Jump to content

Quantum redactiones paginae "Paulus Iovius" differant

Latinitas bona
E Vicipaedia
Browse history interactively
← Differentia superior
Content deleted Content added
VisualWikitext
m bot: changing bibliography and links to bibliography to use {{ec}} and {{qc}}
 
(36 intermediate revisions by 5 users not shown)
Linea 1: Linea 1:
{{L1}}
{{Capsa hominis Vicidata}}
{{Capsa hominis Vicidata}}
'''Paulus Iovius''' die [[19 Aprilis]] [[1483]] anno [[Novum Comum|Novi Comi]] natus est et ei ''Paolo Giovio'' [[Lingua Italica|Italicum]] nomen fuit; antiquitatis studiosus homo atque [[episcopus]] factus et die [[11 Decembris]] [[1552]] anno [[Florentia]]e mortuus est.
'''Paulus Iovius''' [[Novum Comum|Novocomensis]],<ref>"Paulus Iovius Novocomensis": vide e.g. titulum libelli ''De Romanis piscibus'' (1524)</ref> [[Lingua Italiana|Italiane]] ''Paolo Giovio'' (1483–1552), litteris Latinis eruditus, artium iudex, fuit [[biographus]] et [[historicus|rerum gestarum sui temporis scriptor]]. [[Episcopus]] [[Nuceria Paganorum|Nucerinus]] anno [[1528]] creatus est.


Paulus Iovius die [[19 Aprilis]] [[1483]] anno [[Novum Comum|Novi Comi]] natus est, patre ''Luigi Zobio'' [[notarius|notario]] qui anno circiter 1500 mortuus erit. Deinde sub tutela fratris [[Benedictus Iovius|Benedicti Zobii]] philologi et archaeologi Paulus tiro litteras Graecas artemque rhetoricam Latinam [[Mediolanum|Mediolani]] didiscit iuxta senem [[Demetrius Chalcocondyles|Demetrium Chalcocondylam]] iuvenemque [[Aulus Ianus Parrasius|Ianum Parrasium]]. Anno [[1506]] studia philosophica persequebatur in universitate [[universitas Patavina|Patavina]], aemulis [[Petrus Pomponatius|Petro Pomponatio]] et {{Creanda|it|Alessandro Achillini|Alexander Achilinus|Alexandro Achilino}} doctoribus, sed anno [[1507]] medicinae studebat [[universitas Ticinensis|Papiae]] in universitate sub {{Creanda|it|Marcantonio della Torre|Marcus Antonius Turrianus|Marco Antonio Turriano}}. A quibus professoribus necessitatem accepit lecturae textuum medicorum Graecorum, quam ipse in opere adhuc inedito, ''Noctes'' intitulato, Comi anno [[1508]] coram populum lecto, suasit.
Paulus Iovius Benedicti, eruditi et investigatoris, frater erat.<br />

⚫
Paulus Iovius ex urbe patria excesserat proficiscens [[Papia]]m, [[Patavium]] et [[Mediolanum]], ubi disciplinam suam excoluit. [[Medicus]], [[sacerdos]] et canonicus, deinde [[Dioecesis Nucerina Paganorum-Sarnensis|episcopus]] [[Nuceria|Nucerinus]] fuit. Nihilo minus, eius praecipuum studium incubuit in notitiam rerum gestarum et hominum memoria dignorum: imperatorum, pontificum, nobilium, litteratorum, ducum et artificum. Familiaritas et amicitia cum quinque pontificibus invidiam ac reprehensiones in eum converterunt, sed etiam famam ac legati mandata quae itinera et lautos occursus favebant.
[[Fasciculus:Sebastiano del Piombo Cardinal Bandinello Sauli 1516.jpg|thumb|upright=1.5|[[Bandinellus cardinalis Saulus cum tutoribus]] a [[Sebastianus Venetus|Sebastiano Veneto]] pictus: Paulus Iovius ad dextram partem videtur<ref>{{qc|id=Zimmerman (2001)}}</ref> ([[Pinacotheca Nationalis (Vasingtonia)|Pinacotheca Nationalis]] [[Vasingtonia (D.C.)|Vasingtoniae]])]]
Papiae anno [[1511]] duplicibus lauris in medicina et philosophia laureatus, anno insequenti [[Roma]]m petivit ubi medicus et paedagogus iuxta cardinalem puerum {{Creanda|it|Bandinello Sauli|Bandinellus Saulus|Bandinellum Saulum}} receptus est. Lector [[philosophia moralis|philosophiae moralis]] iam anno [[1514]] apud [[studium Urbis]] erat. Scripturam [[Historiae sui temporis (Iovius)|historiarum sui temporis]] iam incepisse videtur ex epistula die [[30 Maii]] [[1514]] ad {{Creanda|en|Bartolomeo d'Alviano|Bartholomaeus Alvianus|Bartholomaeum Alvianum}} exercituum conductorem missa qua de proeliis recentibus quaesivit. Die [[15 Decembris]] [[1515]] eodem modo res de bellis [[Marinus Sanutus|Marini Sanuti]] postulavit. Quo anno, primis ''Historiarum'' adumbrationibus inter amicos divulgatis, admirationem papae [[Leo X|Leonis X]] meruit. Bandinello Saulo anno [[1516]] in coniuratione contra papam [[Leo X|Leonem X]] culpato et incarcerato, Paulus Iovius medicus et humanista iuxta [[Clemens VII (papa)|Iulium Medicem]] cardinalem factus est.

Annis insequentibus partim in proximitate [[Curia Romana|Curiae Romanae]], partim [[Florentia]]e degebat ad quam urbem Iulius Medices gubernator a papa missus est. Florentiae particeps erat colloquiis illius "{{Creanda|it|Accademia neoplatonica|Academia litteratorum (Florentia)|literatorum academiae}}", olim a [[Marsilius Ficinus|Marsilio Ficino]] aliisque [[Plato]]nicis inceptae, quae his annis in {{Creanda|it|Orti Oricellari|Horti Oricellarii|hortis}} [[Bernardus Oricellarius|Bernardi Oricellarii]] rerum gestarum scriptoris tenebantur. Opera huius non iam impressa ''De bello Italico'', ''De urbe Roma'' cum aliis historiis stylo Florentino scriptis ibi perlegit. Schema picturarum muralium [[villa Medicea (Carianum)|villae Mediceae ad Podium Cariani]], iussu Leonis X cardinalisque Iulii Medicis ab artificibus [[Andreas Sartius|Andrea Sartio]] et {{Creanda|it|Franciabigio|Franciscus de Giudicis|Francisco de Giudicis}} anno [[1519]] inceptarum, designavit. Iulio ad exercitus Italicos contra [[Francia|Francicos]] bellantes legato, Iovius iuxta [[Ferdinandus de Aquino (marchio Piscariae)|Ferdinandum Piscariae marchionem]] missus est quo tempore milites huius urbem [[Novum Comum|Novocomensem]] vastabant. Annis 1522 et [[1523]], Leone nuper mortuo, cum [[Hieronymus Adorno|Hieronymo Adorno]] delegato papae [[Hadrianus VI|Hadriani VI]] [[Venetiae|Venetias]] properavit ut [[Respublica Veneta|rem publicam serenissimam]], societate regis Francici renuntiata, se cum imperatore sacro coniungere suaderet.

