Jump to content

Ռեգինա Էզերա

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ռեգինա Էզերա
լատիշ․՝ Regīna Ezera
Ծնվել էդեկտեմբերի 20, 1930(1930-12-20)[1][2]
ԾննդավայրՌիգա, Լատվիական Հանրապետություն[3]
Վախճանվել էհունիսի 11, 2002(2002-06-11)[2] (71 տարեկան)
Վախճանի վայրԿեգումս, Լատվիա
ԳերեզմանQ108696546?
Մասնագիտությունգրող, բանաստեղծուհի և վիպասան
Լեզուլատիշերեն
Քաղաքացիություն ԽՍՀՄ և  Լատվիա
ԿրթությունԼատվիայի համալսարան
Ժանրերվեպ և պատմվածք
Ուշագրավ աշխատանքներZemdegas (novel)? և Dzilnas sila balāde (novel)?
Պարգևներ
Աշխատանքային Կարմիր դրոշի շքանշան Ժողովուրդների բարեկամության շքանշան «Պատվո նշան» շքանշան և Երեք աստղերի շքանշան
ԶավակներAija Vālodze?

Ռեգինա Էզերա (լատիշ․՝ Regīna Ezera,դեկտեմբերի 20, 1930(1930-12-20)[1][2], Ռիգա, Լատվիական Հանրապետություն[3] - հունիսի 11, 2002(2002-06-11)[2], Կեգումս, Լատվիա), լատվիացի գրող, Լատվիայի ԽՍՀ-ի մշակույթի վաստակավոր գործիչ (1974), Լատվիայի ԽՍՀ-ի ազգային գրող (1981):

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ռեգինա Էզերան ծնվել է 1930 թվականի դեկտեմբերի 20-ին, Ռիգայում, հյուսն Ռոբերտի և բուժքույր Լուցի Շամրետոյի ընտանիքում։ 1944 թվականին ընտանիքը տեղափոխվել էր Գրեմանիա աշխատելու։ 1945 թվականին, երբ ամերիկացիները «տեղահանված անձանց» տեղափոխում էին Արևմուտք, նա ծնողների հետ փախել է էշելոնից, և մնացել են խորհրդային օպուկացիոն գոտում։ 1945 թվականի աշնանը նրանք վերադարձել են Ռիգա։

1955 թվականին Ռեգինան ավարտել է Լատվիայի պետական համալսարանի պատմա-փիլիսոփայական ֆակուլտետի լրագրության բաժինը։ Աշխատել է «Рionieris» (1954—1957) թերթում։ 1955 Էզերա կեղծանվամբ հրապարակել է «Pat īkšķis nelīdzēja» պատմվածքը, «Bērnība» («Մանկություն») մանկական ամսագրում։ 1961 թվականին հրատարակել է առաջին գիրքը` «Un ceļš vēl kūp» պատմվածքների ժողովածուն։ Առաջին վեպը` «Գարնանային երկնքի տակ», լույս է տեսել 1961 թվականին։ 1961 թվականից Լիտվայի գրողների միության անդամ է[4]։

1963 թվականին հրապարակվել է գրողի երկրորդ վեպը` «Նրանք երեքն էին»։

1976 թվականին «Ջրհոր» վեպի հիման վրա Ռիգայի կինոստուդիայում ռեժիսոր Գունար Ցիլինսկու կողմից նկարահանվել է «Սոնատ լճի վրա» գեղարվեստական ֆիլմը։ 1996 թվականին Լատվիական հեռուստատեսությամբ ռեժիսոր Թալիվալդիս Մարգևիչի կողմից էկրանարկվել է «Դինոզավրի ձու» գիրքը, հերոսներից մեկին մարմնավորել է Ռեգինա Էզերան[5]։

Ընտանիք Առաջին ամուսին - նախկին զինվորական Էկաբ Լասենբերգ

երկրորդ ամուսին - թարգմանիչ և լրագրող Չեսլավ Կինձուլիս (Česlavs Kindzulis)

Երեք դուստրեր` Ինեսե, Իլզե և Այյա։

1978 թվականից ապրել է իր գյոուղական տանը՝ Ռիգայից ոչ հեռու։

Մահացել է 2002 թվականի հունիսի 11-ին։ Թաղվել է Թոմեսկի գերեզմանոցում, Կեգումի շրջակայքում։

2003 թվականին գրողի տանը բացվել է նրա հիշատակի թանգարանը։

Ճանաչում և պարգևներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Է. Վեյդենբաումի անվան գրական մրցանակ (1968)
  • Լատվիայի ԽՍՀ-ի պետական մրցանակ գրականության բնագավառում (1972)
  • Լատվիայի ԽՍՀ-ի մշակույթի վաստակավոր արտիստ (1974)
  • Լատվիայի ԽՍՀ-ի ազգային գրող (1981)
  • 4-րդ աստիճանի Երեք Աստղ շքանշանի ասպետ (1995)
  • Ընդգրկվել է Լիտվիայի մշակութային կանոնի մեջ

Մատենագիտություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • «Zilonis»
  • «Un ceļš vēl kūp» (1961)
  • «Daugavas stāsti» (1965)
  • «Aiztek Gaujas ūdeņi, aiztek» (1968)
  • «Saules atspulgs» (1969)
  • «Grieze — trakais putns» (1970)
  • «Nakts bez mēnesnīcas» (1971)
  • «Pavasara pērkons» (1973)
  • «Vasara bija tikai vienu dienu» (1974)
  • «Cilvēkam vajag suni» (1975)
  • «Baraviku laika dullums» (1978)
  • «Slazds» (1979)
  • «Princeses fenomens» (1985)
  • «Pie klusiem ūdeņiem» (1987)
  • «Zem pavasara debesīm» ("Под весенним небом") (1961)
  • «Viņas bija trīs» (1963)
  • «Dzilnas sila balāde» (1968)
  • «Aka» (1972)
  • «Zemdegas» (1977)
  • «Mežābele» (1966)
  • «Izlase» (1979)
  • «Nostalģija» (1979)
  • «Saulespuķes no pērnās vasaras» (1980)
  • «Varmācība» (1982)
  • «Nodevība» (1984)
  • «Dzīvot uz savas zemes» (1984)
  • «Virtuvē bez pavārgrāmatas» (1989)
  • «Stāsti un noveles» (1990)
  • «Visticamāk, ka ne…» (1993)
  • «Zvaigžņu lietus» (1994)
  • «Pūķa ola» (1995)
  • «Visticamāk, ka jā…» (1996)
  • «Mazliet patiesības. Nedaudz melu…» (1997)

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Tabūns B. Regīna Ezera. — R., 1980

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. 1,0 1,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
  3. 3,0 3,1 3,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #123299136 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  4. Regīna Ezera // Latvijas Enciklopēdija. — Rīga: SIA «Valērija Belokoņa izdevniecība», 2007. — ISBN 9984-9482-0-X.
  5. Регина Эзера - фильмография - советские сценаристы - Кино-Театр.РУ

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]