Quantum redactiones paginae "Paulus Iovius" differant
Content deleted Content added
mNo edit summary |
|||
| (5 intermediate revisions by 3 users not shown) | |||
| Linea 5: | Linea 5: | ||
Paulus Iovius die [[19 Aprilis]] [[1483]] anno [[Novum Comum|Novi Comi]] natus est, patre ''Luigi Zobio'' [[notarius|notario]] qui anno circiter 1500 mortuus erit. Deinde sub tutela fratris [[Benedictus Iovius|Benedicti Zobii]] philologi et archaeologi Paulus tiro litteras Graecas artemque rhetoricam Latinam [[Mediolanum|Mediolani]] didiscit iuxta senem [[Demetrius Chalcocondyles|Demetrium Chalcocondylam]] iuvenemque [[Aulus Ianus Parrasius|Ianum Parrasium]]. Anno [[1506]] studia philosophica persequebatur in universitate [[universitas Patavina|Patavina]], aemulis [[Petrus Pomponatius|Petro Pomponatio]] et {{Creanda|it|Alessandro Achillini|Alexander Achilinus|Alexandro Achilino}} doctoribus, sed anno [[1507]] medicinae studebat [[universitas Ticinensis|Papiae]] in universitate sub {{Creanda|it|Marcantonio della Torre|Marcus Antonius Turrianus|Marco Antonio Turriano}}. A quibus professoribus necessitatem accepit lecturae textuum medicorum Graecorum, quam ipse in opere adhuc inedito, ''Noctes'' intitulato, Comi anno [[1508]] coram populum lecto, suasit. |
Paulus Iovius die [[19 Aprilis]] [[1483]] anno [[Novum Comum|Novi Comi]] natus est, patre ''Luigi Zobio'' [[notarius|notario]] qui anno circiter 1500 mortuus erit. Deinde sub tutela fratris [[Benedictus Iovius|Benedicti Zobii]] philologi et archaeologi Paulus tiro litteras Graecas artemque rhetoricam Latinam [[Mediolanum|Mediolani]] didiscit iuxta senem [[Demetrius Chalcocondyles|Demetrium Chalcocondylam]] iuvenemque [[Aulus Ianus Parrasius|Ianum Parrasium]]. Anno [[1506]] studia philosophica persequebatur in universitate [[universitas Patavina|Patavina]], aemulis [[Petrus Pomponatius|Petro Pomponatio]] et {{Creanda|it|Alessandro Achillini|Alexander Achilinus|Alexandro Achilino}} doctoribus, sed anno [[1507]] medicinae studebat [[universitas Ticinensis|Papiae]] in universitate sub {{Creanda|it|Marcantonio della Torre|Marcus Antonius Turrianus|Marco Antonio Turriano}}. A quibus professoribus necessitatem accepit lecturae textuum medicorum Graecorum, quam ipse in opere adhuc inedito, ''Noctes'' intitulato, Comi anno [[1508]] coram populum lecto, suasit. |
||
[[Fasciculus:Sebastiano del Piombo Cardinal Bandinello Sauli 1516.jpg|thumb|upright=1.5|[[Bandinellus cardinalis Saulus cum tutoribus]] a [[Sebastianus Venetus|Sebastiano Veneto]] pictus: Paulus Iovius ad dextram partem videtur<ref> |
[[Fasciculus:Sebastiano del Piombo Cardinal Bandinello Sauli 1516.jpg|thumb|upright=1.5|[[Bandinellus cardinalis Saulus cum tutoribus]] a [[Sebastianus Venetus|Sebastiano Veneto]] pictus: Paulus Iovius ad dextram partem videtur<ref>{{qc|id=Zimmerman (2001)}}</ref> ([[Pinacotheca Nationalis (Vasingtonia)|Pinacotheca Nationalis]] [[Vasingtonia (D.C.)|Vasingtoniae]])]] |
||
Papiae anno [[1511]] duplicibus lauris in medicina et philosophia laureatus, anno insequenti [[Roma]]m petivit ubi medicus et paedagogus iuxta cardinalem puerum {{Creanda|it|Bandinello Sauli|Bandinellus Saulus|Bandinellum Saulum}} receptus est. Lector [[philosophia moralis|philosophiae moralis]] iam anno [[1514]] apud [[studium Urbis]] erat. Scripturam [[Historiae sui temporis (Iovius)|historiarum sui temporis]] iam incepisse videtur ex epistula die [[30 Maii]] [[1514]] ad {{Creanda|en|Bartolomeo d'Alviano|Bartholomaeus Alvianus|Bartholomaeum Alvianum}} exercituum conductorem missa qua de proeliis recentibus quaesivit. Die [[15 Decembris]] [[1515]] eodem modo res de bellis [[Marinus Sanutus|Marini Sanuti]] postulavit. Quo anno, primis ''Historiarum'' adumbrationibus inter amicos divulgatis, admirationem papae [[Leo X|Leonis X]] meruit. Bandinello Saulo anno [[1516]] in coniuratione contra papam [[Leo X|Leonem X]] culpato et incarcerato, Paulus Iovius medicus et humanista iuxta [[Clemens VII (papa)|Iulium Medicem]] cardinalem factus est. |
