Dinu Lipatti
Data i miejsce urodzenia |
19 marca 1917 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
2 grudnia 1950 |
Instrumenty | |
Gatunki | |
Zawód |
Dinu Lipatti (ur. 19 marca 1917 w Bukareszcie, zm. 2 grudnia 1950 w Genewie) – rumuński pianista i kompozytor
Urodził się w zamożnej rodzinie bukareszteńskich muzyków. Jego ojcem chrzestnym był rumuński kompozytor, skrzypek i pianista George Enescu.
Lipatti wcześnie rozpoczął naukę gry na fortepianie. W czerwcu 1930 w wieku 13 lat wystąpił z powodzeniem na popisie studentów Konserwatorium w Bukareszcie z koncertem a-moll Griega. W wieku 16 lat uczestniczył w międzynarodowym konkursie pianistycznym w Wiedniu, na którym jury przyznało mu drugą nagrodę. W proteście przeciw tej krzywdzącej decyzji Alfred Cortot opuścił posiedzenie jury konkursu.
W roku 1934 Dinu Lipatti rozpoczął studia w École Normale de Musique de Paris: kompozycję u Paula Dukasa, Nadii Boulanger i Igora Strawinskiego, fortepian u Alfreda Cortota i Yvonne Lefébure, dyrygenturę u Charlesa Müncha. Uczył się też u Artura Schnabla.
Po wybuchu II wojny światowej mógł występować tylko w krajach neutralnych lub sprzymierzonych z III Rzeszą. W roku 1943 wraz z żoną, pianistką Madeleine Cantacuzene zamieszkał w Genewie.
W roku 1944 został powołany na profesora klasy mistrzowskiej w Konserwatorium Genewskim.
Producent nagrań fonograficznych Walter Legge podpisał z Dinu Lipattim kontrakt na nagrania płytowe dla firmy EMI, które zostały zrealizowane w Londynie w roku 1947. W sali Royal Albert Hall nagrał Koncert fortepianowy a-moll Schumanna z dyrygentem Herbert von Karajanem.
Dinu Lipatti zachorował w roku 1947 na ziarnicę złośliwą. Mimo choroby występował jeszcze na estradach koncertowych, lecz podczas ostatniego występu publicznego na festiwalu muzycznym w Besançon we wrześniu 1950 musiał przerwać wykonywanie ostatniego utworu (walc Chopina), zamiast którego zagrał transkrypcję fortepianową chorału Bacha Jesu bleibet meine Freude[1].
Nieliczne nagrania Lipattiego ukazują się nadal w odświeżonych akustycznie wersjach, m.in. Barkarola i Sonata h-moll Chopina oraz Koncert fortepianowy a-moll Schumanna.
Dinu Lipatti zmarł przedwcześnie w wieku 33 lat i został pochowany na cmentarzu w Chêne-Bourg w kantonie genewskim.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Hommage à Dinu Lipatti. Labor & Fides, Genewa 1952. (Wspomnienia znanych muzyków po francusku, niemiecku i angielsku).
- Dragos Tanasescu, Grigore Bargauanu: Lipatti. Kahn & Averill, London 1988, ISBN 0-912483-18-0.
- International Lipatti-Haskil Foundation
- Dyskografia Dinu Lipatti. fischer.hosting.paran.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-11-18)].
- ISNI: 0000000083889431
- VIAF: 64192463
- LCCN: n81126805
- GND: 119550628
- NDL: 01095113
- BnF: 13896689h
- SUDOC: 029994497
- NLA: 35428518
- NKC: jx20040927005
- BNE: XX854762
- NTA: 072296437
- BIBSYS: 90527489
- CiNii: DA10331525
- PLWABN: 9810703461005606
- NUKAT: n2009124193
- J9U: 987007270900505171
- LNB: 000302991
- NSK: 000723815
- CONOR: 17766243
- KRNLK: KAC2020O6003
- LIH: LNB:V*394709;=BS
- RISM: people/50034965