Anna Karenina

«Anna Karenina» (Ngò̤-lò̤-sṳ̆-ngṳ̄: Анна Каренина) sê Ngò̤-guók cáuk-gă Leo Tolstoy diŏh 1873 nièng gáu 1877 nièng dṳ̆ng-găng cháung-cáuk gì siēu-siók. «Anna Karenina» ké̤ṳk duâi-buô-hông nè̤ng nêng-ùi sê hiêng-sĭk ciō-ngiê siēu-siók, cáuk-ciā buōng-nè̤ng iâ nêng-ùi cuòi sê ĭ tàu-tàu buô siēu-siók.

Kái-iéu

«Anna Karenina» buŏng có̤ 8 ciŏng, ciòng cṳ̆ kī-tàu gì siŏh guó uâ sê hâiu-sié nè̤ng sèu-sèu īng-ê̤ṳng gì guăng-ṳ̀ huŏng-ĭng gì gĭng-diēng pàng-lâung: "Háing-hók gì gă-dìng dŭ sê sŏ̤h-iông; bók-háing gì gă-dìng gáuk-gă ô gáuk-gă gì bók-háing." (Happy families are all alike; every unhappy family is unhappy in its own way.)

Gū-sê̤ṳ cìng-ciék ièng lâng dèu diô huák-diēng, siŏh dèu sê Anna, siŏh dèu sê Levin. Tolstoy sāi cī lâng ciéh ìng-ŭk có̤ dṳ̆ng-sĭng, mièu-huôi chók 19 sié-gī Ngò̤-guók siông-cèng siâ-huôi gì huŏng-ĭng gâe̤ng gă-dìng sĕng-uăk, gáing céng siŏh buô siā chók Ngò̤-guók gì céng-dê, cŭng-gáu gâe̤ng nùng-ngiĕk gīng-chiông.

Găk cṳ̆ diē-sié, Tolstoy ī Levin có̤ cê-gă gì huá-sĭng, dâi-biēu 19 sié-gī 60, 70 nièng-dâi Ngò̤-guók siâ-huôi duōng-hìng gì chŏi-sĕng-ciā. Levin dó̤i siàng-chê gì gói-cŭk sĕng-uăk mò̤ héng-ché̤ṳ; ĭ iĕk-ái nùng-sê̤ṳ, dêu diŏh hiŏng-chŏng liāng-dô̤ nùng-mìng gĕ̤ng-cáuk. Levin dé̤ṳng-é sŏ̤h ciéh cṳ̆-niòng-giāng Kitty, hióng ĭ giù ái, kăi-sṳ̄ ké̤ṳk Kitty gê̤ṳ-cuŏk, dáng gĭng-guó gūi huòi hŭng-pŏ̤, gáu màng-muōi dáik diŏh Kitty gì ái, hŭ-chă̤ lâng ciéh cà̤-cà̤ dêu diŏh hiŏng-â.

Nṳ̄-ciō-gáe̤k Anna, nièng-kĭng sèng-âu gá ké̤ṳk dòng-buŏ Karenin. Ĭ lâng ciáh săng-iōng siŏh ciáh giāng, huŏng-ĭng háing-hók. Nìng-cêng gì sĕng-uăk ék-dĭk gáu Anna găk chiă-câng dáe̤k diŏh nièng-kĭng gŭng-guăng Vronsky cêu giék-sók go̤. Lâng ciáh kăi-sṳ̄ sèu-sèu iók-huôi, Anna sêng-cé huài siông Vronsky gì giāng. Ăng-ná hióng dòng-buŏ Karenin tāng-bĕk sṳ̆-cìng, buóh-āi gâe̤ng ĭ liê-huŏng. Karenin giéng-gáe̤k cūng-kuāng iā nàng-kăng, gê̤ṳ-ciŏk liê-huŏng bêng-chiā iĕu-giù chă̤-cṳ̄ sák-chiū gâe̤ng Vronsky gì guăng-hiê. Anna săng-giāng sèng-âu chă-nék-giāng sāng-nàng, gó-chṳ̄ Karenin cêu liông-gāi ĭ. Anna bâng chă ī-hâiu, cêu liê-kŭi Karenin gâe̤ng ĭ giāng, tié Vronsky gáu É-dâi-lé lṳ̄-hèng, kăi-sṳ̄ sĭng gì siŏh dâung háing-hók gì sĕng-uăk. Diōng gáu Ngò̤-guók hâiu, ĭng-ôi iā sṳ̆-suōng ĭ giāng, Anna cêu téng ĭ giāng săng-nĭk hī sŏ̤h gĕ̤ng mò̤-có̤-siăng kó̤ ché̤ṳ ĭ giāng, dáng-sê ké̤ṳk dòng-buŏ Karenin huák-hiêng, dṳ̆k chók go̤. Ĭng Anna tié-nè̤ng-cāu gì dâi-gié hùng-nè̤ng dŭ â̤ báik, Anna huák-hiêng suông-cèng gì siâ-huôi ī-gĭng mò̤ huák ciék-sêu ĭ go̤ lāu. Iù-sê, Anna gâe̤ng Hù-lòng-sṳ̆-gĭ buăng gáu hiŏng-â kó̤ dêu. Sì-găng ng-giéng-gáe̤k lĭh guó, lâng ciéh nè̤ng kăi-sṳ̄ mâ̤ séng-êng dó̤i-huŏng. Anna gāng-gáe̤k sĕng-uăk gì hĭ-uông ī-gĭng páh-mò̤ go̤, cêu kó̤ huōi-chiă-câng tiéu gáu tiék-gūi gà̤-dēng cê̤ṳ-sák go̤. Anna gì sī niông Vronsky iā tó̤i-huói, ĭ gáing-gáing séng-ngiōng Siông-dá̤, bêng-chiā chăng-gă lāu Bă-ī-găng dó̤i Tū-ī-gì gì kī-sê̤ṳ.

Cuō-dà̤

Chiông «Hamlet» sŏ̤h-iông, Anna gì pĭ-kiŏk sèu-sèu ké̤ṳk hâiu-sié gì tĕ̤k-ciā nêng-ùi sê ĭ nô̤i-sĭng dáu-cĕng gì giék-guō: ĭ mò̤-nièng-ngài uòng-cuòng sìng-sĭk, iâ mò̤-nièng-ngài uòng-cuòng hṳ̆-gā.

Găk gó̤-lòng buô cṳ̆ diē-sié, Tolstoy tié-láu lā̤ dó̤i-piâng Anna, Vronsky cĭ-găng gì ái-cìng gâe̤ng Levin, Kitty cĭ-găng gì ái-cìng. Tolstoy kō̤-nèng buóh āi tĕ̤k-ciā nêng-sĭk gáu, Anna mò̤-nièng-ngài dó̤i cê-gă gì háing-hók gâe̤ng cê̤ṳ-ngō̤ séng-êng hô-cáik, ciáh sê tài sī ĭ gì sĭng-sĭk nguòng-ĭng.

Nguôi-buô lièng-giék

«Anna Karenina» nguòng-ùng: Ĭng-ùng, Ngò̤-ùng