Γεωγραφία της Ρωσίας

Η Ρωσία είναι μια χώρα που εκτείνεται σε μια τεράστια έκταση στην Ανατολική Ευρώπη και τη Βόρεια Ασία. Περιλαμβάνει μεγάλο μέρος της Βόρειας Ευρασίας και είναι η μεγαλύτερη χώρα σε συνολική έκταση. Λόγω του μεγέθους της, η Ρωσία εμφανίζει τόσο μονοτονία όσο και ποικιλομορφία. Όπως και με την τοπογραφία, το κλίμα, η βλάστηση και η μορφή του εδάφους μεταβάλλεται αρκετά στο τεράστιο έδαφος της Ρωσίας. Από το βορρά προς το το νότο, το ρωσικό τμήμα της Ανατολικής Ευρωπαϊκής Πεδιάδας ξεκινά με μια έκταση τούνδρας, συνεχίζει με κωνοφόρα δάση (τάιγκα), έπειτα συνεχίζει με μεικτά πλατύφυλλα δάση και λιβάδια (στέπα) και τελειώνει με ένα ημιέρημο τοπίο (σε περιοχές που βρίσκονται κοντά στην Κασπία Θάλασσα), καθώς οι αλλαγές στη βλάστηση αντανακλούν τις αλλαγές στο κλίμα. Η Σιβηρία έχει μια παρόμοια ακολουθία, αλλά αποτελείται κυρίως από τάιγκα. Η χώρα περιλαμβάνει σαράντα καταφύγια βιόσφαιρας της Ουνέσκο.

Παγκόσμια θέση και σύνορα

Η θέση της Ρωσίας (σε κόκκινο) στην υδρόγειο

Βρίσκεται στα βορειοδυτικά και ανατολικά πλάτη του βόρειου Ημισφαιρίου. Το μεγαλύτερο μέρος της Ρωσίας βρίσκεται πιο κοντά στον βόρειο πόλο από τον ισημερινό. Οι συγκρίσεις με χώρες έχουν λίγο νόημα καθώς η Ρωσία έχει τεράστια έκταση και ποικιλομορφία. Τα 17.09 τετραγωνικά χιλιόμετρα της Ρωσίας καταλαμβάνουν περίπου τη μισή Ευρώπη και το ένα όγδοο της στεριάς στη Γη. Το ευρωπαϊκό τμήμα της Ρωσίας καταλαμβάνει σημαντικό τμήμα της Ευρώπης και στεγάζει το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού και της βιομηχανίας της Ρωσίας, ενώ αυτό το τμήμα της Ρωσίας, περίπου ανάμεσα στον Δνείπερο και τα Ουράλια, ήταν η κοιτίδα της Ρωσικής Αυτοκρατορίας. Η Ρωσία, λόγω της μεγάλης επέκτασης της προς ανατολάς, καταλαμβάνει ολόκληρη τη Βόρεια Ασία.

Από τα δυτικά προς τα ανατολικά, η χώρα εκτείνεται από την περιφέρεια Καλίνινγκραντ (ο θύλακας χωρίζεται από την Επανίδρυση του Κράτους της Λιθουανίας από την τότε Σοβιετική Ένωση) μέχρι τη νήσο Ρατμάνοφ (μια από τις Διομήδειες νήσους) στο Βερίγγειο πορθμό. Η απόσταση είναι περίπου 6.800 χιλιόμετρα μέχρι τη Νομ της Αλάσκας. Από τα βόρεια προς τα νότια, η Ρωσία εκτείνεται από τις Ρωσικές Αρκτικές νήσους στη Γη του Φραγκίσκου Ιωσήφ μέχρι το νοτιότερο κομμάτι της Δημοκρατίας του Νταγκεστάν στις ακτές της Κασπίας Θάλασσας, διασχίζοντας 4.500 χιλιόμετρα πολυποίκιλου και συχνά αφιλόξενου εδάφους.

Εκτεινόμενο σε 57.792 χιλιόμετρα στεριάς και θάλασσας, η Ρωσία έχει το μεγαλύτερο σύνορο στον κόσμο. Η Ρωσία έχει 20.139 χιλιόμετρα χερσαίου συνόρου με 14 χώρες: τη Νορβηγία, τη Φινλανδία, την Εσθονία, τη Λετονία, τη Λιθουανία, την Πολωνία (μέσω της περιφέρειας Καλίνινγκραντ), τη Λευκορωσία, την Ουκρανία, τη Γεωργία, το Αζερμπαϊτζάν, το Καζακστάν, τη Μογγολία, την Κίνα και τη Βόρεια Κορέα.

Περίπου τα δύο τρίτα του συνόρου αποτελούνται από θαλάσσια ύδατα. Το μεγαλύτερο μέρος της μεγάλης βόρειας ακτής είναι αρκετά πάνω από τον Αρκτικό Κύκλο, εκτός από το λιμάνι του Μούρμανσκ στο οποίο τα ύδατα είναι πιο θερμά από το αναμενόμενο λόγω του Ρεύματος του Κόλπου. Η βόρεια ακτή της Ρωσίας είναι παγωμένη για μεγάλο μέρος του χρόνου. Δύο ωκεανοί (ο Αρκτικός και ο Ειρηνικός) και δεκατρείς θάλασσες βρέχουν τη Ρωσία.

Διοικητικές και εδαφικές διαιρέσεις

Με λίγες αλλαγές, κυρίως καταργήσεις αυτόνομων θυλάκων, οι περισσότερες σοβιετικές διοικητικές και εδαφικές διαιρέσεις στη Ρωσία διατηρήθηκαν μέχρι σήμερα. Το 2020 υπάρχουν 85 ομοσπονδιακά υποκείμενα, οι διοικητικές διαιρέσεις της χώρας: είκοσι δύο δημοκρατίες, εννιά κράι (επικράτειες), σαράντα έξι ομπλάστ (περιφέρειες), μια αυτόνομη περιφέρεια (την Εβραϊκή Αυτόνομη Περιφέρεια), τέσσερις αυτόνομους θύλακες και τρεις πόλεις με ομοσπονδιακό καθεστώς, τη Μόσχα, την Αγία Πετρούπολη και τη Σεβαστούπολη.

