دیوید لینچ

دیوید لینچ
زادهٔ	۲۰ ژانویهٔ ۱۹۴۶ ‏(۷۸ سال) میزولا، مونتانا
ملیت	آمریکایی
دیگر نام‌ها	جوداس بوث
سال‌های فعالیت	۱۹۶۶–اکنون
همسر	پگی لنتیس (۱۹۶۷–۱۹۷۴) مری فیسک (۱۹۷۷–۱۹۸۷) ماری سویینی (۲۰۰۶) امیلی استافل (۲۰۰۹–۲۰۲۳)
شریک زندگی	ایزابلا روسلینی (۱۹۸۶–۱۹۹۱)
فرزندان	چهار فرزند، از جمله جنیفر
جوایز	نخل طلایی جشنواره فیلم کن (۱۹۹۰) شیر طلایی جشنواره فیلم ونیز برای یک عمر فعالیت هنری (۲۰۰۶)
وبگاه	davidlynch.com

دیوید کیث لینچ (به انگلیسی: David Keith Lynch) (زادهٔ ۲۰ ژانویه ۱۹۴۶ در میزولا، مونتانا) کارگردان معاصر آمریکایی و برنده نخل طلا کن است.

اگرچه فیلم‌های لینچ موفقیت بزرگی در گیشه کسب نکرده‌اند ولی همیشه محبوب منتقدان و فیلم‌دوستان بوده‌اند. در سال ۲۰۰۳ در یک نظرسنجی که از منتقدان فیلم در سراسر دنیا توسط روزنامه گاردین انجام گرفت، دیوید لینچ به عنوان بزرگ‌ترین فیلم‌ساز زندهٔ دنیا برگزیده شد. فیلم‌های وی پر است از نمادهای سورئالیستی، سکانس‌های رؤیاگونه و نظایر آن. وی در نقاشی و مجسمه‌سازی و موسیقی نیز آثاری دارد.

وی فیلم‌های هشت و نیم (فدریکو فلینی)، سانست بلوار (بیلی وایلدر)، تعطیلات موسیو اولیو (ژاک تاتی)، پنجره عقبی (آلفرد هیچکاک)، این یک هدیه است (نورمن زد مک‌لاود)، آپارتمان (بیلی وایلدر)، جاده (فدریکو فلینی)، لولیتا (استنلی کوبریک)، جادوگر شهر از (ویکتور فلمینگ)، اشتروشک (ورنر هرستوگ) و سرگیجه (آلفرد هیچکاک) را محبوب‌ترین فیلم‌های زندگی خود نام برد.

اوایل زندگی

لینچ در خانواده‌ای از طبقه متوسط در میزولا، مونتانا زاده شد. بیشتر دوران کودکی وی در مسافرت در ایالات متحده سپری شد تا زمانی که برای تحصیل نقاشی به آکادمی هنرهای زیبای پنسیلوانیا در فیلادلفیا رفت و در آن‌جا به ساختن فیلم‌های کوتاه روی آورد. وی سپس به لس آنجلس، کالیفرنیا رفت و در آن‌جا اولین فیلم بلند خود کله‌پاک‌کن، اثری سوررئال در ژانر ترسناک را ساخت که به فیلمی کالت بدل گشت.

تأثیرها

لینچ می‌گوید که کارهای او از بسیاری جهات بیشتر به فیلمسازان اروپایی شبیه است تا آمریکایی؛ وی باور دارد که بیشتر فیلم‌هایی که «روح را به هیجان و رقص می‌آورند» متعلق به کارگردانان اروپایی بوده‌اند. وی فیلمسازانی مانند استنلی کوبریک، فدریکو فلینی، ورنر هرتسوک و ژاک تاتی را تحسین می‌کند. او همچنین اظهار کرده که فیلم سان‌ست بلوار بیلی وایلدر و لولیتای کوبریک از فیلم‌های مورد علاقه او هستند.

جوایز

• نخل طلا، جشنواره کن برای فیلم از ته دل وحشی (۱۹۹۰)
• شیر طلایی، جشنواره فیلم ونیز برای یک عمر فعالیت هنری (۲۰۰۶)
• چهار بار نامزد کسب اسکار بهترین کارگردان شد که البته در هیچ‌کدام برنده نشد.
• جایزهٔ اسکار افتخاری (۲۰۱۹)

فیلم‌شناسی

مقالهٔ اصلی: فیلم‌شناسی دیوید لینچ

فیلم‌های بلند

سال	فیلم	جایزه اسکار		بفتا		جایزه گلدن گلوب		جشنواره فیلم کن
		نامزدی	برنده شدن	نامزدی	برنده شدن	نامزدی	برنده شدن	نامزدی	برنده شدن
۱۹۷۷	کله‌پاک‌کن
۱۹۸۰	مرد فیل‌نما	۸		۷	۳	۴
۱۹۸۴	تلماسه	۱
۱۹۸۶	مخمل آبی	۱				۲
۱۹۹۰	از ته دل وحشی	۱		۱		۱		نخل طلا	نخل طلا
۱۹۹۲	توئین پیکس: با من بر آتش برو							نخل طلا
۱۹۹۷	بزرگراه گمشده
۱۹۹۹	داستان استریت	۱				۲		نخل طلا
۲۰۰۱	جاده مالهالند	۱		۲	۱	۴		نخل طلا	بهترین کارگردان
۲۰۰۶	امپراتوری درون

سریال‌های تلویزیونی

سال	سریال	شخصیت	اپیزودها
۱۹۹۰–۱۹۹۱، ۲۰۱۷	توئین پیکس	گوردون کول	۴۸
۱۹۹۲	روی آنتن		۷
۱۹۹۳	اتاق هتل		۳
۲۰۱۰–۲۰۱۳	کلیولند شو	گاس	۱۹
۲۰۱۲	لوئی	جک دال	۳

پیوند به بیرون

• دیوید لینچ در IMDb
• اهدای شیر طلایی افتخاری جشنواره ونیز به دیوید لینچ (بی‌بی‌سی فارسی)
• امپراتوری دیوید لینچ به شیوه دیجیتال بنا می‌شود (خبرگزاری مهر)
• ترجمه مصاحبه‌ای از لینچ با اشپیگل در رادیو فردا