[[Fasciculus:Paulus Iovius woodcut 1560.jpg|thumb|Effigies Pauli Iovii in praefatione ''Operum omnium'' (Basileae, 1578) divulgata]]
[[Clemens VII|Iulius Medices]] [[papa|episcopus Romanus]] die [[19 Novembris]] [[1523]] electus est. Iovius papae cliens consiliariusque Romam reveniens in [[civitas Vaticana|civitate Vaticana]] habitare coepit. Diaeta eius, "paradisus" nuncupata, a legatis principum frequentabatur. E confabulationibus ibi habitis res historiarum vitarumque temporis sui congerebat. Primitias litterarias, videlicet paginas [[De Romanis piscibus libellus|de Romanis piscibus]] e cenis pontificiis destillatas, cardinali {{Creanda|fr|Louis de Bourbon-Vendôme|Ludovicus Borbonius (cardinalis)|Ludovico Borbonio}} dicatas, anno [[1524]] imprimere iussit.

⚫
[[Sacerdos]] et canonicus, deinde [[Dioecesis Nucerina Paganorum-Sarnensis|episcopus]] [[Nuceria|Nucerinus]] fuit. Nihilo minus, eius praecipuum studium incubuit in notitiam rerum gestarum et hominum memoria dignorum: imperatorum, pontificum, nobilium, litteratorum, ducum et artificum. Familiaritas et amicitia cum quinque pontificibus invidiam ac reprehensiones in eum converterunt, sed etiam famam ac legati mandata quae itinera et lautos occursus favebant. Die [[11 Decembris]] [[1552]] anno [[Florentia]]e mortuus est.


