tarafından bir teleskopa ev sahipliği yapacak şekilde (Kuiper Uçan Gözlemevi) modifiye edildi. NASA'nın aldığı C-141A şu anda Edwards Hava üssü (California) alanındadır.
C-141B
[değiştir | kaynağı değiştir]270 C-141A uzatılarak ve hacmi genişletilerek eksiklikleri giderildi. Bu yeni varyasyona C-141B ismi atandı ve eskisine C-141A adı verildi. İlave parçalar kanatların önüne ve arkasına eklendi, uçak gövdesi böylelikle 7.11m (23 ft 4inç) uzamış oldu. Bu sayede kapasite: yaralılar için 103 sedye, 13 standart palet, 205 asker, 168 paraşütçü asker veya eşdeğer koşulda başka yük taşımaya elverişli hale getirildi. Ayrıca uzamanın yanı sıra, uçuş sırasında havadan yakıt ikmali gerçekleştirebilmek için bum kabı eklendi. Dönüştürme programı 1977 1982 yılları arasında sürdü. Bu dönüştürme programının, 90 yeni uçak alımı ile eşdeğer ölçüde olduğu düşünülmüştü.
SOLL II
[değiştir | kaynağı değiştir]1994 yılında, on üç adet C-141B, uçağa düşük seviyeli gece uçuş kapasitesi, ileri seviyeli seyrüsefer yeteneği ve geliştirilmiş karşı önlem sistemleri kazandıran SOLL II (Special Operations Low-Level II) modifikasyonuna alınmıştır. ABD Hava Kuvvetleri bu uçakları Hava Kuvvetleri Özel Harekât Komutanlığı kapsamında kullanmaktadır. Bu kapsamdaki uçakların yakın zamanda yerini yeni C-17'lere bırakması bekleniyor.
C-141C
[değiştir | kaynağı değiştir]63 adet uçak ise, C-17'ler geçerli olana kadar kullanılmak üzere, 1990'larda, geliştirilmiş aviyonik ve seyrüsefer sistemlerine sahip olan C-141C statüsüne doğrudan kavuşmuş, bu yenilemeyle birlikte cam kokpit teknolojisine kavuşan ilk uçak olup, mekanik ve elektromekanik bazı bileşenleri elektronik eşdeğerleriyle değiştirilerek daha güvenilir hale getirilmiştir.
Irak ve Afganistandaki Görevler
[değiştir | kaynağı değiştir]16 Eylül 2004 tarihinde C-141 neredeyse tüm USAF birimlerindeki görevlerinden ayrılmış, servis ömürlerini tamamlamak için bekletiliyorlardı. 25 Eylül 2005 tarihinde, sadece sekiz C-141 uçmaktaydı (tamamı Wright Patterson Hava Üssündeki 445. Nakliye Kolunda hizmetteydi). 2004,2005 ve 2006 yıllarında C-141ler Wright Petterson Hava üssünde konuşlandı ve genellikle Irak ile Afganistan'da çoğunlukla yaralıların taşınması gibi tıbbi görevlerde hizmet verdi.