Στις δημοκρατίες της Ρωσίας ζουν Βορειοευρωπαϊκοί λαοί, Τάταροι και άλλα τουρκικά φύλα, Καυκάσια έθνη και αυτόχθονες Σιβήριοι. Η μεγαλύτερη διοικητική διαίρεση του κόσμου βρίσκεται στη Ρωσία. Ευρισκόμενη στην κεντροανατολική Σιβηρία, η Δημοκρατία των Σαχά είναι το μεγαλύτερο ομοσπονδιακό υποκείμενο στη χώρα και η μεγαλύτερη υποδιαίρεση χώρας του κόσμου, με έκταση 3.1 εκατ. τ.χλμ. και το διπλάσιο μέγεθος της Αλάσκας, της γειτονικής αμερικανικής πολιτείας και πρώην ρωσικής αποικίας ως το 1867. Δεύτερο σε έκταση είναι το κράι Κρασνογιάρσκ, δυτικά της δημοκρατίας των Σαχά. Η περιφέρεια Καλίνινγκραντ, αποκομμένη από την υπόλοιπη χώρα και στο κέντρο της Ευρώπης είναι η μικρότερη περιφέρεια. Η δημοκρατία της Ινγκουσετίας στον Καύκασο είναι η μικρότερη δημοκρατία και ομοσπονδιακό υποκείμενο της Ρωσίας αν εξαιρέσουμε τις τρεις ομοσπονδιακές πόλεις. Τα πιο πολυπληθέστερα ομοσπονδιακά υποκείμενα, η περιφέρεια Μόσχας με τη Μόσχα και το κράι Κρασνοντάρ είναι στην Ευρωπαϊκή Ρωσία.

Πληθυσμιακή γεωγραφία της Ρωσίας

Δείτε επίσης: Κατάλογος πόλεων της Ρωσίας

Το 2018 η Ρωσία είχε σχεδόν 146.900.000 κατοίκους. Είναι η 9η πιο πολυπληθέστερη χώρα του κόσμου. Λόγω των δύο παγκόσμιων πολέμων, της εμφύλιας σύγκρουσης το 1917-1922 και της οικονομικής κρίσης συνέπεια της διάλυσης της Σοβιετικής Ένωσης, ο πληθυσμός της Ρωσίας είναι αρκετά χαμηλός, σε σύγκριση με την έκταση της.

Αστική γεωγραφία

Η πρωτεύουσα της Ρωσίας, η Μόσχα, έχει πληθυσμό 12.166 εκατομμυρίων κατοίκων. Η Αγία Πετρούπολη έχει πληθυσμό 4.993 εκατομμυρίων κατοίκων, το Νοβοσιμπίρσκ 1.497 εκατομμύρια, το Γεκατέρινμπουργκ 1.379 εκατομμύρια, το Νίζνι Νόβγκοροντ 1.212 εκατομμύρια και η Σαμάρα 1.164 εκατομμύρια. Η Μόσχα είναι η πολυπληθέστερη πόλη της Ρωσίας, με συνεχή δημογραφική ανάπτυξη. Το 2017, το 74.29% των Ρώσων ζούσε σε αστικές περιοχές.

Πολιτιστική γεωγραφία

Ιεροί τόποι

Στη Ρωσία βρίσκονται διάφορα σημαντικά μνημεία, όπως το μοναστήρι του Αλεξάντρου Νιέφσκι στην Αγ. Πετρούπολη, η Λαύρα του Αγίου Σεργίου στο Σεργκίεφ Ποσάντ (σχετικά κοντά στη Μόσχα), ο καθεδρικός του Αγίου Βασιλείου στη Μόσχα, κ.ο.κ. Στη Ρωσία υπάρχουν χώροι προσευχής όλων των θρησκειών, λόγω της μεγάλης ιστορίας της χώρας, σε συνάρτηση με τη τεράστια γεωγραφική της έκτασης και τους εκατοντάδες λαούς που ζουν εκεί.

Τοπογραφία και απορροή

Οι γεωγράφοι παραδοσιακά διαιρούν την τεράστια επικράτεια της Ρωσίας σε πέντε φυσικές ζώνες: τη ζώνη της τούνδρας, τη δασική ζώνη ή ζώνη των Τάιγκα, την πεδινή ζώνη ή ζώνη των στεπών, την άγονη ζώνη και την ορεινή ζώνη. Η περισσότερη Ρωσία ανήκει σε δύο πεδιάδες (τη Ανατολική Ευρωπαϊκή Πεδιάδα και τη Δυτική Σιβηρική Πεδιάδα), τρεις πεδινές περιοχές (στη Βόρεια Σιβηρία, την Ανατολική Σιβηρία και την Κεντρική Γιακουτία), δύο οροπέδια (το Κεντρικό Σιβηρικό Οροπέδιο και το Οροπέδιο του Λένα), καθώς και δύο συστήματα ορεινών περιοχών (τη Ανατολικά Σιβηρικά Όρη στο βορειοανατολικό άκρο της Σιβηρίας και τα Νότια Σιβηρικά Όρη κατά μήκος των νότιων συνόρων).

Οικοπεριοχές

• 
  Η ευρύτερη περιοχή των Ουραλίων, δείχνοντας τη μετάβαση στο εύκρατο δάσος, στη τάιγκα, τη στέπα και την ημιέρημο
• 
       έρημος     τούνδρα     αλπική τούνδρα     τάιγκα     δάσος
       εύκρατο πλατύφυλλο δάσος     εύκρατη στέπα     στέππα
• 
  Χάρτης της Ρωσίας κατά την Κλιματική ταξινόμηση του Κέππεν

Ανατολική Ευρωπαϊκή πεδιάδα

Η Ανατολική Ευρωπαϊκή Πεδιάδα περιλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος της Ευρωπαϊκής Ρωσίας. Η Δυτική Σιβηρική Πεδιάδα, η οποία είναι η μεγαλύτερη στον κόσμο, εκτείνεται στα ανατολικά από τα Ουράλια μέχρι τον ποταμό Γενισέι. Επειδή το έδαφος και η βλάστηση είναι σχετικά ομοιόμορφη σε κάθε μία από τις φυσικές ζώνες, η Ρωσία παρουσιάζει μια ψευδαίσθηση ομοιομορφίας. Παρ ' όλα αυτά, το ρωσικό έδαφος περιέχει όλες τις μεγάλες ζώνες βλάστησης του κόσμου, εκτός από τα τροπικά δάση βροχών.

Πάγοι

Χάρτης της αρκτικής τούνδρας

Χάρτης της ρωσικής Αρκτικής

Η ρωσική Αρκτική σε μια έκταση περίπου 7.000 χιλιομέτρων από τα δυτικά προς τα ανατολικά, ξεκινώντας από την Καρελία και τη Χερσόνησο Κόλα μέχρι τη Νενετσία, από τον κόλπο του Ομπ μέχρι τη χερσόνησο Ταϊμίρ και τη χερσόνησο Τσούκτσι (Κολιμά, Ποταμός Ανάντιρ και ακρωτήριο Ντέζνεφ). Τα ρωσικά νησιά και αρχιπελάγη στην Αρκτική Θάλασσα περιλαμβάνουν τη Νόβαγια Ζεμλιά, τη Σεβέρναγια Ζεμλιά και τα Νέα Σιβηρικά Νησιά.