== Opera ==
== Opera ==
[[Fasciculus:Iovius de Romanis piscibus tp.jpg|thumb|Pauli Iovii Novocomensis ''[[De Romanis piscibus libellus]]'' cardinali {{Creanda|fr|Louis de Bourbon-Vendôme|Ludovicus Borbonius (cardinalis)|Ludovico Borbonio}} dicatus (Romae, 1524): titulus ([[Institutum Smithsonianum]])]]
* 1524 : ''[[De Romanis piscibus libellus]]'' [http://archive.org/details/pauliiouiinouoco00giov Textus] [https://archive.org/details/dialogomilitarie00giov aliud exemplar] apud ''Internet Archive'' {{Google Books|yzBOAAAAcAAJ|ed. 1531}}
[[Fasciculus:Iovius Libellus de legatione 1525 tp.jpg|thumb|Pauli Iovii Novocomensis ''Libellus de legatione Basilii Magni principis Moschoviae'' (Romae, 1525): titulus ([[Bibliotheca publica Bavarica]])]]
** Carlo Zancaruolo, interpr., ''Libro ... de' pesci romani''. Venetiis, 1560 [https://archive.org/details/bub_gb_9O5eSH2-bTgC Textus] apud ''Internet Archive''
[[Fasciculus:Paulus Iovius Veri particolari 1528 tp.jpg|thumb|''Li veri particulari de la felice vittoria de illustre signor conte [[Philippinus Doria|Philippino Doria]] contra l'armata cesarea sopra [[Salernum|Salerno]]'', epistula Pauli Iovii ad [[Clemens VII|Clementem VII]] anno 1528 divulgata ([[Bibliotheca Nationalis Austriaca]])]]
* 1527 : ''[[De piscibus (Iovius)|De piscibus marinis, lacustribus, fluviatilibus, item de testaceis et salsamentis liber]]'' {{Google Books|yW08AAAAcAAJ}}
[[Fasciculus:Giovio Comentario de le cose de Turchi 1535 tp.jpg|thumb|''Comentario de le cose de Turchi'', imperatori [[Carolus V|Carolo V]] dicatus (editio 1535): titulus ([[Bibliotheca Nationalis Neapolitana]])]]
* 1531 : ''[[Turcicarum rerum commentarius|Commentario de le cose de' Turchi]]'' {{Google Books|khY8AAAAcAAJ|Editio 1537}}
* 1524 : ''De Romanis piscibus libellus''. Romae: F.M. Calvo [http://archive.org/details/pauliiouiinouoco00giov Textus] apud ''Internet Archive'' {{GB|yW08AAAAcAAJ|ed. 1527 titulo ''De piscibus marinis, lacustribus, fluviatilibus, item de testaceis et salsamentis liber''}} {{GB|yzBOAAAAcAAJ|ed. 1531}}
⚫
** Versio Latina: ''Turcicarum rerum commentarius'' {{Google Books|_wlSAAAAcAAJ}}
* 1539 : ''Vita Sfortiae clariss. ducis''. Romae [https://archive.org/details/vitasfortiaeclar00giov Textus] apud ''Internet Archive''; ''Jacobi Mutii, Attendulae Cottignolae, Sfortiae nuncupati vita [etc.]''. Basileae, 1542 [http://daten.digitale-sammlungen.de/0003/bsb00038740/images/index.html Textus]
** Carlo Zancaruolo, interpr., ''Libro ... de' pesci romani''. Venetiis, 1560 [https://archive.org/details/bub_gb_9O5eSH2-bTgC Textus] apud ''Internet Archive'' [https://archive.org/details/depesciromani00giov Textus]
⚫
* 1525 : ''Libellus de legatione Basilii Magni principis Moschoviae''. Romae: F.M. Calvo {{Google Books|3gJLAAAAcAAJ}} {{Google Books|snJTAAAAcAAJ|Editio 1527}}; "[https://archive.org/details/ARes30511/page/n335 De legatione Basilii magni principis Moschoviae ad Clementem VII Pontificem Max. liber]" in [[Sigismundus de Herberstein]], ''[[Rerum Moscoviticarum commentarii]]'' (Antverpiae, 1557) f. 163 sqq.
** F. Negri, interpr., ''Operetta dell'ambascieria de Moschoviti''. Venetiis: Bartolomeo detto l'Imperatore, 1545 [https://www.jstor.org/stable/60232856 Textus apud JSTOR]
* 1528 : ''Li veri particulari de la felice vittoria de illustre signor conte Philippino Doria contra l'armata cesarea sopra Salerno'' {{Google Books|wNFUAAAAcAAJ}}
* 1532 : ''[[Turcicarum rerum commentarius|Commentario de le cose de' Turchi]]''. Romae: A. Blado [https://archive.org/details/bub_gb_rvcZNdMyHLEC Editio 1535] apud ''Internet Archive'' {{Google Books|khY8AAAAcAAJ|Editio 1537}} [https://mazarinum.bibliotheque-mazarine.fr/viewer/2907/ Editio 1537] apud Mazarinum {{Google Books|MdOAAAAcAAJ}}
** ''Commentario de le cose de Turchi et del S. Georgio Scanderbeg, principe di Epyrro, con la sua vita et le vittorie per lui fatte''. 1539 {{Google Books|Wu87AAAAcAAJ}} [http://asa.archiviostudiadriatici.it/islandora/object/libria:67320 Editio 1541] apud ''Istituto di Scienze Marine''
⚫
** F. Negri, interpr., ''Turcicarum rerum commentarius''. Parisiis: A. et C. L'Angelier, 1538 {{Google Books|_wlSAAAAcAAJ}}
* 1532 : "Vita Petri Cravinae" in S. Capece, ed., ''Petri Cravinae poemata''. Neapoli: I. Sulzbach
* 1539 : ''[[Vitae (Iovius)|Vita Sfortiae clariss. ducis]]''. Romae: A. Blado [https://archive.org/details/vitasfortiaeclar00giov Textus] apud ''Internet Archive''; ''Jacobi Mutii, Attendulae Cottignolae, Sfortiae nuncupati vita [etc.]''. Basileae, 1542 [http://daten.digitale-sammlungen.de/0003/bsb00038740/images/index.html Textus]
** [[Ludovicus Dominichius|Lodovico Domenichi]], interpr., ''La vita di Sforza valorosissimo capitano''. Florentiae: Giunti, 1549
* 1546 : ''[[Series Ioviana|Elogia veris clarorum virorum imaginibus apposita]], quae in musaeo Ioviano Comi spectantur; addita in calce operis Adriani pont. vita''. Venetiis: apud Michaëlem Tramezinum [http://archive.org/details/elogiaverisclaro00giov Textus] apud ''Internet Archive''
* 1546 : ''[[Series Ioviana|Elogia veris clarorum virorum imaginibus apposita]], quae in musaeo Ioviano Comi spectantur; addita in calce operis Adriani pont. vita''. Venetiis: apud Michaëlem Tramezinum [http://archive.org/details/elogiaverisclaro00giov Textus] apud ''Internet Archive''
* 1547 : ''Epistola ... ad Iohannem Fridericum Saxonum et Philippum Chattorum principes; Dialogus de bello Germanico'' [http://mdz-nbn-resolving.de/urn:nbn:de:bvb:12-bsb10178380-6 Textus]
* 1547 : ''Epistola ... ad Iohannem Fridericum Saxonum et Philippum Chattorum principes; Dialogus de bello Germanico'' [http://mdz-nbn-resolving.de/urn:nbn:de:bvb:12-bsb10178380-6 Textus]
* 1548 : ''Descriptio Britanniae, Scotiae, Hyberniae, et Orchadum''. Venetiis [http://archive.org/details/descriptiobritan00giov Textus] apud ''Internet Archive''
* 1548 : ''Descriptio Britanniae, Scotiae, Hyberniae, et Orchadum''. Venetiis [http://archive.org/details/descriptiobritan00giov Textus] apud ''Internet Archive''
* 1549 : ''[[Vitae duodecim Vicecomitum Mediolani principum]]'' [http://archive.org/details/ioviinovocomensi00giov Textus] apud ''Internet Archive''
* 1548 : ''[[Vitae (Iovius)|De vita Leonis Decimi pont. max. libri IIII; Hadriani sexti pont. max. et Pompeii Columnae cardinalis vitae]]''. Florentiae: L. Torrentino. [http://archive.org/details/pavliioviinovoco00giov Editio 1551] apud ''Internet Archive''; [http://www.tertullian.org/rpearse/scanned/paulo_giovio_de_leonis_x.htm apud Tertullian.org]
** Lodovico Domenichi, interpr., ''Le vite dei dodeci Visconti prencipi di Milano''. Venetiis, 1549 [http://mdz-nbn-resolving.de/urn:nbn:de:bvb:12-bsb10180741-5Textus]; Mediolani, 1626? [https://archive.org/details/imageMA173NarrativaOpal Textus] apud ''Internet Archive''; ''Le vite de i dodeci Visconti che signoreggiarono Milano''. 1645 [https://archive.org/details/gri_33125008530236 Textus] apud ''Internet Archive''
** [[Ludovicus Dominichius|Lodovico Domenichi]], interpr., ''Le Vite di Leon Decimo et d'Adriano Sesto sommi pontifici et del Cardinal Pompeo Colonna''. Florentiae: L. Torrentino, 1549 [http://mdz-nbn-resolving.de/urn:nbn:de:bvb:12-bsb10206559-3 Textus] [https://archive.org/details/bub_gb_2HSyFLjS03wC Editio 1551] apud ''Internet Archive''
* 1549 : ''[[Vitae (Iovius)|Vitae duodecim Vicecomitum Mediolani principum]]'' [http://archive.org/details/ioviinovocomensi00giov Textus] apud ''Internet Archive''
