İçeriğe atla

Sarıyer

Koordinatlar: 41°10′23″K 29°2′48″D / 41.17306°K 29.04667°D / 41.17306; 29.04667
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Başlığın diğer anlamları için Sarıyer (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.
Sarıyer
İlçe
Rumeli Hisarı
Slogan:
İşimiz Gücümüz Sarıyer
Harita
ÜlkeTürkiye Türkiye
BölgeMarmara
İlİstanbul
İdare
 • Belediye BaşkanıMustafa Oktay Aksu (CHP)
 • KaymakamÖmer Kalaylı
Yüzölçümü
 • Toplam177 km²
Nüfus
 (2014[1])
 • Toplam337.681
Zaman dilimiUTC+03.00 (TRS)
Posta kodu
344xx

Sarıyer, İstanbul ilinin Avrupa Yakası'nda yer alan ilçedir. Güneyden Beşiktaş ve Kâğıthane, batıdan Eyüpsultan ilçeleri ile doğudan İstanbul Boğazı ve kuzeyden Karadeniz ile çevrilidir. Sarıyer ilçesi toplam 38 mahalleden oluşmaktadır. Bahçeköy Belediyesi'nin 2009 yılında feshedilerek Sarıyer ilçesinin bir mahallesi olması, 2012 yılında da Şişli sınırları içinde yer alan Ayazağa, Maslak ve Huzur mahallelerinin bu ilçeye dahil edilmesiyle son halini alan ilçe İstanbul'un en kuzeydeki ilçelerinden biridir.

Etimoloji

[değiştir | kaynağı değiştir]

İlçenin ilk adı Simas'tır. Sarıyer adının kökeni konusunda, kimisi yakıştırma olduğu hemen belli olan farklı anlatımlar vardır. Fatih Sultan Mehmed'in iki sarışın askerinin burada Merkez Camii yanında gömülü oldukları, bu yüzden “Fatih'in sarı erleri”nden bozularak yöreye Sarıyer dendiği veya öteden beri mesire yeri olan yörede Mısırlı zenginlerin harcadıkları altınları yüzünden bölgenin adının “Sarı lira yer”den Sarıyer'e dönüştüğü gibi rivayetler yanında tutarlı görülen varsayım, Sarıyer'in kuzeybatısında Maden Mahallesi'ne doğru sırtların altın madeni ve kil yüzünden sarı renkte olmaları ve buradaki yerleşmeye bu sarı topraklar nedeniyle önce Sarıyar adı verilmiş olmasıdır. Osmanlı kaynaklarında XIX. yüzyıla kadar Sarıyar kullanımı sürmüştür. Yar sözü uçurum anlamının yanı sıra dağ yamacı, dağ sırtı anlamını da taşır. Bir başka rivayet de bölgede doğal yayılım gösteren katırtırnağı bitkisinin çiçeklendiği zaman tüm bölgenin belirgin bir şekilde sarı olmasından aldığı yönündedir.[2]

Tarih

[değiştir | kaynağı değiştir]
Büyükdere sahili, 1895'ten önceki bir görünüm.
Ahmet Kemali Efendi Çeşmesi

Sarıyer ilçesi sınırları içindeki bazı yerleşme alanlarının Bizans döneminden beri meskun olduğu bilinir. Bunlar özellikle kıyılardaki koylarda bulunan bazı ayazma, kilise, eski liman, sarnıç ve eski kaleler çevresindeki birkaç hanelik küçük kırsal yerleşmelerden oluşuyordu. Buralarda yaşayanlar geçimlerini genellikle balıkçılıktan sağladıklarından bu yerleşimler bir balıkçı köyü niteliği taşıyordu.

Türklerin ilk kez bu köylerden Baltalimanı'na yerleştiği söylenir. İstanbul Boğazı'na dökülen bütün akarsular gibi Baltalimanı Deresi'nin de ağız bölümü eskiden bir haliçti. Bu küçük haliç, boğazda seyreden tekneler için önemli bir doğal barınaktı. Buradaki büyük sarnıcın, yanaşan gemilerin su ihtiyacını karşılamak amacıyla yaptırıldığı sanılır. İstanbul'un fethinden önce Kaptan-ı Derya Baltaoğlu Süleyman Bey'in donanmasını burada korumaya aldığı ileri sürülür. Eski kaynaklarda rastlanmamasına karşın Baltalimanı adının bu olay nedeniyle Baltaoğlu Süleyman Bey'den geldiği söylenir.

