Ferdinand II, kralj Aragonije
 | Ovaj članak ili neki od njegovih odlomaka nije dovoljno potkrijepljen izvorima (literatura, veb-sajtovi ili drugi izvori). |
| Ferdinand II i V | |
|---|---|
 | |
| Kralj Kastilje i Leona (s Izabelom I) | |
| Vladavina | 15. januar 1475 – 26. novembar 1504 |
| Prethodnik | Izabela I |
| Nasljednik | Ivana |
| Kralj Aragonije, Valencije, Sardinije i Majorke; grof Barcelone | |
| Vladavina | 20. januar 1479 – 23. januar 1516 |
| Prethodnik | Ivan II |
| Nasljednik | Ivana |
| Supružnik | Izabela I, kraljica Kastilje Germana od Foixa |
| Djeca | Izabela, princeza od Asturije Ivan, princ od Asturije Ivana, kraljica Aragonije Marija Aragonska Katarina Aragonska |
| Dinastija | Escudo Corona de Castilla.png |
| Otac | Ivan II, kralj Aragonije |
| Majka | Juana Enriquez |
| Rođenje | 10. mart 1452 |
| Smrt | 23. januar 1516 |
| Mjesto sahrane | Capilla Real |
Ferdinand II (10. mart 1452 - 23. januar 1516) bio je kralj Aragona, Sicilije, Napulja, Valencije, Sardinije i Navarra, te iure uxoris kralj Kastilje i Leona kao Ferdinand V.
Mladost i vladavina sa Izabelom
[uredi | uredi izvor]Ferdinand je bio sin Ivana II i Kastiljanke Juane Enriquez. Oženio je kastiljsku prijestolonasljednicu Izabelu 19. oktobra 1469, čime je postavljen temelj kasnijem ujedinjenju Španije. Godine 1474. Izabela I je naslijedila svoga polubrata, pa su ona i Ferdinand okrunjeni kao kraljica i kralj Kastilje i Leona. Pet godina kasnije Ferdinand nasljeđuje očevu krunu, stvarajući personalnu uniju dvaju najvećih španskih kraljevstava. Prve decenije vladavine Ferdinanda i Izabele prošle su preosvajanjem Granade, posljednjeg muslimanskog kraljevstva na Pirinejskom poluotoku, a završeno je 1492. Iste su godine Katolički kraljevi, kako ih je nazvao papa Aleksandar VI, protjerali Jevreje iz svojih kraljevstava ili ih prisilno pokrstili, te poslali Kristofora Kolumba na sudbonosno putovanje u Indiju, uslijed čega je slučajno otkrivena Amerika. Sporazumom iz Tordesillasa (Tratado de Tordesillas) van-evropski svijet podijeljen je između portugalske i kastiljske krune.
Kasniji dio Ferdinandova života obilježen je ratovanjem sa francuskim kraljevima, u takozvanim Italijanskim ratovima, u kojima se otimalo za kontrolu nad Italijom. Godine 1494. Karlo III, kralj Francuske, izvršio je invaziju na Italiju i zbacio napuljskog kralja Alfonsa II (koji je bio Ferdinandov rođak i polusestrin mu pastorak). Ferdinand se udružio sa raznim italijanskim kneževima i Maksimilijanom I, carem Svetog Rimskog Carstva, kako bi izbacio Francuze i postavio Alfonsova sina Ferdinanda na napuljski tron. Ferdinand II Napuljski ubrzo umire, a tron naslijeđuje njegov adže Frederik, koji se nije dopadao Ferdinandu. Ferdinand i Francuzi zatim osvajaju Napulj i dijele ga međusobno. Njihov dogovor o podijeli Napulja ubrzo se raspada, pa Ferdinand zauzima cijeli Napulj. Godine 1503. umire Andreas Paleologus, pretender Bizantijskog carstva, učinivši Izabelu i Ferdinanda titularnim caricom i carem Bizantije.
Nakon Izabeline smrti
[uredi | uredi izvor]Nakon Izabeline smrti 1504, Kastilja je otišla u ruke njihove kćeri Ivane I. Ferdinand je upravljao Ivaninim kraljevstvom kao regent tokom njenog boravka u Holandiji, kojom je vladao njen suprug Filip I. Ferdinand je, želeći upravljati Kastiljom, optužio Filipa da drži Ivanu u zatvoreništvu. Započeo je prepirku sa zetom, koja bi vjerovatno prerasla u rat, da Filip nije umro 1506. Smrt Filipa, u kojeg je Ivana bila opsjednuto zaljubljena, učinila je kraljicu Kastilje mentalno nesposobnom da vodi svoje kraljevstvo. Ferdinand je tako ipak postao regent svoje kćeri.
Godine 1505. Ferdinand se ponovo oženio, izabravši za ženu unuku svoje polusestre, Germanu od Foixa.
Novembra 1511. Ferdinand sklapa Vestminsterski sporazum, kojim sa mužem svoje kćeri Katarine, Henrikom VIII, započinje zajedničku borbu protiv Francuske. Nešto ranije iste godine, Ferdinand je osvojio južnu Navarru i proglasio se kraljem. Sjeverni dio ostao je u posjedu navarske kraljice Katarine, unuke i nasljednice Ferdinandove starije polusestre Eleonore koja je nakon smrti njihovog oca naslijedila navarsku krunu.
Ferdinand II umro je 23. januara 1516.
Ostavština
[uredi | uredi izvor]Ferdinand i Izabela su zajedno učinili španska kraljevstva najjačom silom Evrope onoga 15. i 16. vijeka. Njihovim brakom položen je temelj kasnijem ujedinjenju Španije. Karlo V, car Svetog Rimskog Carstva, sin Ivane i Filipa I, nije naslijedio samo Aragon i Kastilju od dede i nane sa majčine strane, već i Habsburg i Burgundiju od očeve porodice. Tako su on i njegovi nasljednici postali najmoćniji evropski vladari šesnaestog vijeka.
Također pogledajte
[uredi | uredi izvor]
| Prethodnik: Izabela Katolička |
Kralj Kastilje i Leona s Izabelom Katoličkom 1474-1504 |
Nasljednik: Ivana Luda |
| Prethodnik: Ivan Veliki |
Kralj Sicilije 1469-1516 Kralj Aragonije, Valencije, Majorke i Sardinije 1479–1516 | |
| Prethodnik: Ludovik III |
Kralj Napulja 1504–1516 | |
| Prethodnik: Katarina i Ivan III |
Kralj Gornje Navare 1512-1516 |