** [[Ludovicus Dominichius|Lodovico Domenichi]], interpr., ''Le vite dei dodeci Visconti prencipi di Milano''. Venetiis, 1549 [http://mdz-nbn-resolving.de/urn:nbn:de:bvb:12-bsb10180741-5Textus]; Mediolani, 1626? [https://archive.org/details/imageMA173NarrativaOpal Textus] apud ''Internet Archive''; ''Le vite de i dodeci Visconti che signoreggiarono Milano''. 1645 [https://archive.org/details/gri_33125008530236 Textus] apud ''Internet Archive''
* 1549-1552 : ''[[Historiae sui temporis (Iovius)|Historiarum sui temporis]]'' tomi I-II {{Google Books|INJJ14l9qFUC|vol. 1 (ed. 1549)}} {{Google Books|w0BoyFIX2uUC|vol. 1 (ed. 1556)}} {{Google Books|MCJ3o35YYCcC|vol. 2 (ed. 1555)}} {{Google Books|TtFPAAAAcAAJ|vol. 2 (ed. 1560)}}
* 1549-1552 : ''[[Historiae sui temporis (Iovius)|Historiarum sui temporis]]'' tomi I-II {{Google Books|INJJ14l9qFUC|vol. 1 (ed. 1549)}} {{Google Books|w0BoyFIX2uUC|vol. 1 (ed. 1556)}} {{Google Books|MCJ3o35YYCcC|vol. 2 (ed. 1555)}} {{Google Books|TtFPAAAAcAAJ|vol. 2 (ed. 1560)}}
** Lodovico Domenichi, interpr., ''Historie del suo tempo''. Venetiis [https://archive.org/details/laprimasecondapa01giov Pars 1 (ed. 1555)] [https://archive.org/details/bub_gb_V78YGblIEYoC (ed. 1558)] [https://archive.org/details/bub_gb_NaNZEZZKVaoC (ed. 1560)] [https://archive.org/details/bub_gb_jBfgGLlQfWkC pars 2 (ed. 1555)] [https://archive.org/details/laprimasecondapa02giov (ed. 1556)] [http://mdz-nbn-resolving.de/urn:nbn:de:bvb:12-bsb10905413-9 ''Tavola delle provincie'' Textus]
** [[Ludovicus Dominichius|Lodovico Domenichi]], interpr., ''Historie del suo tempo''. Venetiis [https://archive.org/details/laprimasecondapa01giov Pars 1 (ed. 1555)] [https://archive.org/details/bub_gb_V78YGblIEYoC (ed. 1558)] [https://archive.org/details/bub_gb_NaNZEZZKVaoC (ed. 1560)] [https://archive.org/details/bub_gb_jBfgGLlQfWkC pars 2 (ed. 1555)] [https://archive.org/details/laprimasecondapa02giov (ed. 1556)] [http://mdz-nbn-resolving.de/urn:nbn:de:bvb:12-bsb10905413-9 ''Tavola delle provincie'' Textus]
** ''Histoires de Paolo Iovio Comois, evesque de Nocera, sur les choses faictes et avenues de son temps''. Lugduni: Guillaume Rouille, 1552-1555 {{Google Books|tk5RAAAAcAAJ|vol. 1}} {{Google Books|TdlPAAAAcAAJ|vol. 2}}
** {{Creanda|fr|Denis Sauvage|Dionysius Sauvage|Denis Sauvage, signeur du Parq-Champenois}}, interpr., ''Histoires de Paolo Iovio Comois, evesque de Nocera, sur les choses faictes et avenues de son temps''. Lugduni: Guillaume Rouille, 1552-1555 {{Google Books|tk5RAAAAcAAJ|vol. 1}} {{Google Books|TdlPAAAAcAAJ|vol. 2}}
* 1550 : ''Liber de vita et rebus gestis Alphonsi Atestini Ferrariae Principis''. Florentiae: Laurentius Torrentinus [http://mdz-nbn-resolving.de/urn:nbn:de:bvb:12-bsb10139776-7 Textus]
* 1550 : ''[[Vitae (Iovius)|Liber de vita et rebus gestis Alphonsi Atestini Ferrariae principis]]''. Florentiae: Laurentius Torrentinus [http://mdz-nbn-resolving.de/urn:nbn:de:bvb:12-bsb10139776-7 Textus]
** ''La vita di Alfonso da Este'' [http://mdz-nbn-resolving.de/urn:nbn:de:bvb:12-bsb10180748-3 Editio 1597]
** G. B. Gelli, interpr., ''La vita di Alfonso da Este''. Florentiae: L. Torrentino, 1553 [http://mdz-nbn-resolving.de/urn:nbn:de:bvb:12-bsb10180748-3 Editio 1597]
* 1551 : ''[[Series Ioviana|Elogia virorum bellica virtute illustrium]]''. Florentiae [https://archive.org/details/pavliioviinovoco02giov Textus] [https://www.e-rara.ch/zuz/content/titleinfo/14224768 Editio 1572] apud ''e-Rara'' [https://archive.org/details/pavliioviinovoco00giov_0 Editio 1575] [https://archive.org/details/imgAI730MiscellaneaOpal aliud exemplar] apud ''Internet Archive''
* 1551 : ''[[Series Ioviana|Elogia virorum bellica virtute illustrium]]''. Florentiae [https://archive.org/details/pavliioviinovoco02giov Textus] [https://www.e-rara.ch/zuz/content/titleinfo/14224768 Editio 1572] apud ''e-Rara'' [https://archive.org/details/pavliioviinovoco00giov_0 Editio 1575] [https://archive.org/details/imgAI730MiscellaneaOpal aliud exemplar] apud ''Internet Archive''
** Lodovico Domenichi, interpr., ''Gli elogi'' [https://archive.org/details/bub_gb_TrLpjqOOCMwC Editio 1559] [https://archive.org/details/bub_gb_fkbklkbjYJoC alia] apud ''Internet Archive''
** [[Ludovicus Dominichius|Lodovico Domenichi]], interpr., ''Gli elogi'' [https://archive.org/details/bub_gb_TrLpjqOOCMwC Editio 1559] [https://archive.org/details/bub_gb_fkbklkbjYJoC alia] apud ''Internet Archive''
⚫
* 1551 : ''[[Vitae (Iovius)|Illustrium virorum vitae]]''. Florentiae, 1551 [http://mdz-nbn-resolving.de/urn:nbn:de:bvb:12-bsb10141565-2 Textus]; editio aucta, Basileae, 1567 [http://daten.digitale-sammlungen.de/0001/bsb00017806/images/index.html vol. 1] [http://daten.digitale-sammlungen.de/0001/bsb00017807/images/index.html vol. 2]; editio 1578 [http://trobes.uv.es/record=b1354991~S9*spi textus]{{Nexus deficitur|date=October 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}
* 1551 : ''De vita Leonis Decimi pont. max.'' [http://archive.org/details/pavliioviinovoco00giov Textus] apud ''Internet Archive''; [http://www.tertullian.org/rpearse/scanned/paulo_giovio_de_leonis_x.htm apud Tertullian.org]
** Lodovico Domenichi, interpr., ''Le Vite di Leon Decimo et d'Adriano Sesto sommi pontifici et del Cardinal Pompeo Colonna''. Florentiae, 1549 [http://mdz-nbn-resolving.de/urn:nbn:de:bvb:12-bsb10206559-3 Textus] [https://archive.org/details/bub_gb_2HSyFLjS03wC Editio 1551] apud ''Internet Archive''
** [[Ludovicus Dominichius|Lodovico Domenichi]], interpr., ''La vita di Consalvo Ferrando di Cordova detto il Gran Capitano''. Florentiae: L. Torrentino, 1550 [https://archive.org/details/imagePIII443NarrativaOpal Editio 1552] apud ''Internet Archive''; Lodovico Domenichi, interpr., ''La Vita del signor don Ferrando Daualo marchese di Pescara''. 1551 [https://archive.org/details/bub_gb_TxRdozpikf8C Editio 1557] apud ''Internet Archive''; ''Le Vite di dicenove huomini illustri''. Venetiis, 1561 [https://reader.digitale-sammlungen.de/de/fs1/object/display/bsb10152692_00005.html Textus]
** P. Blas Torrellas, interpr., ''Libro de la vida y chrónica de Gonçalo Hernándes Córdoba ... el gran capitan''. Caesaraugustae: E. G. de Nagera, 1553; P. Blas Torrellas, interpr., ''La vida del marqués de Pescara''. 1555
⚫
* 1551 : ''[[Illustrium virorum vitae (Iovius)|Illustrium virorum vitae]]''. Florentiae, 1551 [http://mdz-nbn-resolving.de/urn:nbn:de:bvb:12-bsb10141565-2 Textus]; editio aucta, Basileae, 1567 [http://daten.digitale-sammlungen.de/0001/bsb00017806/images/index.html vol. 1] [http://daten.digitale-sammlungen.de/0001/bsb00017807/images/index.html vol. 2]; editio 1578 [http://trobes.uv.es/record=b1354991~S9*spi textus]