Boğaz kıyısındaki küçük köylerin gelişmeye başlaması 16. ve 17. yy'lara rastlar. Bu dönemde Sarıyer, Yeniköy ve Rumeli Hisarı gelişmiş birer köy haline geldi. 18. yy'a gelindiğinde saraya yakın bazı kişilere ait yalılar bu kıyıda belirmeye başladı. Padişah izniyle bazı gayrimüslim ailelerin bu köylere yerleşmeleri de aynı yüzyıla rastlar. 19. yy'ın başlarında şayak ve fes boyama sanatını öğretmeleri için Trakya'dan bazı köylüler İstanbul'a getirildi ve Baltalimanı ile Emirgan arasına yerleştirildi. Bu köylülerin yerleştirildiği Baltalimanı ile Emirgan arasındaki alan Boyacıköy olarak adlandırıldı. İstanbul'daki elçilikler bu yüzyılda yazlık olarak kullanmak üzere kıyı boyunca uzanan geniş arazileri elde ettiler. Bütün bu gelişmelere karşın İstanbul Boğazı kıyısındaki köyler balıkçılıkla uğraşma geleneğini yakın zamana kadar sürdürdü. Bu köylerin iskelelerine bağlı çok sayıda balıkçı teknesinin yanı sıra Boğaz'ın çeşitli yerlerinde dalyanlar vardı.

Cumhuriyet dönemine gelindiğinde, bugünkü Sarıyer ilçe sınırları içindeki yerleşimler, gelişimi donmuş köyler biçimindeydi. Kırsal alandaki köyler Kilyos Nahiyesi'nin sınırları içindeydi ve bu nahiye de Çataca Vilayeti'ne bağlıydı. İlçenin İstanbul Boğazı kıyısındaki kesimi ise Beyoğlu Kazası'nın sınırlarına dahildi. 1926'da Çatalca'nın kaza yapılarak İstanbul Vilayeti'ne bağlanmasından sonra da bu yönetsel durumda herhangi bir değişiklik olmadı. 1930'da yapılan bir yönetsel düzenleme sonucunda 21 Mayıs 1930 tarih ve 1499 sayı ile resmi gazetede yayımlanarak 1 Eylül 1930 tarih ve 1612 sayılı kanun ile bugünkü Sarıyer İlçesi kuruldu.[3] 1936'da Kemerburgaz nahiyesinin o yıl kurulan Eyüpsultan ilçesine, 1954'te Maslak ve Ayazağa köylerinin de o yıl kurulan Şişli ilçesine verilmesiyle ilçe sınırları daralmıştır. Sarıyer Belediyesi 1984'te kurulmuştur.

1960'lara değin ilçenin Boğaz kıyısındaki semtleri, daha çok yazın kalabalıklaşan sayfiye yeri niteliği taşıyordu. Her semtte bir iskele vardı ve ulaşımda daha çok 19. yy'dan beri yararlanılan su yolu kullanılıyordu. Zaman içinde vapur seferlerinin sıklaşması kıyı semtlerinin gelişmesinde önemli bir etkendi. Bu semtlerin bazılarında kıyı boyunca gazinolar ve yazın büyük ilgi gören plajlar inşa edildi. Ayrıca Belgrad Ormanı'ndaki su başları ve bentler yıl boyunca İstanbulluların ilgisini çeken mesire yerleriydi. Daha sonra hem Maslak üzerinden gelen Büyükdere Caddesi'nin yapılması, hem kıyıyı izleyen sahil yolunun genişletilmesi sonucunda karayolu ulaşımı gelişti.

Böylece semtlerinin doğrudan birbirine bağlanması sonucunda bu ulaşım eksenleri boyunca mevcut semtlerin gelişmesi ve bu semtler arasındaki boş alanların yerleşime açılması süreci başladı. Kıyı kesiminde daha çok üst gelir gruplarına ait konutlar ve köşkler, sırt biçiminde uzanan yüksek alanın yamaçlarında da gecekondu mahalleleri ortaya çıktı. İstanbul Boğazı'na bakan yamaçlarda oluşan bu yapılaşmalar bir yandan ilçenin doğal yapısını tahrip ederken öbür yandan da yörenin görünümünü önemli ölçüde çirkinleştirdi. 1980'lerin sonundan itibaren köylerin, hem İstanbul şehir merkezine yakın olmak isteyen hem de doğaya yakın olmak isteyen üst gelir grubunun yerleşmeye başlaması sonunda çehresi önemli ölçüde değişmiştir.

