ಕೊಂಕ್ಣಿ ಭಾಸ್

देवनागरी

Romi

ಕನ್ನಡ್

മലയാളം

Konkani
कोंकणी, Konknni, ಕೊಂಕಣಿ, കൊംകണീ, IAST: koṃkaṇī'
Native to	ಭಾರೋತ್
Region	ಕೊಂಕಣ
Native speakers	76 ಲಾಖ(ಹಿಸಬೇನ) (date missing)
Language family	ಭಾರತಿ-ಯುರೋಪಿ ಭಾರತಿ-ಇರಾನಿ ಭಾರತಿ-ಆರ್ಯ Southern zone Konkani
Writing system	ದೇವನಗರಿ (official), ರೋಮಿ ಲಿಪಿ, ಕನ್ನಡ್ ಲಿಪಿ, ಮಲಯಾಳಿ ಲಿಪಿ ಆನಿ ಅರ್ಬಿ ಲಿಪಿ
Language codes
ISO 639-2	kok
ISO 639-3	Variously: kok – ಕೊಂಕ್ಣಿ (generic) knn – ಕೊಂಕ್ಣಿ (specific) gom – ಗೊಂಯ್ಕಾರ್ ಕೊಂಕ್ಣಿ

ಕೊಂಕ್ಣಿ (ದೇವನಾಗರಿ : कोंकणी ; ಕನ್ನಡ : ಕೊಂಕಣಿ ; ಮಲಯಾಳಂ : കൊങ്കണി ; ರೋಮಿ : Konknni ; ಅರ್ಬಿ : کونکنی ; IAST: koṃkaṇī) ಭಾರತಾಂತ್ಲಿ ಏಕ್ ಭಾಸ್,ತೆ ಭಾರತಿ-ಯುರೋಪಿ ಕುಟ್ಮಾಚೆ ಭಾಸ್ ಜಾವ್ನಾಸಾ .ಹೆ ಏಕ್ ಭಾರತಿ-ಆರ್ಯ ಮುಳಾಚೆ ಭಾಸ್ ಜಾವ್ನಾಸಾ ಆನಿ ಹ್ಯಾ ದ್ರಾವಿಡ್ ಭಾಶೆಂತ್ ಅನ್ಯ್ ಭಾಸಾನಿ ಥೊಡ್ಯೊ ಸಬ್ದ್ ವಾಪರ್ತಾತ್.

ಪ್ರಾಂತ್

ಕೊಂಕ್ಣಿ ಭಾಸ್ ಭಾರತಾಚ್ಯಾ ಪಶ್ಚಿಮ್ ಕೆನರಾಂತ್ ಕೊಂಕಣ್ ಪ್ರಾಂತಾಂತ್ ಸಬಾರ್ ರಾಜ್ಯಾಂನಿ ಉಲಯ್ತಾತ್.ಹೆ ಭಾಸ್ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರಾಂತ್,ಗೊಯಾಂತ್, ಕೆನರಾಂತ್ ಆನಿ ಕೇರಳಾಂತ್ ಥೊಡ್ಯಾ ಜಾಗ್ಯಾಂನಿ ಆಸಾ . ಹರ್ಯೆಕ್ ಜಾಗ್ಯಾಂತ್ ವೆವೆಗ್ಳಿ ಬೊಲಿ, ಉಲಂವ್ಚಿ ರೀತ್ ,ಸುಡಾಳಾಯ್ ,ಅವಾಜ್ ಆನಿ ವ್ಯಾಕರಣ್ ಹಾಂತು ಮಸ್ತ್ ಫರಕ್ ಆಸಾ.

ಜಣಾಸಂಖೊ

ಭಾರತ್ ಸರ್ಕಾರಾಚೆ ಸೆನ್ಸಸ್ ಡೆಪಾರ್ಟ್ಮೆಂಟಾಚ್ಯಾ ೧೯೯೧ ವರ್ದಿ ಪ್ರಕಾರ್, ಭಾರತಾಂತ್ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಉಲಯ್ತಾಲೆ ಲೋಕಾಂಚಿ ಸಂಖ್ಯಾ ೧,೭೬೦,೬೦೭ ಆಸಾ . ಭಾರತಾಚ್ಯಾ ಜಣಾಸಂಖ್ಯಾಂತ್ ೦.೨೧% ಕೊಂಕ್ಣಿ ಲೋಕ್ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಭಾಸ್ ಉಲಯ್ತಾ . ಭಾರತ್ ಸಂವಿಧಾನಾಂತ್ ಉಲಯ್ತಲ್ಯಾ ಭಾಶೆಚ್ಯಾ ಪಟ್ಟಿಂತ್ ಕೊಂಕ್ಣಿ ೧೫ವ್ಯಾ ಸ್ಥಾನಾರ್ ಆಸಾ. ಭಾರತಾಚ್ಯಾ ಭಾಯ್ರ್ ವಸ್ತಿ ಕರ್ತಾಲೆ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಲೋಕಾಂಚಿ ಸಂಖ್ಯಾ ಮಸ್ತ್ ಆಸಾ. ಏತ್ನೊಲೊಗಾಚ್ಯಾ ಸಮೀಕ್ಷೆ ಪ್ರಕಾರ್ ವಿಶ್ವ್ ಭರ್ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಉಲಯ್ತಾಲ್ಯಾಂಚಿ ಸಂಖ್ಯಾ ೭೬ ಲಾಖ್ ಆಸಾ .

ಜಲ್ಮ್

ಕೊಂಕ್ಣಿ ಭಾಶೆಚ್ಯಾ ಜಲ್ಮಾವಿಶಿ ವೆವೆಗ್ಳೆ ಚಿಂತಾಪ್ ಆಸಾತ್.

ಕೊಂಕ್ಣಿ ಭಾಸ್ ಕೊಂಕಣ್ ಪ್ರಾಂತಾಂತ್ ಜಲ್ಮಲಿ (ಏಕಾ ವೇಳಾರ್ ಕೊಂಕಣ್ ಮ್ಹುಳ್ಯಾರ್ ಭಾರತಾಚ್ಯಾ ಪಶ್ಚಿಮ್ ಕೆನರಾ,ಗುಜರಾತಾಕ್ ಸೊಡ್ನ್) ಆನಿ ಥಂಯ್ಸರ್ ತೆ ವಾಡ್ಲೆ . ಪುಣ್ ತಾಚೆ ಇತಿಹಾಸಾಚೆ ಮೂಲ್ ಗೋವಾದಿಂತ್ (ಆತಾಂಚ್ಯಾ ಗೊಯಾಂತ್) ಆಸಾ.ದೆಕುನ್ ತಾಚೆ ನಾಂವ್ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಪಡ್ಲೆ.

ಏಕ್ ಮಾನ್ಯಾತ್ ಪರ್ಮಾಣೆ ಅರ್ಯಂಚೊ ಏಕ್ ಘುಟ್ , ಉತ್ತರ್ ಭಾರತಾಂತ್ ಸರಸ್ವತಿ ನೊಡ್ಯೆಚ್ಯಾ ಸುಖ್ಲ್ಯಾ ಉಪರಾಂತ್(೬೦೦ ವರ್ಸಾ ಪಯ್ಲೆ) ಥಂಯ್ ಥಾವ್ನ್ ಕೊಂಕಣ್ ಪ್ರದೇಶಾಂತ್ ಪಾವ್ತಾಲೊ . ಹೆ ಆರ್ಯ ಆಪ್ಲ್ಯಾ ಲೊಕಾ ಸಂಗಿಂ ಸೌರಸೇನಿ ಪ್ರಾಕ್ರಿತ್ ಭಾಸ್ ಹಾಡ್ಲೆ ಜೆ ಥೊಡ್ಯಾ ವೆಳಾಂತ್ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಭಾಶೆಂತ್ ರೂಪಾಂತರ್ ಜಾಲಿ .

ದುಸ್ರ್ಯಾ ಮನ್ಯಾನ್ ಕೊಂಕ್ಣಿ , "ಕೊಂಕ್ಣ" ನಾಂವಾಚ್ಯಾ ಏಕಾ ಆದಿವಾಸಿ ಭಾಶೆಚ್ಯಾ ಸಂಸ್ಕ್ರತಾಂತ್ ರೂಪಾಂತರ್ ಜಾಲ್ಲೆಲೆ ಭಾಸ್ .ಕೊಂಕ್ಣ ಆದಿವಾಸಿ ( ಜಾಂಕಾ ಕೋಕ್ಣ , ಕುಕ್ಣವೊ ಕುಕ್ಣ ನಾಂವಾನಿ ಆಪಯ್ತಾತ್) ಆತಾ ಉತ್ತರ್ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರಾಂತ್ ಆನಿ ದಕ್ಷಿಣ್ ಗುಜ್ರಾತಾಂತ್ ವಸ್ತಿ ಕರ್ತಾತ್ , ಪುಣ್ ನಾಂವಾ ಪರ್ಮಾಣೆ ಪಳಾಯ್ಲ್ಯಾರ್ , ಕೋಂಕಣ್ ಪ್ರಾಂತಾಂತ್ ವಸ್ತಿ ಕರ್ತಾಲೆ . ಪುರ್ನ್ ವರ್ಸಾಂತ್ಲೆ ಆರ್ಯ ಹಾಂಗಾ ಯೆವ್ನ್ , ತಾಂಚೆ ಭಾಸ್ ಶಿಕ್ಲೆ ಆನಿ ತಾಂತು ಸಂಸ್ಕೃತ್/ಪ್ರಕೃತ್ ಭಾಶೆಚ್ಯೊ ಸಬ್ದ್ ಮೆಳಾಯ್ಲ್ಯಾಂತ್. ಹ್ಯಾ ಪರ್ಮಾಣೆ , ಕೊಂಕ್ಣಿ ಜಲ್ಮಲಿ.

