Przejdź do zawartości

Birute Galdikas: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne merytoryczne
Łączenie infoboksów w jeden, WP:SK
Linia 1: Linia 1:
{{Biogram infobox
|imię i nazwisko = Birutė Galdikas
|imię i nazwisko org = Birutė Marija Filomena Galdikas
|grafika = Dr Birute Galdikas.jpg
|opis grafiki = Birutė Galdikas (2011)
|data urodzenia = [[10 maja]] [[1946]]
|miejsce urodzenia = [[Wiesbaden]]
|data śmierci =
|miejsce śmierci =
|narodowość = [[Litwini|litewsko]]-[[Kanadyjczycy|kanadyjska]]
|zawód =
|odznaczenia =
|małżeństwo = 1. Rod Brindamour<br />2. Pak Bohap
|commons = Category:Birutė Galdikas
|www =
}}
{{Naukowiec infobox
{{Naukowiec infobox
|imię i nazwisko = Birutė Galdikas
|imię i nazwisko = Birutė Galdikas
|grafika =
|pełne imię i nazwisko = Birutė Marija Filomena Galdikas
|opis grafiki =
|grafika = Dr Birute Galdikas.jpg
|data urodzenia =
|opis grafiki = Birutė Galdikas (2011)
|miejsce urodzenia =
|data urodzenia = [[10 maja]] [[1946]]
|miejsce urodzenia = [[Wiesbaden]]
|państwo = CAN
|państwo = CAN
|wariant flagi =
|wariant flagi =
|stopień lub tytuł naukowy = dr.
|stopień lub tytuł naukowy = dr
|jakich nauk = [[biologia|biologicznych]]
|jakich nauk = [[biologia|biologicznych]]
|specjalność = [[Antropologia]], [[Prymatologia]]
|specjalność = [[Antropologia]], [[Prymatologia]]
|aktywność zawodowa =
|aktywność zawodowa =
|jednostka1 typ = Uczelnia
|jednostka1 typ = Uczelnia
|jednostka1 nazwa = Universitas Nasional w Dżakarcie
|jednostka1 nazwa = Universitas Nasional w Dżakarcie
|okres zatr1 =
|okres zatr1 =
|jednostka2 typ = Uczelnia
|jednostka2 typ = Uczelnia
|jednostka2 nazwa = Simon Fraser University w Brytyjskiej Kolumbii w Kanadzie.
|jednostka2 nazwa = Simon Fraser University w Brytyjskiej Kolumbii w Kanadzie.
|okres zatr2 =
|okres zatr2 =
|almamater = [[University of California, Los Angeles|UCLA]]
|almamater = [[University of California, Los Angeles|UCLA]]
|odznaczenia = {{order|OC|OC}} [[Plik:Satyalancana Pendidikan (Indonesia) - ribbon bar.png|40px|Medal za Zasługi dla Edukacji – Indonezja]]
|odznaczenia = {{order|OC|OC}} [[Plik:Satyalancana Pendidikan (Indonesia) - ribbon bar.png|40px|Medal za Zasługi dla Edukacji – Indonezja]]
|commons =
|commons = Category:Birutė Galdikas
|www =
|www =
}}
}}
Linia 41: Linia 26:


== Życiorys ==
== Życiorys ==
W 1964 rozpoczęła studia na [[Uniwersytet Kalifornijski w Los Angeles |Uniwersytecie Kalifornijskim]] w [[Los Angeles]] (UCLA), gdzie w 1969 uzyskała [[Magister|magisterium]] z dziedziny antropologii<ref name=BG/>. Tam poznała angielskiego antropologa i paleontologa [[Louis Leakey|Louisa Leakeya]].
W 1964 rozpoczęła studia na [[Uniwersytet Kalifornijski w Los Angeles|Uniwersytecie Kalifornijskim]] w [[Los Angeles]] (UCLA), gdzie w 1969 uzyskała [[magister]]ium z dziedziny antropologii<ref name=BG/>. Tam poznała angielskiego antropologa i paleontologa [[Louis Leakey|Louisa Leakeya]].