** Lodovico Domenichi, interpr., ''La vita di Consalvo Ferrando di Cordova detto il Gran Capitano''. Florentiae, 1552 [https://archive.org/details/imagePIII443NarrativaOpal Textus] apud ''Internet Archive''; Lodovico Domenichi, interpr., ''La Vita del signor don Ferrando Daualo marchese di Pescara''. 1557 [https://archive.org/details/bub_gb_TxRdozpikf8C Textus] apud ''Internet Archive''; ''Le Vite di dicenove huomini illustri''. Venetiis, 1561 [https://reader.digitale-sammlungen.de/de/fs1/object/display/bsb10152692_00005.html Textus]
* 1552 : Hippolito Orio, interpr., ''[[Series Ioviana|Le iscrittioni poste sotto le vere imagini de gli huomini famosi]], le quali à Como nel museo del Giovio si veggiono''. Florentiae [https://archive.org/details/leiscrittionipos00giov_0 Textus] [https://archive.org/details/leiscrittionipos00giov editio 1558] [https://archive.org/details/bub_gb_oGZoSXUFkAUC alia] apud ''Internet Archive''
* 1552 : Hippolito Orio, interpr., ''Le iscrittioni poste sotto le vere imagini de gli huomini famosi, le quali à Como nel museo del Giovio si veggiono''. Florentiae [https://archive.org/details/leiscrittionipos00giov_0 Textus] [https://archive.org/details/leiscrittionipos00giov editio 1558] [https://archive.org/details/bub_gb_oGZoSXUFkAUC alia] apud ''Internet Archive''
* 1555 : ''[[Dialogo dell'imprese militari et amorose]]'' [https://archive.org/details/dialogomilitarie00giov Textus] [http://archive.org/details/impresemilitarie00giov Editio 1559] [https://archive.org/details/impresemilitarie00giov editio Lugdunensis 1559] apud ''Internet Archive''
* 1555 : ''[[Dialogo dell'imprese militari et amorose]]'' [https://archive.org/details/dialogomilitarie00giov Textus] [http://archive.org/details/impresemilitarie00giov Editio 1559] [https://archive.org/details/impresemilitarie00giov editio Lugdunensis 1559] apud ''Internet Archive''
** Editio 1556 titulo ''[[Dialogo dell'imprese militari et amorose|Ragionamento sopra i motti e disegni d'arme et d'amore che comunemente chiamano imprese]]'' [http://archive.org/details/ragionamentodimo00giov Textus] apud ''Internet Archive'' [https://archive.org/details/hin-wel-all-00001011-001 Editio 1560] apud ''Internet Archive''
** Editio 1556 titulo ''[[Dialogo dell'imprese militari et amorose|Ragionamento sopra i motti e disegni d'arme et d'amore che comunemente chiamano imprese]]'' [http://archive.org/details/ragionamentodimo00giov Textus] apud ''Internet Archive'' [https://archive.org/details/hin-wel-all-00001011-001 Editio 1560] apud ''Internet Archive''
* 1557 : ''Elogia doctorum virorum ab avorum memoria publicatis ingenii monumentis illustrium''. Antverpiae [http://mdz-nbn-resolving.de/urn:nbn:de:bvb:12-bsb10169899-4 Textus] [https://www.e-rara.ch/zuz/content/titleinfo/14227000 Editio 1571] apud ''e-Rara''
* 1557 : ''[[Series Ioviana|Elogia doctorum virorum ab avorum memoria publicatis ingenii monumentis illustrium]]''. Antverpiae [http://mdz-nbn-resolving.de/urn:nbn:de:bvb:12-bsb10169899-4 Textus] [https://www.e-rara.ch/zuz/content/titleinfo/14227000 Editio 1571] apud ''e-Rara''
⚫
* 1557 : "[https://archive.org/details/ARes30511/page/n335 De legatione Basilii magni principis Moschoviae ad Clementem VII Pontificem Max. liber]" in [[Sigismundus de Herberstein]], ''[[Rerum Moscoviticarum commentario]]'' (Antverpiae, 1557) f. 163 sqq.
* 1559 : ''Descriptio Larii Lacus''. Venetiis: ex officina Stellae [http://mdz-nbn-resolving.de/urn:nbn:de:bvb:12-bsb10860279-7 Textus]
* 1559 : ''Descriptio Larii Lacus''. Venetiis: ex officina Stellae [http://mdz-nbn-resolving.de/urn:nbn:de:bvb:12-bsb10860279-7 Textus]
* 1560 : Lodovico Domenichi, ed., ''Lettere volgari di mons. Paolo Giovio di Como''. Venetiis [https://archive.org/details/bub_gb_E8fv3Ex5VmkC Textus] apud ''Internet Archive''
* 1560 : [[Ludovicus Dominichius|Lodovico Domenichi]], ed., ''Lettere volgari di mons. Paolo Giovio di Como''. Venetiis [https://archive.org/details/bub_gb_E8fv3Ex5VmkC Textus] apud ''Internet Archive''
* 1560 : ''Consiglio di monsignor Giovio raccolto dalle consulte di papa Leone decimo per far l'impresa contra infideli''. Venetiis: G. M. Bonelli
* 1577 : ''Elogia virorum literis illustrium''. Basileae: Petri Pernae [http://mdz-nbn-resolving.de/urn:nbn:de:bvb:12-bsb11056139-2 Textus] [http://mdz-nbn-resolving.de/urn:nbn:de:bvb:12-bsb10141561-1 aliud exemplar] [https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k111561p.image Textus] apud ''Gallica''
* 1577 : ''[[Series Ioviana|Elogia virorum literis illustrium]]''. Basileae: Petri Pernae [http://mdz-nbn-resolving.de/urn:nbn:de:bvb:12-bsb11056139-2 Textus] [http://mdz-nbn-resolving.de/urn:nbn:de:bvb:12-bsb10141561-1 aliud exemplar] [https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k111561p.image Textus] apud ''Gallica''
* 1577 : ''[[Series Ioviana|Musaei Ioviani imagines]]''. Basileae [http://daten.digitale-sammlungen.de/0006/bsb00069850/images/index.html Textus]
* 1577 : ''[[Series Ioviana|Musaei Ioviani imagines]]''. Basileae [http://daten.digitale-sammlungen.de/0006/bsb00069850/images/index.html Textus]
⚫
* 1781 : "Fragmentum trium dialogorum: Dialogus de viris litteris illustribus, cui in calce sunt additae Vincii, Michaelis Angelis, Raphaelis Urbinatis vitae" in [[Hieronymus Tiraboschi|Girolamo Tiraboschi]], ''Storia della letteratura italiana" vol. 9 (Mutinae: Società Tipografica) [https://archive.org/details/bub_gb_LXpP3HsZaHcC/page/n95 Editio 1785] [https://archive.org/details/bub_gb_rA2wQHSOdPAC/page/n307 Editio 1786 aegre legibilis]
* 1578 : ''Pauli Iovii Novocomensis Opera quotquot extant omnia''. Vol. 1: ''Historiae sui temporis''. Basileae: Petri & Perna [https://archive.org/details/imgAI729MiscellaneaOpal Textus] apud ''Internet Archive''
⚫
* 1578 : ''Pauli Iovii Novocomensis Regionum et insularum atque locorum descriptiones'' [vol. 3 operum omnium]. Basileae: Petri & Perna [https://archive.org/details/imgAI730abbbMiscellaneaOpal Textus] apud ''Internet Archive'' [https://www.e-rara.ch/doi/10.3931/e-rara-12936 Textus] apud ''e-Rara''
⚫
* 1781 : "Fragmentum trium dialogorum: Dialogus de viris litteris illustribus, cui in calce sunt additae Vincii, Michaelis Angelis, Raphaelis Urbinatis vitae" in [[Hieronymus Tiraboschi|Girolamo Tiraboschi], ''Storia della letteratura italiana" vol. 9 (Mutinae: Società Tipografica) [https://archive.org/details/bub_gb_LXpP3HsZaHcC/page/n95 Editio 1785] [https://archive.org/details/bub_gb_rA2wQHSOdPAC/page/n307 Editio 1786 aegre legibilis]
* 1808 : Giambattista Giovio, ed., ''Pauli Jovii epis. Nucer. de humano victu epistola ad Felicem Trophinum. Lettera di Paolo Giovio vescovo di Nocera sul vitto umano a Felice Trofino''. Novo-Comi: typis Caroli Antonii Ostinelli {{Google Books|6mS6nQEACAAJ}}
* 1808 : Giambattista Giovio, ed., ''Pauli Jovii epis. Nucer. de humano victu epistola ad Felicem Trophinum. Lettera di Paolo Giovio vescovo di Nocera sul vitto umano a Felice Trofino''. Novo-Comi: typis Caroli Antonii Ostinelli {{Google Books|6mS6nQEACAAJ}}