Papiae anno [[1511]] duplicibus lauris in medicina et philosophia laureatus, anno insequenti [[Roma]]m petivit ubi medicus et paedagogus iuxta cardinalem puerum {{Creanda|it|Bandinello Sauli|Bandinellus Saulus|Bandinellum Saulum}} receptus est. Lector [[philosophia moralis|philosophiae moralis]] iam anno [[1514]] apud [[studium Urbis]] erat. Scripturam [[Historiae sui temporis (Iovius)|historiarum sui temporis]] iam incepisse videtur ex epistula die [[30 Maii]] [[1514]] ad {{Creanda|en|Bartolomeo d'Alviano|Bartholomaeus Alvianus|Bartholomaeum Alvianum}} exercituum conductorem missa qua de proeliis recentibus quaesivit. Die [[15 Decembris]] [[1515]] eodem modo res de bellis [[Marinus Sanutus|Marini Sanuti]] postulavit. Quo anno, primis ''Historiarum'' adumbrationibus inter amicos divulgatis, admirationem papae [[Leo X|Leonis X]] meruit. Bandinello Saulo anno [[1516]] in coniuratione contra papam [[Leo X|Leonem X]] culpato et incarcerato, Paulus Iovius medicus et humanista iuxta [[Clemens VII (papa)|Iulium Medicem]] cardinalem factus est. |
||
| Linea 16: | Linea 16: | ||
== Opera == |
== Opera == |
||
[[Fasciculus:Iovius de Romanis piscibus tp.jpg|thumb|Pauli Iovii Novocomensis ''[[De Romanis piscibus libellus]]'' cardinali |
[[Fasciculus:Iovius de Romanis piscibus tp.jpg|thumb|Pauli Iovii Novocomensis ''[[De Romanis piscibus libellus]]'' cardinali {{Creanda|fr|Louis de Bourbon-Vendôme|Ludovicus Borbonius (cardinalis)|Ludovico Borbonio}} dicatus (Romae, 1524): titulus ([[Institutum Smithsonianum]])]] |
||
[[Fasciculus:Iovius Libellus de legatione 1525 tp.jpg|thumb|Pauli Iovii Novocomensis ''Libellus de legatione Basilii Magni principis Moschoviae'' (Romae, 1525): titulus ([[Bibliotheca publica Bavarica]])]] |
[[Fasciculus:Iovius Libellus de legatione 1525 tp.jpg|thumb|Pauli Iovii Novocomensis ''Libellus de legatione Basilii Magni principis Moschoviae'' (Romae, 1525): titulus ([[Bibliotheca publica Bavarica]])]] |
||
[[Fasciculus:Paulus Iovius Veri particolari 1528 tp.jpg|thumb|''Li veri particulari de la felice vittoria de illustre signor conte [[Philippinus Doria|Philippino Doria]] contra l'armata cesarea sopra [[Salernum|Salerno]]'', epistula Pauli Iovii ad [[Clemens VII|Clementem VII]] anno 1528 divulgata ([[Bibliotheca Nationalis Austriaca]])]] |
[[Fasciculus:Paulus Iovius Veri particolari 1528 tp.jpg|thumb|''Li veri particulari de la felice vittoria de illustre signor conte [[Philippinus Doria|Philippino Doria]] contra l'armata cesarea sopra [[Salernum|Salerno]]'', epistula Pauli Iovii ad [[Clemens VII|Clementem VII]] anno 1528 divulgata ([[Bibliotheca Nationalis Austriaca]])]] |
||
[[Fasciculus:Giovio Comentario de le cose de Turchi 1535 tp.jpg|thumb|''Comentario de le cose de Turchi'', imperatori [[Carolus V|Carolo V]] dicatus (editio 1535): titulus ([[Bibliotheca Nationalis Neapolitana]])]] |
[[Fasciculus:Giovio Comentario de le cose de Turchi 1535 tp.jpg|thumb|''Comentario de le cose de Turchi'', imperatori [[Carolus V|Carolo V]] dicatus (editio 1535): titulus ([[Bibliotheca Nationalis Neapolitana]])]] |
||
* 1524 : '' |
* 1524 : ''De Romanis piscibus libellus''. Romae: F.M. Calvo [http://archive.org/details/pauliiouiinouoco00giov Textus] apud ''Internet Archive'' {{GB|yW08AAAAcAAJ|ed. 1527 titulo ''De piscibus marinis, lacustribus, fluviatilibus, item de testaceis et salsamentis liber''}} {{GB|yzBOAAAAcAAJ|ed. 1531}} |
||
** Carlo Zancaruolo, interpr., ''Libro ... de' pesci romani''. Venetiis, 1560 [https://archive.org/details/bub_gb_9O5eSH2-bTgC Textus] apud ''Internet Archive'' [https://archive.org/details/depesciromani00giov Textus] |
** Carlo Zancaruolo, interpr., ''Libro ... de' pesci romani''. Venetiis, 1560 [https://archive.org/details/bub_gb_9O5eSH2-bTgC Textus] apud ''Internet Archive'' [https://archive.org/details/depesciromani00giov Textus] |
||
* 1525 : ''Libellus de legatione Basilii Magni principis Moschoviae''. Romae: F.M. Calvo {{Google Books|3gJLAAAAcAAJ}} {{Google Books|snJTAAAAcAAJ|Editio 1527}}; "[https://archive.org/details/ARes30511/page/n335 De legatione Basilii magni principis Moschoviae ad Clementem VII Pontificem Max. liber]" in [[Sigismundus de Herberstein]], ''[[Rerum Moscoviticarum commentarii]]'' (Antverpiae, 1557) f. 163 sqq. |
