Batalion saperów Lądowej Obrony Wybrzeża

batalion saperów
Lądowej Obrony Wybrzeża
	Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1939
Rozformowanie	1939
	Dowódcy
Pierwszy	mjr Rudolf Fryszowski
	Działania zbrojne
	kampania wrześniowa; Obrona Wybrzeża w kampanii wrześniowej
	Organizacja
Dyslokacja	Kępa Oksywska
Rodzaj sił zbrojnych	wojsko
Rodzaj wojsk	saperzy
Podległość	Lądowa Obrona Wybrzeża

Batalion saperów Lądowej Obrony Wybrzeża (bsap LOW) – improwizowany pododdział saperów Wojska Polskiego.

Historia batalionu

Batalion saperów nie występował w organizacji pokojowej Wojska Polskiego. Nie był też jednostką mobilizowaną zgodnie z planem mobilizacyjnym „W”. Został zaimprowizowany 27 sierpnia 1939 roku z kilku samodzielnych pododdziałów saperów znajdujących się składzie Lądowej Obrony Wybrzeża^[1].

W skład batalionu saperów weszły następujące pododdziały saperów:

rezerwowe kompanie saperów nr 126 i 127 zmobilizowane przez 2 Batalion Saperów Kaniowskich na podstawie rozkazu Departamentu Dowodzenia Ogólnego Ministerstwa Spraw Wojskowych L. 1010/mob. Sformowanie dowództw i jednostek saperów z 19 lipca 1939 roku^[2],
Dowództwo grupy fortyfikacyjnej nr 83 zmobilizowane 6 sierpnia 1939 roku w Gdyni przez Morski Dywizjon Żandarmerii^[3]^[4],
pluton chemiczno-gazowy Lądowej Obrony Wybrzeża Morskiego sformowany w Gdyni przez Kadrę Floty^[5],
kompania techniczna Wybrzeża Morskiego (używała nazwy „morska rezerwowa kompania saperów”) sformowana 25 sierpnia 1939 roku w Gdyni przez Kadrę Floty^[6].

Dowódcą batalionu został major Rudolf Fryszowski, dowódca grupy fortyfikacyjnej nr 83.

W nocy z 8 na 9 sierpnia 1939 roku rezerwowe kompanie saperów nr 126 i 127 przybyły do Gdyni^[4]. O świcie 9 sierpnia 1939 roku kompania nr 126 pomaszerowała do Dębogórza, a kompania nr 127 do Starego Obłuża^[7].

Batalion wykonywał fortyfikacje polowe na terenie Kępy Oksywskiej, a następnie walczył w jej obronie. 19 września 1939 roku, po kapitulacji Lądowej Obrony Wybrzeża, żołnierze batalionu dostali się do niemieckiej niewoli.

Organizacja i obsada personalna batalionu

dowódca batalionu – mjr sap. st. sp. Rudolf Fryszowski (ranny 17 IX 1939)
zastępca dowódcy batalionu – mjr sap. st. sp. Jakub Witkowski^[8]^[9]
oficer techniczny – kpt. sap. Kazimierz Łobodziński (18 IX 1939 ranny † 25 IX 1939)
adiutant – kpt. sap. Antoni Malinowski^[10]^[11] (ciężko ranny 19 IX 1939)
szef żandarmerii batalionu – ppor. sap. rez. inż. Maksymilian Zuske^[12]^[13] (17 † IX 1939)^[14]
dowódca rezerwowej kompanii saperów nr 126 – por. rez. inż. Henryk Orleański^[15]
dowódca rezerwowej kompanii saperów nr 127 – kpt. rez. inż. Ludwik Paprocki^[16]
- dowódca plutonu – por. rez. inż. Marian Kamiński^[17] (ranny 12 IX 1939)
- dowódca plutonu – por. rez. Jan Żelewski^[18] (ranny 14 IX 1939)
dowódca morskiej rezerwowej kompanii saperów – kpt. sap. rez. inż. Marian Zasztowt^[19] († 19 IX 1939 Kolonia Obłuże)
- dowódca plutonu – por. Marian Świtalski († 18 IX 1939 Kolonia Obłuże)
- dowódca plutonu – por. Leonard Marian Klawitter († 16 IX 1939)
- dowódca plutonu – ppor. Dunin-Marcinkiewicz († 18 IX 1939 Kolonia Obłuże)
- dowódca IV plutonu – ppor. sap. Zbigniew Jan Śmidowicz
dowódca plutonu chemiczno-gazowego Lądowej Obrony Wybrzeża Morskiego – ?

