Nafar behoka

Nafar behoka
	Zaldi arraza
Espeziea	Equus ferus caballus
Jatorria	Euskal Herria
Egoera FAOren arabera	endangered-maintained (en)
Sinonimoak	Nafar zaldikoa, Amezkoaseko zaldia, Sakanako zaldikoa

Nafar behoka Euskal Herriko bertako zaldi arraza bat da. Bere tamaina zein beste hainbat ezaugarriengatik ponien sailkapen taldean sartzen da.

Adituen ustez, antzina-antzinako jatorria du, eta inguruko beste zenbait zaldi arrazarekin konparatuz (pottoka, Lautzako zaldia...) nahiko ezberdina da.

Arrazaren banaketa eremua bereziki Nafarroa Garaiko ipar-ekialdean kokatzen da. Nafarroako Gobernuak Sabaitza izeneko atxaldean kontserbazioarako arraza honen samalda bat dauka.

Tamaina zein beste hainbat ezaugarriengatik nafar behoka ponien sailkapen taldean sartzen da.

Izenaren etimologia

Arrazaren egoera

Arraza desagertzeko zorian dago. Egungo populazioaren abere kopurua 350 baino ez zen 1999. urtean. 20 zaldi eta 330 behor^[1]. Datu hauek dira eta, Equus Survival Trust elkartean zaldi arrazen egoera sailkatzeko erabiltzen duen estimazioen arabera, nafar behoka desagertzeko arriskuan dago, arraza garbiko 300-500 behor artean besterik ez daudelako. Azken urtetan kopurua ez da emendatu gainera^[2].

Zaldia Euskal kulturan

Bertako zaldiek eragin handia izan dute Euskal Herriko kulturan. Labar artetik hasita, irudigintzan edo mitologian.

Begira

Euskal Herriko bertako zaldi eta asto arrazak

Bideoak

Nafar behokari buruzko bideoa

Erreferentziak

Kanpo estekak

(Gaztelaniaz) Arrazari buruzko web
(Gaztelaniaz) Nafar behoka. ITG ganadero izeneko WEB
(Gaztelaniaz) Espainar Estatuko bertako etxe abereen gida

Datuak: Q3157059
Multimedia: Nafar behoka / Q3157059

[1] ttps://web.archive.org/web/20110713064745/http://www.itgganadero.com/itg/portal/seccion.asp?S=3&P=17&N=79

[2] ttps://web.archive.org/web/20130608011452/http://jacanavarra.es/

[1]

[2]

i e a Euskal Herriko bertako zaldi arrazak Euskal Herria
Euskal Herriko egungo zaldi eta asto arrazak	Auritzeko zaldia • Euskal Herriko mendiko zaldia • Ordunteko behorra • Nafar behoka • Pottoka() • Zaldi montxinoa
Euskal Herritik desagertutako zaldi arrazak	Tarpan() • Przewalskii zaldia()• Nafar zaldia.

