Antoni Antczak

Antoni Antczak

Data i miejsce urodzenia	15 maja 1890 Wolenice
Data i miejsce śmierci	31 sierpnia 1952 Wronki
poseł na Sejm II kadencji (1928-1930) i do Krajowej Rady Narodowej (1945–1946)
Przynależność polityczna	Stronnictwo Pracy
Odznaczenia

Grób polityka Antoniego Antczaka na Starych Powązkach w Warszawie

Antoni Antczak, ps. Ida, Adamski (ur. 15 maja 1890 w Wolenicach, zm. 31 sierpnia 1952 we Wronkach) – polski dziennikarz i działacz chadecki, samorządowiec, poseł na Sejm II kadencji (1929–1930) i do Krajowej Rady Narodowej (1945–1946), delegat okręgowy na Pomorze Delegatury Rządu na ziemie włączone do III Rzeszy.

Życiorys

W 1914 wyjechał do Westfalii, gdzie działał w Narodowym Stronnictwie Robotników. Po powrocie do Polski w 1920 zamieszkał w Toruniu, gdzie od 1923 stał na czele Drukarni Robotniczej, był również redaktorem naczelnym i wydawcą „Głosu Robotnika” oraz „Obrony Ludu”. Pełnił obowiązki prezesa Pomorskiego Związku Śpiewaczego i Pomorskiego Towarzystwa Muzycznego.

Pełnił mandat posła na Sejm II kadencji (1929–1930). Był przewodniczącym Rady Miasta Torunia. W 1937 został prezesem Zarządu Wojewódzkiego Stronnictwa Pracy. Od 1941 do 1944 przebywał w Warszawie jako Delegat Rządu dla Pomorza, jednak często udawał się w misje na teren województwa. Działał w podziemnej organizacji wojskowej „Grunwald”.

Po upadku powstania warszawskiego w obozie przejściowym w Pruszkowie (Dulag-121) a następnie wywieziony na roboty do Niemiec.

W latach 1944–1945 przebywał na robotach przymusowych w Niemczech. Po 1945 został wybrany wiceprezesem Stronnictwa Pracy i z jego nominacji wszedł w skład KRN, w której zasiadał do września 1946. W 1948 został aresztowany przez UBP, a po trzech latach procesu skazano go na 15 lat więzienia za „prowadzenie nielegalnej działalności w latach 1945-1948” (nielegalne ZZP), a także „za współpracę z Gestapo w czasie okupacji”. W rok po wydaniu wyroku zmarł we Wronkach. Został pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 171-2-5).

W 1958 pośmiertnie uniewinniony i zrehabilitowany. Obecnie jest patronem ulic w Gdańsku i Toruniu.

Odznaczenia

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski

Bibliografia

• Bydgoskie miejsca pamięci. zse.bydgoszcz.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-09-24)].
• (red. odp. Jan Guranowski), Sojusznicy Gestapo. Proces Kwasiborskiego i innych, Warszawa 1951 [materiały ze sfingowanego procesu]
• (red. Romuald Turkowski), Opozycja parlamentarna w Krajowej Radzie Narodowej i Sejmie Ustawodawczym 1945-1947, Warszawa 1997
• Andrzej Krzysztof Kunert: Słownik biograficzny konspiracji warszawskiej 1939-1945 T.2. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1987, s. 27–28. ISBN 83-211-0758-3.