* 1525 : ''Libellus de legatione Basilii Magni principis Moschoviae''. Romae: F.M. Calvo {{Google Books|3gJLAAAAcAAJ}} {{Google Books|snJTAAAAcAAJ|Editio 1527}}; "[https://archive.org/details/ARes30511/page/n335 De legatione Basilii magni principis Moschoviae ad Clementem VII Pontificem Max. liber]" in [[Sigismundus de Herberstein]], ''[[Rerum Moscoviticarum commentarii]]'' (Antverpiae, 1557) f. 163 sqq. |
||
** F. Negri, interpr., ''Operetta dell'ambascieria de Moschoviti''. Venetiis: Bartolomeo detto l'Imperatore, 1545 [https://www.jstor.org/stable/60232856 Textus apud JSTOR] |
** F. Negri, interpr., ''Operetta dell'ambascieria de Moschoviti''. Venetiis: Bartolomeo detto l'Imperatore, 1545 [https://www.jstor.org/stable/60232856 Textus apud JSTOR] |
||
* 1527 : ''[[De piscibus (Iovius)|De piscibus marinis, lacustribus, fluviatilibus, item de testaceis et salsamentis liber]]'' {{Google Books|yW08AAAAcAAJ}} |
|||
* 1528 : ''Li veri particulari de la felice vittoria de illustre signor conte Philippino Doria contra l'armata cesarea sopra Salerno'' {{Google Books|wNFUAAAAcAAJ}} |
* 1528 : ''Li veri particulari de la felice vittoria de illustre signor conte Philippino Doria contra l'armata cesarea sopra Salerno'' {{Google Books|wNFUAAAAcAAJ}} |
||
* 1532 : ''[[Turcicarum rerum commentarius|Commentario de le cose de' Turchi]]''. Romae: A. Blado [https://archive.org/details/bub_gb_rvcZNdMyHLEC Editio 1535] apud ''Internet Archive'' {{Google Books|khY8AAAAcAAJ|Editio 1537}} [https://mazarinum.bibliotheque-mazarine.fr/viewer/2907/ Editio 1537] apud Mazarinum {{Google Books|MdOAAAAcAAJ}} |
* 1532 : ''[[Turcicarum rerum commentarius|Commentario de le cose de' Turchi]]''. Romae: A. Blado [https://archive.org/details/bub_gb_rvcZNdMyHLEC Editio 1535] apud ''Internet Archive'' {{Google Books|khY8AAAAcAAJ|Editio 1537}} [https://mazarinum.bibliotheque-mazarine.fr/viewer/2907/ Editio 1537] apud Mazarinum {{Google Books|MdOAAAAcAAJ}} |
||
** ''Commentario de le cose de Turchi et del S. Georgio Scanderbeg, principe di Epyrro, con la sua vita et le vittorie per lui fatte''. 1539 {{Google Books|Wu87AAAAcAAJ}} [http://asa.archiviostudiadriatici.it/islandora/object/libria:67320 Editio 1541] apud ''Istituto di Scienze Marine'' |
** ''Commentario de le cose de Turchi et del S. Georgio Scanderbeg, principe di Epyrro, con la sua vita et le vittorie per lui fatte''. 1539 {{Google Books|Wu87AAAAcAAJ}} [http://asa.archiviostudiadriatici.it/islandora/object/libria:67320 Editio 1541] apud ''Istituto di Scienze Marine'' |
||
** F. Negri, interpr., ''Turcicarum rerum commentarius''. Parisiis: |
** F. Negri, interpr., ''Turcicarum rerum commentarius''. Parisiis: A. et C. L'Angelier, 1538 {{Google Books|_wlSAAAAcAAJ}} |
||
* 1532 : "Vita Petri Cravinae" in S. Capece, ed., ''Petri Cravinae poemata''. Neapoli: I. Sulzbach |
* 1532 : "Vita Petri Cravinae" in S. Capece, ed., ''Petri Cravinae poemata''. Neapoli: I. Sulzbach |
||
* 1539 : ''[[Vitae (Iovius)|Vita Sfortiae clariss. ducis]]''. Romae: A. Blado [https://archive.org/details/vitasfortiaeclar00giov Textus] apud ''Internet Archive''; ''Jacobi Mutii, Attendulae Cottignolae, Sfortiae nuncupati vita [etc.]''. Basileae, 1542 [http://daten.digitale-sammlungen.de/0003/bsb00038740/images/index.html Textus] |
* 1539 : ''[[Vitae (Iovius)|Vita Sfortiae clariss. ducis]]''. Romae: A. Blado [https://archive.org/details/vitasfortiaeclar00giov Textus] apud ''Internet Archive''; ''Jacobi Mutii, Attendulae Cottignolae, Sfortiae nuncupati vita [etc.]''. Basileae, 1542 [http://daten.digitale-sammlungen.de/0003/bsb00038740/images/index.html Textus] |
||
| Linea 45: | Linea 44: | ||
** G. B. Gelli, interpr., ''La vita di Alfonso da Este''. Florentiae: L. Torrentino, 1553 [http://mdz-nbn-resolving.de/urn:nbn:de:bvb:12-bsb10180748-3 Editio 1597] |
** G. B. Gelli, interpr., ''La vita di Alfonso da Este''. Florentiae: L. Torrentino, 1553 [http://mdz-nbn-resolving.de/urn:nbn:de:bvb:12-bsb10180748-3 Editio 1597] |
||