ಇತಿಹಾಸ್

ಪಯ್ಲೆ

ಕೊಂಕ್ಣಿ ಭಾಶೆಚಿ ಪ್ರಗತಿ ಗೊಯಾಂತ್ ಜಾಲಿ. ಪುರ್ವಿಲ್ಯಾ ಕಾಳಾರ್ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಬರೊಂಕ್ ಬ್ರಹ್ಮಿ ಲಿಪಿ ವಾಪರ್ತಾಲೆ, ಪೂಣ್ ತೆ ಥೊಡ್ಯಾ ವೇಳಾ ಉಪ್ರಾಂತ್ ಬಂದ್ ಜಾಲೆ ಆನಿ ತಾಚ್ಯಾ ಉಪ್ರಾಂತ್ ದೇವನಗರಿ ಲಿಪಿ ವಾಪರುಂಕ್ ಲಾಗ್ಲೆ . ಕೊಂಕ್ಣಿ ಘರಾಂತ್ ಆನಿ ಧಾರ್ಮಿಕ್ ಕಾರ್ಯಾಂತ್ ಲೋಕ್ ವಾಪರ್ತಾಲೆ.

ದುಸ್ರೆ ಜಾತ್

ದುಸ್ರೆ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಜಾತಿ ಜಲ್ಮಲ್ಲೆ ಆನಿ ತಾಂಣಿ ಅಪ್ಲೆಚ್ ಉಲಂವ್ಚಿ ರೀತ್ ಹಾಡ್ಲೆ .ರತ್ನಗಿರಿ ಆನಿ ಭಟ್ಕಳಾಚೆ ಮಾಪ್ಲಿ ಜಾತಿ ಅರ್ಬಿ ನವಿಕ್ ಆನಿ ಸ್ಥಾನಿ ಲೋಕಾಂ ಮಧೆ ಕಾಜಾರ್ ಆನಿ ಹಿಂದ್ವಾಂಚ್ಯಾ ಧರ್ಮಾಂತರ್ ಜಾವ್ನ್ ಆಯ್ಲೆ. ಅನ್ಯೇಕ್ ಭಾಯ್ಲೆ ಜಾತ್ ಆಸಾ ಸಿದ್ದಿ. ಹೆ ಸಿದ್ದಿ ಈಥೋಪಿಯ ಥಾವ್ನ್ ಆಯ್ಲೆ ನಾವಿಕ್-ವೀರ್ ಆಸ್ಲೆ .

ಥಳಾಂತರ್ ಆನಿ ವಾಂಟೆ

ಪುರ್ತುಗೇಜ್ ಆಯ್ಲೆ ಉಪ್ರಾಂತ್ ಕೊಂಕ್ಣಿಂತ್ ಮುಸ್ತ್ ಬದ್ಲಾವಣ್ ಜಾಲೆ. ಕೊಂಕ್ಣೆ ಕ್ರಿಸ್ತಾಂವ್ ಧರ್ಮ್ ಪರಿವರ್ತನ್ ಜಾಲೆ ಆನಿ ಪುರ್ತುಗೇಜಾಂಚೆ ಧರ್ಮ್-ನೀತಿಚ್ಯಾ ಕಾರಣ್ ಮುಸ್ತ್ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಹಿಂದು ಶೆಜಾರ್ಚ್ಯಾ ಪ್ರಾಂತಾಂತ್ ಧಾವ್ಲೆ.ಹಿಂದು ಆನಿ ಕ್ರಿಸ್ತಾಂವ್ ಲೋಕಾಂಮಧೆ ಅಂತರ್ ವಾಡ್ಲೆ ಆನಿ ಥೊಡ್ಯಾ ವೆಳಾರ್ ತಾಂಚೆ ಉಲಂವ್ಚಿ ರೀತ್ ಸಯ್ತ್ ಬದ್ಲಲಿ. ಆದ್ಲ್ಯಾ ೫೦೦ ವರ್ಸಾ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಭಾಸ್ ಕೆನರಾ (ಅತಾ ಕರ್ನಾಟಕ), ಕೊಕಣ್-ಪಟ್ಟಣ್ (ಅತಾ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ) ಆನಿ ಕೇರಳಾಂತ್ ಪಾವ್ಲೆ , ಮೂಳ್ ಕಾರಣ್ ಕೊಂಕ್ಣ್ಯಾಂಚೆ ಥಳಾಂತರ್ . ತಾಚ್ಯಾ ಪಯ್ಲೆ ಸಯ್ತ್ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಲೋಕ್ ಶೆಜಾರ್ಚ್ಯಾ ಪ್ರಾಂತಾಂತ್ ರಾವ್ತಾಲೆ , ಪೂಣ್ , ಥಳಾಂತರಾಚೆ ಮೂಳ್ ಕಾರಣ್ ಗೊಯಾಂತ್ ಪುರ್ತುಗೇಜ್ ರಾಜ್ ಆಸಲೊ .

ಗೋಂಯಾಂ ಸೋಡ್ಣ ಪೋಳ್ತೋಲ್ಯಾಂತ ಹಿಂದ್ವಾಂಚೇ ಆನೀ ಕ್ರೀಸ್ತಾಂವ ಆಲ್ಲೇ ಆನೀ migration ತೀನ ಪೋವ್ಟೀ ಘೋಡಲೇಂ. ಪೋಇಲ್ಯಾ ಪೋವ್ಟೀಂ , ಪುರ್ತುಗೇಝ ರಾಜ ಸ್ಥಾಪೋಣ ಝಾಲ್ಯಾ ಉಪರಾಂತ ಆನೀ ೧೫೬೦-೭೦ ಚ್ಯಾ ಇನ್ಕ್ವಿಝಿಸಾಂವ(Inquisition) ಝಾತ ಆಸತಾನಾ. ದುಸ್ರೇಂ ಪೋವ್ಟೀಂ ೧೫೭೧ ಚ್ಯಾ ಪುರ್ತುಗೇಝ ಆನೀ ಬೀಜಾಪುರಚ್ಯಾ ಸುಲತಾನಾ ಮೋಧೇಂ ಲೋಡಾಈ ಝಾತಾನಾ. ತಿಸ್ರೇಂ ಪೋವ್ಟೀಂ ೧೬೮೩-೧೭೪೦ಚ್ಯಾ ಪುರ್ತುಗೇಝ ಆನೀ ಮೋರಾಠ್ಯಾಂ ಮೋಧೇಂ ಲೋಡಾಈ ಚ್ಯಾ ವೇಳಾರ. ಪೋಇಲೇಂ ಪೋವ್ಟೀ ಮೋಸ್ತ ಹಿಂದ್ವಾಂನೀ ಗೋಂಯಾಂ ಸೋಡ್ಲೇ. ದುಸ್ರ್ಯಾ ಆನೀ ತಿಸ್ರೇ ಪೋವ್ಟೀ ಸೋಡಾಸ್ತ ಕ್ರೀಸ್ತಾಂವ್ಚೇ ಆಲ್ಲೇ .

ಹೇಮ ಪೋಳುನ ಗೇಲ್ಲ್ಯೋ ಝಾತೀ ಏಕ-ಮೇಕಾ ಥಾಂಉನ ವೇಗ್ಳೇ ರಾವತೇಲೇ ಆನೀ ತಾಂಚ್ಯಾ ಮೋಧೇಂ ಸೋಡ interaction ನಾತಲೇಂ. ಹ್ಯಾ ಝಾತಿಂಕ ನೋವ್ಯಾ ಪ್ರಾಂತಾಂತ , ಥೋಂಇಚ್ಯಾ ಸ್ಥಾನೀ ಲೋಕಾಂಕೋಡೇ ತಾಂಚ್ಯಾ ಮಾಂಇಭಾಷೇಂತ ಉಲೋಇಜೇ ಪೋಡ್ತೋಲೇ, ದೇಕುನ ತಾಂಚ್ಯಾ ಉಲೋಊಂಚ್ಯಾ ರೀತಿಂತ,script ಆನೀ ಸೋಬ್ದಾಂತ ಸ್ಥಾನಿ ಭಾಷೇಂಚೋ ಮೋಸ್ತ ಪ್ರೋಭಾವ ಪೋಡತಾ.