Coğrafya

[değiştir | kaynağı değiştir]
Emirgân Korusu

İlçe toprakları, Çatalca Yarımadası'nın en doğu kesiminde yer alan sırtın, bir yandan İstanbul Boğazı'na, öbür yandan da kuzeyde Karadeniz'e doğru alçalan bölümlerden oluşur. Kuzey-güney doğrultusunda uzanan bu sırtın batı yamaçlarından çıkan sular (Göksu Deresi, Şeytandere ve Ayazağa Suyu) Kâğıthane Deresi aracılığıyla Haliç'e, kuzey kesiminden doğan sular Karadeniz'e, doğu yamaçlarından kaynaklanan sular da İstanbul Boğazı'na ulaşır. Günümüzde bunlardan en önemlileri İstanbul Boğazı'na doğru akan Sarıyer, Bakla ve Baltalimanı dereleridir.

Sarıyer ilçesinin Karadeniz kıyısı yer yer düz ve kumsal, bazı kesimlerde de falezlidir. Batıda, Kısırkaya'dan Kilyos'a (Kumköy) kadar uzanan kıyıdaki kumsal, doğuda Kilyos ile Rumelifeneri arasında, yerini kayalık falezlere bırakır. İstanbul Boğazı girişindeki Rumelifeneri açıklarında yer alan kayalıklara Öreke Adaları denir. İlçenin İstanbul Boğazı kıyıları oldukça girintili çıkıntılıdır. Bu kıyıdaki en önemli girinti Çayırbaşı'na doğru bir körfez gibi sokulan Büyükdere Koyu, başlıca çıkıntı ise doğuya doğru bir burun oluşturan Yeniköy'dür. Boğaz kıyısında yer alan başlıca küçük ve dar girintiler ise Tarabya ve İstinye koylarıdır.

Sarıyer, doğal bitki örtüsü açısından İstanbul'nin zengin ilçelerinden biridir. Belgrad Ormanı'nın doğu ucu ilçe sınırları içine sokulur. Ayrıca Rumelikavağı-Rumelifeneri-Kilyos üçgeni içinde kalan alan, büyük ölçüde ormanlarla kaplıdır. Eskiden bu alanda çok daha sık olan ormanlar, varlıklı İstanbullular için ikinci konut yapımına girişen kooperatifler tarafından yer yer tahrip edilmiştir.

İklim

[değiştir | kaynağı değiştir]

Sarıyer'de Akdeniz iklimi (Köppen: Csb) görülmektedir.


 Sarıyer iklimi 
Aylar Oca Şub Mar Nis May Haz Tem Ağu Eyl Eki Kas Ara Yıl
Ortalama sıcaklık (°C) 4,8 5,2 6,7 11,1 15,4 19,4 21,7 21,8 18,9 15 11,1 7,2 13,2
Ortalama yağış (mm) 133 88 86 53 40 35 30 44 53 94 110 154 76,7
Kaynak: Climate-Data.org[4]


Yönetim

[değiştir | kaynağı değiştir]
Harita
İlçedeki mahallelerin haritadaki yeri

Bugünkü ilçe toprakları 1930'a kadar Beyoğlu ve Çatalca kazalarının sınırları dahilindeydi. 1930'da yapılan bir yönetsel düzenleme sonucunda bugünkü Sarıyer ilçesi kuruldu. Sarıyer'in yerel hizmetleri uzun yıllar İstanbul Belediyesi Şube Müdürlüğü tarafından sürdürüldü.[5] 1984 yılında çıkartılan "Yerel Yönetimler Kanunu" ile İstanbul’daki birçok ilçede olduğu gibi Sarıyer’de de belediye teşkilatı kuruldu. 1992'de belediye olan Bahçeköy Beldesi 2008 yılında fesh olarak Sarıyer ilçesinin mahallesi oldu. 2012 yılında çıkarılan 6360 Sayılı kanun ile Şişli sınırları içinde yer alan Ayazağa, Maslak ve Huzur mahalleleri Sarıyer ilçesine bağlanırken, aynı düzenlemeyle 8 köy mahalle statüsüne geçti.

