Vennootskap

'n Vennootskap is 'n ooreenkoms tussen minstens twee en hoogstens twintig persone (beperking statutêr opgelê) om tot almal se voordeel hul kapitaal, arbeid en bevoegdheid in 'n onderneming saam te voeg en die wins of verlies in 'n ooreengekome verhouding tussen hulle te verdeel.

'n Vennootskap bestaan uit minstens twee en hoogstens twintig vennote. 'n Vennootskap kan mondeling of skriftelik tussen twee of meer persone aangegaan word. 'n Vennootskap is nie 'n regspersoon nie en kan dus nie dagvaar of gedagvaar word nie. Die regspersoon van 'n vennootskap setel in sy lede. Die vennootskap is gesamentlik en afsonderlik aanspreeklik vir die skuld van hul vennootskap. Wanneer 'n vennoot te sterwe kom of uittree, word die vennootskap ontbind en moet die ander vennote 'n nuwe vennootskap stig. 'n Vennoot is 'n agent van die vennootskap en bind as sodanig die venootskap deur sy dade, mits hy verantwoordelik optree. As 'n vennoot egter die perke van sy bevoegdheid oorskry, is hy persoonlik vir verliese verantwoordelik.

Behalwe in die geval van 'n beperkte vennootskap kan enige vennootskap deur 'n mondelinge ooreenkoms tot stand kom. Met die oog op moontlike geskille is dit egter wenslik dat 'n geskrewe kontrak, die vennootskapskontak, deur 'n prokureur opgestel word. In hierdie ooreenkoms word die voorwaardes waarop die vennootskap gestig is, uiteengesit. Dit is wenslik dat elke vennoot die vennootskapsooreenkoms teken om hom op dié wyse tot die voorwaardes daarvan te verbind. In die afwesigheid van 'n skriftelike vennootskapsooreenkoms geld die beginsels van die gemene reg vir die beslegtiging van geskille.

Dieselfde beginsels wat vir 'n eenmansaak met betrekking tot inkomstebelasting geld, is op vennootskappe van toepassing. Die vennootskap per se betaal dus nie inkomstebelasting nie, maar wel die vennote in hul private hoedanigheid.

Voordele

Die samevoeging van kapitaal versterk die finansiële posisie van die onderneming en verbeter die kanse vir uitbreiding.

Vennote voeg hul besondere vaardighede en vermoëns saam en elke vennoot kan spesialiseer in dié afdeling waarvoor hy die beste toegerus is.

Die oprigtingsprosedure van vennootskappe is eenvoudig en goedkoop. Vennote is gesamentlik en afsonderlik aanspreeklik vir die skuld van die vennootskappe, gevolglik is die kredietwaardigheid van die vennootskap hoog en kan lenings maklik verkry word. Die gesamentlike en afsonderlike aanspreeklikheid van vennote spoor elke vennoot aan om sy bes te doen om die sukses van die onderneming te verseker. Vennootskappe werk met hul eie geld en is dus vrygestel van die strenger wetlike kontrole waaraan maatskappye onderworpe is. Kapitaal van vennootskappe kan sonder ingewikkelde wetlike prosedures vermeerder, verminder of onttrek word.

Nadele

Die getal vennote is tot twintig beperk, met die gevolg dat die kapitaal nie voldoende is om 'n werklik groot onderneming te stig nie. Kontinuïteit ontbreek omdat die vennootskap in die geval van die dood of uittreding van 'n vennoot ontbind en opnuut gevorm moet word. 'n Vennoot is 'n agent van die onderneming en bind sy medevennote deur sy dade. Die swak oordeel of oneerlikheid van een vennoot kan dus die ander groot skade berokken. Die vennote is gesamentlik en afsonderlik aanspreeklik vir die skuld van die onderneming, selfs wat hul private eiendom betref. Die teenspoed van die een vennoot kan die ander vennote dus baie nadelig tref (beperkte vennote is 'n uitsondering). Belangrike besluite om nuwe handelsgeleenthede te benut, word onnodig vertraag aangesien al die vennote eers geraadpleeg of selfs oortuig moet word.