* 1551 : ''[[Series Ioviana|Elogia virorum bellica virtute illustrium]]''. Florentiae [https://archive.org/details/pavliioviinovoco02giov Textus] [https://www.e-rara.ch/zuz/content/titleinfo/14224768 Editio 1572] apud ''e-Rara'' [https://archive.org/details/pavliioviinovoco00giov_0 Editio 1575] [https://archive.org/details/imgAI730MiscellaneaOpal aliud exemplar] apud ''Internet Archive'' |
* 1551 : ''[[Series Ioviana|Elogia virorum bellica virtute illustrium]]''. Florentiae [https://archive.org/details/pavliioviinovoco02giov Textus] [https://www.e-rara.ch/zuz/content/titleinfo/14224768 Editio 1572] apud ''e-Rara'' [https://archive.org/details/pavliioviinovoco00giov_0 Editio 1575] [https://archive.org/details/imgAI730MiscellaneaOpal aliud exemplar] apud ''Internet Archive'' |
||
** [[Ludovicus Dominichius|Lodovico Domenichi]], interpr., ''Gli elogi'' [https://archive.org/details/bub_gb_TrLpjqOOCMwC Editio 1559] [https://archive.org/details/bub_gb_fkbklkbjYJoC alia] apud ''Internet Archive'' |
** [[Ludovicus Dominichius|Lodovico Domenichi]], interpr., ''Gli elogi'' [https://archive.org/details/bub_gb_TrLpjqOOCMwC Editio 1559] [https://archive.org/details/bub_gb_fkbklkbjYJoC alia] apud ''Internet Archive'' |
||
* 1551 : ''[[Vitae (Iovius)|Illustrium virorum vitae]]''. Florentiae, 1551 [http://mdz-nbn-resolving.de/urn:nbn:de:bvb:12-bsb10141565-2 Textus]; editio aucta, Basileae, 1567 [http://daten.digitale-sammlungen.de/0001/bsb00017806/images/index.html vol. 1] [http://daten.digitale-sammlungen.de/0001/bsb00017807/images/index.html vol. 2]; editio 1578 [http://trobes.uv.es/record=b1354991~S9*spi textus] |
* 1551 : ''[[Vitae (Iovius)|Illustrium virorum vitae]]''. Florentiae, 1551 [http://mdz-nbn-resolving.de/urn:nbn:de:bvb:12-bsb10141565-2 Textus]; editio aucta, Basileae, 1567 [http://daten.digitale-sammlungen.de/0001/bsb00017806/images/index.html vol. 1] [http://daten.digitale-sammlungen.de/0001/bsb00017807/images/index.html vol. 2]; editio 1578 [http://trobes.uv.es/record=b1354991~S9*spi textus]{{Nexus deficitur|date=October 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} |
||
** [[Ludovicus Dominichius|Lodovico Domenichi]], interpr., ''La vita di Consalvo Ferrando di Cordova detto il Gran Capitano''. Florentiae: L. Torrentino, 1550 [https://archive.org/details/imagePIII443NarrativaOpal Editio 1552] apud ''Internet Archive''; Lodovico Domenichi, interpr., ''La Vita del signor don Ferrando Daualo marchese di Pescara''. 1551 [https://archive.org/details/bub_gb_TxRdozpikf8C Editio 1557] apud ''Internet Archive''; ''Le Vite di dicenove huomini illustri''. Venetiis, 1561 [https://reader.digitale-sammlungen.de/de/fs1/object/display/bsb10152692_00005.html Textus] |
** [[Ludovicus Dominichius|Lodovico Domenichi]], interpr., ''La vita di Consalvo Ferrando di Cordova detto il Gran Capitano''. Florentiae: L. Torrentino, 1550 [https://archive.org/details/imagePIII443NarrativaOpal Editio 1552] apud ''Internet Archive''; Lodovico Domenichi, interpr., ''La Vita del signor don Ferrando Daualo marchese di Pescara''. 1551 [https://archive.org/details/bub_gb_TxRdozpikf8C Editio 1557] apud ''Internet Archive''; ''Le Vite di dicenove huomini illustri''. Venetiis, 1561 [https://reader.digitale-sammlungen.de/de/fs1/object/display/bsb10152692_00005.html Textus] |
||
** P. Blas Torrellas, interpr., ''Libro de la vida y chrónica de Gonçalo Hernándes Córdoba ... el gran capitan''. Caesaraugustae: |
** P. Blas Torrellas, interpr., ''Libro de la vida y chrónica de Gonçalo Hernándes Córdoba ... el gran capitan''. Caesaraugustae: E. G. de Nagera, 1553; P. Blas Torrellas, interpr., ''La vida del marqués de Pescara''. 1555 |
||
* 1552 : Hippolito Orio, interpr., ''[[Series Ioviana|Le iscrittioni poste sotto le vere imagini de gli huomini famosi]], le quali à Como nel museo del Giovio si veggiono''. Florentiae [https://archive.org/details/leiscrittionipos00giov_0 Textus] [https://archive.org/details/leiscrittionipos00giov editio 1558] [https://archive.org/details/bub_gb_oGZoSXUFkAUC alia] apud ''Internet Archive'' |