i e a Munduko poni arrazak
Euskal Herriko arrazak	Euskal Herriko mendiko zaldi • Ordunteko behor • Nafar behoka • Pottoka • Montxino zaldi
Europako arrazak	Albania: Albaniako poni • Alemania: Alemaniako shetland poni • Aegidienberger • Arenberg poni • Dülmen poni • Alemaniar zela poni • Heck zaldi • Lehmkuhlener Poni • Lewitz poni • Liebenthaler poni • Poni appaloosa europar • Senner poni • Asturias: Asturkoi • Austria: Haflinger • Arabiar-Haflinger Belgika: Belgiar zela poni • Bielorrusia: Polesskaya • Erresuma Batua: Miniaturazko zaldi jostailua • Bosnia-Herzegovina: Bosniako poni • Posavina zaldia • Bulgaria: Rodopeko poni • Sarakatsaniar poni • Danimarka: Daniar kirol poni • Errumania: Bukovina zaldi • Danubioren deltako poni • Errumaniar poni • Hutsul poni • Errusia: Baxkir poni • Bouriate poni • Minoussinskdar zaldi • Panje poni • Petxora zaldi • Tavda zaldi • Txilkov zaldi • Tuvar zaldi • Vyatka zaldia • Eskozia: Eriskay poni • Highland poni • Rumdar poni • Shetland poni • Eslovenia: Posavina zaldia • Espainia: Errekaortuetako zaldi • Galiziako poni • Garrano zaldi • Kanarietako behoka • Mallorcako zaldi • Montxino zaldi • Ordunteko behor • Paduretako zaldi • Serrano zaldi • Estonia: Estoniar zaldi • Saaremaa poni • Faroeak: Faroeetako poni • Frantzia: Bidet zaldi • Bidet bretoi • Frantziako miniaturazako zaldi • Frantziar zela poni • Camargako zaldi • Landetako poni • Markesaketako zaldi • Merensgo zaldi • Mikeluneko zaldi • Gales: Britaniar orbaindun poni • Britaniar zela poni • Carneddau poni • Galestar poni • Galestar poni eta cob • Galestar cob • Galestar zela poni • Mendiko galestar poni • Georgia: Djavakhéti zaldi • Megruli zaldi • Tushetiar zaldi • Grezia: Aénos • Arravani • Axios zaldi • Messara zaldi • Midilli poni • Peneiako poni • Pindoko poni • Rodasko poni • Rodopeko poni • Skyros poni • Tesaliako zaldi• Herbehereak: Holandar zela poni • Ingalaterra: Britaniar orbaindun poni • Britaniar Shetland Poni • Britaniar zela poni • Dales poni • Dartmoor poni • Exmoor poni • Fell poni • Hackney ponia • Lundy uharteko poni • New Forest poni • Polo poni • Welara • Irlanda: Connemarako poni • Kerry Bog poni • Islandia: Islandiar poni • Italia: Bardigiano • Achetta zaldi • Catriako zaldi • Deltako zaldi • Esperiako poni •Giarab • Giara zaldi • Pentro (zaldi) • Sarcidanoar zaldi • Sardiniako poni • Haflinger • Monterufolino poni • Kornualles: Lundy uharteko poni • Korsika:Korsikako zaldi • Kroazia: Krk-ko uharteko poni • Posavina zaldia • Lituania: Zemaitukas • Moldavia: Moldaviako zaldi • Norvegia: Nordlandshest • Fjord • Polonia: Biłgoraj zaldi • Feliński • Hutsul poni • Konick poni • Panje poni • Portugal: Azoresko poni• Garrano zaldi • Sorraia • Serbia: Posavina zaldia • Suedia: Gotland poni • Suediar zela poni • Txekia: Txekoslobakiako zela poni txikia • Ukraina: Hutsul poni • Panje poni • Polesskaya
Ameriketako arrazak	Ameriketako Estatu Batuak: Ameriketako kirol poni • Ameriketako poni • Ameriketako Shetland poni • Ameriketako Walking Pony • Ameriketako zaldi miniatura • Banker Poni • Cayuse indiar poni • Chincoteague poni • Choctaw poni • Hegart zaldi • Paint poni • Polo poni • Quarter poni • Kanadako landa poni • Mustang • Seminola poni • Virginia Highlander • Argentina: Argentinar petisoa • Bagual • Bergman poni • Falabella • Polo ponia • Brasil: Baixadeiro zaldi • Brasildar ponia • Corajoso poni• Lavradeiro • Kreole zaldi • Mangalarga paulista • Nordestin • Pampa zaldi • Pikira • Puruca • Bolivia: Bolibiar ponia • Ekuador: Andeetako ponia • Kanada: Kanadako landa ponia • Lac La Croix Indiar Poni • Sable Islandgo poni • Ternuako poni • Mexiko: Galizeño ponia • Peru: Andeetako ponia • Chumbivilcas zaldia • Txile: Bagual • Chiloear ponia
