Birute Galdikas: Różnice pomiędzy wersjami

Birutė Galdikas
	; Birutė Galdikas (2011)
Państwo działania	Kanada
Data i miejsce urodzenia	10 maja 1946 ; Wiesbaden
Pełne imię i nazwisko	Birutė Marija Filomena Galdikas-Brindamour
	dr nauk biologicznych
	Specjalność: Antropologia, Prymatologia
Alma Mater	UCLA
Uczelnia	Universitas Nasional w Dżakarcie
Uczelnia	Simon Fraser University w Brytyjskiej Kolumbii w Kanadzie.
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Aktualna wersja na dzień 10:58, 1 sty 2024

Birutė Marija Filomena Galdikas-Brindamour, lit. Birutė Marija Filomena Galdikaitė-Brindamour (ur. 10 maja 1946 w Wiesbaden)^[1] – badaczka kanadyjska pochodzenia litewskiego, specjalistka w dziedzinie prymatologii.

Życiorys

W 1964 rozpoczęła studia na Uniwersytecie Kalifornijskim w Los Angeles (UCLA), gdzie w 1969 uzyskała magisterium z dziedziny antropologii^[1]. Tam poznała angielskiego antropologa i paleontologa Louisa Leakeya.

Początkowo Leakey, który patronował już projektom badawczym Jane Goodall i Dian Fossey, nie był zainteresowany badaniem orangutanów, ale po trzech latach zdecydował się wesprzeć materialnie projekt Galdikas. W 1971 przybyła wraz ze swoim ówczesnym mężem, fotografem Rodem Brindamourem, do rezerwatu Tanjung Puting na indonezyjskiej wyspie Borneo, gdzie po kilku miesiącach założyła Camp Leakey i rozpoczęła dokumentowanie życia dzikich orangutanów. Po czterech latach pracy opublikowała duży artykuł w magazynie „National Geographic”^[2], ilustrując go fotografiami wykonanymi przez Brindamoura, i zwracając uwagę szerokiej publiczności na problemy zagrożonego gatunku. W tym celu prowadziła liczne prelekcje, starając się przede wszystkim przekonać miejscową ludność o konieczności ochrony orangutanów, zwłaszcza ich środowiska naturalnego. Wieloletnia praca badawcza została zwieńczona stopniem naukowym doktora.

W 1986 Galdikas założyła wraz ze swoim doktorantem, Garym Shapiro, Orangutan Foundation International (OFI), z siedzibą w Los Angeles i oddziałami w Australii, Indonezji i Wielkiej Brytanii. W 1996 pełniła też rolę doradcy przy indonezyjskim ministerstwie leśnictwa. W czerwcu 1997 została uhonorowana prestiżową nagrodą „Kalpataru”, najwyższym indonezyjskim odznaczeniem w dziedzinie ochrony środowiska.

Dwukrotnie była autorką artykułu okładkowego^[2] w „National Geographic”, opublikowała szereg innych artykułów naukowych i popularnonaukowych, dwie książki, kilkakrotnie występowała w amerykańskiej telewizji. W jednym z jej filmów dokumentalnych, In the Wild, brała udział amerykańska aktorka Julia Roberts.

Birutė Galdikas jest profesorem Universitas Nasional w Dżakarcie i Simon Fraser University w Brytyjskiej Kolumbii w Kanadzie.

Wybrane wyróżnienia

PETA Humanitarian Award (1990)^[1]
Sierra Club Chico Mendes Award (1992)^[1]
United Nations Global 500 Award (1993)^[1]
Oficer Orderu Kanady (1995)^[2]
Kalpataru Award (1997)^[2]
Tyler Prize for Environmental Achievement (1997)^[1]
Satyalancana Pendidikan – Medal za Zasługi dla Edukacji (Indonezja, 2015)^[2]

Zobacz też

Aniołki Leakeya

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f science.ca – Birutė Galdikas (ang.) [dostęp 2016-03-05]
↑ ^a ^b ^c ^d ^e OFI – Birutė Galdikas (ang.) [dostęp 2016-03-05]

Bibliografia

science.ca – Birutė Galdikas (ang.) [dostęp 2016-03-05]
Orangutan Foundation International (ang.) [dostęp 2016-03-05]

[BG-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f science.ca – Birutė Galdikas (ang.) [dostęp 2016-03-05]

[OFI-2] OFI – Birutė Galdikas (ang.) [dostęp 2016-03-05]

[1]

[2]