ಪುರ್ತುಗೇಝ ಗೋಂಯಾಂತ ಕೋಂಕಣೀ ಭಾಸ

ಪುರ್ತುಗೇಝ ಶಾಸನಾನ ೧೬೮೪ಇಸ್ವಿಂತ ಕೋಂಕಣೀ ಭಾಷೇಕ ban ಕೇಲೇಂ. ತಾಂಚೇ ಇಚ್ಛಾ ಆಸಲೀ ಕಿ ಓಶೇ ಕೋರ್ಣ ಹಿಂದ್ವಾಂಚ್ಯಾ ಧಾರ್ಮಿಕ ಕಾರ್ಯಾಂತ ಕಮೀ ಝಾತೇಲಿ. ನೋವೇ ಕ್ರೀಸ್ತಾಂವಾಂಕ ತಾಂಚ್ಯಾ ಸೋಂಸ್ಕ್ರ್ತಿ ಥಾಂಉನ ಪೋಇಸ ಕೋರುಂಕ ತಾಂನೀ ಓಶೇಂ ಕೇಲೇಂ. ಪುರ್ತುಗೇಝ ಭಾಷೇಕ ಓಪ್ಚರಿಕ ಭಾಸ ಕೇಲೇಂ. ತ್ಯಾ ಉಪ್ರಾಂತ ಗೋಂಯಚ್ಯಾ ಕ್ರೀಸ್ತಾಂವಾಂಚ್ಯಾ ಕೋಂಕಣಿಂತ ಪುರ್ತುಗೇಝ ಭಾಸೇಚೋ ಪ್ರೋಭವ ಪೋದುಂಕ ಲಾಗಲೋ. ತ್ಯಾಚ ಕಲಾರ ಗೋಂಯಚ್ಯಾ ಹಿಂದ್ವಾಂನೀ ಮೋರಾಠಿ ವಾಪೋರುಂಕ ಸುರು ಕೇಲೇಂ, ವಿಶೇಶಕೋರ ಧಾರ್ಮಿಕ ಕಾರ್ಯಾಂ ಖಾತಿರ. ತೇ ಅಸುನ ಪುರ್ವಿ ಕಾಳಾರ ಮೋರಾಠೀ ಆನೀ ಕೋಂಕ್ಣಾಂಚ್ಯಾ interaction ಧೋರ್ಮಾನ, ಆತ್ತಾಂ ಮೋರಾಠಿ ಗೋಂಯಚ್ಯಾ ಹಿಂದ್ವಾಂಚಿ ಏಕ್ವೋತ್ತ ಭಾಸ ಝಾಲಿ. ಗ್ರೇಸ್ತ ಕ್ರೀಸ್ತಾಂವ ಕೋಂಕಣೀ ವಾಪೋರ್ತೇಲೇ ತರ ಗೋರಿಬ ಆನೀ ಖಾಲ್ತ್ಯಾ ಝಾತಿಚ್ಯಾ ಲೋಕಾಂಕೋಡೇ ಉಲೌಂಕಚ್ಚ, ಆನೀ ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಾಂತ ಪುರ್ತುಗೇಜ ಉಲೋಇತೋಲೇ .

Compared to this, ಗೋಂಯಚ್ಯಾ ಭಾಇರ ವೋಸಲೇಲೇ ಕೋಂಕಣಿ ಝಾತಿನ ಕೋಂಕಣಿ ಭಾಶೇಕ ಜಿವೋಂತ ದೋವೋರಲೇಂ, ಝರಿಹಿ ತ್ಯಾಚ್ಯಾ ಕಾರೋಣಾಂತ ಕೋಂಕಣೀ ಭಾಷೇಂತ ಮೋಸ್ತ ಬೋದೋಲ ಝಾಲೇಂ.ಮ್ಹಾರಾಷ್ಟ್ರಾಂತ ದೇವನಗರಿ ಲಿಪಿಚೋ ವಪೋರ ಕೋರ್ನ್ಯಾತ ಆಇಲೋ ಆನೀ ಕೋರ್ಣಾಟೋಕಾಂತ ವೋಸ್ತೇಲೇ ಕೋಂಕಣೀ ಲೋಕಾನ ಕೋನ್ನೋಡ ಲಿಪಿಂತ ಬೋರೋಉಂಕ ಸುರು ಕೇಲೇಂ.

ಕ್ರೀಸ್ತಾಂವ ಮಿಸೋನಾರ್ಯಾಂಕ ಮಾಂಇಭಾಶೇಂತ ಪ್ರೋಚಾರ ಕೋರ್ನ್ಯಾಚಿ ಗೋರ್ಝ ಕೋಳಲೀ ಆನೀ ತಾಂನೀ ಕ್ರೀಸ್ತಾಂವ ಲೇಖ ಕೋಂಕಣೀಂತ ಆನೀ ಮೋರಾಠಿಂತ ಥರ್ಜುಮಓ ಕೇಲೇಂ. ತಾಂಚ್ಯಾಂತ ಸ್ರೇಷ್ಟ ಫಾದರ ಥೋಮಾಸ ಸ್ತೀಫನ್ಸ ಆಸಲೋ.

ಕೋಂಕಣೀ ಪುನರ್ಜೀವಾನ

ಪುರ್ತುಗೇಝ ಭಾಶೇಚೇ ಓಪ್ಚರಿಕ ಭಾಸ ಝಾಉನ, ಕ್ರೀಸ್ತಾಂವಾಂ ಮೋಧೇಂ ಪುರ್ತುಗೇಝ ಭಾಶೇಚೋ ವೋಡ್ಡ ಪ್ರೋಭಾವ,ಹಿಂದ್ವಾಂ ಮೋಧೇಂ ಮೋರಾಠೀ ಭಾಸೇಚೋ ಪ್ರೋಥೋಮ ಸ್ಥೋಲ ಆನೀ ಹಿಂದ್ವಾ-ಕ್ರೀಸ್ತಾಂವಾ ಮೋಧೇಂ ಓಂತೋರ ಆಸುನ ಕೋಂಕಣಿ ಭಾಸೇಚೀ ಹಾಲತ ಬೇಕಾರ ಝಾಲೇಲಿ.ಹೇಂ ಪೋಳೋವ್ನ ವಾಮಣ ರಘುನಾಥ ವಾರ್ಡೇ ವಾಳೌಲಿಕೋರ, ಹಾಂನೀ ಕೋಂಕಣೀ ಭಾಸೇಕ ಪುಣೋರ್ಜೀವಿತ ಕೋರ್ನ್ಯಾಚೇ ಥೋರೋಇಲೇಂ. ತಾಂನ್ನೀ ಸೋರ್ವ ಕೋಂಕಣ್ಯಾಂಕ , ತೇ ಹಿಂದು ಅಸು , ಗೀ ಕ್ರೀಸ್ತಾಂವ ಅಸು, ಕೋಣ್ತ್ಯಾಹಿ ಝಾತ-ಧೋರ್ಮಾಚೇ ಅಸು, ತಾಂಕಾ ಏಕವೋಟ ಕೋರೋಉಂಕ ಪ್ರೋಯೋತ್ನ ಕೇಲೇ. ತಾಂಚ್ಯಾ ಮೋತ್ಯೇಂತ ಹೇಂ ಪುರ್ತುಗೇಜ ಸಾಶನಾ ವಿರುದ್ಧ ಮಾತ್ರ ಕಾರ್ಯ ನ್ಹೋಂಈ, ಪೋಣ ತಚ್ಯಾ ವೋಟ್ಟುಕ , ಕೋಂಕಣ್ಯಾಂಮೋಧೇಂ ಮೋರಾಠಿ ಭಾಸೇಚೋ pre-eminence ವಿರುದ್ಧ ಕರ್ಯ ಆಸ್ಲೇ.ಏಕ್ಟೋ ಕಾಮ ಕೋರುನ ತಣೇಂ ಕೋಂಕಣೀಂತ ಮೋಸ್ತ ಲೇಖ ಬೋರೋಇಲ್ಯೋ. He is regarded as the pioneer of modern Konkani literature ಆನೀ ತಾಕ ಶೇಣೋಇ ಗೋಂಯಬಾಬ ಮ್ಹೋಣ ಉಗ್ಡಾಸ ಕರತಾತ .

