Przejdź do zawartości

Eugeniusz Budzyński

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Eugeniusz Budzyński
Ilustracja
Eugeniusz Budzyński w latach 30.
major lekarz major lekarz
Data i miejsce urodzenia

14 stycznia 1893
Kobiela, Imperium Rosyjskie

Data i miejsce śmierci

wiosna 1940
Katyń, ZSRR

Przebieg służby
Lata służby

1939–1940

Siły zbrojne

Wojsko Polskie

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa:
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi (II RP) Krzyż Kampanii Wrześniowej 1939

Eugeniusz Sylwester Budzyński (ur. 14 stycznia 1893 w Kobieli[1], zm. wiosną 1940 w Katyniu) – polski lekarz balneolog, neurolog, internista, major Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej[2].

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Syn Eugeniusza i Leokadii z Łapinkiewiczów[3]. Miał braci Stanisława i Kazimierza oraz siostrę Marię. Ukończył Męskie Gimnazjum Rządowe w Kielcach[4]. Studiował medycynę na Uniwersytecie Jurijewskim w Tartu, uzyskując dyplom lekarza w 1917 roku. Podczas studiów należał do organizacji „Polonia” i korporacji akademickiej „Lechicja”[4]. W czasie wojny polsko-bolszewickiej był ordynatorem szpitali polowych nr 15, 102 i 903[5].

Od 1922 do 1928 ordynator w Szpitalu Kolejowym w Wilnie na „Wilczej Łapie”, był też lekarzem Kasy Chorych. W 1924 roku na Uniwersytecie Warszawskim uzyskał tytuł doktora medycyny.

Od 1928 roku lekarz uzdrowiskowy Państwowym Zakładzie Zdrojowym w Busku-Zdroju. Publikował na temat właściwości leczniczych wód mineralnych w polskich uzdrowiskach[6][7][8][9]. W 1929 roku, opodal sanatorium Marconi, dr Budzyński wybudował według projektu warszawskiego architekta Brunona Zborowskiego pensjonat „Sanato”. Zatrzymywało się w nim na kurację wiele znanych osób, m.in. Ludwik Solski, który w 1932 roku zadedykował małżeństwu Budzyńskich jeden ze swoich wierszy.

W 1937 roku został mianowany przez Ministra Opieki Społecznej członkiem Państwowej Rady do Spraw Uzdrowisk[10].

Po wybuchu II wojny światowej zmobilizowany, zgłosił się do jednostki w Tarnowie. Awansowany do stopnia majora, został komendantem szpitala polowego. Pod Lwowem dostał się do niewoli sowieckiej. Przewieziono go do obozu jenieckiego w Kozielsku[10]. Został zamordowany wiosną 1940 roku przez funkcjonariuszy NKWD w lesie katyńskim i tam pogrzebany w bezimiennej mogile zbiorowej, gdzie od 28 lipca 2000 mieści się oficjalnie Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu[11][12]. W miejscu tym prowadzone były ekshumacje i prace archeologiczne[13]. W czasie ekshumacji przeprowadzonej w 1943 przez Niemców, odnaleziono przy nim: telegram w języku rosyjskim, wizytówki, kartę szczep. oraz medalik[14], a zwłoki oznaczono numerem 1863[15][10][16][17]. Figuruje na liście wywózkowej 029/1 z kwietnia 1940[10].

Był żonaty z Ireną z Foltańskich[1], nauczycielką historii, z którą miał syna Witolda (zm. 1950)[4].

Ordery i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Upamiętnienie

[edytuj | edytuj kod]

5 października 2007 roku minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień podpułkownika[19][20][21]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 roku w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[22][23][24].

Jego nazwisko jest wyryte na ścianie kaplicy Katyńskiej katedry polowej Wojska Polskiego w Warszawie, pośród innych nazwisk zidentyfikowanych oficerów WP i polskich policjantów zamordowanych przez Sowietów wiosną 1940 roku[25].

Jest jednym z 305 lekarzy pochowanych na Polskim Cmentarzu Wojennym w Katyniu i upamiętnia go tabliczka epitafijna nr 353[26].

13 kwietnia 2016 roku, w ramach akcji „Katyń... pamiętamy” / „Katyń... Ocalić od zapomnienia”, w ogrodzie Pałacu Prezydenckiego został zasadzony Dąb Pamięci poświęconego wszystkim Ofiarom Zbrodni Katyńskiej, certyfikat z numerem 1[27][28][29].