* 1552 : Hippolito Orio, interpr., ''[[Series Ioviana|Le iscrittioni poste sotto le vere imagini de gli huomini famosi]], le quali à Como nel museo del Giovio si veggiono''. Florentiae [https://archive.org/details/leiscrittionipos00giov_0 Textus] [https://archive.org/details/leiscrittionipos00giov editio 1558] [https://archive.org/details/bub_gb_oGZoSXUFkAUC alia] apud ''Internet Archive'' |
||
* 1555 : ''[[Dialogo dell'imprese militari et amorose]]'' [https://archive.org/details/dialogomilitarie00giov Textus] [http://archive.org/details/impresemilitarie00giov Editio 1559] [https://archive.org/details/impresemilitarie00giov editio Lugdunensis 1559] apud ''Internet Archive'' |
* 1555 : ''[[Dialogo dell'imprese militari et amorose]]'' [https://archive.org/details/dialogomilitarie00giov Textus] [http://archive.org/details/impresemilitarie00giov Editio 1559] [https://archive.org/details/impresemilitarie00giov editio Lugdunensis 1559] apud ''Internet Archive'' |
||
| Linea 65: | Linea 64: | ||
== Bibliographia == |
== Bibliographia == |
||
[[ |
[[Fasciculus:PaoloGiovio2.JPG|thumb|Statua Paulo Iovio dicata apud [[Bibliotheca Laurentiana|Bibliothecam Laurentianam]] [[Florentia|Florentinam]]]] |
||
[[ |
[[Fasciculus:PaoloGiovio.JPG|thumb|Inscriptio infra simulacrum Pauli Iovii ibidem posita]] |
||
; Fontes coaevi |
; Fontes coaevi |
||
* ante 1535 : "[[s:it:Rime (Berni)/XLIII. Descrizione del Giovio|Descrizione del Giovio]]" in [[Franciscus Berni|Francesco Berni]], ''Rime'' |
* ante 1535 : "[[s:it:Rime (Berni)/XLIII. Descrizione del Giovio|Descrizione del Giovio]]" in [[Franciscus Berni|Francesco Berni]], ''Rime'' |
||
; Editiones operum selectae |
; Editiones operum selectae |
||
| Linea 90: | Linea 89: | ||
; Aliae encyclopaediae |
; Aliae encyclopaediae |
||
* "[https://www2.uni-mannheim.de/mateo/camenaref/hofmann/hof3/s0622b.html Paulus Jovius]" in {{Hofmannus}} |
* "[https://www2.uni-mannheim.de/mateo/camenaref/hofmann/hof3/s0622b.html Paulus Jovius]" in {{Hofmannus}} |
||
* Linda S. Klinger, "Giovio, Paolo" (2003) apud ''Grove Art Online'' [http://www.oxfordartonline.com/groveart/view/10.1093/gao/9781884446054.001.0001/oao-9781884446054-e-7000032561 Situs venalis] |
* Linda S. Klinger, "Giovio, Paolo" (2003) apud ''Grove Art Online'' [http://www.oxfordartonline.com/groveart/view/10.1093/gao/9781884446054.001.0001/oao-9781884446054-e-7000032561 Situs venalis] |
||
* Franco Minonzio, "[http://www.treccani.it/enciclopedia/paolo-giovio_%28Il-Contributo-italiano-alla-storia-del-Pensiero:-Storia-e-Politica%29/ Giovio, Paolo]" in ''Il Contributo italiano alla storia del Pensiero: Storia e Politica'' (Romae: Treccani, 2013) |
* Franco Minonzio, "[http://www.treccani.it/enciclopedia/paolo-giovio_%28Il-Contributo-italiano-alla-storia-del-Pensiero:-Storia-e-Politica%29/ Giovio, Paolo]" in ''Il Contributo italiano alla storia del Pensiero: Storia e Politica'' (Romae: Treccani, 2013) |
||
* |
* {{ec|id=Zimmerman (2001)|c={{DBI|http://www.treccani.it/enciclopedia/paolo-giovio_(Dizionario-Biografico)/|Giovio, Paolo|T. C. Price Zimmerman|2001}}}} |
||
{{NexInt}} |
{{NexInt}} |
||
| Linea 103: | Linea 102: | ||
{{Lifetime|1483|1552|Iovius, Paulus}} |
{{Lifetime|1483|1552|Iovius, Paulus}} |
||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
[[Categoria:Alumni Universitatis Ticinensis]] |
[[Categoria:Alumni Universitatis Ticinensis]] |
||
[[Categoria:Amatores artium]] |
[[Categoria:Amatores artium]] |
||
| Linea 113: | Linea 114: | ||
[[Categoria:Historici Italiae]] |
[[Categoria:Historici Italiae]] |
||
[[Categoria:Medici Italiae]] |
[[Categoria:Medici Italiae]] |
||
| ⚫ | |||
[[Categoria:Professores Studii Urbis]] |
[[Categoria:Professores Studii Urbis]] |
||
[[Categoria:Scriptores Italiae]] |
[[Categoria:Scriptores Italiae]] |
||
Redactio novissime (die 19 Februarii 2023, hora 20:58) facta
Paulus IoviusRes apud Vicidata repertae:
Nativitas: 21 Aprilis 1483; Novum Comum
Obitus: 1552, 12 Decembris 1552; Florentia
Patria: Ducatus Mediolanensis
Obitus: 1552, 12 Decembris 1552; Florentia
Patria: Ducatus Mediolanensis
Paulus Iovius Novocomensis,[1] Italiane Paolo Giovio (1483–1552), litteris Latinis eruditus, artium iudex, fuit biographus et rerum gestarum sui temporis scriptor. Episcopus Nucerinus anno 1528 creatus est.