ಸ್ವೋತೋಂತ್ರಾ ಉಪರಾಂತ

ಭಾರೋತ ಸ್ವೋತೋಂತ್ರ ಝಾವ್ನ ಆನೀ ೧೯೬೧ ಇಸ್ವಿಂತ ಗೋಂಯವೋಇರ ಪುಣೋರ ಕೋಬ್ಜ಼ೋ ಝಾಉನ, ಗೋಂಯಾಕ ಭಾರೋತ ಗೋಣರಜ್ಯಾಂತ Union Territory ಮ್ಹೋಣ ಝೋಡಲೇಂ ಗೇಲೇಂ ತ್ಯಾಚ ವೇಲಾರ ಭಾರೋತಚೇ ಸೋರ್ವ ಪ್ರಾಂತಾಂಕ ಭಾಷೇಚ್ಯಾ ನೋದರೇನ reorganize ಕೋರಣ್ಯಾತ ಆಇಲೇಂ.ಮ್ಹಾರಾಷ್ಟ್ರಾ ಆನೀ ಗೋಂಯಾಂತಲ್ಯಾ ಮೋರಾಠಿ ಲೋಕಾಂನ ಮಾಗ್ಣಿ ಕೇಲಿ ಕಿ ಗೋಂಯಾಂಕ ಮ್ಹಾರಾಷ್ತ್ರಾಂತ ಝೋಡಲೇಂ ಝಾಇಜೇ. ತ್ಯಾ ದೇಕುನ ಗೋಂಯಾಂತ ಮೋಸ್ತ debate ಝಾಲೇಂ ಕೋಂಕ್ಣೀ ಆನೀ ಮೋರಾಠಿಚ್ಯ ಸೋಂಬೋಧಾ ವಿಶಯ, ಜ್ರ ತೇಂ ಏಕ ವೇಗ್ಳೇಂ ಭಾಸ ,ಜರ ತೇಂ ಮೋರಾಠಿ ಉಲೋಉಂಚೇ ಏಕ ರೀರ(see Konkani - Marathi Controversy). ಗೋಂಯಾಂತ ೧೯೬೭ ವೋರ್ಸಾ plebiscite ದೋವೋರಲೇಂ ಜಚ್ಯಾ ಮೋತೇಂತ ಗೋಂಯಾಕ ವೇಗ್ಲೇ ಪ್ರಾಂತ ದೋವೋರಲೇಂ . ತರಿಹೀ ಇಂಗಲಿಸ,ಹಿಂದಿ ಆನೀ ಮೋರೋಠಿ ವಪೋರ್ಲೇ ಗೇಲೇ ಆನೀ ಕೋಂಕಣೀ ಭಾಷೇಕ ಕಾಯಂ ಮ್ಹೋತ್ವ ನತಲೋ .

ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ ಭಾಶೆಚೊ ದೊರ್ಜೊ

ಥೊಡ್ಯಾ ಮರಾಠಿ ಲೊಕಾಂನಿ ಹೆ ಸಾಂಗ್ಲೆ ಕಿ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಏಕ್ ವೆಗ್ಳಿ ಭಾಸ್ ನ್ಹಯ್ , ಪೂಣ್ ಮರಾಠಿಚೆ ಏಕ್ ಬೊಲಿ. ತ್ಯಾ ಕಾರಣಾನ್ ಹಿ ಜಡಾಯ್ ಸಾಹಿತ್ಯ್ ಅಕಾಡೆಮಿಕಾಚ್ಯಾ ಮುಕಾರ್ ದವರ್ಲೆ. ತ್ಯಾ ವೆಳಾರ್ ಅಕಾಡೆಮಿಕಾಚೊ ಅಧ್ಯಕ್ಷ್ ಜಾವ್ನ್ ಆಸ್ಲೊ : ಸುನಿತ್ ಕುಮಾರ್ ಚಟ್ಟರ್ಜಿ, ತಾಣೆಂ ಏಕ್ ಭಾಸ್- ವಿಶೇಷ್ ಸಂಸ್ಕಾರಾಚೆ ಏಕ್ ಸಭಾ ಭಾಸಾಯ್ಲಿ. ೨೬ ಫೆಬ್ರೆರ್ ೧೯೭೫ ಅಂತ್ ಆಪ್ಲೊ ನಿರ್ಣಯ್ ಸಾಂಗ್ಲೆ :ಕೊಂಕ್ಣಿ ಏಕ್ ವೆಗ್ಳೆ ಆನಿ ಸಾಹಿತ್ಯಿಕ್ ಭಾಸ್ ಜಾವ್ನಾಸಾ .

ಓಪ್ಚರಿಕ ಭಾಸೇಚೋ ದೋರ್ಜೋ

ಹೇಂ ಸೋಗಳೇಂ ಝಾಉನ, ಗೋಂಯಾಂತ ಕಾಯ್ಯೇಂ ಬೋದ್ಲುನಾ. ಕೋಂಕಣೀ ಪ್ರೇಮೀ ಥೋಕಲೇ ಆನೀ ೧೯೮೬ ವೋರ್ಸಾ, ಕೋಂಕಣೀ ಭಾಷೇಕ ಓಪ್ಚಾರಿಕ ಭಾಸ ಕೋರ್ಚ್ಯಾ ಮಾಗ್ಣೇರ ಆಂದೋಲೋನ ಸುರು ಕೇಲೇಂ. ಥೋಡ್ಯಾ ಝಾಗ್ಯಾಂತ ಲೋಡಾಇ ಝಾಲೀ , ಆನೀ ಪುಲಿಸಾಂಚ್ಯಾ ಗುಳ್ಯಾಂನ ಸೋವ ಪ್ರೋದೋರ್ಶೋನಕಾರಿ ಮೇಲೇ. ಆಖೇರ, ”’೪ ಫೇರ್ವರಿ ೧೯೮೭”’ ಆರ, ಗೋಂಯಾಂ ವಿಧಾನ ಸಭೇನ(Goa Legislative Assembly) ಓಪ್ಚರಿಕ ಭಾಸ ಕಾಯ್ದೋ ಕಾಡಲೇಂ ಜ್ಯಾ ಉಪರಾಂತ ಕೋಂಕಣೀ ಗೋಂಯಾಂಚೀ ಓಪ್ಚರಿಕ ಭಾಸ ಝಾಲಿ .

ವೋರ್ಸ ೧೯೯೨ ಇಸ್ವಿಂತ ಕೋಂಕಣೀ ಭಾಸ ಭಾರೋತ ಸೋಂವಿಧಾನಚ್ಯಾ ೮ವ್ಯಾ ಭಾಗಾಂತ ಆಡಲೇಂ ಗೇಲೇಂ ಆನೀ ತಾಕಾ ರಾಷ್ಟ್ರಭಾಸ ಚೋ ದೋರ್ಜೋ ಮೇಳ್ಲೋ.

ಲಿಪಿ

ಕೊಂಕ್ಣಿ ಭಾಸ್ ಮುಸ್ತ್ ಲಿಪಿಂತ್ ಬರಯ್ತಾತ್. ಪುರ್ವಿಲ್ಯಾ ಕಾಳಾರ್ ಬ್ರಹ್ಮಿ ಲಿಪಿ ವಾಪರ್ತಾಲೆ ಪೂಣ್ ತೆ ಬಂದ್ ಜಾಲೆ. ದೇವನಾಗರಿ ಗೊಯಾಂತ್ ವಾಪಾರ್ಚಿ ಲಿಪಿ ಆಸಾ. ಪೂಣ್ ರೊಮಿ ಲಿಪಿ ಗೊಯಾಂತ್ ಲೋಕಾಮೊಗಾಳ್ ಆಸಾ. ಕರ್ನಾಟಕಾಂತ್ಲ್ಯಾ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಲೋಕ್ ಕನ್ನಡ ಲಿಪಿ ವಾಪರ್ತಾತ್. ಕೇರಳಚ್ಯಾ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಲೋಕ್ ಮಲಯಾಳಂ ಲಿಪಿಂತ್ ಬರಯ್ತಾತ್. ಕೊಂಕಣ್-ಪಟ್ಟ್ಯಾಂತ್ ಆನಿ ಭಟ್ಕಳಾಂತ್ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಮಾಪ್ಲಿ ಅರ್ಬಿ ಲಿಪಿಂತ್ ಬರಯ್ತಾತ್ .

ಬೋಲಿ(Dialects)

ಕೋಂಕಣೀ ಓಲೋಈತೋಲ್ಯಾಂಚೀ ಲೋಕಸೋಂಖ್ಯಾ ಲ್ಹಾನ್ನ ಆಸಲ್ಯಾರಿ ತಾಚೇಂ ಮೋಸ್ತ ಬೋಲಿ(dialects) ಆಸಾತ. ಕೋಂಕಣೀ ಭಾಸೇಚಿ ಬೋಲಿ ಪ್ರಾಂತ ,ಧೋರ್ಮ, ಝಾತ, ಆನೀ ಸ್ಥಾನಿ ಭಾಷೇಚೋ ಪ್ರೋಭಾವ ಹ್ಯಾ ಪ್ರೋಮಾಣೇ ವೇಗ್ಳೇಂ ಕೋರ್ಣ್ಯಾತ ಯೇತಾ

ವೇಗ-ವೇಗ್ಳ್ಯಾ ವಿಶೇಶ್ಗಾರಾಂನೀ ಹ್ಯಾ ಬೋಲೀ ವೇಗ್ಲ್ಯಾ ಪ್ರೋಮಣೇ classify ಕೇಲಾಂ.