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b Stanisław Łoza (red.), Czy wiesz kto to jest?, (Przedr. fotooffs., oryg.: Warszawa : Wydaw. Głównej Księgarni Wojskowej, 1938.), Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe : na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 83.
  2. ↑ Tarczyński i in. 2000 ↓, s. 263.
  3. ↑ Łoza S: Czy wiesz kto to jest? Tom 1. Główna Ksiȩg. Wojskowa, 1938, s. 83.
  4. ↑ a b c Jan Bohdan Gliński: Słownik biograficzny lekarzy i farmaceutów – ofiar drugiej wojny światowej.. Warszawa: Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, 1997, s. 43-44. ISBN 83-85842-22-5.
  5. ↑ Tarczyński M. i inni, Katyń, Księga Cmentarna, Warszawa 2000, s. 59.
  6. ↑ Budzyński E. Badania naukowe wód mineralnych polskich zdrojowisk ze szczególnym uwzględnieniem zdrojowisk państwowych. „Pamiętnik Polskiego Towarzystwa Balneologicznego”. 12, s. 197-209, 1933. 
  7. ↑ Budzyński E. Busko-Zdrój. „Nowiny Lekarskie”. 41 (13), s. 502, 1929. 
  8. ↑ Budzyński E. Państwowy Zakład Zdrojowy w Busku – ziemi kieleckiej. „Medycyna i Przyroda”. 3 (5), s. 32, 1939. 
  9. ↑ Budzyński E. Wytyczne dla dalszego rozwoju Buska w związku z wartością leczniczą jego wód. „Pamiętnik Polskiego Towarzystwa Balneologicznego”. 14, s. 266-274, 1935. 
  10. ↑ a b c d e Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 60.
  11. ↑ 20 lat temu otwarto Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu - Redakcja Polska - polskieradio.pl [online], polskieradio.pl [dostęp 2024-06-27] (pol.).
  12. ↑ Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. LIII.
  13. ↑ Historia Zbrodni Katynskiej [online] [dostęp 2024-12-10] (pol.).
  14. ↑ Lista imienna zaginionych w ZSRR polskich jeńców wojennych z obozów Kozielsk - Ostaszków - Starobielsk, „Orzeł Biały. Polska walcząca o wolność.” (43 (329)), pbc.uw.edu.pl, 23 października 1948, s. 3 [dostęp 2024-12-27] (pol.).
  15. ↑ Auswärtiges Amt, „Amtliches Material zum Massenmord von Katyn“, 1943, s. 217 [dostęp 2024-12-27] (niem.).
  16. ↑ Katyń według źródeł niemieckich – 1943 r.. stankiewicze.com. [dostęp 2024-12-27].
  17. ↑ Rozstrzelani w Katyniu: alfabetyczny spis 4410 jeńców polskich z Kozielska rozstrzelanych w kwietniu-maju 1940, według źródeł sowieckich, polskich i niemieckich. Ośrodek KARTA, 1995
  18. ↑ Zarządzenie Ministra Spraw Wojskowych Nr 1/86 w sprawie nadania odznaki pamiątkowej „Krzyż Kampanii Wrześniowej 1939”. „Dziennik Ustaw RP”. 2, s. 30, 1986-04-10. Londyn: Minister Sprawiedliwości. .
  19. ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 11 [dostęp 2024-12-27] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
  20. ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
  21. ↑ Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-09-17] (pol.).
  22. ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
  23. ↑ Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
  24. ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].
  25. ↑ Katedra Polowa Wojska Polskiego w Warszawie. [dostęp 2010-08-21].
  26. ↑ Lekarze pochowani na cmentarzu w Katyniu [online], www.oil.org.pl [dostęp 2024-12-27] [zarchiwizowane z adresu 2017-08-06].
  27. ↑ Dąb pamięci w ogrodach Pałacu Prezydeckiego - Polska Prowincja Zakonu Pijarów [online], pijarzy.pl [dostęp 2024-12-27].
  28. ↑ Katyń… Ocalić od zapomnienia. [online], katyn-pamietam.pl [dostęp 2024-12-27].
  29. ↑ Obchody Dnia Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej [online], dzieje.pl [dostęp 2024-12-27].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Eugeniusz_Budzyński&oldid=75656648”