Чжужун (марсаход)

Дагледжаная версія гэтай старонкі, зацверджаная 16 снежня 2024, была заснавана на гэтай версіі.

Мадэль марсахода Чжужун ў маштабе 1: 3 (Qingdao World Expo, 2018).

«Чжужун» (кіт. 祝融, піньінь Zhùróng, пал. Чжужу́н) — першы марсаход Кітая. Названы па імі кітайскага бога агню^[1].

14 мая 2021 года «Чжужун» здзейсніў мяккую пасадку на Раўніне Утопія ў складзе станцыі «Цяньвэнь-1». Першапачаткова ён быў разлічаны на працу на працягу 90 солаў^[2]. Да 15 жніўня 2021 года «Чжужун» паспяхова выканаў асноўную навуковую праграму, разлічаную на 90 солаў, і з тых часоў працягваў працаваць аж да 20 мая 2022 года.

Навуковыя прыборы

Марсаход нясе на сабе 6 навуковых прыбораў:

Геарадар для даследавання на глыбіню да 100 м пад паверхняй Марса^[3];
Дэтэктар магнітнага поля на паверхні;
Метэакомплекс для вымярэння тэмпературы, ціску, хуткасці і напрамку ветру, а таксама запісы гукаў;
Дэтэктар паверхневых злучэнняў Марса;
Мультыспектральная камера;
Навігацыйная і тапаграфічная камера.

Запуск і пасадка

«Сэлфі» апарата на Марсе, зробленае з дапамогай высоўнай бесправадной камеры.

Запушчаны з АМС Цяньвэнь-1 23 ліпеня 2020 года. У яе складзе дасягнуў Марса 10 лютага 2021 года.

14 мая 2021 года «Чжужун» здзейсніў мяккую пасадку на раўніне Утопія, у кропцы 25°03′58″ пн. ш. 109°55′34″ у. д.^HGЯO109°55′34″ в. д. / 25,066° с. ш. 109,926° в. д. / 25.066; 109.926^G, і прыступіў да працы, стаўшы першым неамерыканскім марсаходам, які працаваў на паверхні Марса (папярэдні, савецкі Прап-М, здзейсніў мяккую пасадку паўвекам раней, 2 снежня 1971 года, але сігналу з яго атрымана не было). У Паўночным паўшар’і Марса ў гэты час пачыналася лета^[4].

Праца на паверхні Марса

19 мая 2021 года «Чжужун» даслаў першыя здымкі з чырвонай планеты. На іх бачныя элементы ровера, які стаяў на пасадачнай платформе, а таксама бліжэйшае наваколле Марса, пакрытае пяском і дробнымі камянямі. Візуальны агляд абсталявання, якое трапіла ў кадр, пацвярджае, што сонечныя панэлі і антэна марсахода раскрыліся паспяхова^[5]^[6].

На 21 кастрычніка 2021 года марсаход працягваў дзейнічаць, перавысіўшы запланаваны тэрмін працы і аддаляўся ад пасадачнай станцыі ў паўднёвым кірунку^[7], прарабіўшы да 1 студзеня 2022 года шлях больш за 1400 метраў^[8].

Да 7 мая 2022 года Чжужун прапрацаваў 349 солаў, прайшоўшы каля 1921 метра і перадаўшы 940 Гб разнастайных навуковых дадзеных. Першае марсіянскае лета яго працы, якоя працягнулася зямны год, скончылася, і напярэдадні надыходзячай зімы ён перайшоў у спячы рэжым. Тэмпература на месцы яго працы ў гэты час складала -20 °C, зімой жа яна апускаецца да -100 °C^[4].

Планавалася, што пасля зімоўкі марсаход адновіць працу. Першапачаткова чакалася, што гэта адбудзецца ў снежні 2022 года, аднак па стане на канец лютага 2023 года марсаход так і не выйшаў са спячага рэжыму. 25 красавіка 2023 года кітайскія навукоўцы паведамілі падрабязнасці пра стан марсахода «Чжужун»: ён не можа прачнуцца пасля зімовай спячкі з-за занадта моцнага запылення сонечных батарэй і не мае дастаткова энергіі, каб зрушыць з месца.