Paulus Iovius die 19 Aprilis 1483 anno Novi Comi natus est, patre Luigi Zobio notario qui anno circiter 1500 mortuus erit. Deinde sub tutela fratris Benedicti Zobii philologi et archaeologi Paulus tiro litteras Graecas artemque rhetoricam Latinam Mediolani didiscit iuxta senem Demetrium Chalcocondylam iuvenemque Ianum Parrasium. Anno 1506 studia philosophica persequebatur in universitate Patavina, aemulis Petro Pomponatio et Alexandro Achilino(it) doctoribus, sed anno 1507 medicinae studebat Papiae in universitate sub Marco Antonio Turriano(it). A quibus professoribus necessitatem accepit lecturae textuum medicorum Graecorum, quam ipse in opere adhuc inedito, Noctes intitulato, Comi anno 1508 coram populum lecto, suasit.
Papiae anno 1511 duplicibus lauris in medicina et philosophia laureatus, anno insequenti Romam petivit ubi medicus et paedagogus iuxta cardinalem puerum Bandinellum Saulum(it) receptus est. Lector philosophiae moralis iam anno 1514 apud studium Urbis erat. Scripturam historiarum sui temporis iam incepisse videtur ex epistula die 30 Maii 1514 ad Bartholomaeum Alvianum(en) exercituum conductorem missa qua de proeliis recentibus quaesivit. Die 15 Decembris 1515 eodem modo res de bellis Marini Sanuti postulavit. Quo anno, primis Historiarum adumbrationibus inter amicos divulgatis, admirationem papae Leonis X meruit. Bandinello Saulo anno 1516 in coniuratione contra papam Leonem X culpato et incarcerato, Paulus Iovius medicus et humanista iuxta Iulium Medicem cardinalem factus est.
Annis insequentibus partim in proximitate Curiae Romanae, partim Florentiae degebat ad quam urbem Iulius Medices gubernator a papa missus est. Florentiae particeps erat colloquiis illius "literatorum academiae(it)", olim a Marsilio Ficino aliisque Platonicis inceptae, quae his annis in hortis(it) Bernardi Oricellarii rerum gestarum scriptoris tenebantur. Opera huius non iam impressa De bello Italico, De urbe Roma cum aliis historiis stylo Florentino scriptis ibi perlegit. Schema picturarum muralium villae Mediceae ad Podium Cariani, iussu Leonis X cardinalisque Iulii Medicis ab artificibus Andrea Sartio et Francisco de Giudicis(it) anno 1519 inceptarum, designavit. Iulio ad exercitus Italicos contra Francicos bellantes legato, Iovius iuxta Ferdinandum Piscariae marchionem missus est quo tempore milites huius urbem Novocomensem vastabant. Annis 1522 et 1523, Leone nuper mortuo, cum Hieronymo Adorno delegato papae Hadriani VI Venetias properavit ut rem publicam serenissimam, societate regis Francici renuntiata, se cum imperatore sacro coniungere suaderet.
Iulius Medices episcopus Romanus die 19 Novembris 1523 electus est. Iovius papae cliens consiliariusque Romam reveniens in civitate Vaticana habitare coepit. Diaeta eius, "paradisus" nuncupata, a legatis principum frequentabatur. E confabulationibus ibi habitis res historiarum vitarumque temporis sui congerebat. Primitias litterarias, videlicet paginas de Romanis piscibus e cenis pontificiis destillatas, cardinali Ludovico Borbonio(fr) dicatas, anno 1524 imprimere iussit.
Sacerdos et canonicus, deinde episcopus Nucerinus fuit. Nihilo minus, eius praecipuum studium incubuit in notitiam rerum gestarum et hominum memoria dignorum: imperatorum, pontificum, nobilium, litteratorum, ducum et artificum. Familiaritas et amicitia cum quinque pontificibus invidiam ac reprehensiones in eum converterunt, sed etiam famam ac legati mandata quae itinera et lautos occursus favebant. Die 11 Decembris 1552 anno Florentiae mortuus est.
Opera
[recensere | fontem recensere]
- 1524 : De Romanis piscibus libellus. Romae: F.M. Calvo Textus apud Internet Archive (ed. 1527 titulo De piscibus marinis, lacustribus, fluviatilibus, item de testaceis et salsamentis liber) (ed. 1531)
- 1525 : Libellus de legatione Basilii Magni principis Moschoviae. Romae: F.M. Calvo (Textus apud Google Books) (Editio 1527 apud Google Books); "De legatione Basilii magni principis Moschoviae ad Clementem VII Pontificem Max. liber" in Sigismundus de Herberstein, Rerum Moscoviticarum commentarii (Antverpiae, 1557) f. 163 sqq.