ಏನ.ಜೀ. ಕಾಲೇಲಕೋರಚೇಂ Classification

ಇತಿಹಾಸ ಆನೀ ಸೋಸ್ಕ್ರುತಿಕ ಸೋಂಬೋಂಧಾಂಚ್ಯಾ ಲೇಕಾರ ಏನ.ಜೀ. ಕಾಲೇಲಕೋರಾನ ಸೋರ್ವ ಬೋಲಿಕ ತೀನ ಮುಖ groupಆಂತ classify ಕೇಲಾಂ .

• ಉತ್ತರಿ ಕೋಂಕಣೀ”’ :ಜೀ ಬೋಲಿ ಮ್ಹಾರಾಷ್ಟ್ರಾಚ್ಯಾ ರತ್ನಾಗಿರಿ ಜಿಲ್ಲ್ಯಾಂತ ಉಲೋಇಲಿ ಜಾತಾ ಆನೀ ಮೋರಾಠಿ ಭಾಶೇ ವೋಟ್ಟುಕ ಮೋಸ್ತ ಸೋಂಬೋಂಧ ಆಸಾತ.
• ”’ಮೋಧ್ಲೇಂ ಕೋಂಕಣೀ”’ : ಜೀ ಬೋಲಿ ಗೋಂಯಾಂತ ಉಲೋಇಲೀ ಜಾತಾ ಆನೀ ಝೋಇಂ ಕೋಂಕಣೀ ಆನೀ ಪುರ್ತುಗೇಝ ಭಾಷೇಂ ಮೋಧೇಂ ಮೋಸ್ತ ಸೋಂಬೋಂಧ ಆಸಾ.
• ”’ದೋಕ್ಷಿನಿ ಕೋಂಕಣೀ”’: ಜೀ ಬೋಲಿ ಕೋರ್ಣಾಟೋಕಚ್ಯ ಕೈನರಾ ಪ್ರಂತಾಂತ ಉಲೋಇಲಿ ಝಾತಾ ಆನೀ ಕೋನ್ನೋಡ ಆನೀ ತುಳು ಭಾಷೇ ಲಾಗಿಂ ಗೇಲಾಂ.

ಏಥ್ನೋಲೋಗ(ಆಯ.ಏಸ.ಓ) Classification

ಆಯ.ಏಸ.ಓ ೬೩೯-೩ ಚ್ಯ ಪ್ರೋಮಾಣೇ ”’ಕೋಂಕಣೀ generic macrolanguage(ಆಯ.ಏಸ.ಓ ೬೩೯-೩:kok) ಚೇ ದೋನ ಮುಖ್ಯ ಭಾಸ ಆಸಾತ:

• ಗೋಂಯಕಾರ ಕೋಂಕಣೀ(Goan Konkani) (ಆಯ.ಏಸ.ಓ ೬೩೯-೩: gom )
• ಕೋಂಕಣೀ (ಏಕಮಾತ್ರ ಭಾಸ)(indivuidula language) (ಆಯ.ಏಸ.ಓ ೬೩೯-೩: knn)

ಏಥ್ನೋಲೋಗ ಥಾಉನ ಮೇಳ್ಲ್ಯಾ ಕೋಂಕಣೀಚಿ ಬೋಲಿಂಚಿ list ಓಶೇಂ ಆಸಾ:

• ”’ಕೋಂಕಣೀ (ಏಕಮಾತ್ರ ಭಾಸ) ಚೀ ಬೋಲೀ”’ (ಆಯ.ಏಸ.ಓ ೬೩೯-೩: knn):
  • ಕೋಲಾಬಾಚೀ ಆಗರಿ ಬೋಲಿ
  • ಪೋರಭಿ( ಕಾಯಾಸ್ಥಿ, ದಮಾನಿ)
  • ಕೋಳಿ
  • ಕಿರಿಸ್ತಾವ
  • ಧಾನಗರಿ
  • ಭಂಡಾರಿ
  • ಠಾಕುರಿ(ಠಾಕರಿ,ಠಾಕ್ರಿ, ಠಾಕುಆ, ಠಾಕುರಾ)
  • ಕರ್ಹಾಡಿ
  • ಸಂಗಂಮೇಸ್ವರಿ (ಬಾಕೋಟಿ, ಬಂಕೋಟಿ)
  • ಘಾಟಿ (ಮಾಓಲಿ)
  • ಮಾಹಾರಿ (ಢೇಡ, ಹೋಲಿಯಾ, ಪರ್ವಾರಿ)
• ”’ಗೋಂಯಕಾರ ಕೋಂಕಣೀಚೇ ಬೋಲಿ”’ (ಆಯ.ಏಸ.ಓ ೬೩೯-೩: gom):
  • ಸ್ತೇಂಡರ್ಡ ಕೋಂಕಣೀ (ಗೋಂಯಕಾರ)
  • ಬಾರ್ದೇಶ್ಕೋರಿ (ಗೋಮಾಂತಕಿ)
  • ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮೋಣ
  • ಕುಡಾಳಿ (ಮಾಲವಣಿ)
  • ದಲ್ದಿ (ನೋವೋಇಥ)
  • ಚಿತ್ಪಾವನಿ (ಕೋಕಣಾಸ್ಥ)
  • ಮೋಂಗಳುರಗಾರ (ಗೌಡ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮೋಣ)

ಸೋಂಬೋಂಧಿತ ಭಾಸ/ಬೋಲಿ

ದುಸ್ರೇ ಭಾಸ/ಬೋಲಿ ಜೇ ಏಥ್ನೋಲೋಗ/ಆಯ.ಏಸ.ಓ ೬೩೯-೩ ಪ್ರೋಮಾಣೇ ಭಾಷೇಚ್ಯಾ ಕುಟ್ಮಾಂತ, ”’ಕೋಂಕಣೀ ಉಪ-ಕುಟ್ಮಾಂತ”’ ಜೋಡಲೇ ಜಾತಾತ, ಪೋಣ ಪುರ್ನ ತೋರ್ಯೇನ ಕೋಂಕಣೀ ಭಾಷೇಚೇ ಬೋಲಿ ಮ್ಹೋಣ ಸಾಂಗುಕ ಝಾಇನಾ( ಕೋಂಕಣೀ ಭಾಸೇಚ್ಯಿ ಭೋಇಣಿ ಮ್ಹುಣ ಸಾಂಗಿಏತ)

• ಕಾಟಕರಿ(kfu)
• ಕುಕ್ಣಾ(kex)
• ಫುಡಾಗಿ(phd)
• ಸಾಮವೇದಿ(smv)
• ವಾರ್ಳಿ(vav)

ಸಮಸ್ಯೊ

ಕೋಂಕಣೀ ಭಾಸ ಮೋರಚ್ಯಾ ಲಾಗೀಂ ಆಇಲಿ ಆನೀ ತಾಚೇ ಮೋಸ್ತ ಕಾರಣಾ ಆಸಾತ.