Περίπου το 10 τοις εκατό της Ρωσίας καλύπτεται από τούνδρα—μια άδενδρη, ελώδη πεδιάδα. Η τούνδρα είναι η βορειότερη γεωγραφική ζώνη της Ρωσίας, ξεκινώντας από τα σύνορα με τη Φινλανδία στα δυτικά και φτάνοντας μέχρι τον Βερίγγειο Πορθμό στα ανατολικά. Έπειτα συνεχίζει κατά μήκος των ρωσικών ακτών του Ειρηνικού και στη βόρεια Χερσόνησο Καμτσάτκα. Η περιοχή είναι γνωστή για τα κοπάδια των άγριων ταράνδων, για τις λεγόμενες "λευκές νύχτες" (όπου ο ήλιος δύει τα μεσάνυχτα και ξημερώνει σχεδόν αμέσως μετά) του καλοκαιριού, ενώ τον χειμώνα δεν ξημερώνει για αρκετές ημέρες. Ο μακρύς και βαρύς χειμώνας καθώς και η έλλειψη ηλιοφάνειας επιτρέπει μόνο την ανάπτυξη βρύων, λειχήνων, νάνων ιτιών και θάμνων πάνω από το άγονο μόνιμα παγωμένο έδαφος. Αν και αρκετοί ισχυροί σιβηρικοί ποταμοί διασχίζουν τη ζώνη καθόσον ρέουν βόρεια προς τον Αρκτικό Ωκεανό, η μερική και διακεκομμένη απόψυξη εμποδίζει την αποστράγγιση των πολυάριθμων λιμνών και βάλτων της τούνδρας. Η διάβρωση του παγετού είναι η πιο σημαντική φυσική διαδικασία, μια διαδικασία που σταδιακά διαμορφώνει ένα τοπίο που τροποποιήθηκε σοβαρά από τους παγετώνες στην τελευταία εποχή των παγετώνων. Λιγότερο από το ένα τοις εκατό του πληθυσμού της Ρωσίας ζει σε αυτή τη ζώνη. Η αλιεία, οι βιομηχανίες στους λιμένες της βορειοδυτικής χερσονήσου Κόλα και τα μεγάλα αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου στη βορειοδυτική Σιβηρία είναι οι μεγαλύτεροι εργοδότες στην τούνδρα. Με πληθυσμό περίπου 180.000 κατοίκων, το Νόριλσκ είναι η δεύτερη πόλη της Ρωσίας βόρεια του Αρκτικού Κύκλου, μετά το Μούρμανσκ. Από εδώ μπορείτε να δείτε το βόρειο σέλας.

Τάιγκα

Η τάιγκα είναι η πιο εκτεταμένη φυσική περιοχή της Ρωσίας. Εκτείνεται από τα δυτικά σύνορα της Ρωσίας μέχρι τις ρωσικές ακτές στον βόρειο Ειρηνικό. Καταλαμβάνει το ρωσικό έδαφος στις πεδιάδες της Ανατολικής Ευρώπης και της Δυτικής Σιβηρίας βορείως του 56ου με 58ου βόρειου παράλληλου, καθώς και σημαντικά εδάφη δυτικά και ανατολικά του Ποταμού Γενισέι. Η τάιγκα καταλαμβάνει περίπου το 60% της Ρωσίας. Στην κατεύθυνση βορρά-νότου, η ανατολική τάιγκα διαιρείται (ανατολικά του Ποταμού Γενισέι) λόγω του ηπειρωτικού της κλίματος. Δυτικά του ποταμού Γενισέι υπάρχει ένα ηπιότερο κλίμα. Γενικά η περιοχή της τάιγκας χαρακτηρίζεται από υγρό κλίμα με μέτριες θερμοκρασίες το καλοκαίρι και πολύ ψυχρές θερμοκρασίες τον χειμώνα. Υπάρχει μια σταθερή χιονοκάλυψη τον χειμώνα. Στην εγκάρσια κατεύθυνση, η τάιγκα χωρίζεται σε τρεις υποζώνες - τη βόρεια, τη μέση και τη νότια τάιγκα. Στη δυτική τάιγκα υπάρχουν πυκνά δάση ερυθρελάτης και ελάτης και υγρότοποι, οι οποίοι εναλλάσονται με πευκοδάση, θάμνους και λιβάδια στα ελαφρότερα εδάφη. Αυτή η βλάστηση είναι η τυπική της ανατολικής τάιγκας. Τα δάση κωνοφόρων ωστόσο δεν έχουν συνέχεια και εντοπίζονται αραιές περιοχές με δάση σημύδων, άλνων, ιτιών (κυρίως στις κοιλάδες των ποταμών), υγρότοποι και έλη. Μέσα στην τάιγκα ζουν πολλά γουνοφόρα ζώα, όπως το κουνάβι, η ερμίνα, η άλκη, η καφέ αρκούδα, ο αδηφάγος, ο λύκος, κ.ά.

Μια άλκη σε λίμνη

Η τάιγκα κυριαρχείται από ποντσολικά και κρυογονικά εδάφη τάιγκας, εδάφη τα οποία χαρακτηρίζονται από σαφώς καθορισμένη οριζόντια δομή. Τα υπόγεια ύδατα συνήθως βρίσκονται στο δάσος κοντά στην επιφάνεια, ξεπλένοντας το ασβέστιο από τα ανώτερα στρώματα, με αποτέλεσμα τον αποχρωματισμό και την οξείδωση του ανώτερου στρώματος του εδάφους της τάιγκα. Μερικές περιοχές της τάιγκα, κατάλληλες για καλλιέργεια, βρίσκονται κυρίως στο Ευρωπαϊκό τμήμα της Ρωσίας. Μεγάλες περιοχές της τάιγκας καταλαμβάνονται από έλη σφάγνων. Ο εμπλουτισμός του εδάφους για γεωργικούς σκοπούς απαιτεί τον εμποτισμό ασβέστη και άλλων λιπασμάτων.

Η ρωσική τάιγκα έχει τα μεγαλύτερα αποθέματα κωνοφόρων στο κόσμο, αλλά λόγω της εντατικής υλοτομίας τα διαθέσιμα κωνοφόρα μειώνονται. Το κυνήγι και η κτηνοτροφία αναπτύσσεται (κυρίως στις κοιλάδες των ποταμών).

Μεικτά και φυλλοβόλα δάση

Ένα δάσος σημύδας στο Νοβοσιμπίρσκ. Η σημύδα είναι εθνικό δέντρο της Ρωσίας.

