Tirso de Molina

Tirso de Molina
	; Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Gabriel José López y Telléz
Jaiotza	Madril, 1583ko martxoaren 24a
Herrialdea	Espainia
Heriotza	Almazán, 1648ko martxoaren 12a (64 urte)
Hobiratze lekua	Almazán
Hezkuntza
Heziketa	Alcaláko Unibertsitatea
Hezkuntza-maila	Doctor of Divinity (en)
Hizkuntzak	gaztelania
Jarduerak
Jarduerak	antzerkigilea, poeta, idazlea eta historialaria
Mugimendua	Literatura barrokoa
Izengoitia(k)	Tirso de Molina
Genero artistikoa	olerkigintza; antzerkia; komedia
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	katolizismoa
Erlijio-ordena	Mesedetako ordena

Tirso de Molina, jaiotza-izenez Gabriel Téllez (Madril, Espainia, 1579ko martxoaren 24a - Almazan, Soria, Espainia, 1648ko martxoaren 12a) espainiar antzerki-idazlea izan zen. Lope de Vegaren jarraitzaile handiena izan zen.

Biografia

Alcala de Henaresko Unibertsitatean ikasi zuen, eta 1601ean Mesedeetako Ordenako fraide egin zen. Ordenako kronikari izendatu zuten 1632an, eta haren historia idatzi zuen 1637an. Ospe handia izan zuen, halaber, teologo gisa.

1616an Ameriketako Hispaniola uhartera bidali zuten, eta 1618an Toledon finkatu zen eta geroxeago Madrilen. 1621ean idatzi zuen Los Cigarrales de Toledo (1621, "Toledoko lorategiak"), bertso, kontakizun eta antzerki-obra txikien bilduma, eta Trujilloko eta Toledoko komentuetan bizi izan zen ondoren.

Hirurehun antzerki-obratik gora idatzi zituen (laurogei inguru ezagutzen dira), tragediak, komediak, Biblian eta historian oinarrituriko lanak eta erlijio-dramak (auto sacramental deituak). Lope de Vegaren modura, ez zituen antzerki klasikoaren arauak errespetatu, eta zorroztasun berezia zuen pertsonaien psikologia aurkezterakoan.

Bost partetan argitaratu zituen antzerki-lanak, 1627tik 1636ra bitartean. Bi tragedia daude bere lan ospetsuenen artean: El burlador de Sevilla y convidado de piedra (1625, "Sevillako engainatzailea eta harrizko gonbidatua"; obra horretan agertzen da aurrenekoz antzerkian Don Juan pertsonaia) eta El Condenado por desconfiado (1635, "Fio ez zelako kondenatua"). Bi obra horiez gainera, ospe handiko beste obra batzuk ere aurkeztu zituen: El vergonzoso en palacio (1611, "Lotsatia jauregian"), La venganza de Tamar (1634, "Tamarren mendekua"), Don Gil de las calzas verdes (1635, "Don Gil galtza berdeduna"), La prudencia en la mujer (1635, "Emakumearen zuhurtzia"), Los Amantes de Teruel (1635, "Teruelgo maitaleak").

Erreferentziak

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Tirso de Molina

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/26 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

Datuak: Q295598
Multimedia: Tirso de Molina / Q295598