- F. Negri, interpr., Operetta dell'ambascieria de Moschoviti. Venetiis: Bartolomeo detto l'Imperatore, 1545 Textus apud JSTOR
- 1528 : Li veri particulari de la felice vittoria de illustre signor conte Philippino Doria contra l'armata cesarea sopra Salerno (Textus apud Google Books)
- 1532 : Commentario de le cose de' Turchi. Romae: A. Blado Editio 1535 apud Internet Archive (Editio 1537 apud Google Books) Editio 1537 apud Mazarinum (Textus apud Google Books)
- Commentario de le cose de Turchi et del S. Georgio Scanderbeg, principe di Epyrro, con la sua vita et le vittorie per lui fatte. 1539 (Textus apud Google Books) Editio 1541 apud Istituto di Scienze Marine
- F. Negri, interpr., Turcicarum rerum commentarius. Parisiis: A. et C. L'Angelier, 1538 (Textus apud Google Books)
- 1532 : "Vita Petri Cravinae" in S. Capece, ed., Petri Cravinae poemata. Neapoli: I. Sulzbach
- 1539 : Vita Sfortiae clariss. ducis. Romae: A. Blado Textus apud Internet Archive; Jacobi Mutii, Attendulae Cottignolae, Sfortiae nuncupati vita [etc.]. Basileae, 1542 Textus
- Lodovico Domenichi, interpr., La vita di Sforza valorosissimo capitano. Florentiae: Giunti, 1549
- 1546 : Elogia veris clarorum virorum imaginibus apposita, quae in musaeo Ioviano Comi spectantur; addita in calce operis Adriani pont. vita. Venetiis: apud Michaëlem Tramezinum Textus apud Internet Archive
- 1547 : Epistola ... ad Iohannem Fridericum Saxonum et Philippum Chattorum principes; Dialogus de bello Germanico Textus
- 1548 : Descriptio Britanniae, Scotiae, Hyberniae, et Orchadum. Venetiis Textus apud Internet Archive
- 1548 : De vita Leonis Decimi pont. max. libri IIII; Hadriani sexti pont. max. et Pompeii Columnae cardinalis vitae. Florentiae: L. Torrentino. Editio 1551 apud Internet Archive; apud Tertullian.org
- Lodovico Domenichi, interpr., Le Vite di Leon Decimo et d'Adriano Sesto sommi pontifici et del Cardinal Pompeo Colonna. Florentiae: L. Torrentino, 1549 Textus Editio 1551 apud Internet Archive
- 1549 : Vitae duodecim Vicecomitum Mediolani principum Textus apud Internet Archive
- Lodovico Domenichi, interpr., Le vite dei dodeci Visconti prencipi di Milano. Venetiis, 1549 [1]; Mediolani, 1626? Textus apud Internet Archive; Le vite de i dodeci Visconti che signoreggiarono Milano. 1645 Textus apud Internet Archive
- 1549-1552 : Historiarum sui temporis tomi I-II (vol. 1 (ed. 1549) apud Google Books) (vol. 1 (ed. 1556) apud Google Books) (vol. 2 (ed. 1555) apud Google Books) (vol. 2 (ed. 1560) apud Google Books)
- Lodovico Domenichi, interpr., Historie del suo tempo. Venetiis Pars 1 (ed. 1555) (ed. 1558) (ed. 1560) pars 2 (ed. 1555) (ed. 1556) Tavola delle provincie Textus
- Denis Sauvage, signeur du Parq-Champenois(fr), interpr., Histoires de Paolo Iovio Comois, evesque de Nocera, sur les choses faictes et avenues de son temps. Lugduni: Guillaume Rouille, 1552-1555 (vol. 1 apud Google Books) (vol. 2 apud Google Books)
- 1550 : Liber de vita et rebus gestis Alphonsi Atestini Ferrariae principis. Florentiae: Laurentius Torrentinus Textus
- G. B. Gelli, interpr., La vita di Alfonso da Este. Florentiae: L. Torrentino, 1553 Editio 1597
- 1551 : Elogia virorum bellica virtute illustrium. Florentiae Textus Editio 1572 apud e-Rara Editio 1575 aliud exemplar apud Internet Archive
- Lodovico Domenichi, interpr., Gli elogi Editio 1559 alia apud Internet Archive
- 1551 : Illustrium virorum vitae. Florentiae, 1551 Textus; editio aucta, Basileae, 1567 vol. 1 vol. 2; editio 1578 textus[nexus deficit]
- Lodovico Domenichi, interpr., La vita di Consalvo Ferrando di Cordova detto il Gran Capitano. Florentiae: L. Torrentino, 1550 Editio 1552 apud Internet Archive; Lodovico Domenichi, interpr., La Vita del signor don Ferrando Daualo marchese di Pescara. 1551 Editio 1557 apud Internet Archive; Le Vite di dicenove huomini illustri. Venetiis, 1561 Textus
- P. Blas Torrellas, interpr., Libro de la vida y chrónica de Gonçalo Hernándes Córdoba ... el gran capitan. Caesaraugustae: E. G. de Nagera, 1553; P. Blas Torrellas, interpr., La vida del marqués de Pescara. 1555
- 1552 : Hippolito Orio, interpr., Le iscrittioni poste sotto le vere imagini de gli huomini famosi, le quali à Como nel museo del Giovio si veggiono. Florentiae Textus editio 1558 alia apud Internet Archive
- 1555 : Dialogo dell'imprese militari et amorose Textus Editio 1559 editio Lugdunensis 1559 apud Internet Archive
- Editio 1556 titulo Ragionamento sopra i motti e disegni d'arme et d'amore che comunemente chiamano imprese Textus apud Internet Archive Editio 1560 apud Internet Archive