Η ζώνη μικτών και φυλλοβόλων δασών ζώνη είναι τριγωνική, μεγαλύτερη κατά μήκος των δυτικών συνόρων και στενότερη προς τα Ουράλια Όρη. Τα κύρια δέντρα αυτής της ζώνης είναι η βελανιδιά και η ελάτη, αλλά εκεί αναπτύσσονται και πολλά άλλα είδη βλάστησης, όπως η λεύκα, η σημύδα, ο σφένδαμος, το πεύκο κ.ά. Υπάρχει μια στενή ζώνη που αποτελείται από δάση σημύδας και λεύκας η οποία χωρίζει τη δασώδη στέππα από τη τάιγκα. Εκτείνεται σε μια μεγάλη περιοχή, ξεκινώντας ανατολικά των Ουραλίων και φτάνοντας μέχρι τα όρη Αλτάι. Σημαντικό μέρος της δασώδης ζώνης έχει κοπεί για γεωργική χρήση, ιδιαίτερα στην Ευρωπαϊκή Ρωσία. Η άγρια ζωή έχει σχεδόν εκμηδενιστεί από αυτό, αλλά κάποιος θα αντικρύσει ζαρκάδια, λύκους, αλεπούδες και σκίουρους πολύ συχνά.

Στέπα

Η στέπα, εδώ και πολύ καιρό, απεικονίζεται ως το κύριο ρωσικό τοπίο. Είναι μια ευρεία ζώνη άδενδρων, χλοώδων πεδιάδων, διακόπτεται από οροσειρές. Η ζώνη της στέπας εκτείνεται σε μια μεγάλη ζώνη, που συμπεριλαμβάνει την Ουγγαρία, όλη την Ουκρανία, τη νότια Ρωσία και το Καζακστάν πριν καταλήξει στη Μαντζουρία. Το μεγαλύτερο μέρος της ζώνης της στέπας στη πρώην ΕΣΣΔ βρίσκεται στην Ουκρανία και το Καζακστάν. Η πολύ μικρότερη ρωσική στέπα βρίσκεται μεταξύ της Μαύρης και της Κασπίας θάλασσας, πριν αναμειχθεί στο όλο και πιο άνυδρο τοπίο της Δημοκρατίας της Καλμικίας. Σε μια χώρα των άκρων, η ζώνη της στέπας παρέχει τις πιο ευνοϊκές συνθήκες για την ανθρώπινη εγκατάσταση και γεωργία λόγω της μέτριας θερμοκρασίας και των (συνήθως) επαρκών επιπέδων υγρασίας και ηλιοφάνειας. Ακόμα και εδώ, μερικές φορές η γεωργική απόδοση επηρεάζεται αρνητικά από απρόβλεπτα επίπεδα υετού η από περιστασιακή αλλά καταστροφική ξηρασία. Το έδαφος της στέπας είναι πολύ ξηρό.

Τοπογραφία

Το ηφαίστειο Κοριάκσκι όπως φαίνεται από το Πετροπαβλόβσκ-Καμτσάτσκι

Οι ρωσικές οροσειρές βρίσκονται κατά κύριο λόγο κατά μήκος της ηπειρωτικής κατηφοριάς (τα Ουράλια Όρη), κατά μήκος των νοτιοδυτικών συνόρων (οροσειρά του Καυκάσου), κατά μήκος των συνόρων με τη Μογγολία (τα ανατολικά και δυτικά όρη Σαγιάν και το δυτικό άκρο των ορέων Αλτάι), και στην ανατολική Σιβηρία (υπάρχει ένα περίπλοκο σύστημα οροσειρών στη βορειοανατολική Ρωσία, η οποία αποτελεί τη ραχοκοκαλιά της Χερσονήσου Καμτσάτκα ενώ κοντά στην Οχοτσκική Θάλασσα και την Θάλασσα της Ιαπωνίας υπάρχουν βουνά χαμηλότερου υψομέτρου). Η Ρωσία έχει εννέα μεγάλες οροσειρές. Σε γενικές γραμμές, το ανατολικό μισό της χώρας είναι πολύ πιο ορεινό από το πεδινό δυτικό μισό της χώρας. Η παραδοσιακή διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στην ανατολική και δυτική Ρωσία είναι η κοιλάδα του Γενισέι. Χωρίζει τη δυτική άκρη του Κεντρικού Σιβηρικού Οροπεδίου από τη Δυτική Σιβηρική Πεδιάδα, ο Γενισέι ξεκινά κοντά στο σύνορο της Ρωσίας με τη Μογγολία και ακολουθεί μια βορειοδυτική πορεία, εκβάλλοντας στον Αρκτικό Ωκεανό δυτικά της χερσονήσου Ταϊμίρ.

Ουράλια Όρη

Το Εθνικό Πάρκο Γιουγκίντ Βα

Τα Ουράλια Όρη αποτελούν το φυσικό σύνορο μεταξύ της Ευρώπης και της Ασίας. Η οροσειρά εκτείνεται σε μια έκταση περίπου 2.100 χιλιομέτρων που ξεκινά από τον Αρκτικό Ωκεανό και καταλήγει στα βόρεια σύνορα του Καζακστάν. Αρκετά χαμηλά περάσματα παρέχουν σημαντικές διαδρομές μεταφοράς προς την Ασία διαμέσου των Ουραλίων. Η υψηλότερη κορυφή των Ουραλίων, το όρος Ναρόντναγια, έχει υψόμετρο 1.894 μέτρων. Τα Ουράλια περιέχουν πολύτιμα κοιτάσματα ορυκτών.

Δυτική Σιβηρική πεδιάδα

Αεροφωτογραφία τμήματος του ποταμού Βασιουγκάν

Ανατολικά των Ουραλίων βρίσκεται η Δυτική Σιβηρική Πεδιάδα (ή Πεδιάδα της Δυτικής Σιβηρίας, όπως επίσης αναγράφεται και παρακάτω). Εκτείνεται σε μια έκταση περίπου 1.900 χιλιομέτρων στην κατεύθυνση δυτικά - ανατολικά και περίπου 2.400 χιλιόμετρα στη κατεύθυνση βορρά-νότου. Μεγάλο μέρος της επικράτειας της πεδιάδας έχει υψόμετρο κάτω των 200 μέτρων. Έχει μια από τις μεγαλύτερες πλημμυρικές πεδιάδες και βάλτους. Το μεγαλύτερο μέρος των κατοίκων της πεδιάδας ζει στο ξηρότερο τμήμα της πεδιάδας, νότια του 77ου βόρειου γεωγραφικού πλάτους.