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
+{{Naukowiec infobox
-[[File:Birute Galdikas.jpg|thumb|Birutė Galdikas]]
+ |imię i nazwisko           = Birutė Galdikas
-'''Birute Mary Galdikas''' (ur. [[10 maja]] [[1946]] w [[Wiesbaden]]) - badaczka [[Kanada|kanadyjska]] pochodzenia [[Litwa|litewskiego]], specjalistka w dziedzinie [[prymatologia|prymatologii]].
+ |pełne imię i nazwisko     = Birutė Marija Filomena Galdikas-Brindamour
+ |grafika                   = Dr Birute Galdikas.jpg
+ |opis grafiki              = Birutė Galdikas (2011)
+ |data urodzenia            = [[10 maja]] [[1946]]
+ |miejsce urodzenia         = [[Wiesbaden]]
+ |państwo                   = CAN
+ |wariant flagi             =
+ |stopień lub tytuł naukowy = dr
+ |jakich nauk               = [[biologia|biologicznych]]
+ |specjalność               = [[Antropologia]], [[Prymatologia]]
+ |aktywność zawodowa        =
+ |jednostka1 typ            = Uczelnia
+ |jednostka1 nazwa          = Universitas Nasional w Dżakarcie
+ |okres zatr1               =
+ |jednostka2 typ            = Uczelnia
+ |jednostka2 nazwa          = Simon Fraser University w Brytyjskiej Kolumbii w Kanadzie.
+ |okres zatr2               =
+ |almamater                 = [[University of California, Los Angeles|UCLA]]
+ |odznaczenia               = {{order|OC|OC}} [[Plik:Satyalancana Pendidikan (Indonesia) - ribbon bar.png|40px|Medal za Zasługi dla Edukacji – Indonezja]]
+ |commons                   = Category:Birutė Galdikas
+ |www                       =
+}}
+'''Birutė Marija Filomena Galdikas-Brindamour''', {{W języku|lt|Birutė Marija Filomena Galdikaitė-Brindamour}} (ur. [[10 maja]] [[1946]] w [[Wiesbaden]])<ref name=BG>[https://archive.ph/20121205231108/http://www.science.ca/scientists/scientistprofile.php?pID=7 science.ca – Birutė Galdikas] {{lang|en}} [dostęp 2016-03-05]</ref> – badaczka [[Kanada|kanadyjska]] pochodzenia [[Litwa|litewskiego]], specjalistka w dziedzinie [[Prymatologia|prymatologii]].
+== Życiorys ==
-W 1964 roku Galdikas rozpoczęła studia na [[University of California]] w [[Los Angeles]] (UCLA), gdzie w w 1969 roku uzyskała dyplom z antropologii i gdzie spotkała także angielskiego antropologa i paleontologa [[Louis Leakey|Louisa Leakeya]].
+W 1964 rozpoczęła studia na [[Uniwersytet Kalifornijski w Los Angeles|Uniwersytecie Kalifornijskim]] w [[Los Angeles]] (UCLA), gdzie w 1969 uzyskała [[magister]]ium z dziedziny antropologii<ref name=BG/>. Tam poznała angielskiego antropologa i paleontologa [[Louis Leakey|Louisa Leakeya]].
-Początkowo Leakey, który patronował już projektom badawczym [[Jane Goodall]] i [[Dian Fossey]], nie był zainteresowany badaniem [[orangutan]]ów, ale po trzech latach zdecydował się wesprzeć materialnie projekt Galdikas.
+Początkowo Leakey, który patronował już projektom badawczym [[Jane Goodall]] i [[Dian Fossey]], nie był zainteresowany badaniem [[orangutan]]ów, ale po trzech latach zdecydował się wesprzeć materialnie projekt Galdikas. W 1971 przybyła wraz ze swoim ówczesnym mężem, fotografem Rodem Brindamourem, do rezerwatu Tanjung Puting na [[Indonezja|indonezyjskiej]] wyspie [[Borneo]], gdzie po kilku miesiącach założyła Camp Leakey i rozpoczęła dokumentowanie życia dzikich orangutanów. Po czterech latach pracy opublikowała duży artykuł w magazynie „[[National Geographic]]”<ref name=OFI/>, ilustrując go fotografiami wykonanymi przez Brindamoura, i zwracając uwagę szerokiej publiczności na problemy zagrożonego gatunku. W tym celu prowadziła liczne prelekcje, starając się przede wszystkim przekonać miejscową ludność o konieczności ochrony orangutanów, zwłaszcza ich środowiska naturalnego. Wieloletnia praca badawcza została zwieńczona stopniem naukowym [[Doktor (stopień naukowy)|doktora]].
+W 1986 Galdikas założyła wraz ze swoim doktorantem, Garym Shapiro, Orangutan Foundation International (OFI), z siedzibą w Los Angeles i oddziałami w [[Australia|Australii]], Indonezji i [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]]. W 1996 pełniła też rolę doradcy przy indonezyjskim ministerstwie leśnictwa. W czerwcu 1997 została uhonorowana prestiżową nagrodą „Kalpataru”, najwyższym indonezyjskim odznaczeniem w dziedzinie ochrony środowiska.