- 1557 : Elogia doctorum virorum ab avorum memoria publicatis ingenii monumentis illustrium. Antverpiae Textus Editio 1571 apud e-Rara
- 1559 : Descriptio Larii Lacus. Venetiis: ex officina Stellae Textus
- 1560 : Lodovico Domenichi, ed., Lettere volgari di mons. Paolo Giovio di Como. Venetiis Textus apud Internet Archive
- 1560 : Consiglio di monsignor Giovio raccolto dalle consulte di papa Leone decimo per far l'impresa contra infideli. Venetiis: G. M. Bonelli
- 1577 : Elogia virorum literis illustrium. Basileae: Petri Pernae Textus aliud exemplar Textus apud Gallica
- 1577 : Musaei Ioviani imagines. Basileae Textus
- 1781 : "Fragmentum trium dialogorum: Dialogus de viris litteris illustribus, cui in calce sunt additae Vincii, Michaelis Angelis, Raphaelis Urbinatis vitae" in Girolamo Tiraboschi, Storia della letteratura italiana" vol. 9 (Mutinae: Società Tipografica) Editio 1785 Editio 1786 aegre legibilis
- 1808 : Giambattista Giovio, ed., Pauli Jovii epis. Nucer. de humano victu epistola ad Felicem Trophinum. Lettera di Paolo Giovio vescovo di Nocera sul vitto umano a Felice Trofino. Novo-Comi: typis Caroli Antonii Ostinelli (Textus apud Google Books)
Notae
[recensere | fontem recensere]- ↑ "Paulus Iovius Novocomensis": vide e.g. titulum libelli De Romanis piscibus (1524)
- ↑ Zimmerman (2001)
Bibliographia
[recensere | fontem recensere]
- Fontes coaevi
- ante 1535 : "Descrizione del Giovio" in Francesco Berni, Rime
- Editiones operum selectae
- Pauli Iovii Novocomensis Opera quotquot extant omnia. Basileae: Petri Pernae, 1578
- Giuseppe Guido Ferrero, Dante Visconti et al., edd., Pauli Iovii Opera a cura della Società Storica Comense (edizione nazionale). Romae: Istituto Poligrafico dello Stato, 1956-
- Voll. 1-2: Lettere, 1958; voll. 3-5: Historiae sui temporis, 1957-1985; vol. 6: Vitae pars 1, 1987; vol. 8: Gli elogi, 1972; vol. 9, Dialogi et descriptiones, 1984
- Kenneth Gouwens, ed. et interpr., Paolo Giovio: Notable Men and Women of Our Time. Cantabrigiae Mass.: Harvard University Press, 2013
- Lara Michelacci, ed., Paolo Giovio: Vita di Adriano VI. La Scuola di Pitagora, 2015. ISBN 978-88-654-2333-2
- Lara Michelacci, ed., Paolo Giovio: Commentario de le cose de' Turchi. Clueb, 2005. ISBN 978-88-491-2570-2
- Franco Minonzio, ed., Paolo Giovio: La descrizione del Lario. Il Polifilo, 2007. ISBN 978-88-705-0336-4
- Franco Minonzio, ed., Paolo Giovio: Dialogo sugli uomini e le donne illustre del nostro tempo. Taurinis: Aragno, 2011. ISBN 978-88-841-9516-6
- Eruditio
- Paolo Giovio, il Rinascimento e la memoria. Atti del Convegno ... 1983. Comi, 1985
- C. Dionisotti, "Machiavelli e il Giovio" in C. Dionisotti, Machiavellerie (Taurinis, 1980) pp. 411-44
- Franco Minonzio, Studi gioviani. Scienza, filosofia e letteratura nell’opera di Paolo Giovio. 2 voll. Comi, 2002
- R. Pavoni, ed., Collezioni Giovio, le immagini e la storia. Guida alla mostra. Comi, 1983
- T. C. Price Zimmerman, "Francesco Guicciardini and Paolo Giovio" in Annali d’italianistica vol. 2 (1984) pp. 34-52
- T. C. Price Zimmerman, Paolo Giovio the Historian and the Crisis of Sixteenth-Century Italy. Princetoniae: Princeton University Press, 1995 (Paginae selectae apud Google Books)
- Aliae encyclopaediae
- "Paulus Jovius" in Iohannes Iacobus Hofmannus, Lexicon universale (1698) ~
- Linda S. Klinger, "Giovio, Paolo" (2003) apud Grove Art Online Situs venalis
- Franco Minonzio, "Giovio, Paolo" in Il Contributo italiano alla storia del Pensiero: Storia e Politica (Romae: Treccani, 2013)
- T. C. Price Zimmerman, "Giovio, Paolo" in Dizionario biografico degli Italiani (Romae: Treccani, 2001)
Nexus interni
Nexus externi
[recensere | fontem recensere]
|
Vicimedia Communia plura habent quae ad Paulum Iovium spectant. |
|
|
Lexica biographica: Gran Enciclopèdia Catalana • Deutsche Biographie • Commentatio Theodisce, Francogallice, Italice apud Lexicon historicum Helveticum • Dizionario biografico degli Italiani • Treccani • Большая российская энциклопедия • • Grove Art • Teuchos • Catholic Hierarchy |
Categoriae:
- L +1
- Latinitas +1 (bona)
- Viri
- Nati 1483
- Mortui 1552
- Paulus Iovius
- Alumni Universitatis Patavinae
- Alumni Universitatis Ticinensis
- Amatores artium
- Auctores Latini Renascentiae
- Auctores Italiani
- Biographi
- Episcopi Ecclesiae Catholicae
- Episcopi Nucerini Paganorum
- Historici Italiae
- Medici Italiae
- Professores Studii Urbis
- Scriptores Italiae