Κεντρικό Σιβηρικό οροπέδιο

Η περιοχή ανατολικά της Πεδιάδας της Δυτικής Σιβηρίας ονομάζεται Κεντρικό Σιβηρικό Οροπέδιο. Εκτείνεται προς ανατολάς, ξεκινώντας από τον ποταμό Γενισέι και καταλήγει στην κοιλάδα του ποταμού Λένα. Η περιοχή χωρίζεται σε πολλά οροπέδια, ενώ τα εκεί υψόμετρα κυμαίνονται μεταξύ 320 και 740 μέτρων. Στα βόρεια όρη Πουτοράν έχουμε το υψηλότερο υψόμετρο στο οροπέδιο, περίπου 1.800 μέτρα. Η πεδιάδα οριοθετείται στα νότια από το σύστημα των Βαϊκάλειων ορέων στα νότια και από τη Βόρεια Σιβηρική Πεδιάδα στα βόρεια, μια προέκταση της Βόρειας Σιβηρικής Πεδιάδας η οποία εκτείνεται στη χερσόνησο Ταϊμίρ στον Αρκτικό Ωκεανό.

Όρη Σαγιάν και Στανοβόι

Άποψη μέρους της Οροσειράς Αλτάι

Στο σύστημα βουνών δυτικά της Λίμνης Βαϊκάλης στη νοτιοκεντρική Σιβηρία, υπάρχουν αρκετές οροσειρές. Στα δυτικά όρη Σαγιάν η υψηλότερη κορυφή έχει περίπου 3.300 μέτρα υψόμετρο, στα ανατολικά όρη Σαγιάν η υψηλότερη κορυφή έχει 3.200 μέτρα υψόμετρα ενώ το Όρος Μπελούκα στην Οροσειρά Αλτάι είναι το υψηλότερο βουνό στην περιοχή, με υψόμετρο 4.500 μέτρων. Τα ανατολικά όρη Σαγιάν φτάνουν ακόμη και κοντά στη Βαϊκάλη. Μεταξύ του βαθύτερου σημείου της Βαϊκάλης, το οποίο βρίσκεται περίπου 1.700 μέτρα κάτω από το επίπεδο της θάλασσας, και του κοντινότερου όρους της οροσειράς Σαγιάν, υπάρχει μια υψομετρική απόκλιση άνω των 4.500 μέτρων. Τα συστήματα βουνών ανατολικά της Λίμνης Βαϊκάλης είναι χαμηλότερα, σχηματίζοντας ένα συγκρότημα από μικρές οροσειρές και κοιλάδες που ξεκινούν από τη λίμνη και καταλήγουν στην ακτή του Ειρηνικού. Το μέγιστο ύψος της οροσειράς Στανοβόι, μιας οροσειράς η οποία κινείται σε μια κατεύθυνση δύσης-ανατολής, είναι τα 2.550 μέτρα. Στη νοτιοανατολική Σιβηρία, τα υψόμετρα των βουνών δεν ξεπερνάνε τα 800 μέτρα. Κατά μήκος του Πορθμού των Ταρτάρων βρίσκεται η Σαχαλίνη, το μεγαλύτερο ρωσικό νησί. Το μεγαλύτερο υψόμετρο της Σαχαλίνης είναι περίπου στα 1.700 μέτρα. Το μικρό νησί Μονερόν, ο χώρος στον οποίο καταρρίφθηκε η πτήση 007 των Κορεατικών Αερογραμμών, βρίσκεται δυτικά της Σαχαλίνης.

Όρη Καυκάσου

Άποψη μέρους του Καυκάσου

Στη νότια, ορεινή Ρωσία εμφανίζεται ένα πραγματικά ορεινό ανάγλυφο. Μεταξύ της Μαύρης και της Κασπίας θάλασσας, τα όρη του Καυκάσου φτάνουν σε εξαιρετικά ύψη, σχηματίζοντας ένα φυσικό σύνορο μεταξύ της Ευρώπης και της Ασίας. Το όρος Ελμπρούς είναι το ψηλότερο σημείο της Ευρώπης με υψόμετρο 5.642 μέτρων. Η γεωλογική δομή του Καυκάσου εκτείνεται τόσο προς τα βορειοδυτικά μέσω των Κριμαϊκών και Καρπάθιων Ορέων όσο και στα νοτιοανατολικά, φτάνοντας Κεντρική Ασία ως το Τιεν Σαν και τα όρη Παμίρ. Τα βουνά του Καυκάσου δημιουργούν ένα επιβλητικό όριο μεταξύ της Ρωσίας και των νοτιοδυτικών γειτόνων της, της Γεωργίας και του Αζερμπαϊτζάν.

Βορειοανατολική Σιβηρία και Καμτσάτκα

Η Βορειοανατολική Σιβηρία, βορείως της Οροσειράς Στανοβόι, είναι μια εξαιρετικά ορεινή και συνάμα έρημη περιοχή. Η μεγάλη Χερσόνησος Καμτσάτκα, η οποία εκτείνεται με κατεύθυνση προς τα νότια και βρέχεται από την Οχοτσκική και από τη Βερίγγεια Θάλασσα, περιλαμβάνει πολλές ηφαιστειακές κορυφές, εκ των οποίων κάποιες είναι ενεργές. Το υψηλότερο ηφαίστειο στην Καμτσάτκα είναι το όρος Κλουτσέφσκαγια ύψους 4.750 μέτρων, το υψηλότερο σημείο στη ρωσική Άπω Ανατολή. Η ηφαιστειακή αλυσίδα που ξεκινά από την Καμτσάτκα συνεχίζει νοτιότερα στις Κουρίλες και στην Ιαπωνία. Η Καμτσάτκα είναι ένα από τα δύο κέντρα σεισμικής δραστηριότητας της Ρωσίας (το άλλο βρίσκεται στο άλλο άκρο της Ρωσίας, στον Καύκασο). Το 1995, ένας μεγάλος σεισμός κατέστρεψε σε μεγάλο βαθμό το Νέφτεγκορσκ, μια πόλη που ζούσε από τη βιομηχανία του πετρελαίου, σε βαθμό που δεν ξαναχτίστηκε. Επίσης, σε αυτή τη περιοχή βρίσκεται ο πολύ μεγάλος κρατήρας Μπεγιεντσίμε-Σαλαατίν.

Απορροή

Δορυφορική άποψη της Λίμνης Βαϊκάλης από το SeaWiFS

Η διασταύρωση των ποταμών Τσουσοβάγια (παραπόταμος) και Κάμα (κύριος ποταμός) κοντά στο Περμ. Δεξιά βλέπουμε τα Ουράλια.