Początkowo Leakey, który patronował już projektom badawczym [[Jane Goodall]] i [[Dian Fossey]], nie był zainteresowany badaniem [[orangutan]]ów, ale po trzech latach zdecydował się wesprzeć materialnie projekt Galdikas. W 1971 przybyła wraz ze swoim ówczesnym mężem, fotografem Rodem Brindamourem, do rezerwatu Tanjung Puting na [[Indonezja|indonezyjskiej]] wyspie [[Borneo]], gdzie po kilku miesiącach założyła Camp Leakey i rozpoczęła dokumentowanie życia dzikich orangutanów. Po czterech latach pracy opublikowała duży artykuł w magazynie „[[National Geographic]]”<ref name=OFI/>, ilustrując go fotografiami wykonanymi przez Brindamoura, i zwracając uwagę szerokiej publiczności na problemy zagrożonego gatunku. W tym celu prowadziła liczne prelekcje, starając się przede wszystkim przekonać miejscową ludność o konieczności ochrony orangutanów, zwłaszcza ich środowiska naturalnego. Wieloletnia praca badawcza została zwieńczona stopniem naukowym [[Doktor (stopień naukowy)|doktora]].
Początkowo Leakey, który patronował już projektom badawczym [[Jane Goodall]] i [[Dian Fossey]], nie był zainteresowany badaniem [[orangutan]]ów, ale po trzech latach zdecydował się wesprzeć materialnie projekt Galdikas. W 1971 przybyła wraz ze swoim ówczesnym mężem, fotografem Rodem Brindamourem, do rezerwatu Tanjung Puting na [[Indonezja|indonezyjskiej]] wyspie [[Borneo]], gdzie po kilku miesiącach założyła Camp Leakey i rozpoczęła dokumentowanie życia dzikich orangutanów. Po czterech latach pracy opublikowała duży artykuł w magazynie „[[National Geographic]]”<ref name=OFI/>, ilustrując go fotografiami wykonanymi przez Brindamoura, i zwracając uwagę szerokiej publiczności na problemy zagrożonego gatunku. W tym celu prowadziła liczne prelekcje, starając się przede wszystkim przekonać miejscową ludność o konieczności ochrony orangutanów, zwłaszcza ich środowiska naturalnego. Wieloletnia praca badawcza została zwieńczona stopniem naukowym [[Doktor (stopień naukowy)|doktora]].

Wersja z 09:08, 24 mar 2023

Birutė Galdikas
Ilustracja
Birutė Galdikas (2011)
Państwo działania

 Kanada

Data i miejsce urodzenia

10 maja 1946
Wiesbaden

Pełne imię i nazwisko

Birutė Marija Filomena Galdikas

dr nauk biologicznych
Specjalność: Antropologia, Prymatologia
Alma Mater

UCLA

Uczelnia

Universitas Nasional w Dżakarcie

Uczelnia

Simon Fraser University w Brytyjskiej Kolumbii w Kanadzie.

Odznaczenia
Order Kanady – Oficer (Officer) Medal za Zasługi dla Edukacji – Indonezja

Birutė Marija Filomena Galdikas (ur. 10 maja 1946 w Wiesbaden)[1] – badaczka kanadyjska pochodzenia litewskiego, specjalistka w dziedzinie prymatologii.

Życiorys

W 1964 rozpoczęła studia na Uniwersytecie Kalifornijskim w Los Angeles (UCLA), gdzie w 1969 uzyskała magisterium z dziedziny antropologii[1]. Tam poznała angielskiego antropologa i paleontologa Louisa Leakeya.

Początkowo Leakey, który patronował już projektom badawczym Jane Goodall i Dian Fossey, nie był zainteresowany badaniem orangutanów, ale po trzech latach zdecydował się wesprzeć materialnie projekt Galdikas. W 1971 przybyła wraz ze swoim ówczesnym mężem, fotografem Rodem Brindamourem, do rezerwatu Tanjung Puting na indonezyjskiej wyspie Borneo, gdzie po kilku miesiącach założyła Camp Leakey i rozpoczęła dokumentowanie życia dzikich orangutanów. Po czterech latach pracy opublikowała duży artykuł w magazynie „National Geographic[2], ilustrując go fotografiami wykonanymi przez Brindamoura, i zwracając uwagę szerokiej publiczności na problemy zagrożonego gatunku. W tym celu prowadziła liczne prelekcje, starając się przede wszystkim przekonać miejscową ludność o konieczności ochrony orangutanów, zwłaszcza ich środowiska naturalnego. Wieloletnia praca badawcza została zwieńczona stopniem naukowym doktora.

W 1986 Galdikas założyła wraz ze swoim doktorantem, Garym Shapiro, Orangutan Foundation International (OFI), z siedzibą w Los Angeles i oddziałami w Australii, Indonezji i Wielkiej Brytanii. W 1996 pełniła też rolę doradcy przy indonezyjskim ministerstwie leśnictwa. W czerwcu 1997 została uhonorowana prestiżową nagrodą „Kalpataru”, najwyższym indonezyjskim odznaczeniem w dziedzinie ochrony środowiska.

Dwukrotnie była autorką artykułu okładkowego[2] w „National Geographic”, opublikowała szereg innych artykułów naukowych i popularnonaukowych, dwie książki, kilkakrotnie występowała w amerykańskiej telewizji. W jednym z jej filmów dokumentalnych, In the Wild, brała udział amerykańska aktorka Julia Roberts.

Birutė Galdikas jest profesorem Universitas Nasional w Dżakarcie i Simon Fraser University w Brytyjskiej Kolumbii w Kanadzie.

Wybrane wyróżnienia

  • PETA Humanitarian Award (1990)[1]
  • Sierra Club Chico Mendes Award (1992)[1]
  • United Nations Global 500 Award (1993)[1]
  • Oficer Orderu Kanady (1995)[2]
  • Kalpataru Award (1997)[2]
  • Tyler Prize for Environmental Achievement (1997)[1]
  • Satyalancana Pendidikan – Medal za Zasługi dla Edukacji (Indonezja, 2015)[2]

Zobacz też

Przypisy

  1. a b c d e f science.ca – Birutė Galdikas (ang.) [dostęp 2016-03-05]
  2. a b c d e OFI – Birutė Galdikas (ang.) [dostęp 2016-03-05]

Bibliografia