Bă-là̤ Séng-mū-iêng (Siēu-siók)
«Bă-là̤ Séng-mū-iêng» (巴黎聖母院, Huák-ngṳ̄: Notre-Dame de Paris) sê Huák-guók cáuk-gă Victor Hugo găk 1831 nièng huák-biēu gì siēu-siók. Siēu-siók gì buói-gīng siék-dé diŏh 1485 nièng gì Bă-là̤ Séng-mū-iêng.
Kái-iéu
[Siŭ-gāi | Gāi nguòng-mā]
Cáuk-pīng ké̤ṳk buŏng có̤ 11 guóng, giĕng-dṳ̆k guóng bô buŏng có̤ 2 gáu 8 ciŏng. Quasimodo, Esmeralda, gâe̤ng Frollo sê gū-sê̤ṳ gì 3 ôi ciō-gáe̤k. Â-dā̤ sê ìng-ŭk cìng-ciék gì gāng-dăng kái-iéu.
Quasimodo sê siŏh ciáh pó̤-sióng gì ūng-piăng, ĭng-hài sèng-hâu cêu ké̤ṳk nè̤ng mì-ké diŏh Bă-là̤ Séng-mū-iêng gì giĕ-cô̤ gà̤-dēng. Séng-mū-iêng gì mŭk-sṳ̆ Frollo găk Bô-uăk-cáik cĭ hâiu gì tàu bĭk lā̤-buái huák-hiêng bêng-chiā siŭ-iōng ĭ, ké̤ṳk ĭ kī-miàng Quasimodo (é-sé̤ṳ cêu sê Bô-uăk-cáik hâiu gì tàu bĭk lā̤-bái). Kā-sì-mò̤-dŏ̤ ké̤ṳk huáng duâi hâiu, có̤ lāu Séng-mū-iêng gì Páh-cṳ̆ng-nè̤ng. Esmeralda sê siŏh ciáh Gék-pū-sṳ̆ liù-lâung ū-nṳ̄, săng-sióng cĭng cáuk-gă. Quasimodo gâe̤ng Frollo dŭ ái siông lāu ĭ. Dáng-sê Esmeralda mì-dŭk dé̤ṳng-é ĭng-cóng gì Phoebus, Guók-uòng Gŭng-giéng-dôi gì dôi-diōng. Quasimodo dó̤i Esmeralda gì ái-cìng sê sùng-cĭng gì, ĭ lâng-ciáh gióng-lĭk lāu iā chĭng gì iū-cìng. Bók-guó, ngài-áuk gì Frollo báik-diòng cê-gă dáik mâ̤ diŏh Esmeralda, cêu sāi áng-màng-dŭk hâng-hâi ĭ, ciŏng ĭ puáng-hìng dáu sī. Quasimodo liēu-gāi cĭng-sióng hâiu, ciŏng Hù-lò̤-lŏ̤h téng Séng-mù-iêng gà̤-dēng-sié tiāng giâ go̤. Gū-sê̤ṳ gì sák-muōi, Quasimodo gâe̤ng Esmeralda sī găk siŏh-dŏi, sĭng-sĭ biéng có̤ ŭng-dìng.
Pàng-lâung
[Siŭ-gāi | Gāi nguòng-mā]Cī buô cáuk-pīng găk Ĭng-ngṳ̄ iâ ĭk siàng The Hunchback of Notre Dame (Séng-mū-iêng gì Ūng-piăng), niông mâ̤-ciēu nè̤ng nêng-ùi Quasimodo sê siēu-siók gì ciō-gáe̤k. Dáng-sê cuòi ng-sê cáuk-ciā gì buōng-é. Káuk-sĭk, áng-ciéu Huák-ngṳ̄ buōng-dā̤ gì dà̤-mĕ̤k, Bă-là̤ Séng-mū-iêng buōng-sĭng ciáh sê gū-sê̤ṳ gì ciō-dà̤. Cī buô cáuk-pīng mièu-huôi chók Gothic sì-dâi gì gióng-dé̤ṳk, cŭng-gáu, gâe̤ng gì-tă ìng-ùng sū dăk gáu gì dīng-hŭng. Hugo nêng-ùi, cī piĕ dŭ sê cĭng-sĭk kō̤-séng gì. Gâe̤ng ĭ gì-tă cáuk-pīng siŏh-iông, Hugo iâ cĭng guăng-sĭng siâ-huôi gì gŭng-bìng, diŏh «Bă-là̤ Séng-mū-iêng» iâ ô tā̤-hiêng.
Cĭng sâ̤ nè̤ng dó̤i cī buô «Bă-là̤ Séng-mū-iêng» gì gāi-tŭk dŭ ciŏng cáuk-pīng gì lĭk-sṳ̄ gâe̤ng cŭng-gáu buói-gīng gāng-dăng-huá lāu, nâ cĭk-dṳ̆ng diŏh dó̤i Quasimodo ngài-miâng gì dùng-cìng, ī-gĭk nè̤ng mò̤ găi-dŏng tŭng-guó săng-sióng lì puáng-duáng bĕk-nè̤ng, dēng-dēng. Gì-sĭk, cuòi nâ sê Hugo gó̤-lòng buô siēu-siók diē-lié cêng nâung gì siŏh-buô-hông.
Nguôi-buô lièng-giék
[Siŭ-gāi | Gāi nguòng-mā]