Η Ρωσία είναι μια χώρα με πλούσια υδατικά αποθέματα. Διαιρείται σε 20 περιοχές απορροής. Οι πρώτοι οικισμοί της χώρας ξεπήδησαν κατά μήκος των ποταμών, όπου το μεγαλύτερο μέρος του αστικού πληθυσμού εξακολουθεί να ζει εκεί. Ο Βόλγας, ο μεγαλύτερος ποταμός της Ευρώπης, είναι μακράν το σημαντικότερο πέρασμα της ρωσικής εμπορικής ναυσιπλοΐας. Τέσσερις από τις δεκατρείς μεγαλύτερες πόλεις της Ρωσίας βρίσκονται στις όχθες του Βόλγα: το Νίζνι Νόβγκοροντ, η Σαμάρα, το Καζάν και το Βόλγκογκραντ. Ο ποταμός Κάμα, ο οποίος ρέει δυτικά πηγάζοντας από τα νότια Ουράλια, ενώνεται με τον Βόλγα στη Δημοκρατία του Ταταρστάν. Είναι άλλο ένα σημαντικό ευρωπαϊκό ποτάμιο σύστημα του οποίου οι όχθες είναι πυκνοκατοικημένες.

Η Ρωσία έχει χιλιάδες ποτάμια και λίμνες, όντας μια από τις χώρες με τους περισσότερους επιφανειακούς υδατικούς πόρους. Ωστόσο, οι περισσότεροι Ρώσικοι ποταμοί και ρέματα υπάγονται στην Αρκτική λεκάνη απορροής, η οποία έγκειται κυρίως στη Σιβηρία, αλλά περιλαμβάνει επίσης και μέρος της Ευρωπαϊκής Ρωσίας. Συνολικά, το 84% των Ρωσικών επιφανειακών υδάτων βρίσκεται ανατολικά των Ουραλίων και ανήκει σε ποτάμια που διασχίζουν αραιοκατοικημένες περιοχές και εκβάλλουν στον Αρκτικό ή τον Ειρηνικό ωκεανό. Αντίθετα, οι περιοχές με τις υψηλότερες συγκεντρώσεις κατοίκων, και επομένως, αυτές με την υψηλότερη ζήτηση για ύδρευση, τείνουν να έχουν τα θερμότερα κλίματα και τα υψηλότερα ποσοστά εξάτμισης. Ως αποτέλεσμα, οι πυκνοκατοικημένες περιοχές όπως οι λεκάνες των ποταμών Ντον και Κουμπάν βόρεια του Καυκάσου έχουν μόλις και μετά βίας επάρκεια υδατικών πόρων. Μάλιστα σε κάποιες περιπτώσεις παρουσιάζουν ανεπάρκεια υδατικών πόρων.

Σαράντα ρωσικοί ποταμοί που διασχίζουν μια απόσταση άνω των 1.000 χιλιομέτρων βρίσκονται ανατολικά των Ουραλίων. Σε αυτούς τους ποταμούς περιλαμβάνονται οι τρεις μεγάλοι ποταμοί που αποστραγγίζουν τη Σιβηρία, καθώς ρέουν βόρεια με κατεύθυνση τον Αρκτικό Ωκεανό: το σύστημα Ιρτίς-Ομπ (το οποίο διασχίζει μια απόσταση 5.380 χιλιομέτρων μέχρι να καταλήξει στη θάλασσα), ο ποταμός Ενισέι (5.075 χιλιόμετρα) και ο Λένας (4.294 χιλιόμετρα). Οι λεκάνες αυτών των ποταμών καλύπτουν μια έκταση περίπου 8 εκατομμυρίων τ.χλμ., η οποία αποβάλλει περίπου 50.000 κυβικά μέτρα νερού ανά δευτερόλεπτο στον Αρκτικό Ωκεανό. Η ροή των ποταμών προς τα βόρεια σημαίνει ότι οι περιοχές από τις οποίες πηγάζουν οι ποταμοί ξεπαγώνουν πιο νωρίς από τις κατώτερες υψομετρικά περιοχές στο ρου του ποταμού, δημιουργώντας τεράστιους βάλτους όπως ο βάλτος Βασιουγκάν έκτασης 48.000 τ.χλμ. στο κέντρο της Πεδιάδας της Δυτικής Σιβηρίας (ή Δυτική Σιβηρική Πεδιάδα, όπως αναγράφεται και στο λήμμα). Το ίδιο ισχύει και για τα άλλα ποτάμια συστήματα, συμπεριλαμβανομένων των ποταμών Πετσόρα και του Βόρειου Ντβινά στην Ευρώπη και του Κολυμά και του Ιντιγκίρκα στη Σιβηρία. Περίπου το 10% της έκτασης της Ρωσίας είναι βάλτοι.

Μια σειρά ποταμών που πηγάζουν από την ανατολική Σιβηρία αποστραγγίζουν τη Σιβηρία. Ο Αμούρ και κυριότερος παραπόταμος του, ο Ουσσούρι, αποτελούν ένα σημαντικό τμήμα των συνόρων μεταξύ της Ρωσίας και της Κίνας. Το σύστημα του Αμούρ αποξηραίνει το μεγαλύτερο της νοτιοανατολικής Σιβηρίας. Τρεις λεκάνες αποστραγγίζουν την Ευρωπαϊκή Ρωσία: ο Δνείπερος, ο οποίος ρέει κυρίως μέσω της Λευκορωσίας και της Ουκρανίας, πηγάζει στους λόφους δυτικά της Μόσχας. Ο Ντον, ο οποίος διασχίζει μια απόσταση 1.860 χιλιομέτρων, πηγάζει από το Κεντρικό Ρωσικό Οροπέδιο, νότια της Μόσχας και στη συνέχεια χύνεται στη Θάλασσα της Αζοφικής και τη Μαύρη Θάλασσα στο Ροστόφ επί του Ντον. Ο Βόλγας είναι το τρίτο και μακράν το μεγαλύτερο Ευρωπαϊκό ποτάμιο σύστημα. Πηγάζει στα υψώματα Βαλντάι δυτικά της Μόσχας και ελίσσεται με κατεύθυνση προς τα νοτιοανατολικά διασχίζοντας 3.510 χιλιόμετρα πριν εκβάλλει στην Κασπία Θάλασσα. Συνολικά, το σύστημα του Βόλγα αποστραγγίζει 1.4 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα. Υπάρχουν πολλά κανάλια στους ποταμούς της ευρωπαϊκής Ρωσίας. Για την Ευρωπαϊκή Ρωσία οι ποταμοί είναι εδώ και πολύ καιρό ένα μεταφορικό μέσο ζωτικής σημασίας, ενώ το σύστημα του Βόλγα εξακολουθεί να κατέχει τα δύο τρίτα των εσωτερικών υδάτινων οδών κυκλοφορίας της Ρωσίας.