Sarıyer ilçesi 38 mahalleden oluşmaktadır.

Turizm

[değiştir | kaynağı değiştir]
Atatürk Arboretumu

Sarıyer, doğal ve tarihsel değerler açısından zengin bir ilçedir. Orman varlığının yanı sıra su kaynakları da eskiden beri İstanbul için önem taşımıştır. Bu su kaynaklarından en ünlüleri Çırçır, Hünkar, Kocataş ve Sultan sularıdır. İlçede Kestâne, Şifâ, Gürcü, Fındık, Ayazma ve Mâden adlarında birçok kaynak suyu bulunur.[6] İlçe arazisindeki akarsular küçük olmalarına bakılmadan çok eskiden beri İstanbul'un su ihtiyacını karşılamak için değerlendirilmiştir. Bu amaçla dereler üzerinde bazı bentler ve bentlerin ardında biriken suları kente akıtmak için sukemerleri inşa edilmiştir. Bunlardan II. Mahmut, Topuzlu, Kirazlı ve Valide bentleri ile Bahçeköy ve II. Mahmud sukemerleri ilçe sınırları içindedir. İstanbul'un akciğerlerini oluşturan alanlardan biri olan Belgrad Ormanı'nda yer alan gezi yolları ve piknik alanları özellikle hafta sonlarında halkın ilgisini çeker. Belgrad Ormanı içindeki İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi'ne bağlı Atatürk Arboretumu bilimsel araştırmalara her yönü ile açık bir canlı laboratuvar olarak hizmet vermektir.

İlçe, eskiden kıyılarındaki plajlarıyla da ünlüydü. Ancak deniz kirliliğinin yoğunlaşması nedeniyle, dalyanlar gibi ilçenin İstanbul Boğazı kıyısındaki plajları da kapanmıştır, günümüzde boğaz kıyısında yalnızca Altınkum plajı faaliyet halindedir. Sarıyer'ın, özellikle Karadeniz kıyısındaki plajları, yaz aylarında bir turistik cazibe merkezi halini alır. İlçenin en gözde plajı Kilyos'tadır. Özellikle kıyı kesimindeki eğlence ve konaklama tesisleri yıl boyunca ilgi çeker.

Rumeli Hisarı Müzesi deniz kıyısındadır, günün belli saatlerinde ziyaretçilere açıktır. Şair Tevfik Fikret'in 1906-1915 arasında yaşadığı ve 1945 yılından bu yana müze olarak hizmet veren Aşiyan Müzesi Rumelihisarında Kayalar Mevkiindedir.

Sadberk Hanım Müzesi Büyükdere Piyasa Caddesindedir. Bu müzede eski Türk eserleri sergilenmektedir. Rumeli Hisarüstü'nde, Duatepe Parkı'nda idari yönetimi İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ne ait Serpuş Müzesi bulunmaktadır. Emirgan'da Sabancı Üniversitesine bağlı Sakıp Sabancı Müzesi bulunmaktadır.

İlçede mimari değer açısından önem taşıyan birçok yapı vardır. Bunlar arasında konsolosluk binaları, kasırlar, köşkler, yalılar, iskeleler, kiliseler dikkati çeker. Ayrıca Rumelifeneri'ndeki Ceneviz kalesi de görülmeye değer yerlerindendir.

Önemli ve tarihi mekanlar;

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kamu hizmetleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Eğitim

[değiştir | kaynağı değiştir]
İTÜ Ayazağa Kampüsü Merkezi Derslik Binası
Koç Üniversitesi Bilim Kapısı
Mehmet Rıfat Evyap Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi

İstanbul Teknik Üniversitesi, Marmara Üniversitesi, Boğaziçi Üniversitesi, Koç Üniversitesi, Işık Üniversitesi, Beykent Üniversitesi ve İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi, Türk Silahlı Kuvvetleri Harp Akademileri ile Adile Sadullah Mermerci Polis Meslek Yüksekokulu Sarıyer İlçesi'nde bulunan yüksek öğretim kurumlarıdır. 2009 yılı itibarıyla Sarıyer İlçesi sınırları içinde 47 okulöncesi, 50 ilköğretim ile 31 lise ve dengi eğitim kurumu vardır.