Asiako arrazak	Afganistan: Yabu • Azerbaijan: Guba • Bangladesh: Bangladeshko zaldi • Bhutan: Bhutandar poni • Jata (zaldi) • Merak-Saktenpata • Yuta zaldi Errusia: Altaiko poni • Baikal zaldi • Bouriate poni • Dagestandar zaldi •Narym poni • Ob poni • Yakutiako poni • Filipinak: Baguio poni • Baguio Light zaldia • Tagaytayko zaldi • Hego Korea: Halla zaldi • India: Deccani • Indiako poni • Jumli • Manipuri Poni • Polo poni • Sikang poni• Spiti poni • Zaniskari pony • Indonesia: Baliko zaldi • Batak poni • Borneo poni • Delhi poni • Flores uharteko ponia • Gayoe • Kaju poni • Kuningan zaldi • Lombok poni • Minahasa (zaldia) • Priangan • Sumbar-Sandel-Arabiar zaldi • Timordar poni • Javako poni • Macassar zaldi • Padang poni • Sandalwood poni • Sumba eta Sumbawa poni • Ipar Korea: Kwangok • Iran: Hadban • Kaspiar poni • Yabu • Hego Korea: Chejuko zaldi • Japonia: Hokkaidoko poni • Kiso poni • Misaki poni • Miyako poni • Noma poni • Taishuh • Tokara poni • Yonaguni poni • Kanbodia: Kanbodiar poni • Kazakhstan: Altaiko poni • Jabe zaldi • Kazakhstango poni • Adaev zaldi • Kurdistan: Kurdiar zaldi • Laos: Laostar poni • Ekialdeko Timor: Timordar poni • Malaysia: Bajau poni • Borneoko poni • Kuda Padi • Myanmar: Myanmarko poni • Shan (zaldia)• Mongolia: Hequ poni • Mongoliar zaldi • Myangad zaldi • Nepal: Jumli • Pakistan: Balutxi zaldi • Morna zaldi • Sri Lanka: Sri Lankako poni • Thailandia: Thailandiar poni • Tibet: Ganzhi zaldi • Txaidamu • Sikang poni • Tibeteko poni • Chahou poni • Riwoche poni • Nangchen zaldi Yushuar zaldi • Zhongdian zaldi • Txina: Abag zaldi • Altaiko poni • Balikun zaldi • Baise poni • Jiantxang zaldi • Datong zaldi • Debao poni • Erluntxun • Guizhouko poni • Guoxia txinar poni • Hequ poni • Henanar zaldi • Jinzhou • Jinjiang zaldi • Lichuan zaldi • Lijiang poni • Mongoliar-txinar zaldi • Ningkiangar zaldi • Sanhe zaldi • Shandan zaldi • Sikang poni • Ujumkinar zaldi • Wenshan zaldi • Wushen zaldi • Xiangfen zaldi • Xinihe • Yanki zaldi • Yili poni • Yiwu zaldia • Yongning zaldi • Zhangbei zaldi • Turkia: Alaka zaldi • Anadolu poni • Kanik • Malakan • Midilli poni • Vietnam: Hmong zaldi • Ngua Noi
Ozeaniako arrazak	Australia: Australiar poni • Australiako zela ponia • Brumby • Coffin Bay poni • Zeelanda Berria: Kaimanawa zaldi Tonga: Tongako zaldi
Afrikako arrazak	Benin:Koto-koli • Burkina faso:Bobo • Koto-koli• Hegoafrika: Basuto ponia • Boer Poni • Hegoafrikako Boer poni• Hegoafrikako miniaturazko zaldi • Nooitgedacht poni • Egipto: Baladi • Etiopia: Abisiniako poni • Borenar zaldi • Bale zaldi • Horro zaldi • Kafa zaldi • Kundudoko zaldi • Selale • Lesotho: Basuto ponia • Kamerun: Kamerungo poni • Senegal: Fouta • M´bayar poni • Sudan: Abisiniako poni • Darfour poni • Sudango zaldi • Mali: Beledougouar zaldi • Bobo • Djerma (zaldi) • Hodheko zaldi • Nigeriar poni • Namibia: Namibiar zaldi • Nigeria: Bagzan zaldi • Bhirum • Djerma (zaldi) • Nigeriar poni • Koto-koli • Niger: Sudango zaldi • Senegal: Hodheko zaldi • Somalia: Somaliar poni• Togo:Koto-koli • Tunisia: Mogod poni •
Desagertutako arraza etxekotuak	Alemania: Emscherbrücher • Senner poni • Azerbaijan: Shirvan zaldi • Bahamak: Abaco berberiar zaldi • Errusia: Amurko poni • Kareliar poni • Eskozia: Barra poni • Galloway poni • Hebridetako poni • Espainia: Gaztelako zaldia • Kanarietako behoka • Soriako behoka • Finlandia: Kareliar poni • Hegoafrika: Namaqua poni• Kornualles: Goonhilly • Frantzia: Bidet • Harvard zaldi • Lorrain zaldi • Morvandar zaldi • Ingalaterra: Galloway poni • Irlanda: Irish Hobby • Suedia:Öland poni • Tartariar poni • Tunisia: Nefza poni • Txina: Amurko poni • Ferghanako zaldi •
Antzinako zaldi arraza basatiak	Przewalskii zaldia • Tarpan † • Enzebro †
Desagertutako historiaurreko zaldi arrazak	Equus caballus antunensis • Equus caballus germanicus • Equus caballus torralbae • Equus caballus gallicus • Equus caballus arcelini •
Desagertutako historiaurreko ekido espezie eta azpiespezieak	Equus ferus taldea: Equus ferus gmelini • Equus ferus solutrensis • Equus ferus przewalski • Antzinako Equus espezieak: Equus hydruntinus • Equus fossilis • Equus complicatus • Equus conversidens • Equus crinidens • Equus francisci • Equus lambei • Equus namadicus • Equus sivalensis • Equus stenonis • Equus cumminsii • Equus excelsus • Equus fraternus • Equus giganteus • Equus lambei • Equus namadicus • Equus niobrarensis • Equus occidentalis • Equus pacificus • Equus parastylidens • Equus pectinatus • Equus scotti • Equus sivalensis • Equus yunnanensis • Equus simplicidens • Equus andium
(Denak desagertuak, przewalski zaldia izan ezik)