Przypisy

↑ Tym i Rzepniewski 1985 ↓, s. 27-28.
↑ Rybka i Stepan 2010 ↓, s. CXXXII-CXXXIII, 410.
↑ Rybka i Stepan 2010 ↓, s. 719.
↑ ^a ^b Tym i Rzepniewski 1985 ↓, s. 26.
↑ Rybka i Stepan 2010 ↓, s. 711.
↑ Rybka i Stepan 2010 ↓, s. 1084.
↑ Tym i Rzepniewski 1985 ↓, s. 57.
↑ Tym i Rzepniewski 1985 ↓, s. 530. Mjr sap. st. sp. Jakub Witkowski urodził się 15 listopada 1883 roku.
↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 350, 1015. Zweryfikowany w stopniu majora ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku.
↑ Tym i Rzepniewski 1985 ↓, s. 514. Kpt. sap. Antoni Malinowski urodził się 13 grudnia 1894 roku.
↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 165, 676 tu podano, że urodził się 30 grudnia 1894 roku.
↑ Tym i Rzepniewski 1985 ↓, s. 300.
↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 168, 683. Ppor. sap. rez. inż. Maksymilian Zuske urodził się 10 lipca 1890 roku.
↑ Cmentarze Komunalne w Gdyni [online], gdynia.grobonet.com [dostęp 2022-04-04] .
↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 165, 674. Por. rez. inż. Henryk Orleański urodził się 29 marca 1895 roku.
↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 166, 674. Kpt. rez. inż. Ludwik Paprocki urodził się 24 lipca 1897 roku.
↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 168, 824. Por. rez. inż. Marian Kamiński urodził się 2 lutego 1892 roku.
↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 168, 674. Por. rez. Jan Żelewski urodził się 25 października 1896 roku.
↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 166, 687. Kpt. sap. rez. inż. Marian Zasztowt urodził się 13 kwietnia 1898 roku.

Bibliografia

Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Najlepsza broń. Plan mobilizacyjny „W” i jego ewolucja. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Adiutor”, 2010. ISBN 978-83-86100-83-5.
Wacław Tym, Andrzej Rzepniewski: Kępa Oksywska 1939. Relacje uczestników walk lądowych. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1985. ISBN 83-215-7210-3.

[CITEREFTymRzepniewski198527-28-1] Tym i Rzepniewski 1985 ↓, s. 27-28.

[CITEREFRybkaStepan2010CXXXII-CXXXIII,_410-2] Rybka i Stepan 2010 ↓, s. CXXXII-CXXXIII, 410.

[CITEREFRybkaStepan2010719-3] Rybka i Stepan 2010 ↓, s. 719.

[CITEREFTymRzepniewski198526-4] Tym i Rzepniewski 1985 ↓, s. 26.

[CITEREFRybkaStepan2010711-5] Rybka i Stepan 2010 ↓, s. 711.

[CITEREFRybkaStepan20101084-6] Rybka i Stepan 2010 ↓, s. 1084.

[CITEREFTymRzepniewski198557-7] Tym i Rzepniewski 1985 ↓, s. 57.

[CITEREFTymRzepniewski1985530._Mjr_sap._st._sp._Jakub_Witkowski_urodził_się_15_listopada_1883_roku-8] Tym i Rzepniewski 1985 ↓, s. 530. Mjr sap. st. sp. Jakub Witkowski urodził się 15 listopada 1883 roku.

[CITEREFRocznik_Oficerski_Rezerw1934350,_1015._Zweryfikowany_w_stopniu_majora_ze_starszeństwem_z_1_czerwca_1919_roku-9] Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 350, 1015. Zweryfikowany w stopniu majora ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku.

[CITEREFTymRzepniewski1985514._Kpt._sap._Antoni_Malinowski_urodził_się_13_grudnia_1894_roku-10] Tym i Rzepniewski 1985 ↓, s. 514. Kpt. sap. Antoni Malinowski urodził się 13 grudnia 1894 roku.

[CITEREFRocznik_Oficerski_Rezerw1934165,_676_tu_podano,_że_urodził_się_30_grudnia_1894_roku-11] Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 165, 676 tu podano, że urodził się 30 grudnia 1894 roku.

[CITEREFTymRzepniewski1985300-12] Tym i Rzepniewski 1985 ↓, s. 300.

[CITEREFRocznik_Oficerski_Rezerw1934168,_683._Ppor._sap._rez._inż._Maksymilian_Zuske_urodził_się_10_lipca_1890_roku-13] Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 168, 683. Ppor. sap. rez. inż. Maksymilian Zuske urodził się 10 lipca 1890 roku.

[14] Cmentarze Komunalne w Gdyni [online], gdynia.grobonet.com [dostęp 2022-04-04] .

[CITEREFRocznik_Oficerski_Rezerw1934165,_674._Por._rez._inż._Henryk_Orleański_urodził_się_29_marca_1895_roku-15] Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 165, 674. Por. rez. inż. Henryk Orleański urodził się 29 marca 1895 roku.