Liseler

[değiştir | kaynağı değiştir]
* Ali Akkanat Anadolu lisesi
  • Behçet Kemal Çağlar Lisesi
  • ITU Geliştirme Vakfı Okulları
  • Sarıyer Firuzan Kemal Demironaran Lisesi
  • Sarıyer Vehbi Koç Vakfı Lisesi
  • Rotary 100. Yıl Anadolu Lisesi
  • Mustafa Kemal Anadolu Lisesi
  • F.M.V. Özel Ayazağa Işık Lisesi
  • İstek Özel Kemal Atatürk Lisesi
  • İstek Özel Anadolu Güzel Sanatlar Lisesi
  • Özel Mürüvvet Evyap Lisesi
  • Özel doğa Lisesi
  • Özel B.J.K Lisesi
  • Özel Cent Lisesi
  • Özel Daruşşafaka Lisesi
  • Özel Erol Altaca Lisesi
  • Özel Yeni Yıldız Lisesi
  • Özel Açı Lisesi
  • Özdemir Sabancı Emirgan Anadolu Lisesi
  • Sarıyer Hüseyin Kalkavan Lisesi
  • Mesleki Eğitim Veren Liseler
    • Cevat Koçak Mesleki Ve Tekniki Anadolu Lisesi
    • Anadolu İmam Hatip Lisesi
    • Mehmet Rıfat Evyap Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi
    • Mehmet Şam Ticaret Meslek Lisesi
    • Mustafa Kemal Anadolu Lisesi
    • Sarıyer Kız Meslek Lisesi
    • Şükran Ülgezen Kız Teknik Ve Meslek Lisesi
  • Devlet Liseleri
    • Sarıyer Yaşar Dedeman Lisesi
    • Sarıyer İstinye Lisesi

Sağlık

[değiştir | kaynağı değiştir]

İlçe sınırları içinde 6 hastane (Metin Sabancı Baltalimanı Kemik Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi, İstinye Devlet Hastanesi, İsmail Akgün Devlet Hastanesi, Şişli Hamidiye Etfal Eğitim ve Araştırma Hastanesi - Sarıyer Çayırbaşı Yerleşkesi, Özel Acıbadem Maslak Hastanesi, Özel Acıbadem Zekeriyaköy Hastanesi), 23 sağlık ocağı, 99 eczane ve 7 poliklinik bulunur.[7]

Ulaşım

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ana madde: Sarıyer'den geçen ulaşım hatları
Maslak'tan Büyükdere Caddesi'nin görünümü

Sarıyer ilçesinde yaşayanlar deniz ve kara yollarından yararlanarak kentin öbür kesimlerine ulaşırlar. Denizyolu ulaşımı semtlerdeki iskelelerden (Sarıyer, Rumelikavağı, Yeniköy, Emirgan, İstinye, Büyükdere) Şehir Hatları vapurlarıyla sağlanır. İlçe kıyılarında balıkçı teknelerinin sığındığı bazı iskeleler vardır. Bunlardan başlıcaları Rumelifeneri'ndeki balıkçı barınağı ile Sarıyer'deki küçük dalgakırandır.

İlçedeki önemli karayolu eksenlerinden biri Boğaz kıyısını izleyen ve değişik semtlerde farklı adlar taşıyan "sahil yolu"dur. Diğer bir ulaşım aksı ise Zincirlikuyu'dan gelip Tarabya kavşağından sonra Hacı Osman Bayırı adıyla anılan ve Kefeliköy'de sahil yoluna bağlanan Büyükdere Caddesi'dir. Büyükdere Caddesi, İstinye'den ve Tarabya'dan da sahil yoluna bağlanmaktadır. Üçüncü önemli karayolu ekseni, batı ayağı Rumelihisarı'nda olan Fatih Sultan Mehmet Köprüsü'yle Avrupa Yakası'nı Anadolu Yakası'na bağlayan batı-doğu doğrultulu O-2 Otoyolu'dur. Yavuz Sultan Selim Köprüsü'nün Avrupa yakasındaki ayağı Garipçe'dedir. Bu köprüden geçen Kuzey Marmara Otoyolu'nun Avrupa'daki ilk kavşağı Uskumruköy'dedir. Sarıyer-Çayırbaşı Tüneli Büyükdere Caddesini doğrudan ilçe merkezine bağlar.

İlçe merkezinden İstanbul'un değişik noktalarına otobüs ve minibüs seferleri vardır.

