Sitkom

Situasiya komediyası və ya Sitkom (ing. situation comedy, sitcom) — eyni qrup personajlar və onların gündəlik həyatlarından bəhs edən komediya janrı. Sitkomlarda tez-tez məzəli vəziyyətlər, anlaşılmazlıqlar, qəribə personajlar və yumoristik dialoqlar mövcud olur. Ailə məslələri, dostluqlar, romantik münasibətlər və iş yerində qarşılıqlı əlaqə kimi mövzular sitkomlarda tez-tez rast gəlinən şeylərdir.

Sitkom televiziya və ya radio formatında qısa epizodlardan ibarət, əsasən gündəlik vəziyyətlərə əsaslanan, komik üslubda təqdim edilən serial növüdür. Sitkomlar adətən müəyyən bir məkan və ya hekayə çərçivəsində cərəyan edir və bir-birinə bağlı personajların həyatındakı hadisələri yumoristik tərzdə əks etdirir.

Əsas Xüsusiyyətləri

1. Epizodik Format:

• Hər epizod müstəqil şəkildə izlənilə bilər, lakin ümumi süjet xətti bir qədər inkişaf edir.

• Bölümlər adətən 20-30 dəqiqə arasında olur.

2. Gündəlik Mövzular:

• Sitkomlar insan münasibətləri, ailə problemləri, iş həyatı və digər gündəlik vəziyyətlərə fokuslanır.

• Adətən adi hadisələr gülməli və maraqlı detallarla təqdim edilir.

3. Personajlar:

• Sitkomlarda mərkəzi bir qrup personaj olur, onların arasında davamlı qarşılıqlı münasibətlər qurulur.

• Hər personajın özünəməxsus xarakter xüsusiyyətləri var, bu da situasiyaların komikliyini artırır.

4. Gülüş Effektləri:

• Bir çox klassik sitkomda tamaşaçı gülüşü (canned laughter) və ya canlı izləyicilərin reaksiyaları əlavə edilir.

5. Təkrar Edilən Məkana Fokus:

• Hekayə adətən eyni məkanlarda (ev, iş yeri, kafe və s.) baş verir, bu da izləyicilərə tanışlıq hissi yaradır.

Məşhur Sitkom Nümunələri

Qərb Sitkomları

1. Friends (1994-2004)

• Altı dostun Nyu-Yorkda gündəlik həyatını əks etdirən, məşhur mərkəzi personajlar və yumoristik dialoqları ilə tanınan serial.

2. The Office (2005-2013)

• Ofis həyatının absurd və komik tərəflərini əks etdirən serial, “mockumentary” formatında çəkilib.

3. How I Met Your Mother (2005-2014)

• Gənc bir kişinin dostları ilə yaşadığı hadisələr əsasında həyat yoldaşını necə tapdığı hekayəsini danışır.

4. The Big Bang Theory (2007-2019)

• Gənc elm adamlarının sosial həyatı və münasibətlərini əks etdirir.

Türk Sitkomları

1. Avrupa Yakası (2004-2009)

• İstanbulun iki fərqli mədəniyyətə sahib insanlarının gündəlik həyatını komik situasiyalarla əks etdirir.

2. Leyla ile Mecnun (2011-2014)

• Bir az romantik, bir az absurd komediya janrında Türk televiziya klassikasıdır.

3. Çocuklar Duymasın (2002-2019)

• Müasir Türk ailəsinin gündəlik problemlərini və həyatını yumoristik formada təqdim edir.

4. Yedi Numara (2000-2003)

• Bir evdə yaşayan gənc qızlar və oğlanların komik macəralarını əks etdirir.

Sitkomların Populyarlığının Səbəbləri

1. Əyləncəli və Rahat İzləmə:

• Çətin və mürəkkəb mövzular yerinə gündəlik həyatdan götürülən yüngül mövzular əks etdirilir.

2. Maraqlı və Sevilən Personajlar:

• İzləyicilər tez-tez personajlarla emosional bağ qurur və onların həyatını izləməkdən zövq alır.

3. Sürətli və Yumoristik Dialoqlar:

• Sitkomlar qısa, lakin təsirli yumor elementləri ilə doludur.

Xarici keçidlər

• Situation Comedy Bibliography (via UC Berkeley) — mostly USA programs.
• Sitcoms Online
• British Comedy Guide