== Notae ==
<references />


== Bibliographia ==
== Bibliographia ==
⚫
[[Fasciculus:PaoloGiovio2.JPG|thumb|Statua Paulo Iovio dicata apud [[Bibliotheca Laurentiana|Bibliothecam Laurentianam]] [[Florentia|Florentinam]]]]
⚫
[[Fasciculus:PaoloGiovio.JPG|thumb|Inscriptio infra simulacrum Pauli Iovii ibidem posita]]
; Fontes coaevi
* ante 1535 : "[[s:it:Rime (Berni)/XLIII. Descrizione del Giovio|Descrizione del Giovio]]" in [[Franciscus Berni|Francesco Berni]], ''Rime''

; Editiones operum selectae
; Editiones operum selectae
* ''Pauli Iovii Novocomensis Opera quotquot extant omnia''. Basileae: Petri Pernae, 1578
⚫
** Voll. 1-2: ''Historiae sui temporis''; vol. 3: ''Regionum et insularum atque locorum descriptiones'' [https://archive.org/details/imgAI729MiscellaneaOpal Vol. 1] apud ''Internet Archive''; [https://archive.org/details/imgAI730abbbMiscellaneaOpal vol. 3] apud ''Internet Archive'', [https://www.e-rara.ch/doi/10.3931/e-rara-12936 vol. 3] apud ''e-Rara''
* Giuseppe Guido Ferrero, Dante Visconti et al., edd., ''Pauli Iovii Opera a cura della Società Storica Comense'' (edizione nazionale). Romae: Istituto Poligrafico dello Stato, 1956-
* Giuseppe Guido Ferrero, Dante Visconti et al., edd., ''Pauli Iovii Opera a cura della Società Storica Comense'' (edizione nazionale). Romae: Istituto Poligrafico dello Stato, 1956-
** Voll. 1-2: ''Lettere'', 1958; voll. 3-5: ''Historiae sui temporis'', 1957-1985; vol. 6: ''Vitae'' pars 1, 1987; vol. 8: ''Gli elogi'', 1972; vol. 9, ''Dialogi et descriptiones'', 1984
** Voll. 1-2: ''Lettere'', 1958; voll. 3-5: ''Historiae sui temporis'', 1957-1985; vol. 6: ''Vitae'' pars 1, 1987; vol. 8: ''Gli elogi'', 1972; vol. 9, ''Dialogi et descriptiones'', 1984
Linea 61: Linea 89:


; Aliae encyclopaediae
; Aliae encyclopaediae
* "[https://www2.uni-mannheim.de/mateo/camenaref/hofmann/hof3/s0622b.html Paulus Jovius]" in {{Hofmannus}}
* Linda S. Klinger, "Giovio, Paolo" (2003) apud ''Grove Art Online'' [http://www.oxfordartonline.com/groveart/view/10.1093/gao/9781884446054.001.0001/oao-9781884446054-e-7000032561 Situs venalis]
* Franco Minonzio, "[http://www.treccani.it/enciclopedia/paolo-giovio_%28Il-Contributo-italiano-alla-storia-del-Pensiero:-Storia-e-Politica%29/ Giovio, Paolo]" in ''Il Contributo italiano alla storia del Pensiero: Storia e Politica'' (Romae: Treccani, 2013)
* Franco Minonzio, "[http://www.treccani.it/enciclopedia/paolo-giovio_%28Il-Contributo-italiano-alla-storia-del-Pensiero:-Storia-e-Politica%29/ Giovio, Paolo]" in ''Il Contributo italiano alla storia del Pensiero: Storia e Politica'' (Romae: Treccani, 2013)
* {{DBI|http://www.treccani.it/enciclopedia/paolo-giovio_(Dizionario-Biografico)/|Giovio, Paolo|T. C. Price Zimmerman|2001}}
* {{ec|id=Zimmerman (2001)|c={{DBI|http://www.treccani.it/enciclopedia/paolo-giovio_(Dizionario-Biografico)/|Giovio, Paolo|T. C. Price Zimmerman|2001}}}}


{{NexInt}}
{{NexInt}}
Linea 71: Linea 101:
{{Fontes biographici}}
{{Fontes biographici}}


{{Lifetime|1483|1552|Iovius, Paulus}}
== Pinacotheca ==
<gallery>
⚫
Imago:PaoloGiovio2.JPG|Statua Paulo Iovio dicata apud [[Bibliotheca Laurentiana|Bibliothecam Laurentianam]] [[Florentia|Florentinam]]
⚫
Imago:PaoloGiovio.JPG|Inscriptio infra simulacrum Paulo Iovio ibidem
</gallery>


{{DEFAULTSORT:Iovius, Paulus}}
[[Categoria:Paulus Iovius| ]]
[[Categoria:Alumni Universitatis Patavinae]]

[[Categoria:Alumni Universitatis Paduanae]]
[[Categoria:Alumni Universitatis Ticinensis]]
[[Categoria:Amatores artium]]
[[Categoria:Amatores artium]]
[[Categoria:Historici Italiae]]
[[Categoria:Auctores Latini Renascentiae]]
[[Categoria:Medici Italiae]]
[[Categoria:Auctores Italiani]]
[[Categoria:Biographi]]
[[Categoria:Biographi]]
[[Categoria:Episcopi Ecclesiae Catholicae]]
[[Categoria:Episcopi Ecclesiae Catholicae]]
[[Categoria:Episcopi Nucerini Paganorum]]
[[Categoria:Episcopi Nucerini Paganorum]]
[[Categoria:Auctores Latini Renascentiae]]
[[Categoria:Historici Italiae]]
[[Categoria:Auctores Italiani]]
[[Categoria:Medici Italiae]]
[[Categoria:Paulus Iovius|!]]
[[Categoria:Professores Studii Urbis]]
[[Categoria:Nati 1483]]
[[Categoria:Scriptores Italiae]]
[[Categoria:Mortui 1552]]

Redactio novissime (die 19 Februarii 2023, hora 20:58) facta

Wikidata Paulus Iovius
Res apud Vicidata repertae:
Paulus Iovius: imago
Paulus Iovius: imago
Nativitas: 21 Aprilis 1483; Novum Comum
Obitus: 1552, 12 Decembris 1552; Florentia
Patria: Ducatus Mediolanensis

Paulus Iovius Novocomensis,[1] Italiane Paolo Giovio (1483–1552), litteris Latinis eruditus, artium iudex, fuit biographus et rerum gestarum sui temporis scriptor. Episcopus Nucerinus anno 1528 creatus est.

Paulus Iovius die 19 Aprilis 1483 anno Novi Comi natus est, patre Luigi Zobio notario qui anno circiter 1500 mortuus erit. Deinde sub tutela fratris Benedicti Zobii philologi et archaeologi Paulus tiro litteras Graecas artemque rhetoricam Latinam Mediolani didiscit iuxta senem Demetrium Chalcocondylam iuvenemque Ianum Parrasium. Anno 1506 studia philosophica persequebatur in universitate Patavina, aemulis Petro Pomponatio et Alexandro Achilino(it) doctoribus, sed anno 1507 medicinae studebat Papiae in universitate sub Marco Antonio Turriano(it). A quibus professoribus necessitatem accepit lecturae textuum medicorum Graecorum, quam ipse in opere adhuc inedito, Noctes intitulato, Comi anno 1508 coram populum lecto, suasit.

Bandinellus cardinalis Saulus cum tutoribus a Sebastiano Veneto pictus: Paulus Iovius ad dextram partem videtur[2] (Pinacotheca Nationalis Vasingtoniae)

Papiae anno 1511 duplicibus lauris in medicina et philosophia laureatus, anno insequenti Romam petivit ubi medicus et paedagogus iuxta cardinalem puerum Bandinellum Saulum(it) receptus est. Lector philosophiae moralis iam anno 1514 apud studium Urbis erat. Scripturam historiarum sui temporis iam incepisse videtur ex epistula die 30 Maii 1514 ad Bartholomaeum Alvianum(en) exercituum conductorem missa qua de proeliis recentibus quaesivit. Die 15 Decembris 1515 eodem modo res de bellis Marini Sanuti postulavit. Quo anno, primis Historiarum adumbrationibus inter amicos divulgatis, admirationem papae Leonis X meruit. Bandinello Saulo anno 1516 in coniuratione contra papam Leonem X culpato et incarcerato, Paulus Iovius medicus et humanista iuxta Iulium Medicem cardinalem factus est.

Annis insequentibus partim in proximitate Curiae Romanae, partim Florentiae degebat ad quam urbem Iulius Medices gubernator a papa missus est. Florentiae particeps erat colloquiis illius "literatorum academiae(it)", olim a Marsilio Ficino aliisque Platonicis inceptae, quae his annis in hortis(it) Bernardi Oricellarii rerum gestarum scriptoris tenebantur. Opera huius non iam impressa De bello Italico, De urbe Roma cum aliis historiis stylo Florentino scriptis ibi perlegit. Schema picturarum muralium villae Mediceae ad Podium Cariani, iussu Leonis X cardinalisque Iulii Medicis ab artificibus Andrea Sartio et Francisco de Giudicis(it) anno 1519 inceptarum, designavit. Iulio ad exercitus Italicos contra Francicos bellantes legato, Iovius iuxta Ferdinandum Piscariae marchionem missus est quo tempore milites huius urbem Novocomensem vastabant. Annis 1522 et 1523, Leone nuper mortuo, cum Hieronymo Adorno delegato papae Hadriani VI Venetias properavit ut rem publicam serenissimam, societate regis Francici renuntiata, se cum imperatore sacro coniungere suaderet.