1. ಕೋಂಕಣೀ ಭಾಷೇಚ್ಯೇಂ ವೇಗ-ವೇಗಲ್ಯಾ ಬೋಲಿಂತ ವಿಖಂಡನ.
2. ಭಾರತಾಚೇಂ ಪ್ರಗತಿಶೀಲ ಅಸ್ತನತೀಕರಣ.
3. ಗೋಂಯಾಂತ ಪುರ್ತುಗೇಝ ಲೋಕಾಂಚೋ ಆನೀ ಭಾಷೇಚೋ ಪ್ರೋಭಾವ , ವಿಶೇಸ ಕ್ರೀಸ್ತಾಂವಾವೋಇರ.
4. ಕೋಂಕಣೀ ಹಿಂದ್ವಾಂಚೇಂ ಮೋರಠೀ ಭಾಷೇವೋತ್ತು ಸೋಂಬೋಂಧ.
5. ಕೋಂಕಣೀ ಮ್ಹೋಪ್ಳ್ಯಾಂತ ಉರ್ದು ಭಾಷೇಚೇಂ ಪ್ರೋಬಾವ.
6. ವೇಗ್ಳ್ಯಾ ಧೋರ್ಮ ಆನೀ ಝಾತಿಂತ ಪರಸ್ಪರ ದುಸ್ಮಾನಕಾಯ; ಆನೀ ಕೋಂಕಣೀ ಸೋಂಸ್ಕ್ರುತಿಚೇಂ ಧೋರ್ಮಾಮುಕರ ದುಸ್ರೇಂ ಸ್ಥಾನ.ಕೋಂಕಣೀ ಮೋಕ ಸೋಡಾಸ್ತ ಆಪ್ಲ್ಯಾ ಝಾತಿಚ್ಯಾ ಲೋಕಾಂವೋಟ್ಟುಕ ಸೋಂಬೋಂಧ ದೋವೋರ್ತಾತ ಆನೀ ದುಸ್ರ್ಯಾ ಝಾತಿಂಚ್ಯಾ ಕೋಂಕಣ್ಯಾಂಕ ಪೋಇಸ ದೋವೋರ್ತಾತ.
7. ಭಾರೋತಾಚ್ಯಾ ಅನ್ಯ ಭಾಗಾಂತ ಆನೀ ಝೋಗಾಚ್ಯಾ ವೇಗ್ಲ್ಯಾ ಕೋಣಶ್ಯಾಂತ ಕೋಂಕಣೀ ಲೋಕಾಂಚೇ ವೋಚೋಪ ಆನೀ ವೋಸ್ತಿಕರಣ.
8. ಇಸ್ಕೋಲಾಂತ ಆನೀ ಕೋಲೇಜೀಂತ ಕೋಂಕಣೀ ಸಿಕಚೇಂ ಪ್ರೋಬೋಂಧ ನಾ. ಥೋಡ್ಯಾ ವೋರ್ಸಾಂ ಪೂರ್ವೀಂ ಸೋಇತ ಗೋಂಯಾಂತ ಕೋಂಕಣೀ ಇಸ್ಕೋಲಾಂ ನಾತಲೀ.ಕೋಂಕಣಚ್ಯಾ ಬಾಇರ ವೋಸ್ತಿ ಕೋರ್ತೇಲ್ಯಾಂಕ ಕೋಂಕಣೀ ಸಿಕ್ವೇಂ ಆನೋಪ್ಚರಿಕ ಮಧ್ಯಮ ಸೋಇತ ನಾ.
9. ಆವೋಇ-ಬಪೋಇಂಚೇ ಭುರ್ಗ್ಯಾಂವೋಟ್ಟು ಮಾಂಇಭಾಸ ಸೋಡ್ಣ, "ಪೋಟಾಚ್ಯಾ ಭಾಷೇಂತ" ಉಲೋಊಂಚೀ ಸೋವೋಇ, ಮುಖ್ಯ ತೋರ್ಯೇನ ಏಂಗ್ಲಿಶ ಭಾಸ, ಹೇಂ ಚಿಂತುನ ಕಿ, ಇಸ್ಕೋಲಾಂತ ಬೋರೇಂ ಕೋರುಂಕ, ತಾಂಕ ಘೋರಾ ಇಂಗ್ಲಿಶ ಉಲೋಇಲ್ಯಾರ ಬೋರೇಂ .
10. ಕೊಂಕ್ಣಿ ಲೋಕಾಂಮಂದಿಂ ಊಣೇಪಣಾಚೀ ಭಾವನಾ.

ಹೇಂ ಸೋಗಳೇಂ ರವೌಂಕ ಮೋಸ್ತ ಕಾರ್ಯ ಕೇಲಿ ಗೇಲಿ.ಸುರು ಕೇಲ್ಲೇಂ ಶೇನೋಇ ಗೋಂಯ್ಬಾಬ ಹಾನೇ. ಕೋಂಕಣೀ ಲೇಖಾಂತ interest ವಾಢ್ಲ್ಯಾ. ಸಾಹಿತ್ಯ ಆಕಾದೇಮಿಚೇಂ ಪುರೋಸ್ಕಾರಾನ ಕೋಂಕಣೀ ಲೇಖ ಬೋರೌಂಚೇ ಕರ್ಯ ವೋಢ್ಲ್ಯಾ.

ಥೋಡೇ ಸೋಂಸ್ಥಾ ಜೋಸಿ ಕಿ ಬೋಂಬೋಇಚೇಂ ಕೋಂಕಣೀ ಭಾಶಾ ಮೋಂಡೋಲ(೧೯೩೯ ವೋರ್ಸಾ ಸ್ಥಾಪಿತ), ಹನಿಂ ಆಯೋಜಿತ ಕೇಲ್ಲೇಂ ಕೋಂಕಣ ದಾಇಝ ಯಾತ್ರಾ ಆನೀ ನೋವೀಂ ಸೋಂಸ್ಥಾ ಜಶೇಂ ವಿಶ್ವ ಕೋಂಕಣೀ ಪೋರಿಶದ, ಕೋಂಕಣೀ ಲೋಕಾಂತ್ಲ್ಯಾ ಝಾತಿ-ಧೋರ್ಮ-ಬೋಲಿಚಿ ವೋಣೋದ ತೋಡುಂಕ ಪ್ರೋಯೋತ್ನ ಕೋರ್ತಾತ.

Multilingualism

ಭಾರೋತಾಚ್ಯಾ Census Department ಆನುಸಾರ, ಕೋಂಕಣೀ ಉಲೋಇತಲ್ಯಾ ಲೋಕಂತ ದೋನ-ತೀನ ಭಾಸ ಉಲೋಇತೇಲ್ಯಾಂಚಿ ಸೋಂಖ್ಯಾ ಮೋಸ್ತ ಆಸಾತ . ೧೯೯೧ ವೋರ್ಸಾಚ್ಯಾ ವ ಅನುಸಾರ, ದ್ವಿ-ಭಾಷಿ ಲೋಕಾಂಚೀ ರಷ್ಟ್ರಿ average ೧೯.೪೪% ಆಸಾ ಆನೀ ತ್ರಿ-ಭಾಷಿ ಲೋಕಂಚೀ average ೭.೨೬೫ ಆಸಾ. ಕೋಂಕಣೀ ಉಲೋಇತೋಲ್ಯಾಂತ ಹೇ average ೭೪.೨೦% ಆನೀ ೪೪.೬೮% ಆಸಾ. ಹ್ಯಚೇ ಪ್ರೋಮಾಣೇ, ಭಾರೋತಾಂತ ಕೋಂಕಣೀ ಲೋಕ ಸೋರ್ವಾಂತ multilingual ಆಸಾತ.

ಹಾಚೇಂ ಏಕ ಮುಲ ಕಾರೋಣ ಆಸಾ ಕೀ ಕೋಂಕಣೀ ಲೋಕ ಜ್ಯಾ ಪ್ರಾಂತಂತ ವೋಸ್ತಾತ, ಥೋಇಮ ತಾಂಚೇ majority ನಾ. ಆನೀ ಥೋಇಂಚ್ಯಾ ಪ್ರಾಮ್ತಿಯ ಲೋಕಾಂಕೋಡೇ ತಂಚ್ಯಾ ಮಾಂಇಭಾಸೇಂತ ಉಲೋಇಜೇ ಪೋಡ್ತಾ. ದುಸ್ರೇಂ ಕಾರಣ ಹೇಂ ಕಿ, ಕೋಮ್ಕಣೀಂತ ಶಿಕೋಇತೋಲಿ ಇಸ್ಕೋಲಾಂ ಉಣೇಂ ಆಸಾತ.

Multilingualism , ಹೇಂ ವಾಇಟ ನ್ಹೈ, ಪೋಣ ಥೋದ್ಯಾ ಲೋಕಾಂನ ತಾಚೇಂ ಉಲ್ಟೇಂ ಮೋತ್ಲೋಬ ಕಾಡ್ಲಾಂ ಕಿ ಕೋಂಕಣೀ ಏಕ developed ಭಾಸ ನಾ. ಗೋಂಯಾಂತ ಕೋಂಕಣೀ ಹಿಂದ್ವಾಂಚೇ ಮೋರಾಠೀ ವೋಟ್ಟು ದ್ವಿ-ಭಾಸೀ ಆಸ್ಲ್ಯಾನ ಮೋಸ್ತ problem ಝಾಲ್ಯಾತ ಕಾರಣ ಥೋಡ್ಯಾ ಲೋಕಾನ ಹೇಂ ಮೋತಲೋಬ ಕಾಡ್ಲೋ ಕೀ ಕೋಂಕಣೀ ಮೋರಾಠೀಚೀ ಬೋಲಿ ಆಸಾ ಆನೀ ಹೇಂ ಗೋಂಯ್ಚ್ಯಾ ಫುಡಾರಾಚೇರ ಪ್ರೋಭಾವ ಪೋಡ್ಲೋ.

ಕೋಂಕಣೀ ಮೋರಾಠೀ ಲೋಡಾಇ

ಥೋದ್ಯಾ ಲೋಕಾನ ವಹೇಂ ಸಾಂಗ್ಲಾಂ ಕಿ ಕೋಂಕ್ಣೀ ಏಕ ವೇಗ್ಳಿ ಭಾಸ ನ್ಹೋಇ ಪೋಣ ಮೋರಾಠಿಚೇಂ ಏಕ ಬೋಲಿ ಆಸಾ. ಹಾಚೇಂ ಮೋಸ್ತ ಇತಿಹಾಸಿಕ ಕಾರಣಾ ಆಸಾತ (outlined in the ಇತಿಹಾಸ section), ಕೋಂಕಣೀ ಆನೀ ಮೋರಾಠಿಂತಲೇ similarities , ದೋನೀ ಪ್ರಾಂತಾಂಚೇ ಲಾಗ್ಗೀಂ ಆಸ್ಚೇಂ, ಮ್ಹಾರಾಷ್ಟ್ರಾಂತ ಉಲೋಇಲಿ ಕೋಂಕಣೀ ಬೋಲೀಂತ ಮೋರಾಠಿಚೋ ಪ್ರೋಭಾವ (ಜಶೇಂ ಮಾಲವಣಿ),ಆನೀ ಕೋಂಕಣೀ ಭಾಶೇಂತ ಲೇಖ ಉಣೇ ಆಸ್ಚ್ಯಾನ.

