Christopher Nolan

Christopher Nolan
	; Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Christopher Edward Nolan
Jaiotza	Londres, 1970eko uztailaren 30a (54 urte)
Herrialdea	Erresuma Batua ; Ameriketako Estatu Batuak
Lehen hizkuntza	ingelesa
Familia
Ezkontidea(k)	Emma Thomas (1997 -
Seme-alabak	ikusi Rory Nolan; Flora Nolan (en) ; Magnus Nolan;
Haurrideak	ikusi Jonathan Nolan;
Familia	ikusi John Nolan (aitaldeko osaba);
Hezkuntza
Heziketa	Londresko University College ; Haileybury and Imperial Service College (en)
Hizkuntzak	ingelesa
Jarduerak
Jarduerak	film-zuzendaria, gidoilaria, zinema ekoizlea, aktorea, idazlea, kameraria, zinema aktorea, ekoizle exekutiboa, film-muntatzailea, argazki-zuzendaria eta errealizadorea
Jasotako sariak	ikusi Indiana Film Journalists Association Award for Best Director (2010) ; Edgar Awards (2002) ; Britainiar Inperioko Ordenaren komendadorea (2019) ; Saturn Award ; Waldo Salt Screenwriting Award : Sundance Institute (en) (2001) : Memento; Hugo Award for Best Dramatic Presentation, Long Form (2011) : Inception; Zuzendari onenaren Urrezko Globo Saria (2024) : Oppenheimer; Zuzendari onenaren Oscar Saria (2024ko martxoaren 10a) : Oppenheimer; Film onenaren Oscar Saria (2024ko martxoaren 10a) : Oppenheimer;
Influentziak	George Lucas
Kidetza	Writers Guild of America, West (en) ; Directors Guild of America (en)

Christopher Edward Nolan (Westminster, Londres, Ingalaterra, 1970eko uztailaren 30a) anglo-estatubatuar zinema zuzendari, ekoizle eta gidoigile bat da. Ezaguna da Hollywooden zinema mainstreamaren barruan zigilu pertsonala duten lanak egiteagatik. Bere filmeek $4.7 bilioi dólar egin dituzte mundu osoan eta 34 Oscar sarietarako izendapen jaso ditu, horietatik dira 10 irabazi dituenak.

Lan ibilbidea

Nolanek gaztetatik eduki zuen interesa zinemagintzen eta filmak egin ohi zituen bere super 8mm kamerarekin. Ingeles literatura ikasi zuen Londreseko Unibertsitatean. Bere lehen film luzean Following (1998) izan zen. Baina ezaguna egin zen bere bigarren filmarekin Memento (2000), Oscar sarietarako izendapena lortu zuen gidoi original onenaren sailean. Momentu horretan utzi zuen bere zinema idependentea egiteari eta Hollywoodeko estudio handientzat hasi zen lanean. Estudioentzat egindako bere lehen filma Insomnia(2002) izan zen, baina benetako eztanda izan zuen Nolanek 2005-2012 bitartean, Warner Bros ekoizlearentzat egindako Batman The Dark Knight-en trilogiarekin (Batman Begins (2005), The Dark Knight (2008) eta The Dark Knight Rises (2012)). The Dark night filmak 8 Oscar hautapen jaso zituen eta horretatik bi irabazi, aktore laguntzaile onena eta soinu edizio onenarena. Ondoren The Prestige(2006) eta Iception(2010) egin zituen, 8 Oscar irabaziz. Horien artean Film onenarena eta Gidoi onenarena. Hurrena argitaratutako filma Interestellar(2014) izan zen, Oscarretan efektu berezi onenaren saria jaso zuena. Azkena argitaratu duen filma Dunkirk(2017) izan da, fil honengatik 3 Oscar jaso zituen Edizio onena, Soinu edizio onena eta Soinu nahasketa onenarena. Bere hurrengo filma 2020ko uztailaren 17an estreinatuko da Tenet^[1] izenarekin.

Bere filmetako asko Jonathan anaiarekin batera idatzi ditu, eta Syncopy Inc. ekoiztetxea zuzentzen du, Emma Thomas emaztearekin batera.

Nolanek sari eta goraipamen ugari jaso ditu.^[2] Time aldizkariak 2015ean munduko 100 pertsona garrantzitsuenetako bat izendatu zuen, eta 2019an,^[3] Britainia Handiko Inperioko Ordenaren Komandante izendatu zuten zinemarako egindako zerbitzuengatik. Zinemagintzaz gain, Nolan zinema kontserbatzeko eta euskarri analogikoaren babesle da. IMAX formatuaren bultzatzaile nagusietako bat izanez.

2024an Zuzendari onenaren Oscar Saria irabazi zuen Oppenheimer filmarengatik.

