Birute Galdikas: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
drobne merytoryczne |
Łączenie infoboksów w jeden, WP:SK |
||
Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Biogram infobox |
|||
|imię i nazwisko = Birutė Galdikas |
|||
|imię i nazwisko org = Birutė Marija Filomena Galdikas |
|||
|grafika = Dr Birute Galdikas.jpg |
|||
|opis grafiki = Birutė Galdikas (2011) |
|||
⚫ | |||
|miejsce urodzenia = [[Wiesbaden]] |
|||
|data śmierci = |
|||
|miejsce śmierci = |
|||
|narodowość = [[Litwini|litewsko]]-[[Kanadyjczycy|kanadyjska]] |
|||
|zawód = |
|||
|odznaczenia = |
|||
|małżeństwo = 1. Rod Brindamour<br />2. Pak Bohap |
|||
|commons = Category:Birutė Galdikas |
|||
|www = |
|||
}} |
|||
{{Naukowiec infobox |
{{Naukowiec infobox |
||
|imię i nazwisko = Birutė Galdikas |
|imię i nazwisko = Birutė Galdikas |
||
| |
|pełne imię i nazwisko = Birutė Marija Filomena Galdikas |
||
| |
|grafika = Dr Birute Galdikas.jpg |
||
| |
|opis grafiki = Birutė Galdikas (2011) |
||
| |
|data urodzenia = [[10 maja]] [[1946]] |
||
⚫ | |||
|państwo = CAN |
|państwo = CAN |
||
|wariant flagi = |
|wariant flagi = |
||
|stopień lub tytuł naukowy = dr |
|stopień lub tytuł naukowy = dr |
||
|jakich nauk = [[biologia|biologicznych]] |
|jakich nauk = [[biologia|biologicznych]] |
||
|specjalność = [[Antropologia]], [[Prymatologia]] |
|specjalność = [[Antropologia]], [[Prymatologia]] |
||
|aktywność zawodowa = |
|aktywność zawodowa = |
||
|jednostka1 typ = Uczelnia |
|jednostka1 typ = Uczelnia |
||
|jednostka1 nazwa = Universitas Nasional w Dżakarcie |
|jednostka1 nazwa = Universitas Nasional w Dżakarcie |
||
|okres zatr1 = |
|okres zatr1 = |
||
|jednostka2 typ = Uczelnia |
|jednostka2 typ = Uczelnia |
||
|jednostka2 nazwa = Simon Fraser University w Brytyjskiej Kolumbii w Kanadzie. |
|jednostka2 nazwa = Simon Fraser University w Brytyjskiej Kolumbii w Kanadzie. |
||
|okres zatr2 = |
|okres zatr2 = |
||
|almamater = [[University of California, Los Angeles|UCLA]] |
|almamater = [[University of California, Los Angeles|UCLA]] |
||
|odznaczenia = {{order|OC|OC}} [[Plik:Satyalancana Pendidikan (Indonesia) - ribbon bar.png|40px|Medal za Zasługi dla Edukacji – Indonezja]] |
|odznaczenia = {{order|OC|OC}} [[Plik:Satyalancana Pendidikan (Indonesia) - ribbon bar.png|40px|Medal za Zasługi dla Edukacji – Indonezja]] |
||
|commons = |
|commons = Category:Birutė Galdikas |
||
|www = |
|www = |
||
}} |
}} |
||
Linia 41: | Linia 26: | ||
== Życiorys == |
== Życiorys == |
||
W 1964 rozpoczęła studia na [[Uniwersytet Kalifornijski w Los Angeles |
W 1964 rozpoczęła studia na [[Uniwersytet Kalifornijski w Los Angeles|Uniwersytecie Kalifornijskim]] w [[Los Angeles]] (UCLA), gdzie w 1969 uzyskała [[magister]]ium z dziedziny antropologii<ref name=BG/>. Tam poznała angielskiego antropologa i paleontologa [[Louis Leakey|Louisa Leakeya]]. |
||
Początkowo Leakey, który patronował już projektom badawczym [[Jane Goodall]] i [[Dian Fossey]], nie był zainteresowany badaniem [[orangutan]]ów, ale po trzech latach zdecydował się wesprzeć materialnie projekt Galdikas. W 1971 przybyła wraz ze swoim ówczesnym mężem, fotografem Rodem Brindamourem, do rezerwatu Tanjung Puting na [[Indonezja|indonezyjskiej]] wyspie [[Borneo]], gdzie po kilku miesiącach założyła Camp Leakey i rozpoczęła dokumentowanie życia dzikich orangutanów. Po czterech latach pracy opublikowała duży artykuł w magazynie „[[National Geographic]]”<ref name=OFI/>, ilustrując go fotografiami wykonanymi przez Brindamoura, i zwracając uwagę szerokiej publiczności na problemy zagrożonego gatunku. W tym celu prowadziła liczne prelekcje, starając się przede wszystkim przekonać miejscową ludność o konieczności ochrony orangutanów, zwłaszcza ich środowiska naturalnego. Wieloletnia praca badawcza została zwieńczona stopniem naukowym [[Doktor (stopień naukowy)|doktora]]. |