i e a Euskal Herriko bertako etxe abereen arrazak
Zaldi eta asto arrazak	Auritzeko zaldia • Enkarterriko astoa • Euskal Herriko mendiko zaldia • Lautzako zaldia • Nafar behoka • Pirinioetako astoa • Pottoka() • Zaldi montxinoa • Nafar zaldi
Behi arrazak	Bearnotar behia • Behi montxina • Terreña behia • Tudanka behi • Betizu() • Bordeldar behia • Landetako behia • Nafar kasta • Pirinioetako behia •
Hegaztiak	Euskal antzara • Euskal oilo
Ardi arrazak	Latx muturbeltza • Latx muturgorria • Manex burugorria • Manex burubeltza • Erronkarikoa • Euskal-bearnotarra • Karrantzako muturbeltza • Karrantzako muturgorria • Sasi ardia • Nafarra • Txurra
Ahuntz arrazak	Ahuntz azpigorria • Pirinioetako ahuntza
Txerri arrazak	Euskal txerria • Gasteizko muturmotz txerria • Baztango txerria
Txakur arrazak	Enkarterriko billano • Enkarterriko billanuko • Euskal artzain txakurran (barietateak: iletsua eta Gorbeiakoa) • Euskal erbi txakurra • Kantauriko ur-txakurra • Landetako Labrit txakurra • Nafar artzanora • Nafarroako eper txakurra • Piriniotar ardi txakurra • Pirinioetako mendiko zakurra
Erle motak	Euskal Herriko erle beltza