ಓಸೇ ಪಿರೇರಾನ , ತಾಚ್ಯಾ ೧೯೭೧ ಪುಸ್ತಕ "Konkani - A Language: A History of the Konkani Marathi Controversy" ಹಾಂತು ದಖೋಇಲಾಂ ಕಿ ಹೇಂ ಚೂಕ ಜೋನ ಲೇಯ್ದೇನ್ಚ್ಯ ೧೮೦೭ ವೋರ್ಸಾ ಬೋರೋಇಲ್ಯ ಭಾರೋತಾಚ್ಯಾ ಭಾಶ್ಯಾಂವೋಇರ ಏಕ ಲೇಖಾಂತ ಆಸಾ .

ಏಸ. ಏಮ. ಕತ್ರೇ ಚ್ಯಾ ೧೯೬೬ ಲೇಖಾಂತ ”The Formation of Konkani, ಇತಿಹಾಸಿಕ ಆನಿ ಚೋವ ಕೋಂಕಣೀ ಬೋಲಿವೋಇರ comparative linguistics ವಾಪೋರುನ ದಖೋಇಲಾ ಕಿ ಕೋಂಕಣೀ ಚೇ ಆನೀ ಲ್ಮೋರಥಿಚೇ formation ವೇಗ್ಳೇಂ ಆಸಾ .

ಶೇಣೈ ಗೋಂಯಬಾಬಾನ , ಜಾಣೇ ಕೋಂಕಣೀ ಪುಣೋರ್ಜಿವನ ಕಾರ್ಯಾಂತ ಮುಖ್ಯ ಪಾತ್ರ ಕಾಣ್ಗೇಲೋ, ಹಿಂದ್ವಂಮೋಧೇಂ ಮೋರಾಠಿಚೇಂ ಆನೀ ಕ್ರೀಸ್ತಾಂವಾಂತ ಪುರ್ತುಗೇಝ್ಚೇ ವೋಡ್ಪೋಣಾ ವಿರೋಧ ಲೋದಾಇ ಕೇಲಿ.

೧೯೬೧ ವೋರ್ಸಾ ಗೋಂಯ್ಚ್ಯಾ ಭಾರೋತಾಂತ ಜೋಡಚ್ಯಾ ವೇಳರ ಭಾರೋತಾಚೇ ಸೋಗಳೇ ಪ್ರಾಂತ ಭಾಸೇಚ್ಯ ಆಕಾರಾಂತ reorganize ಕೇಲೇ ಗೇಲೇ. ಮ್ಹಾರಷ್ಟ್ರ ಆನೀ ಗೋಂಯ್ತಲ್ಯಾ ಮೋರಾಠಿ ಲೋಕಾನ ಭಾರೋತ ಶಸನಾಕ ಹೇಂ ಮಾಗ್ಣೇಂ ಕೇಲೇಂ ಕಿ ಗೋಂಯಾಕ ಮ್ಹಾರಾಷ್ಟ್ರಾಂತ ಜೋಡಲೇಂ ಝಾಂಉ. ಹೇಂ ಕಾರಣ ಗೋಂಯಾಂತ ಮೋಸ್ತ ಮೋರಾಠಈ ಲೋಕ ಆಸಲೇ ಆನೀ ಥೋಡೇ ಲೋಕ ಪಾತೋಇತೋಲೇ ಕಿ ಕೋಂಕಣೀ ಹೀ ಮೋರಠಿಚಿ ಏಕ ಬೋಲಿ(dialect) ಆಸಾ. ಕೋಂಕಣೀ ಗೋಂಯ್ಕಾರಾಂನ ಹಚೋ ವಿರೋಧ ಕೇಲೋ. ಕೋಂಕಣೀ ಹೇಂ ಏಕ ವೋಗ್ಲೇಂ ಭಾಸ ಗೀ ಮೋರಾಠಿಚೀ ಏಕ ಬೋಲೀ ಆಸಾ ಹಾಚೇಂ ಗೋಂಯಚ್ಯಾ ಫುಡಾರ್ಯಾರ ಮೋಸ್ತ ಫ಼ರಕ ಪೋಡ್ಲೇಂ. ಆಖೇರ ಭಾರೋತ ಸೋರ್ಕಾರನ ೧೯೬೧ ವೋರ್ಸಾ ಏಕ plebiscite ದೋವೋರ್ಲೇಂ ಜ್ಯಾಂತ ಗೋಂಯಾಕ ವೇಗಳೋ ಪ್ರಾಂತ ಮ್ಹೋಣ ಠೋರೋಇಲೇಂ .

ಸಾಹಿತ್ಯ ಆಕಾದೇಮಿ (ಭಾರೋತ ಸೋರ್ಕಾರ್ಚೇಂ ಏಕ ಪ್ರೋಮುಖ ಸೋತೋಂತ್ರ ಸೋಂಸ್ಥಾ)ಹಾನೀ ೧೯೭೫ ವೋರ್ಸಾ ಕೋಂಕಣೀಕ ಸ್ವೋತೋಂತ್ರ ಭಾಸ ಮ್ಹೋಣ ಸ್ವೀಕಾರಲೇಂ ಆನೀ ೧೯೮೭ ವೋರ್ಸಾ ಕೋಂಕಣೀಕ ಗೋಂಯ್ಚೇಂ ಓಪ್ಚರಿಕ ಭಾಸೇಚೋ ದೋರ್ಜೋ ಮೇಳಲೋ.

ಲಿಪಿ ಆನಿ ಬೋಲಿಚೇ Issues

ಮೋಸ್ತ ಲಿಪಿ ಆನೀ ಬೋಲಿ ಆಸ್ಲ್ಯಾನ ಕೋಂಕಣೀ ಲೋಕಾಂಕ ಏಕ್ವೋಟ್ಟ ಕೋರುಂಚ್ಯಾ ಕಾರ್ಯಾಂತ impediment ಆಇಲ್ಯಾತ. ಆಂತ್ರುಝ ಬೋಲಿಕ ಆನೀ ದೇವನಗರಿ ಲಿಪಿಕ ಓಪ್ಚಾರಿಕ ಕೇಲ್ಯಾನ ಗೋಂಯಾಂ ಆನೀ ಗೋಂಯ್ಚ್ಯಾ ಭಾಇರ ವಿರೋಧ ಕೇಲಾಂ . ವಿರೋಧ್ಯಾಮ್ಚೇಂ ಮೋಣ್ನೇಂ ಆಸಾ ಕಿ ಆಂತ್ರುಝ ಸೋಡಾಸ್ತ ಗೋಂಯ್ಕಾರಾಂಕ ಕೋಳಾಣಾ ಆನೀ ದೇವಣಾಗಿರಿ ಗೋಂಯಾತ ರೋಮಿ ಲಿಪಿಚ್ಯಾ ಮುಕಾರ ಉಣೇಂ ವೋಪೋರ್ಲೇಂ ಝಾತಾ ಆನೀ ಕೋರ್ನಾಟೋಕಾಂತ ಕೋನ್ನೋಡ ಲಿಪಿ ಸೋಡ ವಪೋರ್ಲೇಂ ಜಾತಾ . ಗೋಂಯಾಂತ ಕೋಂಕಣೀ ಕ್ರೀಸ್ತಾಂವ , ಜೇ ೧೯೮೬-೮೭ ಚ್ಯಾ ಕೋಂಕಣೀ ಆಂದೋಲೋನಾಂತ ಮುಕ್ಕಾರ ಆಸ್ಲೇ ಆನೀ ಜೇ ರೋಮಿ ಲಿಪಿ ಶೇಕ್ಡ್ಯಾ ವೋರ್ಸಾಂ ಥಾವ್ನ ವಪೋರ್ತಾತ , ಹ್ಯಾ ವಿರೋಧೀಮ್ತ ಪ್ರೋಮುಖ ಆಸಾತ. ತಾಂಚೇ ಮಾಗಣೇಂ ಆಸಾ ಕಿ ರೋಮಿ ಲಿಪಿಕ ದೇವನಾಗಿರಿ ವೋಟ್ಟುಕ ಓಪ್ಚಾರಿಕ ಲಿಪಿ ಕೇಲೇಂ ಝಾಇಜೇ .

ಕೋರ್ಣಾಟೋಕ ಪ್ರಾಂತಾಂತ ಸೋರ್ವಾಂತ ಸೋಡ್ಡ ಕೋಂಕಣೀ ಆಸಾತ ಆನೀ ಹಾಮ್ಗ ಮುಖ್ಯ ಕೋಂಕಣೂ ಸೋಂಸ್ಥ್ಯಾಂನ ಹೇಂ ಮಾಗಲಾಂ ಕೀ ಕೋರ್ಣಾಟೋಕಾಂತ ಕೋಂಕಣೀ ಭಾಷೇಕ ಕೋನ್ನೋಡ ಲಿಪಿ ಓಪ್ಚಾರಿಕ ಲಿಪಿ ಕೇಲಿ ಝಾಇಜೇ ಆನೀ ಇಸ್ಕೋಲಾಂತ ಕೋಂಕೋಣೀ ಶಿಕೌಂಚೇ ಮಧ್ಯೋಮ ಕೇಲೇಂ ಝಾಇಜೇ .