Początkowo Leakey, który patronował już projektom badawczym [[Jane Goodall]] i [[Dian Fossey]], nie był zainteresowany badaniem [[orangutan]]ów, ale po trzech latach zdecydował się wesprzeć materialnie projekt Galdikas. W 1971 przybyła wraz ze swoim ówczesnym mężem, fotografem Rodem Brindamourem, do rezerwatu Tanjung Puting na [[Indonezja|indonezyjskiej]] wyspie [[Borneo]], gdzie po kilku miesiącach założyła Camp Leakey i rozpoczęła dokumentowanie życia dzikich orangutanów. Po czterech latach pracy opublikowała duży artykuł w magazynie „[[National Geographic]]”<ref name=OFI/>, ilustrując go fotografiami wykonanymi przez Brindamoura, i zwracając uwagę szerokiej publiczności na problemy zagrożonego gatunku. W tym celu prowadziła liczne prelekcje, starając się przede wszystkim przekonać miejscową ludność o konieczności ochrony orangutanów, zwłaszcza ich środowiska naturalnego. Wieloletnia praca badawcza została zwieńczona stopniem naukowym [[Doktor (stopień naukowy)|doktora]]. |
Wersja z 09:08, 24 mar 2023
Birutė Galdikas (2011) | |
Państwo działania | |
---|---|
Data i miejsce urodzenia | |
Pełne imię i nazwisko |
Birutė Marija Filomena Galdikas |
dr nauk biologicznych | |
Specjalność: Antropologia, Prymatologia | |
Alma Mater | |
Uczelnia |
Universitas Nasional w Dżakarcie |
Uczelnia |
Simon Fraser University w Brytyjskiej Kolumbii w Kanadzie. |
Odznaczenia | |
Birutė Marija Filomena Galdikas (ur. 10 maja 1946 w Wiesbaden)[1] – badaczka kanadyjska pochodzenia litewskiego, specjalistka w dziedzinie prymatologii.
Życiorys
W 1964 rozpoczęła studia na Uniwersytecie Kalifornijskim w Los Angeles (UCLA), gdzie w 1969 uzyskała magisterium z dziedziny antropologii[1]. Tam poznała angielskiego antropologa i paleontologa Louisa Leakeya.
Początkowo Leakey, który patronował już projektom badawczym Jane Goodall i Dian Fossey, nie był zainteresowany badaniem orangutanów, ale po trzech latach zdecydował się wesprzeć materialnie projekt Galdikas. W 1971 przybyła wraz ze swoim ówczesnym mężem, fotografem Rodem Brindamourem, do rezerwatu Tanjung Puting na indonezyjskiej wyspie Borneo, gdzie po kilku miesiącach założyła Camp Leakey i rozpoczęła dokumentowanie życia dzikich orangutanów. Po czterech latach pracy opublikowała duży artykuł w magazynie „National Geographic”[2], ilustrując go fotografiami wykonanymi przez Brindamoura, i zwracając uwagę szerokiej publiczności na problemy zagrożonego gatunku. W tym celu prowadziła liczne prelekcje, starając się przede wszystkim przekonać miejscową ludność o konieczności ochrony orangutanów, zwłaszcza ich środowiska naturalnego. Wieloletnia praca badawcza została zwieńczona stopniem naukowym doktora.
W 1986 Galdikas założyła wraz ze swoim doktorantem, Garym Shapiro, Orangutan Foundation International (OFI), z siedzibą w Los Angeles i oddziałami w Australii, Indonezji i Wielkiej Brytanii. W 1996 pełniła też rolę doradcy przy indonezyjskim ministerstwie leśnictwa. W czerwcu 1997 została uhonorowana prestiżową nagrodą „Kalpataru”, najwyższym indonezyjskim odznaczeniem w dziedzinie ochrony środowiska.
Dwukrotnie była autorką artykułu okładkowego[2] w „National Geographic”, opublikowała szereg innych artykułów naukowych i popularnonaukowych, dwie książki, kilkakrotnie występowała w amerykańskiej telewizji. W jednym z jej filmów dokumentalnych, In the Wild, brała udział amerykańska aktorka Julia Roberts.
Birutė Galdikas jest profesorem Universitas Nasional w Dżakarcie i Simon Fraser University w Brytyjskiej Kolumbii w Kanadzie.
Wybrane wyróżnienia
- PETA Humanitarian Award (1990)[1]
- Sierra Club Chico Mendes Award (1992)[1]
- United Nations Global 500 Award (1993)[1]
- Oficer Orderu Kanady (1995)[2]
- Kalpataru Award (1997)[2]
- Tyler Prize for Environmental Achievement (1997)[1]
- Satyalancana Pendidikan – Medal za Zasługi dla Edukacji (Indonezja, 2015)[2]
Zobacz też
Przypisy
Bibliografia
- science.ca – Birutė Galdikas (ang.) [dostęp 2016-03-05]
- Orangutan Foundation International (ang.) [dostęp 2016-03-05]