Краніцы

↑ К американскому марсоходу Perseverance вскоре присоединится китайский «бог огня». Первый ровер из Поднебесной получил имя Zhurong (нявызн.). ixbt.com (26 красавіка 2021). Архівавана з першакрыніцы 1 мая 2021. Праверана 7 студзеня 2022.
↑ {{{загаловак}}}(англ.). — 2021. — Т. 217. — ISSN 0038-6308. Архівавана з першакрыніцы 7 студзеня 2022.
↑ The subsurface penetrating radar on the rover of China’s Mars 2020 mission Архіўная копія ад 14 чэрвеня 2020 на Wayback Machine. B. Zhou, S. X. Shen, Y. C. Ji, etal. 2016 16th International Conference on Ground Penetrating Radar (GPR). 13-16 June 2016.
↑ ^а ^б The Zhurong rover will "hibernate" for the winter. How cold is it on Mars?How long will Zhu Rong sleep? (англ.) (11 чэрвеня 2022).
↑ Китайский марсоход прислал видео и снимки с поверхности Марса (руск.). ТАСС (19 мая 2021). Архівавана з першакрыніцы 19 мая 2021. Праверана 18 студзеня 2022.
↑ Китайский ровер «Чжужун» прислал свои первые снимки Марса (нявызн.). Архівавана з першакрыніцы 21 мая 2021. Праверана 7 студзеня 2022.
↑ Andrew Jones. At Mars, China's Tianwen 1 orbiter and Zhurong rover are back in action after a radio blackout (англ.). Space.com (23 кастрычніка 2021). Архівавана з першакрыніцы 13 лістапада 2021. Праверана 18 студзеня 2022.
↑ 元旦问候——国家航天局发布天问一号探测器传回图像 (кіт.). card.weibo.com (1 студзеня 2022). Архівавана з першакрыніцы 1 студзеня 2022. Праверана 17 студзеня 2022.

[1] К американскому марсоходу Perseverance вскоре присоединится китайский «бог огня». Первый ровер из Поднебесной получил имя Zhurong (нявызн.). ixbt.com (26 красавіка 2021). Архівавана з першакрыніцы 1 мая 2021. Праверана 7 студзеня 2022.

[2] {{{загаловак}}}(англ.). — 2021. — Т. 217. — ISSN 0038-6308. Архівавана з першакрыніцы 7 студзеня 2022.

[Radar_2016-3] The subsurface penetrating radar on the rover of China’s Mars 2020 mission Архіўная копія ад 14 чэрвеня 2020 на Wayback Machine. B. Zhou, S. X. Shen, Y. C. Ji, etal. 2016 16th International Conference on Ground Penetrating Radar (GPR). 13-16 June 2016.

[winter-4] а ^б The Zhurong rover will "hibernate" for the winter. How cold is it on Mars?How long will Zhu Rong sleep? (англ.) (11 чэрвеня 2022).

[5] Китайский марсоход прислал видео и снимки с поверхности Марса (руск.). ТАСС (19 мая 2021). Архівавана з першакрыніцы 19 мая 2021. Праверана 18 студзеня 2022.

[6] Китайский ровер «Чжужун» прислал свои первые снимки Марса (нявызн.). Архівавана з першакрыніцы 21 мая 2021. Праверана 7 студзеня 2022.

[7] Andrew Jones. At Mars, China's Tianwen 1 orbiter and Zhurong rover are back in action after a radio blackout (англ.). Space.com (23 кастрычніка 2021). Архівавана з першакрыніцы 13 лістапада 2021. Праверана 18 студзеня 2022.

[8] 元旦问候——国家航天局发布天问一号探测器传回图像 (кіт.). card.weibo.com (1 студзеня 2022). Архівавана з першакрыніцы 1 студзеня 2022. Праверана 17 студзеня 2022.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]