Henryk Pachulski
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
2 marca 1921 |
| Instrumenty | |
| Gatunki | |
| Zawód | |
| Powiązania | |
Henryk Pachulski (ur. 4 października[a] 1859 w Łazach koło Siedlec, zm. 2 marca 1921 w Moskwie)[1][2][3] – polski kompozytor, pianista, pedagog.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Studiował do 1876 w Instytucie Muzycznym w Warszawie grę na fortepianie u Rudolf Strobla oraz harmonię i kontrapunkt u Stanisława Moniuszki, potem u Władysława Żeleńskiego[4]. Następnie uczył się w Konserwatorium Moskiewskim kontynuując studia pianistyczne u Nikołaja Rubinsteina (1880–1881) i Pavla Pabsta (od 1882), a także studia kontrapunktu Antona Arienskiego. W 1885 otrzymał dyplom „artysty wyzwolonego”. W 1886, dzięki protekcji Piotra Czajkowskiego, został wykładowcą Konserwatorium w Moskwie, gdzie przez 35 lat (do końca swojego życia) prowadził klasę fortepianu, od 1916 jako profesor[1][2].
Działalność pianistyczną rozpoczął po ukończeniu studiów. Koncertwał w Warszawie, Moskwie i Petersburgu. W jego repertuarze znajdowały się kompozycje m.in. J.S. Bacha, Schumanna, Chopina, Liszta, Paderewskiego, Schuberta. Uczestniczył także w wykonywaniu muzyki kameralnej[1].
Jego brat Władysław Pachulski, również był pianistą i skrzypkiem oraz sekretarzem Nadieżdy von Meck i mężem jej córki Julii[1][2].
Twórczość
[edytuj | edytuj kod]W kompozycjach Pachulskiego zauważalne są wpływy wielu twórców — od Schumanna po Liszta, Czajkowskiego, Arienskiego i Taniejewa. Często posługiwał się techniką polifoniczną (np. Studia kanoniczne op. 26), w utworach fortepianowych stawiał wykonawcy znaczne wymagania techniczne[1].
Skomponował około 100 utworów fortepianowych, m.in. Polonaise op. 5, Concert Etude op. 7, 2 sonaty — op. 10 i op. 27, liczne preludia, etiudy, walce, mazurki, impromptus. Pisał transkrypcje fortepianowe na 2 i 4 ręce utworów orkiestrowych i kameralnych, m.in. Czajkowskiego (IV, V i VI symfonia, Kaprys włoski, uwertura-fantazja Hamlet, Pezzo capriccioso op. 62, Sekstet smyczkowy „Souvenir de Florence” op. 70) oraz Antona Arienskiego (Kwartet smyczkowy G-dur), Władysława Żeleńskiego (Suita tańców polskich) i Stanisława Moniuszki (O matko moja). Ponadto napisał kilka utworów orkiestrowych, kameralnych i wokalnych[1].
Do najważniejszych jego kompozycji symfonicznych można zaliczyć Suitę op. 13, Marsz uroczysty op. 15 (napisany dla uczczenia 100. rocznicy urodzin Adama Mickiewicza) oraz Fantazję op. 17 na fort. i orkiestrę. Ponadto napisał kilka utworów kameralnych i wokalnych[1]. Jego utwory wybrane nagrała m.in. Lubow Nawrocka (Henryk Pachulski – Piano Works 1, Acte Préalable, Warszawa 2008, AP0187)
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g Zathey 2002 ↓, s. 246.
- ↑ a b c Chechlińska 2004 ↓.
- ↑ Henryk Pachulski. [w:] Internetowy Polski Słownik Biograficzny [on-line]. [dostęp 2018-05-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-05-02)]. (pol.).
- ↑ Zathey 2002 ↓.
- ↑ Category:Pachulski, Henryk. [w:] International Music Score Library Project [on-line]. [dostęp 2018-05-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-05-02)]. (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Janusz Zathey: Pachulski Henryk. W: Encyklopedia muzyczna PWM. Elżbieta Dziębowska (red.). Wyd. I. T. 7: NOPa część biograficzna. Kraków: PWM, 2002, s. 246-247. ISBN 83-224-0808-0. (pol.).
- Encyklopedia muzyki. Andrzej Chodkowski (red.). Warszawa: PWN, 1995, s. 562. ISBN 83-01-11390-1. (pol.).
- Zofia Chechlińska: Pachulski, Henryk. W: The New Grove Dictionary of Music and Musicians, vol. P. Oxford University Press, 2004. ISBN 978-0-19-517067-2. (ang.).
- Mieczysława Hanuszewska: 1000 kompozytorów. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1986, s. 107, seria: Biblioteka Słuchacza Koncertowego. Seria Wprowadzająca, t. 3. ISBN 83-224-0305-4.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Utwory Henryka Pachulskiego w bibliotece Polona
- Henryk Pachulski – twórczość tego autora dostępna w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project
- Biografia w serwisie Tchaikovsky-research (ang.)