Eddingtonova sjajnost

Edingtonova sjajnost ili Edingtonova luminoznost predstavlja jednakost pritiska zračenja i gravitacione sile kod crnih rupa. Ona ustvari pokazuje granicu sjajnosti crne rupe. Naziv potječe od britanskog astronoma Artura Edingtona (en. Arthur Eddington) koji je 1912. modelirao unutrašnju strukturu zvijezda. Ona zavisi samo od mase centralnog objekta. Sjajnost se može opisati i kao količina gasa pod akrecijom, gdje se oko 10% mase pretvara u akreciju. Ona se usko povezana s pojmom Edingtonovog nivoa akrecije. Pritisak zračenja je toliko jak da se gura okolna materija tj. gas.

Astronomi za sada polaze od dva moguća scenarija:

• Ukoliko crna rupa ima veću sjajnost od Edingtonove onda se akrecija odvija na višem nivou gdje materija ne pada u crnu rupu.
• Ako je sjajost blizu Edingtonove onda jaku vjetrovi tjeraju materiju i sprečavaju je da se približi crnoj rupi.

Sjajnost omogućava procjenu akrecije materiju i njenog pretvaranja u energiju. Obično se koristi kod istraživanja aktivnih galaksijskih jezgri (kvazara i Seyfertovih galaksija) te dvostrukih rendgenskih kao i protozvijezda. Smatra se da kod objekata, koji akreiraju na Edingtonovoj granici, postoji neka vrsta samoupravljanja (autoregulacije).

Poznati objekat je kvazar 3C273.

Literatura

• Combes, Francoise; Haywood, Misha; Collin, Suzy; Durret, Florence; Guiderdoni, Bruno (2013.). Galaksije i kosmologija [Galaxies et cosmologie]. 3. Prevela:Bisera Cero. Sarajevo: Svjetlost. ISBN 978-2-7298-4083-9. CS1 održavanje: ref=harv (link)

Vanjski linkovi

• (de)Informacije o Edingotonovoj sjajnosti