Effigies Pauli Iovii in praefatione Operum omnium (Basileae, 1578) divulgata

Iulius Medices episcopus Romanus die 19 Novembris 1523 electus est. Iovius papae cliens consiliariusque Romam reveniens in civitate Vaticana habitare coepit. Diaeta eius, "paradisus" nuncupata, a legatis principum frequentabatur. E confabulationibus ibi habitis res historiarum vitarumque temporis sui congerebat. Primitias litterarias, videlicet paginas de Romanis piscibus e cenis pontificiis destillatas, cardinali Ludovico Borbonio(fr) dicatas, anno 1524 imprimere iussit.

Sacerdos et canonicus, deinde episcopus Nucerinus fuit. Nihilo minus, eius praecipuum studium incubuit in notitiam rerum gestarum et hominum memoria dignorum: imperatorum, pontificum, nobilium, litteratorum, ducum et artificum. Familiaritas et amicitia cum quinque pontificibus invidiam ac reprehensiones in eum converterunt, sed etiam famam ac legati mandata quae itinera et lautos occursus favebant. Die 11 Decembris 1552 anno Florentiae mortuus est.

Opera

[recensere | fontem recensere]
Pauli Iovii Novocomensis De Romanis piscibus libellus cardinali Ludovico Borbonio(fr) dicatus (Romae, 1524): titulus (Institutum Smithsonianum)
Pauli Iovii Novocomensis Libellus de legatione Basilii Magni principis Moschoviae (Romae, 1525): titulus (Bibliotheca publica Bavarica)
Li veri particulari de la felice vittoria de illustre signor conte Philippino Doria contra l'armata cesarea sopra Salerno, epistula Pauli Iovii ad Clementem VII anno 1528 divulgata (Bibliotheca Nationalis Austriaca)
Comentario de le cose de Turchi, imperatori Carolo V dicatus (editio 1535): titulus (Bibliotheca Nationalis Neapolitana)

Notae

[recensere | fontem recensere]
  1. ↑ "Paulus Iovius Novocomensis": vide e.g. titulum libelli De Romanis piscibus (1524)
  2. ↑ Zimmerman (2001)

Bibliographia

[recensere | fontem recensere]
Statua Paulo Iovio dicata apud Bibliothecam Laurentianam Florentinam
Inscriptio infra simulacrum Pauli Iovii ibidem posita
Fontes coaevi
Editiones operum selectae
  • Pauli Iovii Novocomensis Opera quotquot extant omnia. Basileae: Petri Pernae, 1578
    • Voll. 1-2: Historiae sui temporis; vol. 3: Regionum et insularum atque locorum descriptiones Vol. 1 apud Internet Archive; vol. 3 apud Internet Archive, vol. 3 apud e-Rara
  • Giuseppe Guido Ferrero, Dante Visconti et al., edd., Pauli Iovii Opera a cura della Società Storica Comense (edizione nazionale). Romae: Istituto Poligrafico dello Stato, 1956-
    • Voll. 1-2: Lettere, 1958; voll. 3-5: Historiae sui temporis, 1957-1985; vol. 6: Vitae pars 1, 1987; vol. 8: Gli elogi, 1972; vol. 9, Dialogi et descriptiones, 1984
  • Kenneth Gouwens, ed. et interpr., Paolo Giovio: Notable Men and Women of Our Time. Cantabrigiae Mass.: Harvard University Press, 2013
  • Lara Michelacci, ed., Paolo Giovio: Vita di Adriano VI. La Scuola di Pitagora, 2015. ISBN 978-88-654-2333-2
  • Lara Michelacci, ed., Paolo Giovio: Commentario de le cose de' Turchi. Clueb, 2005. ISBN 978-88-491-2570-2
  • Franco Minonzio, ed., Paolo Giovio: La descrizione del Lario. Il Polifilo, 2007. ISBN 978-88-705-0336-4
  • Franco Minonzio, ed., Paolo Giovio: Dialogo sugli uomini e le donne illustre del nostro tempo. Taurinis: Aragno, 2011. ISBN 978-88-841-9516-6
Eruditio
  • Paolo Giovio, il Rinascimento e la memoria. Atti del Convegno ... 1983. Comi, 1985
  • C. Dionisotti, "Machiavelli e il Giovio" in C. Dionisotti, Machiavellerie (Taurinis, 1980) pp. 411-44
  • Franco Minonzio, Studi gioviani. Scienza, filosofia e letteratura nell’opera di Paolo Giovio. 2 voll. Comi, 2002
  • R. Pavoni, ed., Collezioni Giovio, le immagini e la storia. Guida alla mostra. Comi, 1983
  • T. C. Price Zimmerman, "Francesco Guicciardini and Paolo Giovio" in Annali d’italianistica vol. 2 (1984) pp. 34-52
  • T. C. Price Zimmerman, Paolo Giovio the Historian and the Crisis of Sixteenth-Century Italy. Princetoniae: Princeton University Press, 1995 (Paginae selectae apud Google Books)
Aliae encyclopaediae
  • "Paulus Jovius" in Iohannes Iacobus Hofmannus, Lexicon universale (1698) ~
  • Linda S. Klinger, "Giovio, Paolo" (2003) apud Grove Art Online Situs venalis
  • Franco Minonzio, "Giovio, Paolo" in Il Contributo italiano alla storia del Pensiero: Storia e Politica (Romae: Treccani, 2013)
  • T. C. Price Zimmerman, "Giovio, Paolo" in Dizionario biografico degli Italiani (Romae: Treccani, 2001)

Nexus interni

Nexus externi

[recensere | fontem recensere]
Vicimedia Communia plura habent quae ad Paulum Iovium spectant.
Lexica biographica:  Gran Enciclopèdia Catalana • Deutsche Biographie • Commentatio Theodisce, Francogallice, Italice apud Lexicon historicum Helveticum • Dizionario biografico degli Italiani • Treccani • Большая российская энциклопедия • • Grove Art • Teuchos • Catholic Hierarchy
Receptum de "https://la.wikipedia.org/w/index.php?title=Paulus_Iovius&oldid=3750963"