Świątobliwy Synod Rządzący

Świątobliwy Synod Rządzący (ros. Святейший Правительствующий Синод) – organ kierowniczy Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego, wprowadzony w 1721, w wyniku reform cara Piotra I Wielkiego.

Po śmierci patriarchy Adriana w 1700 Piotr I nie dopuścił do wyboru kolejnego patriarchy, powołując jedynie locum tenens – metropolitę riazańskiego Stefana. W 1721 car wydał Regulamin duchowny, który szczegółowo określił miejsce Cerkwi prawosławnej w strukturach państwa rosyjskiego. Powołał Świątobliwy Synod – nową kolegialną instytucję, zrzeszającą najwyższych duchownych i kierującą działalnością Cerkwi w państwie rosyjskim. Z ramienia cara funkcję kontrolną nad Synodem sprawował urzędnik bez święceń, w randze oberprokuratora. W XVIII w. stanowisko to najczęściej sprawowali wojskowi. Najbardziej znanym oberprokuratorem był Konstantin Pobiedonoscew pełniący tę funkcję w latach 1880–1905. „Święty Synod” przejął na wyłączność prawo do kanonizacji^[1].

Świątobliwy Synod istniał do 1917, tj. do obalenia caratu.

Przypisy

↑ Henryk Fros SJ, Franciszek Sowa: Księga imion i świętych. T. 6: W-Z. Kraków: WAM, Księża Jezuici, 2007, s. 566. ISBN 978-83-7318-736-8.

Bibliografia

Richard Pipes: Rosja carów. Warszawa: Magnum, 2006. ISBN 978-83-89656-89-6.
Ludwik Bazylow: Historia Rosji. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich - Wydaw., 1985. ISBN 83-04-01593-5.

[FRO6566-1] Henryk Fros SJ, Franciszek Sowa: Księga imion i świętych. T. 6: W-Z. Kraków: WAM, Księża Jezuici, 2007, s. 566. ISBN 978-83-7318-736-8.

[lt-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j p.o. zast. locum tenens

[1]

[A]

Metropolici Moskwy (1448–1589)	Jonasz (1448–1461) Teodozjusz (1461–1464) Filip I (1464–1473) Geronty (1473–1489) Zozym (1490–1494) Szymon (1495–1511) Warłam (1511–1521) Daniel (1522–1539) Joazaf (1539–1542) Makary (1542–1563) Atanazy (1564–1566) Filip II (1566–1568) Cyryl (1568–1572) Antoni (1572–1581) Dionizy II (1581–1587) Hiob (1587–1589)
Patriarchowie Moskwy (Pierwszy okres funkcjonowania) (1589–1700)	Hiob (1589–1605) Ignacy (1605–1606) (wykreślony pośmiertnie) Hermogen (1606–1612) Efrem (1612–1613^[A]) Jonasz (1613–1619^[A]) Filaret (1619–1633) Joazaf I (1634–1640) Józef (1642–1652) Nikon (1652–1666) Joazaf II (1667–1672) Pitirim (1672–1673) Joachim (1674–1690) Adrian (1690–1700) Stefan (Jaworski) (1700–1721^[A]) Świątobliwy Synod Rządzący (1721–1917)
Arcybiskupi i metropolici w okresie synodalnym (1742–1917)	Józef (Wołczański) (1742–1745) Platon (Malinowski) (1745–1754) Tymoteusz (Szczerbacki) (1757–1767) Ambroży (Zertis-Kamienski) (1768–1771) Platon (Lewszyn) (1775–1811) Augustyn (Winogradski) (1811–1819) Serafin (Głagolewski) (1819–1821) Filaret (Drozdow) (1821–1867) Innocenty (Wieniaminow-Popow) (1868–1879) Makary (Bułgakow) (1879–1882) Joannicjusz (Rudniew) (1882–1891) Leoncjusz (Lebiedinski) (1891–1893) Sergiusz (Lapidiewski) (1893–1898) Włodzimierz (Bogojawleński) (1898–1912) Makary (Niewski) (1912–1917)
Patriarchowie Moskwy (Drugi okres funkcjonowania) (od 1917)	Tichon (1917–1925) Piotr (1925^[A]) Sergiusz (1925–1926^[A]) Józef (1926^[A]) Serafin (1926–1927^[A]) Sergiusz (1927–1943^[A]) Sergiusz (1943–1944) Aleksy I (1945–1970) Pimen (1971–1990) Filaret (1990^[A]) Aleksy II (1990–2008) Cyryl I (2008–2009^[A]; od 2009)