Epidermis

Derinin katları

Epidermis, deriyi oluşturan üç tabakadan en dıştakidir. Daha içteki tabakalar dermis ve hipodermistir. Epidermis tabakası çevresel patojenlerden kaynaklanabilecek enfeksiyonalara karşı bir bariyer sağlar. Ayrıca transepidermal sıvı kaybı yoluyla vücuttan atmosfere verilen su miktarını düzenler. Epidermis, bir baz tabakanın üzerine dizi hücre tabakalarından oluşur.

Bu tabakaların en dışındaki olan korun tabakası ölü ve yassı hücrelerden oluşur. Bunlar kepek ve tırnak oluşumunda etkilidir. Korun tabakasını oluşturan hücrelerin içerisinde sert ve lifli proteinler (keratin) birikmiştir. Keratinli hücreler deriyi vurma, çarpma gibi mekanik etkilerden ve mikroorganizmalardan korur. Korun altında canlı ve çok katlı yassı epitel hücrelerden oluşan malpighi tabakası bulunur. Bu tabakanın hücrelerinde Melanosit pigment bulunur ve deriye rengini verir. Malpighi tabakasındaki canlı hücrelerin bölünerek yeni hücreler vermesiyle korun tabakası sürekli olarak yenilenir. Vücudu ısı ve soğuktan korur.

Alt deri (dermis): Duyu hücreleri, ter bezleri, sinir uçları, kılcal kan damarları, kıl kökleri, dokunma cisimcikleri bulunur. Pacini cisimciği, basıncı ve gerilme duygusunu algılar. Meissner cisimciği kılsız yerlerde ve merkel diskleri kıllı bölgelerde dokunma duyusunu algılar. Krause cisimciği soğuğu, ruffini cisimciği sıcağı algılamakta görevlidir. Alt derinin görevleri başlıca: Vücudun ısı, ter, su dengesini sağlamak, dış etkilerden korumak dokunma, basınç, acı duyularını algılamaktır. Duyu cisimcikleri dokunma, ağrı, basınç, sıcaklık gibi duyuları algılar. Sinirlerle beyinin ilgili bölgelerine aktarılır. Sevinç, korku, heyecan, soğuk hava etkisi ile deri sinirleri kıl kaslarının kasılmasını ve kılların dikleşmesini sağlar.

Bir bitki yaprağının epidermis tabakası

Yapılar

Hücresel yapılar

Epidermis esas olarak keratinositlerden oluşur.

Hücre bağlantıları

Epidermal hücreler, dış ortama karşı sıkı bir bariyer görevi görmek için birbirine sıkı sıkıya bağlıdır. Epidermal hücreler arasındaki bağlantılar, kaderin adı verilen transmembran proteinlerin oluşturduğu adherens (yapışık) bağlantı tipindedir. Hücrenin içinde kaderinler aktin filamentlerine bağlıdır.

Katmanlar

Epidermis, incelenen cilt bölgesine bağlı olarak 4 veya 5 katmandan oluşur. Bu katmanlar dışarıdan içeriye doğru sırasıyla:

Keratin (stratum corneum)

Kornifiye tabaka da denir.

stratum lucidum

Bu dar tabaka sadece avuç içlerinde ve ayak tabanlarında bulunur.

stratum granulosum

Keratinositler çekirdeklerini kaybeder ve sitoplazmaları granüler görünür.

stratum spinosum

Keratinositler, desmozomlar aracılığıyla bağlanır ve Golgi'nin içinden polar lipidler, glikosfingolipidler, serbest steroller, fosfolipidler ve katabolik enzimler açısından zengin lamelli gövdeler üretir.

stratum malpighi

Stratum bazale ve stratum spinosum'u kapsayan katmandır. İkisini aynı anda ifade etmek için kullanılır.

Epidermis, alttaki dokusu olan dermisten bir bazal membran ile ayrılır.