Zinemagintza eredua

Nolanen filmak gai existentzial eta epistemologikoetan oinarritzen dira, denboraren, oroitzapenen eta identitatearen kontzeptuak aztertzen. Egitura narratibo ez konbentzionalekin batera eta ehundura handiko irudiekin, musika eta soinuaren erabilera iradokitzaileek osatzen dute bere estiloa. ^[4]^[2] Nolan-en Kameraren efektu praktikoak, miniaturak eta modeloak erabiltzea, eta zeluloidezko filmetan filmatzeak eragin handia izan du.^[5] IndieWire aldizkariak esan zuen zuzendariak "aurrekontu handien zinemagintzaren eredu alternatibo bideragarri bat mantendu duela bizirik" garai batean blockbuster zinemagintza "gehienbat ordenagailuz sortutako arte forma" bilakatu dela.

Filmografia^[6]

Laburmetraiak

Tarantella (1989)
Larceny (1996)
Doodlebug (1997)

Luzemetraiak


Filma	Urtea	Iraupena	Aurrekontua	Ikusleak	Etekinak
Following	1998	70'	6.000$	48.482	20.665$
Memento	2000	117'	4.000.000$	39.723.096	12.847.702$
Insomnia	2002	118'	46.000.000$	113.714.830	16.543.156$
Batman Begins	2005	140'	150.000.000$	372.710.015	54.990.508$
The Prestige	2007	130'	40.000.000$	109.676.311	20.321.971$
The Dark Knight	2008	152'	185.000.000$	1.004.558.444	366.057.003$
Inception	2010	140'	160.000.000$	815.519.920	201.635.956$
The Dark Knight Rises	2012	165'	250.000.000$	1.081.041.287	486.468.579$
Interstellar	2014	169'	165.000.000$	671.366.000	302.114.700$
Dunkirk	2017	106'	100.000.000$		526.940.665$
Tenet	2020		250.000.000$
Oppenheimer	2023

Erreferentziak

↑ (Ingelesez) «Filming is Underway on “Tenet,” a New Film from Christopher Nolan» www.businesswire.com 2019-05-22 (Noiz kontsultatua: 2020-02-23).
↑ ^a ^b (Ingelesez) Child, Ben. (2014-11-17). «Interstellar's sound 'right for an experimental film', says Nolan» The Guardian ISSN 0261-3077. (Noiz kontsultatua: 2020-02-23).
↑ (Ingelesez) «'The Dark Knight Rises': Christopher Nolan's hand and footprint ceremony» EW.com (Noiz kontsultatua: 2020-02-23).
↑ (Ingelesez) Shone, Tom. (2014-11-04). «Christopher Nolan: the man who rebooted the blockbuster | Tom Shone» The Guardian ISSN 0261-3077. (Noiz kontsultatua: 2020-02-23).
↑ (Ingelesez) O'Falt, Chris; O'Falt, Chris. (2019-12-03). «Influencers: Christopher Nolan’s Team Is the Big-Budget, Practical-Filmmaking Alternative» IndieWire (Noiz kontsultatua: 2020-02-23).
↑ «Christopher Nolan» IMDb (Noiz kontsultatua: 2020-02-23).

Kanpo estekak

IMDBko fitxa irakurgai (Ingelesez)

Datuak: Q25191
Multimedia: Christopher Nolan / Q25191

[1] (Ingelesez) «Filming is Underway on “Tenet,” a New Film from Christopher Nolan» www.businesswire.com 2019-05-22 (Noiz kontsultatua: 2020-02-23).

[#1-2] (Ingelesez) Child, Ben. (2014-11-17). «Interstellar's sound 'right for an experimental film', says Nolan» The Guardian ISSN 0261-3077. (Noiz kontsultatua: 2020-02-23).

[3] (Ingelesez) «'The Dark Knight Rises': Christopher Nolan's hand and footprint ceremony» EW.com (Noiz kontsultatua: 2020-02-23).

[4] (Ingelesez) Shone, Tom. (2014-11-04). «Christopher Nolan: the man who rebooted the blockbuster | Tom Shone» The Guardian ISSN 0261-3077. (Noiz kontsultatua: 2020-02-23).

[5] (Ingelesez) O'Falt, Chris; O'Falt, Chris. (2019-12-03). «Influencers: Christopher Nolan’s Team Is the Big-Budget, Practical-Filmmaking Alternative» IndieWire (Noiz kontsultatua: 2020-02-23).

[6] «Christopher Nolan» IMDb (Noiz kontsultatua: 2020-02-23).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

i e a Christopher Nolanek zuzendutako filmak
Filmak	Following (1998) Memento (2000) Insomnia (2002) Batman Begins (2005) The Prestige (2006) The Dark Knight (2008) Inception (2010) The Dark Knight Rises (2012) Interstellar (2014) Dunkirk (2017) Tenet (2020) Oppenheimer (2023)
Film laburrak	Doodlebug (1997) Quay (2015)