-W 1971 Birute Galdikas przybyła wraz ze swoim mężem, fotografem Rodem Brindamourem, do rezerwatu Tanjung Puting na indonezyjskiej wyspie [[Borneo]], gdzie po kilku miesiącach założyła ''Camp Leakey'' i rozpoczęła dokumentowanie życia dzikich orangutanów. Po czterech latach pracy opublikowała duży artykuł w magazynie „[[National Geographic]]”{{fakt|data=2009-11}}, ilustrując go fotografiami wykonanymi przez jej męża, i zwracając uwagę szerokiej publiczności na problemy zagrożonego gatunku. W tym celu prowadziła też liczne prelekcje, starając się przede wszystkim przekonać miejscową ludność o konieczności ochrony orangutanów, zwłaszcza ich środowiska naturalnego. Wieloletnia praca badawcza została też zwieńczona tytułem naukowym doktora.
+Dwukrotnie była autorką artykułu okładkowego<ref name=OFI>[https://orangutan.org/about/dr-birute-mary-galdikas/ OFI – Birutė Galdikas ] {{lang|en}} [dostęp 2016-03-05]</ref>  w „National Geographic”, opublikowała szereg innych artykułów naukowych i popularnonaukowych, dwie książki, kilkakrotnie występowała w amerykańskiej telewizji. W jednym z jej filmów dokumentalnych, ''In the Wild'', brała udział amerykańska aktorka [[Julia Roberts]].
-Galdikas, wraz ze swoim doktorantem, Gary Shapiro, założyła w 1986 Orangutan Foundation International (OFI), z siedzibą w Los Angeles i oddziałami w [[Australia|Australii]], [[Indonezja|Indonezji]] i [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]]. W 1996 pełniła też rolę doradcy przy indonezyjskim ministerstwie leśnictwa. W czerwcu 1997 została uhonorowana prestiżową nagrodą ''Kalpataru'', najwyższym indonezyjskim odznaczeniem w dziedzinie ochrony środowiska.
+Birutė Galdikas jest profesorem Universitas Nasional w [[Dżakarta|Dżakarcie]] i [[Uniwersytet Simona Frasera|Simon Fraser University]] w [[Kolumbia Brytyjska|Brytyjskiej Kolumbii]] w [[Kanada|Kanadzie]].
-Dwukrotnie była autorką okładkowego artykułu{{fakt|data=2009-11}} w „[[National Geographic]]”, opublikowała szereg innych artykułów naukowych i popularnonaukowych, dwie książki, kilkakrotnie występowała też w amerykańskiej telewizji. W jednym z jej filmów dokumentalnych, ''In the Wild '', brała udział amerykańska aktorka [[Julia Roberts]].
+== Wybrane wyróżnienia ==
-Birute Galdikas jest również profesorem Universitas Nasional w [[Dżakarta|Dżakarcie]] i [[Uniwersytet Simona Frasera|Simon Fraser University]] w [[Kolumbia Brytyjska|Brytyjskiej Kolumbii]] w [[Kanada|Kanadzie]].
+* [[People for the Ethical Treatment of Animals|PETA]] Humanitarian Award (1990)<ref name=BG/>
+* Sierra Club [[Chico Mendes]] Award (1992)<ref name=BG/>
+* United Nations Global 500 Award (1993)<ref name=BG/>
+* [[Order Kanady|Oficer Orderu Kanady]] (1995)<ref name=OFI/>
+* Kalpataru Award (1997)<ref name=OFI/>
+* Tyler Prize for Environmental Achievement (1997)<ref name=BG/>
+* Satyalancana Pendidikan – Medal za Zasługi dla Edukacji (Indonezja, 2015)<ref name=OFI/>
-==Zobacz też==
+== Zobacz też ==
 * [[Aniołki Leakeya]]
+== Przypisy ==
+{{Przypisy}}
+== Bibliografia ==
+* [https://archive.ph/20121205231108/http://www.science.ca/scientists/scientistprofile.php?pID=7 science.ca – Birutė Galdikas] {{lang|en}} [dostęp 2016-03-05]
+* [https://orangutan.org/ Orangutan Foundation International] {{lang|en}} [dostęp 2016-03-05]
 {{Kontrola autorytatywna}}
-{{DEFAULTSORT:Galdikas, Birute}}
+{{SORTUJ:Galdikas, Birute}}
-[[Kategoria:Litewscy zoolodzy]]
-[[Kategoria:Kanadyjscy zoolodzy]]
 [[Kategoria:Etolodzy]]
-[[Kategoria:Urodzeni w 1946]]
+[[Kategoria:Kanadyjscy antropolodzy]]
-[[Kategoria:Prymatolodzy]]
+[[Kategoria:Kanadyjscy działacze ekologiczni]]
+[[Kategoria:Kanadyjscy zoolodzy]]
 [[Kategoria:Ludzie związani z Wiesbaden]]
+[[Kategoria:Odznaczeni Orderem Kanady]]
+[[Kategoria:Osoby pochodzenia litewskiego]]
+[[Kategoria:Prymatolodzy]]
+[[Kategoria:Ludzie urodzeni w Wiesbaden]]
+[[Kategoria:Urodzeni w 1946]]