Ο μεγάλος αριθμός λιμνών στη Ρωσία είναι κατά κύριο λόγο η κληρονομιά της εκτεταμένης παγοκάλυψης της Ρωσίας στην εποχή των παγετώνων. Οι μεγαλύτερες λίμνες της Ρωσίας είναι η Λάντογκα και η Όνεγκα βορειοανατολικά της Αγίας Πετρούπολης, η Λίμνη Πέιπους στα σύνορα με την Εσθονία και ο ταμιευτήρας Ρύμπινσκ βόρεια της Μόσχας. Μικρότεροι τεχνητοί ταμιευτήρες, μήκους 160 και 320 χιλιομέτρων, βρίσκονται κατά μήκος του Κάμα και του Βόλγα. Πολλοί μεγάλοι ταμιευτήρες έχουν κατασκευαστεί για ποταμοί της Σιβηρίας (ο ταμιευτήρας του Μπρατσκ βορειοδυτικά της Βαϊκάλης) είναι ο μεγαλύτερος στον κόσμο.

Το πιο χαρακτηριστικό σώμα γλυκού νερού στη Ρωσία είναι η Λίμνη Βαϊκάλη, η βαθύτερη και πιο ευρύχωρη λίμνη γλυκού νερού του κόσμου. Η λίμνη Βαϊκάλη από μόνη της κατέχει το 85% του γλυκού νερού των λιμνών στη Ρωσία και το 20% του παγκόσμιου γλυκού νερού των λιμνών. Εκτείνεται σε ένα μήκος 632 χιλιομέτρων και το μεγαλύτερο πλάτος της φτάνει τα 59 χιλιόμετρα. Το μέγιστο βάθος της είναι τα 1.713 μέτρα. Πολλές μικρότερες λίμνες στολίζουν τις βόρειες περιοχές της Ευρωπαϊκής και Σιβηρικής πεδιάδας. Οι μεγαλύτερες από αυτές είναι οι Μπελόζερο, Τοπόζερο, Βιγκόζερο και Ιλμέν στη βορειοδυτική Ευρωπαϊκή Ρωσία και η λίμνη Τσάνι στη νοτιοδυτική Σιβηρία.

Γεωργική γεωγραφία

Στη Ρωσία υπάρχουν ένα δισεκατομμύριο εκτάρια καλλιεργήσιμης γης, αλλά μόνο το 0.1% αυτών καλλιεργείται μόνιμα. Τα τοπία της Ρωσίας έχουν εξαιρετικά ποικίλα περιβάλλοντα λόγω των παρακάτω παραγόντων:

• Τα τοπία τούνδρας καλύπτουν μεγάλο μέρος της Ρωσίας. Οι συνθήκες είναι σκληρές λόγω των ψυχρών θερμοκρασιών και επομένως η φυτική ζωή δεν είναι πολύ καλά υποστηριζόμενη για να μεγαλώσει λόγω των σκληρών συνθηκών. Αυτό έχει γίνει πρόβλημα επειδή οι μη ευνοϊκές συνθήκες κάνουν τη γεωργία πιο δύσκολη.
• Στη Ρωσία υπάρχουν πολλές οροσειρές όπως τα Ουράλια. Χωρίζουν την Ευρωπαϊκή από την Ασιατική Ρωσία. Αν χωρίζαμε τη χώρα στα δύο, τα Ουράλια θα ήταν το όριο.
• Η Ευρωπαϊκή Ρωσία έχει μεγάλες Ευρωπαϊκές πεδιάδες που εκτείνονται σε περίπου 3.500 χιλιόμετρα.

Περίπου το 9.4% του πληθυσμού της Ρωσίας, σύμφωνα με στοιχεία του 2016, εργαζόταν στη γεωργία.

Το κύριο εξαγωγικό προϊόν της Ρωσίας είναι το σιτάρι, το οποίο αποτελεί περίπου το 6% της παγκόσμιας παραγωγής. Η Ρωσία εξάγει σημαντικές ποσότητες ψαριών, λαδιών, γευμάτων και κρεάτων.

Γεωργία προ βιομηχανικής εποχής

Η γεωργία ήταν πάντα σημαντική για τη Ρωσία. Οι χωρικοί της Ρωσίας εργάζονται στη ρωσική γη εδώ και χιλιάδες χρόνια.

Κλίμα

Δορυφορική φωτογραφία της λίμνης Βαϊκάλης. Στο βόρειο άκρο της λίμνης και σε ένα κόλπο στη μέση, έχει αρχίσει να παγώνει.

Η ρωσία έχει σε μεγάλο βαθμό ηπειρωτικό κλίμα, λόγω του μεγάλου μεγέθους της αλλά και του σχετικά ομοιόμορφου πλάτους. Το μεγαλύτερο μέρος της ρωσικής γης απέχει τουλάχιστον 400 χιλιόμετρα από την πλησιέστερη ακτή και το κέντρο της χώρας βρίσκεται 3.840 χιλιόμετρα από την πλησιέστερη ακτή. Επίσης, οι οροσειρές της Ρωσίας, κυρίως στα νότια και ανατολικά, αποκλείουν τις μέτριες θερμοκρασίες από τον Ινδικό και τον Ειρηνικό Ωκεανό, αλλά η Ευρωπαϊκή Ρωσία και η βόρεια Σιβηρία δεν έχουν ανάλογη προστασία από τις επιρροές του Αρκτικού και του Βόρειου Ατλαντικού Ωκεανού.

Επειδή μόνο μικρά τμήματα της Ρωσίας βρίσκονται νοτίως του 50ού βόρειου γεωγραφικού πλάτους και μια μεγάλη έκταση, που ξεπερνά τη μισή χώρα, βρίσκεται βορείως του 60ού βόρειου γεωγραφικού πλάτους, σε πολλές περιοχές για έξι μήνες υπάρχει χιονοκάλυψη πάνω από το υπέδαφος, η οποία είναι μόνιμα παγωμένη ακόμη και σε βάθος εκατοντάδων μέτρων. Η μέση ετήσια θερμοκρασία σχεδόν όλης της Σιβηρίας είναι υπό το μηδέν και το μεγαλύτερο μέρος της Ευρωπαϊκής Ρωσίας έχει μέση ετήσια θερμοκρασία 0 με 5 βαθμών Κελσίου. Σχεδόν όλη η Ρωσία έχει μόνο δύο εποχές, το καλοκαίρι και το χειμώνα, με πολύ μικρές μεταβατικές περιόδους. Τον χειμώνα ορισμένες παγωμένες λίμνες και ποτάμια χρησιμοποιούνται για τις μετακινήσεις των κατοίκων. Ορισμένες περιοχές στη Ρωσία έχουν ηπιότερο κλίμα, όπως π.χ. η Περιφέρεια Καλίνινγκραντ στη Βαλτική Θάλασσα που το κλίμα της μοιάζει με αυτό της βορειοδυτικής Αμερικής, η ρωσική Άπω Ανατολή η οποία έχει μουσωνικό κλίμα υπό την επίδραση του Ειρηνικού, το οποίο αντιστρέφει την κατεύθυνση του ανέμου το καλοκαίρι και τον χειμώνα, αλλάζοντας τις θερμοκρασίες σημαντικά. Υπάρχει και μια στενή υποτροπική ζώνη στη Μαύρη Θάλασσα, γνωστό παραθαλάσσιο θέρετρο στη Ρωσία.

