یژی وتولانی
یژی وتولانی | |
|---|---|
 وتولانی در کنفرانس تد در کراکوف، ۲۰۱۱ | |
| نام هنگام تولد | یژی آدام وتولانی |
| زادهٔ | ۲۱ ژانویهٔ ۱۹۳۶ |
| درگذشت | ۶ آوریل ۲۰۱۷ (۸۱ سال) |
| آرامگاه | گورستان راکوویتسکی |
| ملیت | لهستانی |
| محل تحصیل | دانشگاه یاگیلونیا |
| پیشه(ها) | زیست‌شیمی‌دان، عصب‌پژوه، عصب‌شناس، داروشناس |
| همسر(ها) | ماریا پایاک (ازدواج: ۱۹۶۳ تا ۲۰۱۷، تا زمان مرگ) |
| فرزندان | ۲ |
| والدین | ایرنا لاتینیک (مادر) آدام ونتولانی (پدر) |
یژی وتولانی (لهستانی: Jerzy Vetulani؛ ۲۱ ژانویهٔ ۱۹۳۶ – ۶ آوریل ۲۰۱۷) زیست‌شیمی‌دان، عصب‌پژوه، عصب‌شناس، داروشناس و استاد دانشگاه اهل لهستان بود.[۱]
او از اعضای «آکادمی علوم لهستان» و «آکادمی آموزش لهستان» بود و یکی از دانشمندان لهستانی است که پس از سال ۱۹۶۵ میلادی، بارها در به نامش در مقالات و پژوهش‌های پزشکی اشاره شده‌است و بیش از ۲۰۰ مقالهٔ پژوهشی منتشر نموده‌است.
شهرت آغازین او مربوط به نخستین فرضیات در زمینهٔ مکانیسم اثر داروهای ضدافسردگی بود که در سال ۱۹۷۵ میلادی به‌همراه «فریدولین سالسر» مطرح شد و پیشنهاد می‌نمود که کاهش گیرنده‌های بتا آدرنرژیک باعث چنین اثری می‌شوند.[۲][۳] او در سال ۱۹۸۳ میلادی بابت پژوهش‌هایش در زمینهٔ شوک‌درمانی الکتریکی برندهٔ «جایزهٔ آنا-مونیکا» شد.[۴] علاوه بر اختلال افسردگی عمده، وی در زمینه‌های حافظه، اعتیاد و نورودژنرسانس هم فعالیت و پژوهش داشته‌است.
وی استاد تمامِ دانشگاه، رئیس دپارتمان بیوشیمی، قائم‌مقام امور علمی و قائم‌مقام شورای عالی علوم در «مؤسسهٔ داروشناسی آکادمی علوم لهستان» در کراکوف[۵] و همچنین عضو افتخاری «آکادمی عصب‌شناسی هند»، «جامعهٔ بیماری‌های مغر و اعضاب آکسفورد» بود دارای مدرک دکترای افتخاری از «دانشگاه پزشکی سیلسیا» و «دانشگاه پزشکی ووچ» بود و برندهٔ جوایز و افتخارا گوناگونی نیز شد که از آن میان می‌توان به نشان افتخار تولد لهستان و صلیب لیاقت لهستان اشاره کرد.
وی در پروژه‌های هنری مختلفی نیز دست داشت. از جمله آنکه در دههٔ بیست سالگی‌اش (۱۹۶۴-۱۹۵۱) از مجریان کابارهٔ پیونیتسا پد بارانامی بود.
منابع
[ویرایش]- ↑ Najczęściej cytowani naukowcy oraz prace naukowe w Polsce, raport za lata 1965 - 2001 na podstawie bazy “Science Citation Index” dotyczącej wszystkich światowych publikacji بایگانی‌شده در ۲۵ اوت ۲۰۱۷ توسط Wayback Machine (in Polish)
- ↑ Sulser F. , Vetulani J. : Action of various antidepressant treatments reduces reactivity of noradrenergic cyclic AMP generating system in limbic forebrain, "Nature", 257, 1975.
- ↑ Healy, David (1997). The Antidepressant Era. Harvard University Press. p. 162. ISBN 0-674-03958-0.
- ↑ "1982 / 1983 – 2nd Prize (Vetulani)". Anna Monika Stiftung. Retrieved 11 January 2016.
- ↑ "Jerzy Vetulani" (به لهستانی). Polska Akademia Nauk. Archived from the original on 24 August 2017. Retrieved 7 April 2017.
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Jerzy Vetulani». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱۰ ژوئیه ۲۰۱۸.
| عمومی | |
|---|---|
| کتابخانه‌های ملی | |
| سایر | |
 | این یک مقالهٔ خرد دربارۀ یک بیوشیمی‌دان است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |
- استادان دانشگاه وندربیلت
- اعضای فرهنگستان علوم لهستان
- اعضای هیئت علمی دانشگاه یاگیلونیا
- افراد لهستانی ایتالیاییتبار
- اهالی کراکوف
- بیخدایان اهل لهستان
- دانشآموختگان دانشگاه یاگیلونیا
- درگذشتگان ۲۰۱۷ (میلادی)
- زادگان ۱۹۳۶ (میلادی)
- زیستشیمیدانان اهل لهستان
- شوالیههای نشان افتخار تولد لهستان
- وبلاگنویسان اهل لهستان
- دریافتکنندگان صلیب زرین شایستگی (لهستان)