Ayrıca ilçe halkı şu an için M2 Metro Hattının en kuzeydeki dört istasyonu olan Hacıosman, Darüşşafaka, Atatürk Oto Sanayi ve İTÜ Ayazağa istasyonlarından metroya binerek Levent, Mecidiyeköy, Taksim güzergahından Yenikapı durağına kadar ulaşabilmektedirler.

Spor

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ali Sami Yen Spor Kompleksi

1940 yılında kurulan ve adını ilçeden alan Sarıyer Spor Kulübü, futbol, voleybol ve boks dallarında faaliyet göstermektedir. Kulübün renkleri lacivert ve beyazdır; Lacivertin asaleti, beyazın ise temizliği simgelediği kabul edilmiştir. "Beyaz Martılar" olarak bilinen kulübün futbol takımı 1982-1994 ve 1996-1997 yılları arasında Süper Lig'de mücadele etmiştir. 1980'lerde ve 1990'ların başlarında altın dönemini yaşayan Sarıyer futbol takımı bir zamanlar boğazın en güçlü takımlarından biri ve üç büyüklerin korkulu rüyası olmuştur. İç saha maçlarını Yusuf Ziya Öniş Stadı'nda oynamaktadır.

İlçenin diğer ünlü takımıysa 2003-2005 arasında 3. Lig'de (4. Kademe) oynamış olan Yeniköyspor'dur. Ayrıca Sarıyer Belediyespor, Ferahevlerspor, Bahçeköyspor, Pınar İY., Pınarspor, İstinye, Reşitpaşa, Kireçburnu, Madenspor, Rumelikavağı, Çayırbaşı, Büyükdere ve Çayırbaşı Özkan gibi takımlar amatör futbol liglerinde mücadelelerine devam etmektedirler.

Galatasaray futbol takımı'nın iç saha maçlarını oynadığı Ali Sami Yen Spor Kompleksi TEM Otoyolu'nun kuzeyinde yer alır. 52.883 seyirci kapasitesi ile Atatürk Olimpiyat Stadyumu'ndan sonra Türkiye'nin ikinci en yüksek kapasiteli stadyumudur.[8] İlçedeki diğer önemli spor tesisleri; Çayırbaşı Stadı, İTÜ Stadyumu, Kilyos Stadı, Mersinli Ahmet Kamp Eğitim Merkezi, Orhan Keçeli Stadı, Sarıyer Kapalı Spor Salonu, Yusuf Ziya Öniş Stadı, Enka Spor Kulübü Sadi Gülçelik Spor Sitesi, İTÜ Ayazağa Spor Salonu ile Darüşşafaka basketbol takımının iç saha maçlarını oynadığı Ayhan Şahenk Spor Salonu'dur. İstinye ve Zekeriyaköy'de binicilik tesisleri bulunur.

Ekonomi

[değiştir | kaynağı değiştir]
Borsa İstanbul binası, İstinye

Sarıyer ilçesinde iktisaden faal olan nüfusu oluşturan kesim, daha çok ilçe dışındaki işyerlerinde çalışır. İlçede fazla sanayi tesisi yoktur. Geçmiş yıllarda kibrit, kablo ve vinç fabrikaları taşınmış, İstinye'deki tersane kaldırılmıştır. Hizmet işkolu ilçenin en canlı ekonomik etkinlik alanını oluşturur.

Özellikle kıyı kesiminde lokanta ve bar gibi işyerleri yılboyunca İstanbulluların ilgisini çeker. Borsa İstanbul İstinye'de bulunmaktadır. Ayrıca ABD, Avusturya, Çin ve Özbekistan'ın İstanbul başkonsoloslukları Sarıyer ilçesi sınırları içindedir.

Seçimler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Yerel Seçimler

[değiştir | kaynağı değiştir]
Seçim Belediye Başkanı Parti Oy Oranı
1984 Ali Sandıkçı Anavatan Partisi %47,29
1989 Mehmet İhsan Yalçın Sosyaldemokrat Halkçı Parti %35,66
1994 Yusuf Tülün Refah Partisi %23,51
1999 Mahmut Sedat Özsoy Anavatan Partisi %23,32
2004 Yusuf Tülün Adalet ve Kalkınma Partisi %32,50
2009 Şükrü Genç Cumhuriyet Halk Partisi %37,55
2014 %51,22
2019 %55,97
2024 Mustafa Oktay Aksu %51,51[9]
Kaynak:[10]

Nüfus

[değiştir | kaynağı değiştir]