ಆತ್ತಾಂ, ಏಕ್ಕಿ ಬೋಲಿ ವೋ ಲಿಪಿ ನಾಂ ಜೇಂ ಸೋರ್ವ ಕೋಂಕಣೀ ಲೋಕಾಂಕ ಕೋಳ್ತಾ ಗೋ ಸೋರ್ವಾಂಕ ಪೋಸೋಂದ ಆಸಾ. ಹೇಂ ವಿವಾದ ಸೋಡೌಂಕ ಸೋಡ ಪ್ರೋಯೋತ್ನ ಕೋರುನಾಂತ.ಏಕ standard ಬೋಲಿ ನಾಸ್ಲ್ಯಾನ ಹೇಂ ಝಾಲಾಂ ಕಿ ಕೇದಾಳಾ ಏಕ ಕೋಂಕಣೀ ದುಸ್ರ್ಯಾ ಕೋಂಕಣೀ ಮೋಣ್ಶ್ಯಾಕೋದೇ ಕೋಂಕಣೀ ಸೋಡುನ ದುಸ್ರ್ಯಾ ಭಾಶೇನ ಉಲೋಇತಾ.

ಸಂಸ್ಥೆ ಆನಿ ಇಸ್ಕೊಲಾಂ

ಕೋಂಕಣೀ ಭಾಶೇರ ಕಾಮ ಕೋರ್ತೋಲಿ ಮೋಸ್ತ ಸೋಂಸ್ಥಾ ಆಸಾತ ಪೋಣ ತೇ ಸೋಡಾಸ್ತ ಆಪ್ಲ್ಯಾ ಏಕಾ community ಖಾತಿರ ಕಾಮ ಕೋರ್ತಾತ. ಓಲ ಇಂಡಿಯಾ ಕೋಂಕಣೀ ಪರಿಷದ (ವ), ೨೩ ಜೇನ್ವರಿ ೧೯೭೮ ಸ್ಥಪಿತ ಝಾಲಿ ಆನಿ ಸೋರ್ವ ಘುಟಾಂಕ ವೋಟ್ಟುಕ ಆಡ್ಚೇಂ ಕಾಮ ಕೇಲೇಂ. ಎಕ ನೋವೇಂ ಸೋಂಸ್ಥಾ ಆಸಾ ವಿಶ್ವ ಕೋಂಕಣೀ ಪೋರಿಶದ ಆನೀ ತಾಂಚೇಂ ಇಚ್ಚಾ ಆಸಾ ಕ ವಿಷ್ವ ಭೋರ ಕೋಂಕಣೀ ಸೋಂಸ್ಥಾಮ್ಚೇ ಏಕವೋಟ್ಟ ಸೋಂಸ್ಥಾ ಆಸೋಂ. ತಾಚೇ ಸ್ಥಾಪೋಣ ೧೧ ಸೇಪ್ತೇಂಬರ ೨೦೦೫ ಆಕ ಝಾಲೇಂ .

ಕೋಂಕಣೀ ಖಾತಿರ ಕಾಮ ಕೋರ್ತೋಲೇ ಥೋದೇ ಸೋಂಸ್ಥಾ:

• ಕೋಂಕಣೀ ಭಾಷಾ ಮಂಡಲ, ಮುಂಬೋಇ
• ಮಾಂಡ್ ಸೊಭಾಣ್, ಮಂಗ್ಳುರ್. ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಸ್ ಆನಿ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಜೊಗ್ ವ್ನ್ , ವಾಗೊವ್ನ್ ಅನಿ ತಿ ಸುಂರ್ಗಾರಾವ್ನ್ ಮುಕ್ಲ್ಯಾ ಪಿಳ್ಗ್ಯೇಕ್ ಪಾವೊಂವ್ಚ್ಯಾ ವಾವ್ರಾಂತ್ ಮೆತೆರ್ ಅಸಾ.http://www.kalaangann.com https://www.manddsobhann.org/
• ತ್ರಿವೇಣಿ ಕಲ ಸಂಗಮ, ಮುಂಬೋಇ
• ತಾಮಾಸ ಸ್ಟೀವನ್ಸ ಕೋಂಕಣೀ ಕೇಂದ್ರ
• ವಿಶ್ವ ಕೋಂಕಣೀ ಕೇಂದ್ರ: ಏಕ ಸೋಂಸ್ಕ್ರುತಿಕ ಆನೀ ಭಾಸ ಪ್ರೋಚಾರ ಕೇಂದ್ರ ಜೇಂ ಮೋಂಗ್ಳಊರಾಂತ ಬಾಂಧುಂಕ ಯೇತಾ .
• ಕೋಂಕಣೀ ಭಾಸ ಆನಿ ಸೋಂಸ್ಕ್ರಿತಿ ಪ್ರತಿಶತಾಣ(Konkani Language and Cultural Foundation): ವಿಶ್ವ ಕೋಂಕಣೀ ಕೇಂದ್ರ ಬಾಂಧ್ತೇಲೇಂ ಸೋಂಸ್ಥಾ .
• ಗೊಂಯಾ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಅಕಾಡೆಮಿ (GKA).
• ಡಲಗಾಡೋ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಅಕಾಡೆಮಿ
• ಕರ್ನಾಟಕ್ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಸಾಹಿತ್ಯ್ ಅಕಾಡೆಮಿ
• ಕೊಂಕ್ಣಿ ಎಕ್ವಟ್ – ಗೊಂಯಾಂತ್ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಸಂಸ್ಥ್ಯಾಂಚೊ ಏಕ್ umbrella organization.
• ವಿಶ್ವ್ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಸಮ್ಮೇಳನ್ (World Konkani Convention): ೧೯೯೫ ಥಾವ್ನ್ .
• ಕೊಂಕ್ಣಿ ದಾಯ್ಜ್ ಯಾತ್ರಾ: ಸರ್ವಾಂತ್ ಪರ್ನಿ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಸಂಸ್ಥೊ , ೧೯೩೯ ವರ್ಸಾ ಮುಂಬಾಯಿಂತ್ ಸ್ಟಾಲ್‌ವರ್ಥ್ಸಾನ್ ಚಾಲು ಕೇಲ್ಲಿ.

ಕೊಂಕ್ಣಿಂತ್ ವಿಶೇಸ್ ಲೇಖ್

• ಕೋಂಕಣೀಂತ ಪೋಇಲೇಂ ಚಪೋಇಲೇಂ ಲೇಖ , ಏಕಾ ಇಂಗ್ಲಿಶ ಜಿಝುಇಟ ಪಾದ್ರೀನ ಬೋರೋಇಲೇಂ , ಫ್ರ. ತೋಮಾಸ ಸ್ಟೀವೇನ್ಸ, ೧೬೨೨ ವೋರ್ಸಾ ಅನೀ ತಾಚೇ ನಾಂವ "ಡೋವ್ಟ್ರಿನಾ ಕ್ರಿಸ್ತಾಮ"(ಪೋರ್ನೇಂ ಲಾತಿನ ಭಾಸ:”Dovtrina Cristi , ಮ್ಹೋಲ್ಯಾರ
• ಕೋಂಕಣೀ ಮಾಣ್ಸಾಗಂಗೋತ್ರಿ - ಪ್ರ. ಓಲಿವಿನ್ಹೋ ಗೋಮ್ಸ.
• ವಜ್ರಾಲಿಖಾನೀ - ಶೇಣೈ ಗೋಂಯಬಾಬ
• ಕೋಂಕಣೀ ಭಾಶೇಚೋ ಇತಿಹಾಸ - ಶೇಣೈ ಗೋಂಯಬಾಬ

ಚಡ್ತಿಕ್ ಲೇಖನ್

• ಕೊಂಕ್ಣಿ ಲೋಕ್
• ಭಾರತಾಚೆ ಭಾಸ್
• ಭಾರತಾಚೆ ರಾಷ್ಟ್ರಿ ಭಾಸ್
• ಭಾರತಾಚ್ಯೊ ಭಾಸ್ ಉಲಯ್ತಾಲ್ಯಾಂಚಿ ಸಂಖ್ಯಾ

ಭಾಯ್ಲೆ ವೆಬ್‌ಸೈಟ್ಸ್

Wikimedia Incubator

ಕೊಂಕ್ಣಿ ಭಾಸ್ test of Wikipedia at Wikimedia Incubator

• Learn GSB Konkani online
• Learn Mangalorean Konkani online
• Ethnologue report for Konkani
• The Origins of the Konkani Language
• [2] Mother Tongue blues by Madhavi Sardesai
• List of Prominent Konkanis