[CITEREFRocznik_Oficerski_Rezerw1934166,_674._Kpt._rez._inż._Ludwik_Paprocki_urodził_się_24_lipca_1897_roku-16] Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 166, 674. Kpt. rez. inż. Ludwik Paprocki urodził się 24 lipca 1897 roku.

[CITEREFRocznik_Oficerski_Rezerw1934168,_824._Por._rez._inż._Marian_Kamiński_urodził_się_2_lutego_1892_roku-17] Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 168, 824. Por. rez. inż. Marian Kamiński urodził się 2 lutego 1892 roku.

[CITEREFRocznik_Oficerski_Rezerw1934168,_674._Por._rez._Jan_Żelewski_urodził_się_25_października_1896_roku-18] Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 168, 674. Por. rez. Jan Żelewski urodził się 25 października 1896 roku.

[CITEREFRocznik_Oficerski_Rezerw1934166,_687._Kpt._sap._rez._inż._Marian_Zasztowt_urodził_się_13_kwietnia_1898_roku-19] Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 166, 687. Kpt. sap. rez. inż. Marian Zasztowt urodził się 13 kwietnia 1898 roku.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

Instytucje centralne	Departament Inżynierii Departament Zaopatrzenia Inżynierii Szefostwo Saperów M.S.Wojsk. Dowództwo Saperów M.S.Wojsk. Inspektorat Saperów SG WP Naczelne Dowództwo Saperów
Szkolnictwo	Obóz Szkolny Saperów Główna Szkoła Artylerii i Inżynierii Oficerska Szkoła Inżynierii Centrum Wyszkolenia Saperów Szkoła Podchorążych Inżynierii Szkoła Podchorążych Saperów Wyższa Szkoła Inżynierii
Grupy saperów	1 2 3
Brygady saperów	1 2 3 4
Pułki saperów	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Bataliony saperów (1921-1929)	I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII XIII XIV XV XVI XVII XVIII XIX XX XXI XXII XXIII XXIV XXV XXVI XXVII XXVIII XXIX XXX
Bataliony saperów (1929-1939)	1 bsap Leg 2 bsap 3 bsap 4 bsap 5 bsap 6 bsap 7 bsap 8 bsap 9 bsap bchem belektr bmost bsiln baon szk. sap.
Bataliony saperów (1939)	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 38 43 46 47 48 49 50 53 55 56 60 61 65 71 81 90 bsap WBPanc-Mot 101 102
Kompanie saperów KOP (1931-1939)	„Czortków” „Grodno” „Hoszcza” „Stolin” „Stołpce” „Wilejka”
Szwadrony pionierów (1939)	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Ośrodki Zapasowe Saperów (1939)	OZSap. typ spec. nr 1 OZSap. nr 2 OZSap. nr 3 OZSap. nr 4 OZSap. MK nr 1 OZSap. MK nr 2

Rodowód	Polska Siła Zbrojna Armia Polska we Francji Armia Wielkopolska Legiony Polskie Samoobrona Litwy i Białorusi Wojsko Litwy Środkowej Wojsko Polskie na Wschodzie
Naczelne władze wojskowe	Naczelnik Państwa (1918–1922) Prezydent RP (1922–1939) Naczelne Dowództwo WP Ministerstwo Spraw Wojskowych Generalny Inspektorat Sił Zbrojnych Sztab Generalny (Główny) Kwatera Główna Naczelnego Wodza
Rodzaje sił zbrojnych	Wojsko Marynarka Wojenna
Formacje	Wojska Wartownicze i Etapowe (1919–1921) Korpus Ochrony Pogranicza (1924–1939) Obrona Narodowa (1937–1939)
Bronie	Piechota Kawaleria Artyleria Bronie pancerne (1937–1939) Lotnictwo Saperzy Wojska Kolejowe (do 1928) Wojska Samochodowe (do 1937) Tabory Żandarmeria
Służby	duszpasterska geograficzna intendentury inżynieryjno-saperska kolejowa remontu sprawiedliwości zdrowia weterynarii uzbrojenia lotnictwa żeglugi śródlądowej łączności etapowa jeniecka poborowa
WP w 1939	OdeB pokojowe Plan mob. „W” Mobilizacja OdeB wojenne Kampania wrześniowa Plan „Zachód” Plan „Wschód”
Inne	Bunt Żeligowskiego Centrum Wyszkolenia Sanitarnego Centrum Wyszkolenia Saperów Centrum Wyszkolenia Łączności Centrum Wyszkolenia Żandarmerii Centrum Wyższych Studiów Wojskowych Fundusz Obrony Narodowej Główny Urząd Zaopatrywania Armii Instytut Wojskowo-Techniczny Oddział II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego Oficerska Szkoła Topografów Placówki dyplomatyczne Wojska Polskiego II RP Rada Wojenna Rada Wojskowa Wojna polsko-bolszewicka Wojskowa Komisja Ustawodawcza Wyższa Szkoła Wojenna