Το χειμώνα, ένα έντονο σύστημα υψηλής πίεσης έχει ως αποτέλεσμα να πνέουν άνεμοι με κατεύθυνση νότια-νοτιοδυτικά σε όλη τη Ρωσία εκτός από τις περιοχές που βρέχονται από τον Ειρηνικό. Το καλοκαίρι ένα σύστημα χαμηλής πίεσης έχει ως αποτέλεσμα να πνέουν άνεμοι με κατεύθυνση βόρεια-βορειοδυτικά στο μεγαλύτερο μέρος της Ρωσίας. Η Ρωσία είναι η ψυχρότερη χώρα του κόσμου (η μέση ετήσια θερμοκρασία της χώρας είναι στους -5.5 °C). Αυτός ο μετεωρολογικός συνδυασμός μειώνει τη διαφορά θερμοκρασίας τον χειμώνα μεταξύ βορρά και νότου. Οι μέσες θερμοκρασίες Ιανουαρίου είναι στους -6 °C στην Αγία Πετρούπολη, -27 °C στη Δυτική Σιβηρική Πεδιάδα και -43 °C στο Γιακούτσκ (στην κεντροανατολική Σιβηρία, ευρισκόμενο περίπου στο ίδιο γεωγραφικό πλάτος με την Αγία Πετρούπολη), ενώ η μέση χειμερινή θερμοκρασία στις περιοχές στα σύνορα με τη Μογγολία, οι οποίες βρίσκονται περίπου στο 53ο βόρειο γεωγραφικό πλάτος, είναι λίγο πιο θερμές σε σχέση με το Γιακούτσκ. Οι καλοκαιρινές θερμοκρασίες επηρεάζονται κυρίως από το γεωγραφικό πλάτος, ωστόσο τα νησιά της Αρκτικής έχουν μέση θερμοκρασία καλοκαιριού 4 °C ενώ στις νοτιότερες περιοχές η μέση θερμοκρασία φτάνει τους 20 °C το καλοκαίρι. Οι δυνατότητες της Ρωσίας για ακραίες θερμοκρασίες χαρακτηρίζεται από το εθνικό ιστορικό χαμηλό των -68 °C, που έχει καταγραφεί στο Βερχογιάνσκ στην κεντροβόρεια Σιβηρία και τους 45 °C που έχει καταγραφεί στην Ουτά της Καλμικίας.

Οι κρύοι χειμώνες έχουν μια βαθιά επίδραση σχεδόν σε κάθε πτυχή της ζωής στη Ρωσία. Επηρεάζει το πού και για πόσο καιρό οι άνθρωποι ζουν και εργάζονται, τι είδους καλλιέργειες καλλιεργούνται και που καλλιεργούνται (κανένα μέρος της χώρας δεν έχει μια ολόχρονη καλλιεργητική περίοδο). Η διάρκεια και η σοβαρότητα του χειμώνα, μαζί με τις απότομες διακυμάνσεις της θερμοκρασίας μεταξύ του καλοκαιριού και του χειμώνα, επιβάλλουν ειδικές συνθήκες σε πολλούς τομείς της οικονομικής ζωής. Σε περιοχές που καλύπτονται από μόνιμα παγωμένο έδαφος, τα κτίρια πρέπει να κατασκευάζονται σε πασσάλους, τα μηχανήματα θα πρέπει να είναι κατασκευασμένα από ειδικά σκληρυμένο χάλυβα και τα συστήματα μεταφοράς θα πρέπει να χτιστούν κατάλληλα για να αντέχουν σε πολύ χαμηλές και πολύ υψηλές θερμοκρασίες. Επιπλέον, κατά τη διάρκεια εκτεταμένων περιόδων νύχτας και κρύου, υπάρχουν αυξημένες ανάγκες ενέργειας, υγειονομικής περίθαλψης και κατανάλωσης κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων. Η διάρκεια της νύχτας στο μεγαλύτερο μέρος της Ρωσίας είναι περίπου 15 ώρες στο νοτιότερο σημείο της, ενώ αυξάνεται σταδιακά με το γεωγραφικό πλάτος, με αποτέλεσμα αρκετές περιοχές να βρίσκονται στο σκοτάδι για ημέρες και εβδομάδες κάθε χρόνο (και αντίστοιχα να μην δύει ποτέ ο ήλιος για κάποιες μέρες το καλοκαίρι, βλ. πολική ημέρα και πολική νύχτα)

Επειδή η Ρωσία έχει μικρή έκθεση σε ωκεάνιες επιρροές, η χώρα λαμβάνει χαμηλές προς μέτριες ποσότητες βροχοπτώσεων. Τα υψηλότερα νούμερα βροχόπτωσης καταγράφονται στα βορειοδυτικά και όσο κατευθυνόμαστε προς τα βορειοανατολικά στην Ευρωπαϊκή Ρωσία η ετήσια βροχόπτωση μειώνεται. Οι υγρότερες περιοχές είναι η μικρή αλλά εύφορη υποτροπική περιοχή κοντά στον Καύκασο και κατά μήκος της ακτής του Ειρηνικού: το Σότσι λαμβάνει 1.500 χιλιοστόμετρα βροχής ανά έτος και οι Κουρίλες λαμβάνουν 1.000 με 1.500 χιλιοστόμετρα βροχόπτωσης των χρόνο, αν και αρκετή από τη βροχόπτωση είναι χιόνι. Κατά μήκος των ακτών της Βαλτικής, η μέση ετήσια βροχόπτωση φτάνει τα 600 χιλιοστόμετρα ενώ στη Μόσχα η μέση ετήσια βροχόπτωση είναι 525 χιλιοστόμετρα. Κατά μήκος των συνόρων Ρωσίας-Καζακστάν πέφτουν μόνο 20 χιλιοστόμετρα βροχής, ενώ στην αρκτική ακτή της Σιβηρίας η μέση ετήσια βροχόπτωση φτάνει τα 15 χιλιοστόμετρα (καθώς σχεδόν όλος ο υετός εκεί είναι χιόνι). Ο μέσος ετήσιος αριθμός ημερών με χιονοκάλυψη, ένας κρίσιμος παράγοντας για τη γεωργία, εξαρτάται από το γεωγραφικό πλάτος και το υψόμετρο. Η χιονοκάλυψη ποικίλει από σαράντα έως 200 ημέρες στην Ευρωπαϊκή Ρωσία, και από 120 έως 250 ημέρες στη Σιβηρία.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Geography of Russia στο Wikimedia Commons