2020 TÜİK verilerine göre Sarıyer ilçesinin nüfusu 335.298'dir.

Yıl Toplam Şehir Kır
1935[11] 24.266 20.040 4.226
1940[12] 32.512 21.988 10.524
1945[13] 29.984 25.540 4.444
1950[14] 32.114 25.893 6.221
1955[15] 40.012 35.446 4.566
1960[16] 48.990 43.991 4.999
1965[17] 52.445 46.729 5.716
1970[18] 67.902 62.957 4.945
1975[19] 85.262 79.329 5.933
1980[20] 117.659 110.469 7.190
1985[21] 147.503 138.416 9.087
1990[22] 171.872 160.075 11.797
2000[23] 242.543 219.032 23.511
2007[24] 276.407 247.633 28.774
2008[25] 277.372 252.986 24.386
2009[26] 278.527 252.658 25.869
2010[27] 280.802 253.649 27.153
2011[28] 287.309 255.692 31.617
2012[29] 289.959 258.035 31.924
2013[30][a] 335.598 335.598 veri yok
2014[31] 337.681 337.681 veri yok
2015[32] 344.159 344.159 veri yok
2016[32] 342.753 342.753 veri yok
2017[32] 344.876 344.876 veri yok
2018[32] 342.503 342.503 veri yok
2019[32] 347.214 347.214 veri yok
2020[32] 335.298 335.298 veri yok
2021[32] 349.968 349.968 veri yok
2022[32] 350.454 350.454 veri yok
2023[32] 344.250 344.250 veri yok

Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.


Galeri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Video Galeri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Notlar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Şişli ilçesinin bazı mahalleleri bu ilçeye bağlandığından nüfus artışı fazla olmuştur.

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, Cilt 6, T.C. Kültür Bakanlığı-Tarih Vakfı (1994)
  1. ^ "Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS)". 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2015. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2009. 
  3. ^ "İl ve ilçeler kuruluş tarihleri" (PDF). İçişleri Bakanlığı. 29 Mart 2024 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2024. 
  4. ^ "Climate: Sarıyer". Climate-Data.org. 9 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2018. 
  5. ^ Sarıyer’in İdari Yapısı 29 Nisan 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Sarıyer Yaşam Rehberi.
  6. ^ Uğur, Abdullah (1 Nisan 2019). "Kırk Ambar". gzt.com. Erişim tarihi: 10 Kasım 2024. Sarıyer’deki diğer suların isimleri: Hünkâr suyu, Kestane suyu , Şifa suyu, Gürcü suyu, Fındık suyu, Ayazma suyu, Maden suyu. 
  7. ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2009. 
  8. ^ "Türkiye Futbol Federasyonu web sitesi". 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2014. 
  9. ^ "Sarıyer Belediye Başkanı Mustafa Oktay Aksu: Teşekkürler Sarıyer". www.cumhuriyet.com.tr. 4 Şubat 2024. 3 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2024. 
  10. ^ "yerelnet.org.tr, Sarıyer Belediyesi". 20 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2015. 
  11. ^ Başbakanlık İstatistik Genel Direktörlüğü (1937). "1935 Genel Nüfus Sayımı: Köyler Nüfusu" (PDF). mku.edu.tr. 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020. 
  12. ^ Başbakanlık İstatistik Genel Müdürlüğü (1944). "1940 Genel Nüfus Sayımı: Vilâyetler, Kazalar, Nahiyeler ve Köyler İtibarile Nüfus" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020. 
  13. ^ Başbakanlık İstatistik Genel Müdürlüğü (1948). "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020. 
  14. ^ Başvekâlet İstatistik Umum Müdürlüğü (1954). "1950 Umumî Nüfus Sayımı: Vilâyet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla Nüfus" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020. 
  15. ^ Başbakanlık İstatistik Genel Müdürlüğü (1961). "1955 Genel Nüfus Sayımı: Vilâyet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 6 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020. 
  16. ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1963). "1960 Genel Nüfus Sayımı: İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020. 
  17. ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  18. ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  19. ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  20. ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  21. ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  22. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  23. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  24. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  25. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  26. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  27. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  28. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  29. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  30. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  31. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  32. ^ a b c d e f g h i

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Sarıyer ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
Vikigezgin'de Sarıyer ile ilgili gezi rehberi bulunmaktadır.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Sarıyer&oldid=34466328" sayfasından alınmıştır